خوخه ابوبکر

از ویکی حج
خوخه ابوبکر

خوخه ابوبکر، در کوچکی که از خانه ابوبکر به مسجدالنبی باز می‌شد.

خوخه

خوخه در لغت اهل حجاز به معناي حد فاصل ميان دو اتاق يا دو خانه است که ميان آن‌ها دري نصب نشود.[۱]اين واژه همچنين در معناي در کوچکي که مانند پنجره بزرگ باشد و نيز روزنه يا سوراخی در ديوار اتاق که به منظور تأمين روشنايي ساخته شود، کاربرد داشته است.[۲].

موقعیت مکانی

خوخه ابوبکر در ضلع غربي مسجد النبی و در نزديکي منبر قرار داشته است.[۳]پس از گسترش مسجد النبي از سمت غرب، اين خوخه در نزديکی باب‌السلام و در سمت چپ کسی که از اين باب وارد مسجد می‌شود قرار گرفت.[۴]هم‌اکنون در ضلع غربي مسجد نبوی ميان باب السلام و باب الرحمه دری وجود دارد که به نام باب الصديق مشخص شده است.[۵]

بسته شدن خوخه ها، بجز خوخه ابوبکر؟

اهل سنت رواياتي از پيامبر(ص) نقل کرده‌اند مبني بر اين‌که ايشان در روزهاي پايانی عمر خويش فرمان دادند که همه خوخه‌ها به جز خوخه ابوبکر بسته شود[۶]اين در حالی است که شيعيان ماجرای سد ابواب را مربوط به سال دوم هجري و پيش از جنگ احد دانسته و تنها پنجره (خوخه) مستثنی از بسته شدن را پنجره خانه علی و فاطمه (س) می‌دانند.[۷] به نظر مي رسد روايت خوخه ابوبکر بعدها برای افزودن بر فضيلت خليفه اول و در برابر روايات سد ابواب ساخته شده و از اين رو مورد نقد پژوهشگران شيعه قرار گرفته است.[۸]

نشان‌گذاری خوخه ابوبکر

بعدها برای نشان‌دادن فضیلت ابوبکر، در سمت غربى مسجد، در نزديكى باب السلام، جايى كه ابوبكر خانه داشته، تابلويى روى ديوار غربى مسجد نصب شده كه محل خوخه او را نشان می‌دهد.[۹][۱۰][۱۱]

خوخه عمر همان خوخه ابوبکر است؟

ابوبکر در روزهاي پايانی عمرش به خاطر قرضی که به افرادی از بنی‌تميم داشت، این خانه خود را به حفصه دختر عمر به مبلغ چهار هزار درهم فروخت که مبلغ آن را عثمان بن عفان پرداخت کرد. بعدها اين مکان به خوخه آل عمر معروف شد که توليت آن را عبدالله بن عمر و سپس فرزندان او بر عهده داشتند.[۱۲]

خوخه ابوبکر در دوره عثمانی

در بازسازي مسجد پيامبر به دست سلطان عبدالمجيد عثمانی، آن محل را با نصب كتيبه «خوخة ابي‌بكر الصدّيق» مشخص كرده بودند. در سال ۱۳۰۶ قمری درِِ كوچكي نزديك باب السلام وجود داشت كه مسدود بود و بر سر آن نوشته بودند: «هذه خوخة سيدنا أبى بكر الصدّيق رضى الله عنه».[۱۳]

خوخه ابوبکر در دوره سعودی

سعودی‌ها در ساختمان كنونی مسجد، مدخلي دارای سه در به نام باب الصديق، حد فاصل باب الرحمه و باب السلام، احداث كرده‌اند.[۱۴][۱۵]

پانویس

  1. کتاب العين، ج4، ص 318؛ لسان العرب، ج3، ص 14؛ مجمع البحرين، ج2، ص 431
  2. لسان العرب، ج3، ص 14؛ النهايه في غريب الحديث و الاثر، ج2، ص 87
  3. بهجه النفوس و الاسرار، ج1، ص 542، وفاء الوفاء، ج2، ص 76؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 290، ج2، ص 195
  4. وفاء الوفاء، ج2، ص 62؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 293، تاريخ مکه، ص 195، تاريخ المدينه، ص122
  5. بهجه النفوس و الاسلرا، ج1، ص 547، تاريخ مکه المشرفه و المجسد الحرام، ج2، ص 198؛ مراه الحرمين، ج1، ص 478
  6. تاريخ المدينه المنوره،‌ابن شبه، ج1، ص ؛ 242تاريخ مدينه دمشق، ج30، ص 241-255، ج52، ص 152
  7. ترمذي، ج5، ث 599؛ فتح الباري، ج7، ص 15؛ مسند احمد، ج5، ص 496
  8. نک: فصلنامه تراثنا، السنة السابعة، ربيع الثاني و جمادي الأولي و جمادي الثانية 1412 - العدد 2، ص 59- 100 « من احاديث الموضوعه: أحاديث مقلوبة في مناقب الصحابة»
  9. تاریخ مدینه، ج1، ص 242، موسوعه مکه المکرمه، ج1، ص 491-493
  10. وفاءالوفا، ج2، ص 61-63
  11. مدینه شناسی، ص 119
  12. وفاء الوفاء، ج2، ص 76، 87، 213
  13. مدینه شناسی، ص 119
  14. مدینه شناسی، ص 119
  15. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 187

منابع