مسجد منارتین
مسجد مِنارَتَین (مسجد دو مناره) از مساجد قدیمی مدینه در کشور عربستان است و در جنوب غربی مسجدالنبی با فاصله دو کیلومتر قرار دارد. مطابق نقل‌های کهن تاریخی حضرت محمد(ص) در محدوده این مسجد نماز خوانده است.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مسجد بنی‌دینار الاعلی |
| مکان | مدینه |
| کاربری | مسجد |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وضعیت فعلی | |
| مساحت | 2578متر |
علت نامگذاری این مسجد به منارتین، واقع شدن آن در نزدیکی دو کوه است که شبیه دو مناره بودند.
زمان دقیق پیدایش مسجد منارتین مشخص نیست؛ اما برخی محققان، نشانه‌هایی بر وجود مسجد در قرون نخستین اسلامی بیان کرده‌اند. در قرن نهم و دهم قمری، آثاری از خرابه‌ها و بقایای این بنا مشاهده شده و مسجد در این زمان، مربع‌شکل با طول و عرض هفت ذراع توصیف شده است. در سال 2002 میلادی بنای جدید مسجد با مساحت 2578 متر ساخته شد.
نام
مسجد منارتین به علت واقع شدن در نزدیکی دو کوه که شبیه دو مناره بودند،[یادداشت ۱] اینچنین نامگذاری شده است.[۱] همچنین این مسجد به خاطر قرار داشتن در بخش بالایی محله بنی‌دینار، مسجد بنی‌دینار اعلی هم گفته می‌شود.[۲] نام قبة الخِضر(ع) نیز برای این مسجد ثبت شده است.[۳]
مکان
مسجد منارتین در نزدیکی کوه اَنعُم (کوه الاَحمَر) و همراه با مسجد مغیسله و مسجد سقیا در جنوب غربی مسجدالنبی قرار دارد.[۴] مسجد منارتین حدود دو کیلومتر از مسجد نبوی و یک کیلومتر از مسجد غمامه فاصله دارد.[۵]
رویدادهای تاریخی
مطابق نقل‌های کهن تاریخی حضرت محمد(ص) در محدوده مسجد منارتین نماز خوانده است.[۶] بعدها در آن زمین، مسجدی ساخته شد.[۷]
تاریخچه بنا
زمان پیدایش مسجد مشخص نیست اما برخی محققان، اشاره کتب قرن دوم قمری به نماز پیامبر در این مسجد[۶] را، شاهدی بر وجود مسجد در قرون نخستین اسلامی دانسته‌اند.[۱]
در قرن نهم قمری، آثاری از خرابه‌های این بنا در بالای کوه اَنعُم مشاهده شده است.[۸] در سال 972 قمری مسجد مربع‌شکل با طول و عرض هفت ذراع توصیف شده که جز محل دو مناره‌اش و مقداری از سنگها و بخشی از محراب و درب، اثر ديگری از آن باقی نبوده است.[۹]
بنای مسجد در سال 1303ق دارای گنبدی بوده[۱۰] و در اواخر قرن 14 قمری نیز بنایی به شکل مربع داشت که سقف آن خراب شده و ریخته بود.[۱۱]
در 1418قمری مسجد توده‌ای از سنگ با دیوارهای نیمه مخروبه در کنار یک پمپ بنزین بوده که فقط در جهت غربی آثاری از بنا در آن دیده می‌شد.[۱۲]
وضعیت امروزی
در 1422 قمری/2002 میلادی بنایی جدید برای مسجد با مساحت 2578 متر تأسیس شد که مربعی مختلف الاضلاع است و طول هر ضلع آن بین 46 تا 49 متر است.[۱۳]
نگارخانه
تصاویر قدیمی مسجد
تصاویر جدید
-
-
-
محیط داخلی -
نقشه افقی مسجد -
نقشه عمودی مسجد
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ مساجد الاثریه فی المدینة النبویة، ص251.
- ↑ معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص416.
- ↑ وصف المدینة المنورة، ص17
- ↑ معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص416 و 417.
- ↑ معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص421 و 422.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ اخبارالمدینه، ص154.
- ↑ معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص422 و 423.
- ↑ وفاء الوفاء، ج3، ص251.
- ↑ عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص252.
- ↑ وصف المدینة المنورة، ص36
- ↑ المدینه بین الماضی و الحاضر، ص200
- ↑ مساجد الاثریه فی المدینة المنورة، ص254.
- ↑ معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص429.
- ↑ ابراهیم کعکی مدینه‌شناس معاصر اشاره می‌کند که این دو کوه زرد رنگ در حدود یک کیلومتر از مکان مسجد فاصله دارند.
منابع
- عمدة الاخبار فی مدینة المختار، احمد عباسی، قاهره، اسعد طرابزونی، بی‌تا.
- المساجد الاثریة فی المدینة المنورة، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، مطابع الرشید، ۱۴۱۹ق، ۱۹۹۹م.
- وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
- المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی، جزء الرابع، بیروت، ۲۰۱۱.
- المدینه بین الماضی و الحاضر، ابراهیم بن علی العیاشی، ۱۹۷۲م.
- وصف المدینه المنوره، علی بن موسی الافندی، مطبعة نهضة مصر.
- اخبار المدینه، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، 1424ق.