مقاله توصیفی فقهی این مقاله، راهنمای عملی احکام فقهی نیست. برای اطلاع از حکم و وظیفه شرعی به فتوای مرجع تقلید خود مراجعه کنید. از جمله نگاه کنید به: لباس احرام (فتاوای مراجع).

لباس احرام، لباسی است که مردان در حج یا عمره می‌پوشند و از دو جامه ندوخته تشکیل شده است. یکی از آن جامه‌ها به کمر بسته شده و دیگری بر دوش انداخته می‌شود. پوشیدن لباس احرام از آغاز احرام تا بیرون آمدن از آن بر مردان واجب است.

لباس احرام.

مردان برای نگهداشتن لباس احرام و نگهداری لوازم دیگر، کمربند پهنی به نام همیان به کمر می‌بندند. مردان نباید کفشی بپوشند که همه روی پای آنها را بپوشاند.

احکام احرام
واجبات
شروع از میقاتنیتلباس احرامتلبیه
محرمات احرام
مشترک بین زن و مرد
شکار حیوانات خشکیکشتن جانوران بدنکندن درختانالتذاذ جنسیآمیزشاستمناءعقد ازدواجفسوقجدالزینتبوی خوشروغن مالیدن به بدننگاه کردن در آینهسرمه کشیدنازاله موناخن گرفتنخون برون آوردنکشیدن دندانحمل سلاح
ویژه مردان
پوشیدن لباس دوختهپوشاندن سراستظلال
ویژه زنان
پوشاندن صورتپوشاندن دست
دیگر احکام
مستحبات احرام
مکروهات احرام

پوشیدن لباس احرام ویرایش

پوشیدن لباس احرام برای مردان یکی از واجبات احرام است[۱] اما این لباس در مردان و زنان متفاوت است.

لباس احرام مردان ویرایش

لباس احرام مردان، از دو جامه تشکیل شده است؛ یکی «لُنگ» است که به کمر می‌بندند و از ناف تا زانو را می‌پوشاند و دیگری «رَدا» است که باید بر دوش انداخت که از شانه تا کمر را پوشش دهد.[۲]

لباس احرام زنان ویرایش

لباس احرام زنان شرط خاصی ندارد و زنان می‌توانند در لباس‌های معمولی‌شان احرام ببندند؛ چه دوخته باشد یا نباشد ولی حریر خالص نباشد.[۳]

فلسفه ویرایش

بر پایه روایتی از امام سجاد(ع)، درآوردن لباس دوخته و پوشیدن لباس احرام، به معنای بیرون آوردن لباس گناه، و توبه به درگاه خدا است. برخی نیز، فلسفه آن را یادآوری روز مرگ و پوشیدن کفن دانسته‌اند.[۴]

شرایط ویرایش

برخی از شرایط لباس احرام چنین است:

  • شرایطی که لباس نماز‌گزار دارد،[۵] لباس احرام نیز باید داشته باشد؛[۶] مانند اینکه مباح باشد، پاک باشد، از اجزاء مردار و حيوان حرام گوشت نباشد و به مقدار لازم بدن را بپوشاند.[۷]
  • لباس احرامِ مردان نبايد دوخته باشد،[۸] این لباس به‌ صورت دو تكه پارچه ندوخته يا حوله است كه يكى را به كمر مى‌بندند و ديگرى را بر دوش مى‌افكنند.[۹]
  • زنان می‌توانند در حال احرام لباس دوخته به تن داشته باشند.[۱۰]
  • لباس احرام نبايد خوشبو باشد؛ چون در حال احرام، استفاده از هرگونه عطر و بوى خوش حرام است؛[۱۱] از این رو، پيش از سفر، اين لباس را نباید در جايى كه معطر است بگذارند تا هنگام احرام بوى خوش نداشته باشد.[۱۲]

كفش ویرایش

به‌نظر فقیهان شیعه[۱۳] و اهل‌سنّت[۱۴] مردان در حال احرام نبايد كفش بپوشند و پوشيدن پا، طوری که تمام روى پا را بگيرد جايز نيست و براى احرام بايد دمپايى مناسبى كه تمام روى پا را نمى‌پوشاند تهيه كنند.[۱۵]

دمپایی مردان و کفش زنان باید برخی از شرایط لباس احرام را داشته باشد؛ یعنی پاک و مباح باشد و از چرم حیوان حرام‌گوشت یا مردار تهیه نشده باشد.[۱۶]

همیان ویرایش

هَمْيان، كمربند پهنى است كه مردان در حال احرام بر كمر مى‌بندند، كه براى نگه داشتن حوله احرامى و نگهدارى پول و لوازم ديگر از آن استفاده مى‌شود.[۱۷] دوخته بودن هميان، حتى براى مردان اشكال ندارد.[۱۸]

اضطباع ویرایش

اِضْطِباع گذراندن ردای احرام از زیر کتف راست و افکندن آن بر کتف چپ هنگام طواف است[۱۹] و بر اساس نظر برخی از علمای شیعه[۲۰] و مذاهب حنفی، حنبلی و شافعی از مستحبات طوافِ حج و عمره به شمار می‌رود.[۲۱]

پانویس ویرایش

  1. مناسک حج محشی، مسأله ۲۵۱، ص۱۳۸.
  2. قواعد الاحکام، ج۱، ص۴۱۹؛ منتهی المطلب، ج۲، ص۶۸۱؛ مناسک حج، ص۱۶۹، مسئله ۲۷۰.
  3. مناسک حج، ص۱۶۹، مسئله ۲۷۷.
  4. عرفان حج، ص۴۷ و ۴۸.
  5. توضيح المسائل، ص۱۱۲، مسأله ۷۹۸.
  6. مناسک حج، ص۱۶۸-۱۶۹، مسئله ۲۷۴.
  7. توضيح المسائل، ص۱۱۲، مسأله ۷۹۸.
  8. مناسک حج، ص۲۰۱، مسئله ۳۴۶.
  9. مناسک حج، ص۱۶۶-۱۶۷، مسئله ۲۶۹.
  10. مناسک حج، ص۱۶۹، مسئله ۲۷۷.
  11. مناسک حج، ص۱۹۶-۱۹۷، مسئله ۳۳۵.
  12. مناسک حج، ص۱۹۶-۱۹۷، مسئله ۳۳۵.
  13. جواهر الکلام، ج18، ص351؛ الحدائق، ج15، ص442.
  14. المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ المغنی، ج3، ص271-272؛ المجموع، ج7، ص249-258؛ الثمر الدانی، ص382-383.
  15. مناسک حج، ص۲۴۲، مسئله ۴۸۴؛ دروس احکام و مناسک حج، ص۱۴۰.
  16. شهید الثانی، الروضة البهیة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲۳۱؛ دروس احکام و مناسک حج، ص۱۴۰.
  17. دروس احکام و مناسک حج، ص۱۴۰.
  18. دروس احکام و مناسک حج، ص۱۴۰.
  19. غریب الحدیث، ابن قتیبه، ج1، ص23؛ الصحاح، ج3، ص1248؛ بدائع الصنائع، ج2، ص147.
  20. المبسوط، ج1، ص356؛ الجامع للشرائع، ص201؛ تحریر الاحکام، ج1، ص584-585؛ الدروس، ج1، ص401.
  21. المبسوط، سرخسی، ج4، ص10؛ الوسیط، ج2، ص648-649.

منابع ویرایش

این مقاله برگرفته از ویژه‌نامه عمره مفرده: وصال دوست، حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت معاونت فرهنگی، ۱۳۹۳ش، ص۷۴-۷۸ و کتاب درسنامه مناسک حج، محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۲۰ و گل‌واژه‌های حج و عمره، علیرضا بصیری، نشر مشعر، ۱۳۸۷ش، ص۵۶ است.
  • توضیح المسائل، سید روح الله خمینی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و إرشاد إسلامی، چاپ نهم، ۱۳۷۲ش.
  • عرفان حج، عبدالله جوادی آملی، نشر اسراء، تابستان ۱۳۷۸ش.
  • مناسک حج محشی، مرکز تحقیقات حج، نشر مشعر، زمستان ۱۳۷۵ش.

مقاله‌های مرتبط ویرایش