مسجد غار بنی حرام
مسجد غار بنی حرام از اماکن مهم مدینه با قدمتی متعلق به عصر نبوی میباشد. این مسجد که به صورت یک غار است در جهت شمال غربی مسجد النبی با فاصله حدود هشتصد متر قرار دارد. بر روی غار، سنگ بزرگی مثل سقف برای خانه قرار دارد و در کنار آن طاق کوچکی نیز قرار دارد. ياران پيامبر(ص) در جريان غزوه خندق، آن حضرت را از بيم شبيخون دشمن، شب‌ها به كهف بنى‌حرام می‌بردند و صبحگاهان از غار پايين می‌آمدند.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | غار السجده - کهف سلع - کهف جبل ثواب |
| مکان | عربستان، مدینه، در غرب کوه سلع |
| کاربری | مسجد |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وابسته به دین/مذهب | اسلام |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | موجود |
|
| |
نام ویرایش
به آن «کهف بنی حرام» گفته میشود به علت واقع شدنش در کوه سلع و در نزدیکی منطقه بنی حرام.[۱]
موقعیت مکانی ویرایش
مسجد غار بنی حرام از اماکن مهم مدینه با قدمتی متعلق به عصر نبوی میباشد. این مسجد که به صورت یک غار است در جهت شمال غربی مسجد النبی با فاصله حدود هشتصد متر قرار دارد.[۲] این غار در جهت غربی کوه سلع و در بالای کوه قرار دارد. در جهت راست شخصی است که از مسجدالنبی به سمت مساجد فتح (از راه طریق السیح) میرود. این غار در منطقه شعب بنی حرام و در نزدیکی مسجد بنی حرام است.[۱]
توصیف بنا ویرایش
مدینه‌نگار متوفی قرن 11هجری، احمد عباسی در وصف مسجد در زمان خود مینویسد: کهف بنی حرام در بالای کوه نیست، بلکه در حاشیه آن است و در پایین آن مسجد اصلی و بزرگ بنی حرام قرار دارد. بر روی غار، سنگ بزرگی مثل سقف برای خانه قرار دارد و در کنار آن طاق کوچکی نیز قرار دارد که مشرف به راه زائران مساجد فتح است.[۳]
ورود پیامبر(ص) به غار ویرایش
روایات متعددی درباره ورود حضرت محمد(ص) به غاربنی‌حرام در برخی شبهای غزوه خندق وجود دارد.[۴]
ياران پيامبر(ص) در جريان غزوه خندق، آن حضرت را از بيم شبيخون دشمن، شب‌ها به كهف بنى حرام می‌بردند و صبحگاهان از غار پايين می‌آمد.[۵]
این روایات حتی در مواردی اشاراتی به نزول وحی بر پیامبر در این غار دارد که ممکن است مربوط به غیر از ایام غزوه خندق باشد.[۶]
وجود دو غار بنی حرام ویرایش
در آثار پژوهشی معاصر، اشاراتی به وجود دو غار در کوه سلع شده، «کهف بنی حرام صغیر» همانی است که در این مقاله به آن پرداخته شد و اثری از سازه‌های انسانی در آن نیست. اما کهف بنی حرام کبیر دارای دو قبه کوچک است و در جهت شرقی کوه سلع واقع شده است.[۷] غار بنی‌حرام‌کبیر از اماکنی است که مورخین در آن اختلاف زیادی دارند و نقل های متعددی گزارش شده که در این مقاله نمی‌گنجد.[۸] همچنین این مکان امروزه به «مسجد بنی غفار» یا «دکة الشیخ جلال» نیز شهرت دارد.
تصاویر ویرایش
کهف بنی‌حرام ویرایش
کهف بنی‌حرام کبیر ویرایش
جستارهای وابسته ویرایش
پانوشت ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ مساجد الاثریه، الیاس عبدالغنی، ص49.
- ↑ المساجد والأماكن الأثرية المجهولة لزائر المدينة الميمونة، عبد الرحمن خويلد، ص24
- ↑ عمدة الاخبار، احمد بن عبدالحمید عباسی، ص159.
- ↑ الدرة الثمينة في أخبار المدينة، ابن نجار، ص64.
- ↑ المعالم الأثيره في السنة و السيرة، ص۲۸۵.
- ↑ مساجد الاثریه، الیاس عبدالغنی، ص50.
- ↑ معالم المدينة المنورة بين العمارة والتاريخ، عبد العزيز كعكي، مجلد1، ص316.
- ↑ معالم المدينة المنورة بين العمارة والتاريخ، عبد العزيز كعكی، مجلد1، ص317.
منابع ویرایش
- عمده الاخبار فی مدینه المختار، احمد العباسی، تحقیق محمد الطیب الانصاری، ناشر: اسعد طرابزونی، بی‌تا.
- مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
- الدرة الثمينة في أخبار المدينة، ابن النجار البغدادي، دار الارقم بن ابي الارقم - بيروت، بی‌تا.
- المساجد والأماكن الأثرية المجهولة لزائر المدينة الميمونة، عبد الرحمن خويلد، مشعر - تهران - ايران، 1420ه.
- المعالم الأثيره في السنة و السيرة (فرهنگ اعلام جغرافيايى تاريخى در حديث و سيره نبوى)(فارسی)، محمد بن محمد حسن شُرَّاب( مترجم: حميدرضا شيخى)، نشر مشعر - تهران، 1383ش.
- المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی، مجلد اول، دار و مكتبه الهلال - بيروت، 1419ه.