۵٬۱۱۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>') |
جز (جایگزینی متن - '</ref>' به '</ref> ') |
||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
'''مرقد سیدابراهیم الغَمر حسنی''' در شمال [[مرقد میثم تمار]]، کنار جادهای که به طرف [[کوفه]] از [[نجف اشرف]] عبور میکند، در محله «کنده»، واقع شده است. سیدابراهیم غَمر، فرزند [[حسن مثنّی]]، فرزند [[امام حسن مجتبی(ع)]] است. مادر گرامیاش، [[فاطمه بنت الحسین|فاطمه]] دختر [[امام حسین(ع)]] میباشد. | '''مرقد سیدابراهیم الغَمر حسنی''' در شمال [[مرقد میثم تمار]]، کنار جادهای که به طرف [[کوفه]] از [[نجف اشرف]] عبور میکند، در محله «کنده»، واقع شده است. سیدابراهیم غَمر، فرزند [[حسن مثنّی]]، فرزند [[امام حسن مجتبی(ع)]] است. مادر گرامیاش، [[فاطمه بنت الحسین|فاطمه]] دختر [[امام حسین(ع)]] میباشد. | ||
==معرفی سیدابراهیم غمر== | ==معرفی سیدابراهیم غمر== | ||
سیدابراهیم غَمر، فرزند [[حسن مثنّی]]، فرزند [[امام حسن مجتبی(ع)]] است.<ref>سر السلسلة العلویة، ص23؛ تهذیب الانساب، محمد بن ابی جعفر عبیدلی، ص46.</ref> مادر گرامیاش، [[فاطمه بنت الحسین|فاطمه]] دختر [[امام حسین(ع)]] میباشد.<ref>تهذیب الانساب، ص34.</ref> او سیدی بزرگوار، جلیلالقدر، شریف و بخشنده بود.<ref>تحفة لب اللباب، ضامن بن شدقم، ص46.</ref> کنیههای او، ابواسماعیل،<ref>عمدة الطالب، ص197.</ref> ابوالحسن<ref>مراقد المعارف، ج1، ص34؛ مقاتل الطالبیین، ص215.</ref> و ابواسحاق<ref>سر السلسلة العلویة، ص39.</ref> بود و از راویان حدیث، به شمار میآمد.<ref>المجدی، الموسوی الهروی، ص256.</ref> میگویند که وی، در سال 145 یا 147 یا 149 ه. ق، در سن 67 سالگی، در زندان [[منصور دوانیقی|منصور]] به [[شهادت]] رسید<ref>تحفة لب اللباب، ص47.</ref> که در این صورت، او در سال 78 یا 79 یا 81 ه. ق، به دنیا آمده است.<ref>قیام محمد نفس زکیه، ص186 و 189.</ref> | سیدابراهیم غَمر، فرزند [[حسن مثنّی]]، فرزند [[امام حسن مجتبی(ع)]] است.<ref>سر السلسلة العلویة، ص23؛ تهذیب الانساب، محمد بن ابی جعفر عبیدلی، ص46.</ref> مادر گرامیاش، [[فاطمه بنت الحسین|فاطمه]] دختر [[امام حسین(ع)]] میباشد.<ref>تهذیب الانساب، ص34.</ref> او سیدی بزرگوار، جلیلالقدر، شریف و بخشنده بود.<ref>تحفة لب اللباب، ضامن بن شدقم، ص46.</ref> کنیههای او، ابواسماعیل،<ref>عمدة الطالب، ص197.</ref> ابوالحسن<ref>مراقد المعارف، ج1، ص34؛ مقاتل الطالبیین، ص215.</ref> و ابواسحاق<ref>سر السلسلة العلویة، ص39.</ref> بود و از راویان حدیث، به شمار میآمد.<ref>المجدی، الموسوی الهروی، ص256.</ref> میگویند که وی، در سال 145 یا 147 یا 149 ه. ق، در سن 67 سالگی، در زندان [[منصور دوانیقی|منصور]] به [[شهادت]] رسید<ref>تحفة لب اللباب، ص47.</ref> که در این صورت، او در سال 78 یا 79 یا 81 ه. ق، به دنیا آمده است.<ref>قیام محمد نفس زکیه، ص186 و 189.</ref> | ||
==موقعیت مزار== | ==موقعیت مزار== | ||
مزار سید ابراهیم الغَمر حسنی در شمال [[مرقد میثم تمار]]، کنار جادهای که به طرف [[کوفه]] از [[نجف اشرف]] عبور میکند، در محله «کنده»، واقع شده است. | مزار سید ابراهیم الغَمر حسنی در شمال [[مرقد میثم تمار]]، کنار جادهای که به طرف [[کوفه]] از [[نجف اشرف]] عبور میکند، در محله «کنده»، واقع شده است. | ||
==تأسیس و ساخت== | ==تأسیس و ساخت== | ||
در اواخر قرن دوازدهم هجری، هنگامی که عدهای برای کشف سنگهای باستانی کوفه، اطراف منطقه حی کنده را خاکبرداری میکردند، سنگ بزرگی یافتند که نام ابراهیم غمر، بر آن ثبت شده بود. گزارش، به مرحوم [[آیتالله سیدمحمدمهدی بحرالعلوم|آیتالله سید محمدمهدی بحرالعلوم طباطبایی]] رسید. ایشان پس از تایید صحت انتساب قبر به ابراهیم غَمر، دستور ساخت بارگاهی بر قبر را داد.<ref>مراقد المعارف، ج1، ص34.</ref> | در اواخر قرن دوازدهم هجری، هنگامی که عدهای برای کشف سنگهای باستانی کوفه، اطراف منطقه حی کنده را خاکبرداری میکردند، سنگ بزرگی یافتند که نام ابراهیم غمر، بر آن ثبت شده بود. گزارش، به مرحوم [[آیتالله سیدمحمدمهدی بحرالعلوم|آیتالله سید محمدمهدی بحرالعلوم طباطبایی]] رسید. ایشان پس از تایید صحت انتساب قبر به ابراهیم غَمر، دستور ساخت بارگاهی بر قبر را داد.<ref>مراقد المعارف، ج1، ص34.</ref> | ||
پس از مدتی از ساخت آرامگاه، مرجع بزرگ و مجاهد، [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]]، دستور داد تا صحن بزرگی را اطراف آرامگاه بسازند.<ref>آرامگاههای مشهور، ج1، ص32 و 33.</ref> همچنین در سال 1994 م، اداره اوقاف نجف اشرف، به تعمیر بنا اقدام کرد.<ref>معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص31.</ref> | پس از مدتی از ساخت آرامگاه، مرجع بزرگ و مجاهد، [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]]، دستور داد تا صحن بزرگی را اطراف آرامگاه بسازند.<ref>آرامگاههای مشهور، ج1، ص32 و 33.</ref> همچنین در سال 1994 م، اداره اوقاف نجف اشرف، به تعمیر بنا اقدام کرد.<ref>معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص31.</ref> | ||
[[پرونده:ضریح سیدابراهیم الغمر.jpg|بندانگشتی|نمایی از ضریح سیدابراهیم الغمر]] | [[پرونده:ضریح سیدابراهیم الغمر.jpg|بندانگشتی|نمایی از ضریح سیدابراهیم الغمر]] | ||
==ساختمان بقعه== | ==ساختمان بقعه== | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
درباره وفات یا شهادت ابراهیم، سه دیدگاه مطرح است: | درباره وفات یا شهادت ابراهیم، سه دیدگاه مطرح است: | ||
الف) [[ابونصر بخاری]]، [[ابوالفرج اصفهانی]] و دیگران معتقدند که ابراهیم غَمر، در زندان هاشمیه در [[ماه ربیع الاول]] سال 145 ه. ق، به شهادت رسید و هنگام مرگ، 67 سال داشت که در این صورت، او در سال 78 ه. ق، به دنیا آمده است. او نخستین فرد از [[آل حسن]] بود که در زندان هاشمیه، از دنیا رفت.<ref>مقاتل الطالبیین، ص127؛ سر السلسلة العلویة، ص40؛ المجدی، ص256؛ الشجرة المبارکة، ص37؛ منتقلة الطالبیة، ص265؛ لباب الانساب، ج1، ص386؛ الاصیلی، ص111 و 112؛ عمدة الطالب، ص161.</ref> زندانیان بر جنازه او نماز خواندند و گویا در همانجا نیز او را دفن کردند.<ref>لباب الانساب، ج1، ص407.</ref> | الف) [[ابونصر بخاری]]، [[ابوالفرج اصفهانی]] و دیگران معتقدند که ابراهیم غَمر، در زندان هاشمیه در [[ماه ربیع الاول]] سال 145 ه. ق، به شهادت رسید و هنگام مرگ، 67 سال داشت که در این صورت، او در سال 78 ه. ق، به دنیا آمده است. او نخستین فرد از [[آل حسن]] بود که در زندان هاشمیه، از دنیا رفت.<ref>مقاتل الطالبیین، ص127؛ سر السلسلة العلویة، ص40؛ المجدی، ص256؛ الشجرة المبارکة، ص37؛ منتقلة الطالبیة، ص265؛ لباب الانساب، ج1، ص386؛ الاصیلی، ص111 و 112؛ عمدة الطالب، ص161.</ref> زندانیان بر جنازه او نماز خواندند و گویا در همانجا نیز او را دفن کردند.<ref>لباب الانساب، ج1، ص407.</ref> | ||
ب) [[ابن خداع]] مینویسد که قبل از آنکه ابراهیم به زندان برسد، وفات یافته بود؛ زیرا لباسهایش را باز کرده و محمل شتر را برداشته بودند و در مسیر کوفه، گرما چنان شدید بود که بر اثر تابش آفتاب، گونههای صورتش از بین رفته بود و همان باعث شد که قبل از رسیدن به کوفه، وفات یابد.«مات قبل ان یصل الی الحبس، لانهم جردوه الثیاب وکشفوا المحامل علیه وهم فی الطریق، فسقط خدّه من حرّ الشمس، فمات قبل وصول الکوفة».<ref>منتقلة الطالبیة، ص265.</ref> | ب) [[ابن خداع]] مینویسد که قبل از آنکه ابراهیم به زندان برسد، وفات یافته بود؛ زیرا لباسهایش را باز کرده و محمل شتر را برداشته بودند و در مسیر کوفه، گرما چنان شدید بود که بر اثر تابش آفتاب، گونههای صورتش از بین رفته بود و همان باعث شد که قبل از رسیدن به کوفه، وفات یابد.«مات قبل ان یصل الی الحبس، لانهم جردوه الثیاب وکشفوا المحامل علیه وهم فی الطریق، فسقط خدّه من حرّ الشمس، فمات قبل وصول الکوفة».<ref>منتقلة الطالبیة، ص265.</ref> | ||
[[ابوالحسن عمری|ابوالحسن عُمری]]، از قول خداع مینویسد: «مات قبل الکوفة بمرحلة»؛ «قبل از رسیدن به کوفه و به فاصله یک منزلی آن، وفات یافت».<ref>المجدی، ص256؛ عمدة الطالب، ص197.</ref> بر همین اساس، سیدعبدالحمید نسابه، معتقد است که قبر ابراهیم، در کوفه است.<ref>الاصیلی، ص112.</ref> | [[ابوالحسن عمری|ابوالحسن عُمری]]، از قول خداع مینویسد: «مات قبل الکوفة بمرحلة»؛ «قبل از رسیدن به کوفه و به فاصله یک منزلی آن، وفات یافت».<ref>المجدی، ص256؛ عمدة الطالب، ص197.</ref> بر همین اساس، سیدعبدالحمید نسابه، معتقد است که قبر ابراهیم، در کوفه است.<ref>الاصیلی، ص112.</ref> | ||
ج) [[ابن فوطی]] معتقد است که ابراهیم را زنده میان صندوقی اطراف کوفه، دفن کردند. وی مینویسد: «انه دفن حیاً فی صندوق بظاهر الکوفة بقریة الهاشمیة».<ref>مجمع الآداب، ج2، ص428 و 429.</ref> | ج) [[ابن فوطی]] معتقد است که ابراهیم را زنده میان صندوقی اطراف کوفه، دفن کردند. وی مینویسد: «انه دفن حیاً فی صندوق بظاهر الکوفة بقریة الهاشمیة».<ref>مجمع الآداب، ج2، ص428 و 429.</ref> | ||
اما اگر زندان هاشمیه را محل وفات ابراهیم غَمر بدانیم، همانطور که اجماع مورخان، اینمطلب را تایید میکند، باید قبر ابراهیم، در هاشمیه باشد؛ نه حی کنده؛ چنانکه در این صورت، نویسنده «الحدائق الوردیه» مینویسد: | اما اگر زندان هاشمیه را محل وفات ابراهیم غَمر بدانیم، همانطور که اجماع مورخان، اینمطلب را تایید میکند، باید قبر ابراهیم، در هاشمیه باشد؛ نه حی کنده؛ چنانکه در این صورت، نویسنده «الحدائق الوردیه» مینویسد: | ||
ابراهیم طباطبا بن اسماعیل دیباج بن ابراهیم غمر بن حسن مثنّی را [[مهدی عباسی]] محبوس ساخت تا خود جان داد. سپس در زندان موسی و هارون ماند و میگویند که وی، در زندان هارون جان سپرد. البته آشکارتر آن است که قبری که پشت سمت راست راه نجف میباشد، [[قبر ابراهیم طباطبا]] است و اینکه صاحب فلک النجاة، آن قبر را به ابراهیم ابن حسن مثنّی نسبت داده، اشتباه است؛ زیرا براساس آنچه پیش از این گفته شد، قبر او در هاشمیه میباشد.«ذکر حمید الشهید الزیدی فی الحدائق الوردیة فی ترجمة محمد بن ابراهیم طباطبا، قال: فاما ابوه ابراهیم فکان یلقب طباطبا وکان قد حبسه خلیفة الملقب بالمهدی حتی توفی ثم اقام فی حبس موسی وهارون وقیل انه مات فی الحبس. قلت: والاظهر ان القبر الذی هو مما یلی یمین طریق النجف قبره وما نسبه فی فلک النجاة انه لابراهیم الحسن المثنی اشتباه لان قبره بالهاشمیة علی ما تقدّم ذکره».<ref>ر. ک: مشاهد العترة الطاهرة، عبدالرزاق آل کمونة، ص280؛ آرامگاههای خاندان پاک پیامبر(ص) و بزرگان صحابه و تابعین، ص354.</ref> | ابراهیم طباطبا بن اسماعیل دیباج بن ابراهیم غمر بن حسن مثنّی را [[مهدی عباسی]] محبوس ساخت تا خود جان داد. سپس در زندان موسی و هارون ماند و میگویند که وی، در زندان هارون جان سپرد. البته آشکارتر آن است که قبری که پشت سمت راست راه نجف میباشد، [[قبر ابراهیم طباطبا]] است و اینکه صاحب فلک النجاة، آن قبر را به ابراهیم ابن حسن مثنّی نسبت داده، اشتباه است؛ زیرا براساس آنچه پیش از این گفته شد، قبر او در هاشمیه میباشد.«ذکر حمید الشهید الزیدی فی الحدائق الوردیة فی ترجمة محمد بن ابراهیم طباطبا، قال: فاما ابوه ابراهیم فکان یلقب طباطبا وکان قد حبسه خلیفة الملقب بالمهدی حتی توفی ثم اقام فی حبس موسی وهارون وقیل انه مات فی الحبس. قلت: والاظهر ان القبر الذی هو مما یلی یمین طریق النجف قبره وما نسبه فی فلک النجاة انه لابراهیم الحسن المثنی اشتباه لان قبره بالهاشمیة علی ما تقدّم ذکره».<ref>ر. ک: مشاهد العترة الطاهرة، عبدالرزاق آل کمونة، ص280؛ آرامگاههای خاندان پاک پیامبر(ص) و بزرگان صحابه و تابعین، ص354.</ref> | ||
[[سیدمهدی قزوینی]]، همینمطلب را در کتاب «المزار» بیان میکند و قبر کنونی در حی کنده را از آنِ ابراهیم طباطبا بن اسماعیل دیباج بن ابراهیم غَمر، نواده سید ابراهیم غَمر میداند.<ref>کتاب المزار، ص188.</ref> | [[سیدمهدی قزوینی]]، همینمطلب را در کتاب «المزار» بیان میکند و قبر کنونی در حی کنده را از آنِ ابراهیم طباطبا بن اسماعیل دیباج بن ابراهیم غَمر، نواده سید ابراهیم غَمر میداند.<ref>کتاب المزار، ص188.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
ویرایش