پرش به محتوا

دانشنامه امام حسین(ع) (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۲]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۲]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363}}


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
'''دانشنامه امام حسین (ع)'''،
'''دانشنامه امام حسین(ع)'''،


==مؤلف==
== مؤلف ==
گردآورنده این مجموعه، محمد محمدی ری‌شهری با همکاری سید محمود طباطبایی‌نژاد، سید روح‌الله طباطبایی است و جمعی از نویسندگان و پژوهشگران  
گردآورنده این مجموعه، محمد محمدی ری‌شهری با همکاری سید محمود طباطبایی‌نژاد، سید روح‌الله طباطبایی است و جمعی از نویسندگان و پژوهشگران


دانشنامه امام حسین (ع)، با نام کامل «دانشنامه امام حسین (ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ»


دانشنامه امام حسین(ع)، با نام کامل «دانشنامه امام حسین(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ»
== ساختار ==
 
==ساختار==
در ۱۴ جلد
در ۱۴ جلد


از 15 بخش و 138 فصل تشکیل شده است.
از ۱۵ بخش و ۱۳۸ فصل تشکیل شده‌است.


هر کدام از این فصلها نیز زیرمجموعه‌هایی دارد.
هر کدام از این فصلها نیز زیرمجموعه‌هایی دارد.


جلد اول این دانشنامه در ۴۹۴ صفحه، بخش اول و دوم.


جلد اول این دانشنامه در 494 صفحه، بخش اول و دوم.
== محتوا ==
 
<br />
<br />
 
==محتوا ==
مطالب این مجموعه به ترتیب جلدها و فهرست به این شرح است:
مطالب این مجموعه به ترتیب جلدها و فهرست به این شرح است:


===جلد اول===
=== جلد اول ===
این جلد، دارای پیشگفتار و دو بخش «زندگی خانوادگی امام حسین(ع)» و «فضیلت‌ها و ویژگی‌های امام حسین(ع)» است. در پیشگفتار، به ضرورت جامع‌نگری در زندگی پشوایان دین پرداخته و این جامع‌نگری را نیازمند به پژوهش‌های علمی و پژوهشگران متخصص دانسته است. در بخش اول، زندگی امام حسین(ع) را به پنج دوره تقسیم کرده است:
این جلد، دارای پیشگفتار و دو بخش «زندگی خانوادگی امام حسین (ع)» و «فضیلت‌ها و ویژگی‌های امام حسین (ع)» است. در پیشگفتار، به ضرورت جامع‌نگری در زندگی پشوایان دین پرداخته و این جامع‌نگری را نیازمند به پژوهش‌های علمی و پژوهشگران متخصص دانسته‌است. در بخش اول، زندگی امام حسین (ع) را به پنج دوره تقسیم کرده‌است:
* دوره اول، مقارن با حیات پیامبر (ص) (۴–۱۱ق)
* دوره دوم، از رحلت پیامبر۹ تا پایان خالفت عثمان (۱۱–۳۵ق)
* دوره سوم، مقارن با خلافت امام علی (ع) (۳۵–۴۰ق)
* دوره چهارم، از شهادت امام علی (ع) تا مرگ معاویه و به قدرت رسیدن یزید (۴۰–۶۰ق)
* دوره پنجم، دوران قیام بر ضد حکومت یزید (۶۰ –۶۱ ق)


*دوره اول، مقارن با حیات پیامبر(ص) ( 4–11ق)
سپس پیش از پرداختن به نتیجه این پژوهش، مباحثی را به عنوان درآمد و چشم‌انداز مطرح نموده و در چهار محور بیان می‌کند: ۱. دانشنامه امام حسین (ع) در یک نگاه؛ ۲. ویژگی‌های دانشنامه؛ ۳. کتابشناسی تاریخ عاشورا و عزاداری؛ ۴. مراحل تحقیق و تدوین دانشنامه.
*دوره دوم، از رحلت پیامبر9 تا پایان خالفت عثمان (11–35ق)
*دوره سوم، مقارن با خلافت امام علی(ع) (35–40ق)
*دوره چهارم، از شهادت امام علی(ع) تا مرگ معاویه و به قدرت رسیدن یزید (40–60ق)
*دوره پنجم، دوران قیام بر ضد حکومت یزید (60 –61 ق)


سپس پیش از پرداختن به نتیجه این پژوهش، مباحثی را به عنوان درآمد و چشم‌انداز مطرح نموده و در چهار محور بیان می‌کند: 1.دانشنامه امام حسین(ع) در یک نگاه؛ 2.ویژگی‌های دانشنامه؛ 3.کتابشناسی تاریخ عاشورا و عزاداری؛ 4.مراحل تحقیق و تدوین دانشنامه.
در محور اول گفته شده که این دانشنامه از ۱۵ بخش و ۱۳۸ فصل تشکیل شده‌است.
 
<br />در محور اول گفته شده که این دانشنامه از 15 بخش و 138 فصل تشکیل شده است.


پی 􀀯􀀯ش از آنکه به بخشها، فصلها و فرازهایی از این محور که در جلدهای گوناگون آمده
پی 􀀯􀀯ش از آنکه به بخشها، فصلها و فرازهایی از این محور که در جلدهای گوناگون آمده


بپردازیم، به دیگر محورها اشاره میکنیم:
بپردازیم، به دیگر محورها اشاره می‌کنیم:
 
364
 
فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
 
در محور دوم برخی از ویژگیهای این دانشنامه را چنین آورده است:
 
1. بازنگری تاریخ زندگی امام حسین 7؛


2. استناد به منابع کهن و قابل استناد؛
۳۶۴


3. بهرهگیری از منابع شیعه و اهل سنت؛
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱، بهاروتابستان ۱۳۹۱


4. جامعیت همراه با گزیده نگاری؛
در محور دوم برخی از ویژگیهای این دانشنامه را چنین آورده‌است:


5. نقد مطالب نادرست منابع معتبر.
۱. بازنگری تاریخ زندگی امام حسین ۷.


در محور سوم نسبت به کتابشناسی تاریخ عاشورا و عزاداری امام حسین 7 از چند
# استناد به منابع کهن و قابل استناد.
# بهرهگیری از منابع شیعه و اهل سنت.
# جامعیت همراه با گزیده نگاری.
# نقد مطالب نادرست منابع معتبر.
در محور سوم نسبت به کتابشناسی تاریخ عاشورا و عزاداری امام حسین ۷ از چند


موضوع بحث کرده است:
موضوع بحث کرده‌است:


الف. منابع قابل استناد؛ مانند: کتاب الطبقات الکبیر، الامامة و السیاس 􀀯􀀯ة، انس 􀀯􀀯اب الاشراف،
الف. منابع قابل استناد؛ مانند: کتاب الطبقات الکبیر، الامامة و السیاس 􀀯􀀯ة، انس 􀀯􀀯اب الاشراف،


تاریخ الیعقوبی، امالی الصدوق و الارشاد که جمعاً 33 کتاب را نام برده است.
تاریخ الیعقوبی، آمالی الصدوق و الارشاد که جمعاً ۳۳ کتاب را نام برده‌است.


ب. منابع غیرقابل استناد؛ مانند: مقتل الحسین 7 المنسوب إلی أبی مخنف، نورالعین فی مشهد
ب. منابع غیرقابل استناد؛ مانند: مقتل الحسین ۷ المنسوب إلی أبی مخنف، نورالعین فی مشهد


الحسین 7 ، روضة الشهداء و ناسخ التواریخ که جمعاً 10 کتاب را نام برده است.
الحسین ۷، روضة الشهداء و ناسخ التواریخ که جمعاً ۱۰ کتاب را نام برده‌است.


ج. منابع معاصر پس از قرن نهم و دهم که فراوانند و نمیتوان به همه آنها پرداخت؛ اما در
ج. منابع معاصر پس از قرن نهم و دهم که فراوانند و نمی‌توان به همه آنها پرداخت؛ اما در


کوتاه سخن باید گفت: اعتبار تمام آنها یا عدم اعتبار آنها، یا تفصیل نسبت به مطالب و
کوتاه سخن باید گفت: اعتبار تمام آنها یا عدم اعتبار آنها، یا تفصیل نسبت به مطالب و
خط ۸۵: خط ۷۴:
د. منابع مفقود. فهرست نگاران و رجالیان، مؤلفان بسیاری را نام بردهاند که دست کم یک
د. منابع مفقود. فهرست نگاران و رجالیان، مؤلفان بسیاری را نام بردهاند که دست کم یک


کتاب درباره امام حسین 7 و شهادت ایشان نگاشتهاند؛ هرچند شمار اندکی از این کتابها
کتاب دربارهٔ امام حسین ۷ و شهادت ایشان نگاشتهاند؛ هرچند شمار اندکی از این کتابها


به دست ما رسیده است. بیشتر این مؤلفان در پنج قرن نخست میزیستهاند و دسترسی ما
به دست ما رسیده‌است. بیشتر این مؤلفان در پنج قرن نخست میزیستهاند و دسترسی ما


به آنها از طریق منابع معاصر یا نزدیک به آنهاست.
به آنها از طریق منابع معاصر یا نزدیک به آنهاست.


آنگاه به ترتیب قرن، نگارشها را نام برده است. برای نمونه: مقتل الحسین 7 جابر بن یزید
آنگاه به ترتیب قرن، نگارشها را نام برده‌است. برای نمونه: مقتل الحسین ۷ جابر بن یزید


جعفی، و مقتل الحسین 7 ابومخنف لوط بن یحیی غامدی است.
جعفی، و مقتل الحسین ۷ ابومخنف لوط بن یحیی غامدی است.


در محور چهارم پیرامون مراحل تحقیق و تدوین این دانشنامه، مانند: جمعآوری ابتدایی،
در محور چهارم پیرامون مراحل تحقیق و تدوین این دانشنامه، مانند: جمعآوری ابتدایی،


تنظیم، نقد، مصدریابی و... مطالبی آمده است که ع اقهمندان میتوانند در تدوین موسوعهها ل
تنظیم، نقد، مصدریابی و… مطالبی آمده‌است که ع اقهمندان می‌توانند در تدوین موسوعه‌ها ل


از آن بهرهمند شوند.
از آن بهرهمند شوند.


365
۳۶۵


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱، بهاروتابستان ۱۳۹۱


اما پیرامون محور اول که بحث بیشتری را میطلبد، در جلد اول به دو بخش از آنها پرداخته است.
اما پیرامون محور اول که بحث بیشتری را می‌طلبد، در جلد اول به دو بخش از آنها پرداخته‌است.


بخش یکم با نام «زندگی خانوادگی امام حسین »7 در 6 فصل به ترتیب ذیل تنظیم شده است:
بخش یکم با نام «زندگی خانوادگی امام حسین»۷ در ۶ فصل به ترتیب ذیل تنظیم شده‌است:


تولد؛ نامگذاری؛ شمایل؛ پرورش؛ همسران؛ فرزندان
تولد؛ نامگذاری؛ شمایل؛ پرورش؛ همسران؛ فرزندان


هر کدام از این فصلها نیز زیرمجموعههایی دارد. برای نمونه، در فصل یکم، رؤیای ام
هر کدام از این فصلها نیز زیرمجموعه‌هایی دارد. برای نمونه، در فصل یکم، رؤیای ام


ایمن، پیش از ولادت امام حسین 7 را چنین آورده است:
ایمن، پیش از ولادت امام حسین ۷ را چنین آورده‌است:


صدوق به نقل از عبدالله بن سنان از امام صادق 7 گوید: همسایگان ام ایمن نزد
صدوق به نقل از عبدالله بن سنان از امام صادق ۷ گوید: همسایگان ام ایمن نزد


پیامبر 9 آمدند و گفتند: ای پیامبر خدا! ام ایمن دیشب از گریه نخوابید و تا صبح
پیامبر ۹ آمدند و گفتند: ای پیامبر خدا! ام ایمن دیشب از گریه نخوابید و تا صبح


پیوسته میگریست. پیامبر خدا 9 به دنبال ام ایمن فرستاد و او آمد. به او فرمود: ای
پیوسته می‌گریست. پیامبر خدا ۹ به دنبال ام ایمن فرستاد و او آمد. به او فرمود: ای


ام ایمن! خداوند چشمانت را گریان نکند! همسایگانت نزد من آمده و خبر دادهاند که
ام ایمن! خداوند چشمانت را گریان نکند! همسایگانت نزد من آمده و خبر دادهاند که
خط ۱۲۵: خط ۱۱۴:
تو همه شب را گریستهای. خداوند چشمانت را گریان نکند! چه چیزی تو را گریان
تو همه شب را گریستهای. خداوند چشمانت را گریان نکند! چه چیزی تو را گریان


کرده است؟ ام ایمن عرض کرد: ای پیامبر خدا! رؤیای وحشتناکی دیدم و همه شب را
کرده‌است؟ ام ایمن عرض کرد: ای پیامبر خدا! رؤیای وحشتناکی دیدم و همه شب را


گریستم. پیامبر به او فرمود: آن را برای فرستاده خدا حکایت کن، که خدا و فرستادهاش
گریستم. پیامبر به او فرمود: آن را برای فرستاده خدا حکایت کن، که خدا و فرستادهاش


داناترند. ام ایمن عرض: بر من گران میآید که از آن، سخن بگویم. پیامبر 9 فرمود:
داناترند. ام ایمن عرض: بر من گران می‌آید که از آن، سخن بگویم. پیامبر ۹ فرمود:


رؤیا ]همیشه[ آنگونه که دیده م یشود نیست. آن را برای فرستاده خدا بازگو کن. ام
رؤیا]همیشه[ آنگونه که دیده م یشود نیست. آن را برای فرستاده خدا بازگو کن. ام


ایمن عرض کرد: در این شب دیدم که برخی از اعضایت در خانهام افتاده است! پیامبر
ایمن عرض کرد: در این شب دیدم که برخی از اعضایت در خانهام افتاده‌است! پیامبر


خدا 9 به او فرمود: چشمانت آسوده باشد )آسوده بخواب( که فاطمه، حسین را
خدا ۹ به او فرمود: چشمانت آسوده باشد )آسوده بخواب( که فاطمه، حسین را


میزاید و تو از او نگاهداری میکنی. پس اینچنین، برخی از اعضای من در خانه
می‌زاید و تو از او نگاهداری می‌کنی. پس اینچنین، برخی از اعضای من در خانه


تو قرار میگیرد.
تو قرار می‌گیرد.


بخش دوم، با نام «فضیلتها و ویژگیهای امام حسین و اهل بیت: » نیز در 6 فصل تدوین
بخش دوم، با نام «فضیلتها و ویژگیهای امام حسین و اهل بیت: » نیز در ۶ فصل تدوین


شده است:
شده‌است:


فصل اول، فضیلتهای مشترک میان امام حسین اهل بیت:؛ فصل دوم، فضیلتهای
فصل اول، فضیلتهای مشترک میان امام حسین اهل بیت:؛ فصل دوم، فضیلتهای


مشترک با برادر؛ فصل سوم، فضیلتهای ویژه امام حسین فصل چهارم، شایستگیهای
مشترک با برادر؛ فصل سوم، فضیلتهای ویژه امام حسین ۷؛ فصل چهارم، شایستگیهای


اخ اقی امام حسین فصل پنجم، ویژگیهای عبادی امام حسین فصل ششم، برخی ل
اخ اقی امام حسین ۷؛ فصل پنجم، ویژگیهای عبادی امام حسین ۷؛ فصل ششم، برخی ل


کرامتهای امام حسین 7. هریک از این فصلها نیز زیرمجموعههایی دارد که دو فصل از
کرامتهای امام حسین ۷. هریک از این فصلها نیز زیرمجموعه‌هایی دارد که دو فصل از


آنها در این جلد و بقیه در جلد بعدی آمده است.
آنها در این جلد و بقیه در جلد بعدی آمده‌است.


جلد دوم دانشنامه در 469 صفحه تنظیم شده که در ادامه جلد قبل، سه بخش دیگر از کتاب
جلد دوم دانشنامه در ۴۶۹ صفحه تنظیم شده که در ادامه جلد قبل، سه بخش دیگر از کتاب


را در بر دارد:
را دربردارد:


366
۳۶۶


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


بخش سوم، با نام «دلایل امامت امام حسین 7 و فرزندانش » دارای چهار فصل است:
بخش سوم، با نام «دلایل امامت امام حسین ۷ و فرزندانش » دارای چهار فصل است:


فصل یکم، احادیث قدسی درباره امامت آن حضرت و فرزندانش؛
فصل یکم، احادیث قدسی درباره امامت آن حضرت و فرزندانش؛


فصل دوم، تصریح پیامبر 9 به امامت آن حضرت و فرزندانش؛
فصل دوم، تصریح پیامبر ۹ به امامت آن حضرت و فرزندانش؛


فصل سوم، تصریح امامان: به امامت امام حسین
فصل سوم، تصریح امامان: به امامت امام حسین ۷؛


فصل چهارم، وصیتهای امام 7.
فصل چهارم، وصیتهای امام ۷.


هریک از این فصلها نیز زیرمجموعههایی دارد.
هریک از این فصلها نیز زیرمجموعه‌هایی دارد.


بخش چهارم با نام «امام 7 پس از پیامبر 9 تا شهادت پدر » نیز در چهار فصل آمده است:
بخش چهارم با نام «امام ۷ پس از پیامبر ۹ تا شهادت پدر » نیز در چهار فصل آمده‌است:


فصل یکم، امام 7 در روزگار ابوبکر؛
فصل یکم، امام ۷ در روزگار ابوبکر؛


فصل دوم، امام 7 در روزگار عمر بن خطاب؛
فصل دوم، امام ۷ در روزگار عمر بن خطاب؛


فصل سوم، امام 7 در روزگار عثمان؛
فصل سوم، امام ۷ در روزگار عثمان؛


فصل چهارم، امام 7 در روزگار خ افت پدر. ل
فصل چهارم، امام ۷ در روزگار خ افت پدر. ل


هریک از این فصلها نیز زیرمجموعههایی دارد.
هریک از این فصلها نیز زیرمجموعه‌هایی دارد.


بخش پنجم با نام «امام حسین 7 پس از شهات پدر تا قیام عاشورا » سه فصل دارد:
بخش پنجم با نام «امام حسین ۷ پس از شهات پدر تا قیام عاشورا » سه فصل دارد:


فصل یکم، امام حسین 7 در روزگار امامت برادر؛
فصل یکم، امام حسین ۷ در روزگار امامت برادر؛


فصل دوم، موضع امام 7 در رویارویی با معاویه؛
فصل دوم، موضع امام ۷ در رویارویی با معاویه؛


فصل سوم، جانشین کردن یزید.
فصل سوم، جانشین کردن یزید.


این فصلها نیز زیر مجموعههایی دارد. برای نمونه در فصل یکم این بخ 􀀯􀀯ش، از این
این فصلها نیز زیر مجموعه‌هایی دارد. برای نمونه در فصل یکم این بخ 􀀯􀀯ش، از این


موضوعات بحث شده است: 1. احترام به امام زمان خویش؛ 2. تأیید صلح برادرش امام
موضوعات بحث شده‌است: ۱. احترام به امام زمان خویش؛ ۲. تأیید صلح برادرش امام


حسن 7؛ 3. بیعت امام حسین 7 با معاویه!.
حسن ۷؛ ۳. بیعت امام حسین ۷ با معاویه!.


جلد سوم دانشنامه در 456 صفحه تنظیم شده و در آغاز، فصل دوم و سوم از بخش پنجم را
جلد سوم دانشنامه در ۴۵۶ صفحه تنظیم شده و در آغاز، فصل دوم و سوم از بخش پنجم را


که ادامه جلد قبل است، آورده و سپس بخش ششم و هفتم را بدین ترتیب آورده است:
که ادامه جلد قبل است، آورده و سپس بخش ششم و هفتم را بدین ترتیب آورده‌است:


بخش ششم با عنوان «پیشگویی شهادت امام حسین »7 دارای چهار فصل است:
بخش ششم با عنوان «پیشگویی شهادت امام حسین »۷ دارای چهار فصل است:


فصل یکم، خبر دادن خدای سبحان از شهادت امام حسین
فصل یکم، خبر دادن خدای سبحان از شهادت امام حسین ۷؛


فصل دوم، پیشگویی پیامبر 9 از شهادت امام
فصل دوم، پیشگویی پیامبر ۹ از شهادت امام ۷؛


فصل سوم، پیشگویی امیرمؤمنان درباره شهادت امام
فصل سوم، پیشگویی امیرمؤمنان درباره شهادت امام ۷؛


فصل چهارم، پیشگوییهای دیگر درباره شهادت امام حسین 7.
فصل چهارم، پیشگوییهای دیگر درباره شهادت امام حسین ۷.


367
۳۶۷


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


این فصلها زیرمجموعهها و عنوانهای گوناگونی دارد. یکی از عناوین فصل اول چنین است:
این فصلها زیرمجموعه‌ها و عنوانهای گوناگونی دارد. یکی از عناوین فصل اول چنین است:


]روایتی را نقل نموده که خداوند ضمن آن گوید:[ حسین سرور شهیدان از آغاز
]روایتی را نقل نموده که خداوند ضمن آن گوید:[ حسین سرور شهیدان از آغاز
خط ۲۲۵: خط ۲۱۴:
تاریخ تا پایان آن و سرور جوانان بهشت از میان همه مردم است.
تاریخ تا پایان آن و سرور جوانان بهشت از میان همه مردم است.


بخش هفتم با عنوان «خروج امام حسین 7 از مدینه تا ورود به کرب ا » هفت فصل را دربر ل
بخش هفتم با عنوان «خروج امام حسین ۷ از مدینه تا ورود به کرب ا » هفت فصل را دربر ل


دارد:
دارد:


فصل یکم، خودداری امام حسین 7 از بیعت با یزید؛
فصل یکم، خودداری امام حسین ۷ از بیعت با یزید؛


فصل دوم، از مدینه تا مکه؛
فصل دوم، از مدینه تا مکه؛


فصل سوم، فعالیتهای امام حسین 7 در مکه؛
فصل سوم، فعالیتهای امام حسین ۷ در مکه؛


فصل چهارم، بیرون آمدن نماینده امام 7 از مکه تا شهادتش در کوفه؛
فصل چهارم، بیرون آمدن نماینده امام ۷ از مکه تا شهادتش در کوفه؛


فصل پنجم، شهادت گروهی از یاران امام 7 در کوفه و زندانی شدن گروهی دیگر؛
فصل پنجم، شهادت گروهی از یاران امام ۷ در کوفه و زندانی شدن گروهی دیگر؛


فصل ششم، مخالفان رفتن امام 7 به سمت عراق؛
فصل ششم، مخالفان رفتن امام ۷ به سمت عراق؛


فصل هفتم، از مکه تا کرب ا. ل
فصل هفتم، از مکه تا کرب ا. ل


از این فصول، دو فصل در این جلد و دیگر فصلها با زیرمجموعههای آنها در جلد بعد
از این فصول، دو فصل در این جلد و دیگر فصلها با زیرمجموعه‌های آنها در جلد بعد


آمده است.
آمده‌است.


جلد چهارم دانشنامه در 454 صفحه نظم یافته که شامل تتمه بخش هفتم از فصل سوم تا فصل
جلد چهارم دانشنامه در ۴۵۴ صفحه نظم یافته که شامل تتمه بخش هفتم از فصل سوم تا فصل


ششم میباشد. عنوان فصلها را یادآور شدیم؛ اکنون به برخی از نکات اشاره میکنیم:
ششم می‌باشد. عنوان فصلها را یادآور شدیم؛ اکنون به برخی از نکات اشاره می‌کنیم:


در ضمن موضوعاتی برای فصل چهارم که پیرامون حضور نماینده امام 7 )مسلم بن عقیل(
در ضمن موضوعاتی برای فصل چهارم که پیرامون حضور نماینده امام ۷ )مسلم بن عقیل(


به کوفه بحث کرده، به این مطلب اشاره میکند که چون نامههای بسیاری در فاصله دور روز به
به کوفه بحث کرده، به این مطلب اشاره می‌کند که چون نامه‌های بسیاری در فاصله دور روز به


دست یزید رسید، وی «سِرجون » غ ام معاویه را خواست و از او پرسید: به درستی که حسین، ل
دست یزید رسید، وی «سِرجون » غ ام معاویه را خواست و از او پرسید: به درستی که حسین، ل


قصد کرب ا کرده و مسلم بن عقیل در کوفه برایش بیعت میگیرد. از ناتوانی نعمان و سخنان ل
قصد کرب ا کرده و مسلم بن عقیل در کوفه برایش بیعت می‌گیرد. از ناتوانی نعمان و سخنان ل


ناروای او نیز گزارشهایی به من رسیده است. رأی تو چیست؟ چه کسی را به کوفه بگمارم؟
ناروای او نیز گزارشهایی به من رسیده‌است. رأی تو چیست؟ چه کسی را به کوفه بگمارم؟


البته یزید، همیشه عبیدالله بن زیاد را سرزنش میکرد. سِرجون گفت: اگر معاویه اینک
البته یزید، همیشه عبیدالله بن زیاد را سرزنش می‌کرد. سِرجون گفت: اگر معاویه اینک


زنده شود، آیا به نظر او تن میدهی؟ یزید گفت: آری. سِرجون نامه معاویه درباره حکومت
زنده شود، آیا به نظر او تن می‌دهی؟ یزید گفت: آری. سِرجون نامه معاویه درباره حکومت


عبیدالله بر کوفه را بیرون آورد و گفت: این نظر معاویه است. یزید آن رأی را پذیرفت و
عبیدالله بر کوفه را بیرون آورد و گفت: این نظر معاویه است. یزید آن رأی را پذیرفت و
خط ۲۶۹: خط ۲۵۸:
بصره و کوفه را به عبیدالله واگذار کرد و حکم زمامداری کوفه را برایش فرستاد.
بصره و کوفه را به عبیدالله واگذار کرد و حکم زمامداری کوفه را برایش فرستاد.


در فصل ششم مخالفان رفتن امام حسین 7 به سمت عراق را برمیشمرد؛ از جمله از ام
در فصل ششم مخالفان رفتن امام حسین ۷ به سمت عراق را برمی‌شمرد؛ از جمله از ام


سلمه نام میبرد و میگوید: چون حسین 7 آهنگ عراق کرد، ام سلمه به امام عرض کرد: به
سلمه نام می‌برد و می‌گوید: چون حسین ۷ آهنگ عراق کرد، ام سلمه به امام عرض کرد: به


368
۳۶۸


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


عراق نرو که از پیامبر 9 شنیدم که فرمود: فرزندم حسین در سرزمین عراق کشته خواهد شد.
عراق نرو که از پیامبر ۹ شنیدم که فرمود: فرزندم حسین در سرزمین عراق کشته خواهد شد.


در نزد من، خاکی است که آن را در تنگی شیشهای به من داد. حسین 7 فرمود: البته به خدا
در نزد من، خاکی است که آن را در تنگی شیشهای به من داد. حسین ۷ فرمود: البته به خدا


سوگند که من کشته میشوم! اگر به سوی عراق هم نروم، باز هم مرا میکشند.
سوگند که من کشته می‌شوم! اگر به سوی عراق هم نروم، باز هم مرا می‌کشند.


جلد پنجم دانشنامه در 452 صفحه تنظیم شده که شامل فصل هفتم از بخش هفتم است.
جلد پنجم دانشنامه در ۴۵۲ صفحه تنظیم شده که شامل فصل هفتم از بخش هفتم است.


سپس بخش هشتم را با نام «از ورود امام حسین 7 به کرب ا تا شهادت » آورده که دارای نه ل
سپس بخش هشتم را با نام «از ورود امام حسین ۷ به کرب ا تا شهادت » آورده که دارای نه ل


فصل به قرار ذیل است:
فصل به قرار ذیل است:


فصل یکم، امام 7 در محاصره دشمن؛
فصل یکم، امام ۷ در محاصره دشمن؛


فصل دوم، نگاهی به میدان نبرد؛
فصل دوم، نگاهی به میدان نبرد؛


فصل سوم، شهادت یاران امام حسین
فصل سوم، شهادت یاران امام حسین ۷؛


فصل چهارم، شهادت فرزندان امام حسین
فصل چهارم، شهادت فرزندان امام حسین ۷؛


فصل پنجم، شهادت فرزندان امیرمؤمنان
فصل پنجم، شهادت فرزندان امیرمؤمنان ۷؛


فصل ششم، شهادت فرزندان امام حسن
فصل ششم، شهادت فرزندان امام حسن ۷؛


فصل هفتم، شهادت فرزندان عبدالله بن جعفر؛
فصل هفتم، شهادت فرزندان عبدالله بن جعفر؛
خط ۳۰۵: خط ۲۹۴:
فصل هشتم، شهادت فرزندان عقیل؛
فصل هشتم، شهادت فرزندان عقیل؛


فصل نهم، شهادت سید الشهداء 7.
فصل نهم، شهادت سید الشهداء ۷.


از این فصول، یک فصل در این جلد و فصلهای دیگر در جلد ششم آمده است.
از این فصول، یک فصل در این جلد و فصلهای دیگر در جلد ششم آمده‌است.


یکی از مطالبی که در این جلد مورد بحث قرار گرفته، موضوع ارزیابی سفر امام 7 به عراق
یکی از مطالبی که در این جلد مورد بحث قرار گرفته، موضوع ارزیابی سفر امام ۷ به عراق


و نهضت کوفه است. نخستین بحث در این موضوع، دلایل انتخاب کوفه به عنوان پایگاه قیام از
و نهضت کوفه است. نخستین بحث در این موضوع، دلایل انتخاب کوفه به عنوان پایگاه قیام از
خط ۳۱۵: خط ۳۰۴:
جانب آن حضرت است و هفت دلیل برای آن آورده که فهرست آنها به قرار زیر است:
جانب آن حضرت است و هفت دلیل برای آن آورده که فهرست آنها به قرار زیر است:


1. موقعیت سیاسی نظامی؛ 2. موقعیت جغرافیایی؛ 3. موقعیت فرهنگی؛ 4. کانون مبارزه با  
۱. موقعیت سیاسی نظامی؛ ۲. موقعیت جغرافیایی؛ ۳. موقعیت فرهنگی؛ ۴. کانون مبارزه با  


حکومت شام؛ 5. حضور هواداران اهل بیت:؛ 6. دعوت کوفیان از امام 7؛ 7. جلوگیری
حکومت شام؛ ۵. حضور هواداران اهل بیت:؛ ۶. دعوت کوفیان از امام ۷؛ ۷. جلوگیری


حکومت اموی از رفتن امام به کوفه.
حکومت اموی از رفتن امام به کوفه.


جلد ششم دانشنامه در 444 صفحه نظم یافته که شامل ادامه فصل یکم از بخش هشتم و نیز
جلد ششم دانشنامه در ۴۴۴ صفحه نظم یافته که شامل ادامه فصل یکم از بخش هشتم و نیز


فصل دوم و سوم آن میباشد و مباحث گوناگونی را در بر دارد؛ مانند: ویژگیهای عمومی
فصل دوم و سوم آن می‌باشد و مباحث گوناگونی را دربردارد؛ مانند: ویژگیهای عمومی


یاران امام ویژگیهای شخصی کسانی مانند «بُریر بن خضیر » که قرآنشناس، دارای
یاران امام ۷، ویژگیهای شخصی کسانی مانند «بُریر بن خضیر » که قرآنشناس، دارای


بصیرت کامل، پارسا، سخنور و خوشخلقب بود؛ به گونهای که حتی در صبح روز عاشورا
بصیرت کامل، پارسا، سخنور و خوشخلقب بود؛ به گونهای که حتی در صبح روز عاشورا
خط ۳۳۱: خط ۳۲۰:
نیز خندهرو بود.
نیز خندهرو بود.


369
۳۶۹


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


جلد هفتم از دانشنامه در 445 صفحه تنظیم گشته که شامل فصل چهارم تا نهم از بخش
جلد هفتم از دانشنامه در ۴۴۵ صفحه تنظیم گشته که شامل فصل چهارم تا نهم از بخش


گذشته است و بخش نهم را با نام «پس از شهادت » در ضمن هشت فصل بیان کرده است:
گذشته‌است و بخش نهم را با نام «پس از شهادت » در ضمن هشت فصل بیان کرده‌است:


فصل یکم، نهایت سنگدلی؛
فصل یکم، نهایت سنگدلی؛


فصل دوم، نشانههای آشکار شده؛
فصل دوم، نشانه‌های آشکار شده؛


فصل سوم، به خاک سپاری شهیدان؛
فصل سوم، به خاک سپاری شهیدان؛
خط ۳۴۷: خط ۳۳۶:
فصل چهارم، ماجرای سرهای شهیدان؛
فصل چهارم، ماجرای سرهای شهیدان؛


فصل پنجم، کرامتهای دیده شده از سر سید الشهدا
فصل پنجم، کرامتهای دیده شده از سر سید الشهدا ۷؛


فصل ششم، از کرب ا تا کوفه؛ ل
فصل ششم، از کرب ا تا کوفه؛ ل
خط ۳۵۵: خط ۳۴۴:
فصل هشتم، از شام تا مدینه.
فصل هشتم، از شام تا مدینه.


پیرامون بخش هشتم، در میان شهیدان، دو فرزند از امام حسین ش 􀀯􀀯ش فرزند از
پیرامون بخش هشتم، در میان شهیدان، دو فرزند از امام حسین ۷، ش 􀀯􀀯ش فرزند از


امیرمؤمنان 7 سه فرزند از امام حسن دو فرزند از عبدالله بن جعفر، و هشت فرزند از
امیرمؤمنان ۷ سه فرزند از امام حسن ۷، دو فرزند از عبدالله بن جعفر، و هشت فرزند از


عقیل را نام برده است.
عقیل را نام برده‌است.


در فصل دوم از بخش نهم، پیرامون نشانههای آشکار شده پس از شهادت، از نشانههایی
در فصل دوم از بخش نهم، پیرامون نشانه‌های آشکار شده پس از شهادت، از نشانه‌هایی


مانند: رؤیای ام سلمه، خونین شدن تربت، رؤیای اب نعباس، خورشید گرفتگی، فریاد
مانند: رؤیای ام سلمه، خونین شدن تربت، رؤیای اب نعباس، خورشید گرفتگی، فریاد


جبرئیل 7 و... نام برده است.
جبرئیل ۷ و... نام برده‌است.


جلد هشتم از دانشنامه در 436 صفحه نظم یافته که ادامه بخش نهم، از فصل چهارم تا فصل
جلد هشتم از دانشنامه در ۴۳۶ صفحه نظم یافته که ادامه بخش نهم، از فصل چهارم تا فصل


هشتم است. به تناسب فصلها مطالبی را یادآوری و تحلیل کرده است. یکی از فرازهای
هشتم است. به تناسب فصلها مطالبی را یادآوری و تحلیل کرده‌است. یکی از فرازهای


فصل هشتم بحث از بازگشت اهل بیت امام 7 به کرب ا و م اقات آنها با جابر در روز اربعین ل ل
فصل هشتم بحث از بازگشت اهل بیت امام ۷ به کرب ا و م اقات آنها با جابر در روز اربعین ل ل


است. در این زمینه سخن استاد شهید مرتضی مطهری را در کتاب «حماسه حسینی » و نظر
است. در این زمینه سخن استاد شهید مرتضی مطهری را در کتاب «حماسه حسینی » و نظر
خط ۳۸۱: خط ۳۷۰:
و در ادامه، احتمال بازگشت اهل بیت به کرب ا در غیر اربعین یا اربعین سال بعد را یادآوری ل
و در ادامه، احتمال بازگشت اهل بیت به کرب ا در غیر اربعین یا اربعین سال بعد را یادآوری ل


نموده و در پایان با اشاره به احتمال م اقات اهل بیت امام 7 با جابر در کرب ا آمده است: ل ل
نموده و در پایان با اشاره به احتمال م اقات اهل بیت امام ۷ با جابر در کرب ا آمده‌است: ل ل


تنها سؤالی که در اینباره بیپاسخ میماند، این است که اگر چنین امری وقوع
تنها سؤالی که در اینباره بیپاسخ می‌ماند، این است که اگر چنین امری وقوع


یافته، چرا در منابع شیعه تا قرن هفتم به آن اشارهای نشده و گزارشی از اهل
یافته، چرا در منابع شیعه تا قرن هفتم به آن اشارهای نشده و گزارشی از اهل
خط ۳۸۹: خط ۳۷۸:
بیت: در این باره در منابع متقدم و معتبر وجود ندارد؟ البته در منابع متأخر،
بیت: در این باره در منابع متقدم و معتبر وجود ندارد؟ البته در منابع متأخر،


370
۳۷۰


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


مطالب فراوانی در اینباره آمده که قابل استناد نیستند. به هر حال بعید شمردن
مطالب فراوانی در اینباره آمده که قابل استناد نیستند. به هر حال بعید شمردن
خط ۳۹۷: خط ۳۸۶:
یا انکار بازگشت اهل بیت سیدالشهداء به کرب ا، به گونهای که محدث نوری، ل
یا انکار بازگشت اهل بیت سیدالشهداء به کرب ا، به گونهای که محدث نوری، ل


شیخ عباس قمی و استاد مطهری گفتهاند، صحیح به نظر نمیرسد.
شیخ عباس قمی و استاد مطهری گفتهاند، صحیح به نظر نمی‌رسد.


جلد نهم از دانشنامه در 457 صفحه تنظیم شده و شامل بخ 􀀯􀀯ش دهم و یازدهم به
جلد نهم از دانشنامه در ۴۵۷ صفحه تنظیم شده و شامل بخ 􀀯􀀯ش دهم و یازدهم به


قرار زیر است:
قرار زیر است:


بخش دهم بازتاب شهادت امام حسین 7 و فرجام کسانی که در کشتن امام 7 و یارانش
بخش دهم بازتاب شهادت امام حسین ۷ و فرجام کسانی که در کشتن امام ۷ و یارانش


نقش داشتند را شرح میدهد. این بخش دارای شش فصل است:
نقش داشتند را شرح می‌دهد. این بخش دارای شش فصل است:


فصل یکم، بازتاب شهادت امام 7 در سخنان برخی شخصیتهای نامدار؛
فصل یکم، بازتاب شهادت امام ۷ در سخنان برخی شخصیتهای نامدار؛


فصل دوم، بازتاب شهادت امام حسین 7 در میان قات انش؛ ل
فصل دوم، بازتاب شهادت امام حسین ۷ در میان قات انش؛ ل


فصل سوم؛ بازتاب شهادت امام حسین 7 در میان خانواده قات انش؛ ل
فصل سوم؛ بازتاب شهادت امام حسین ۷ در میان خانواده قات انش؛ ل


فصل چهارم، بازتاب حادثه کرب ا در عراق و حجاز؛ ل
فصل چهارم، بازتاب حادثه کرب ا در عراق و حجاز؛ ل
خط ۴۱۷: خط ۴۰۶:
فصل پنجم، بازتاب حادثه کرب ا در میان غیرمسلمانان؛ ل
فصل پنجم، بازتاب حادثه کرب ا در میان غیرمسلمانان؛ ل


فصل ششم، سرانجام کسانی که در کشتن امام حسین 7 و یارانش نقش داشتند.
فصل ششم، سرانجام کسانی که در کشتن امام حسین ۷ و یارانش نقش داشتند.


بخش یازدهم، درباره عزاداری و گریه برای امام حسین 7 که این بخش چهار فصل دارد:
بخش یازدهم، درباره عزاداری و گریه برای امام حسین ۷ که این بخش چهار فصل دارد:


فصل یکم، سوگواری؛
فصل یکم، سوگواری؛


فصل دوم، مصیب ت خوانی برای امام حسین
فصل دوم، مصیب ت خوانی برای امام حسین ۷؛


فصل سوم، اهمیت و آداب روز عاشورا؛
فصل سوم، اهمیت و آداب روز عاشورا؛


فصل چهارم، گریستن و گریاندن بر سیدالشهداء 7 و یارانش.
فصل چهارم، گریستن و گریاندن بر سیدالشهداء ۷ و یارانش.


دو فصل اول، در این جلد و دو فصل دیگر در جلد دهم آمده است.
دو فصل اول، در این جلد و دو فصل دیگر در جلد دهم آمده‌است.


در آغاز این مجلد، از تأثیر حادثه عاشورا بر چهار جنب 􀀯􀀯ش یاد کرده که به
در آغاز این مجلد، از تأثیر حادثه عاشورا بر چهار جنب 􀀯􀀯ش یاد کرده که به
خط ۴۳۵: خط ۴۲۴:
این ترتیب است:
این ترتیب است:


1. قیام مردم مدینه )واقعه حَرّه(؛ 2. قیام مردم مکه؛ 3. نهضت توابین؛ 4. قیام کوفیان به
۱. قیام مردم مدینه )واقعه حَرّه(؛ ۲. قیام مردم مکه؛ ۳. نهضت توابین؛ ۴. قیام کوفیان به


رهبری مختار.
رهبری مختار.


جلد دهم از دانشنامه در 514 صفحه، شامل فصل سوم و چهارم از بخش یازدهم است.
جلد دهم از دانشنامه در ۵۱۴ صفحه، شامل فصل سوم و چهارم از بخش یازدهم است.


سپس به بخش دوازدهم و فصل اول و دوم از بخش سیزدهم با نامهای زیر پرداخته است:
سپس به بخش دوازدهم و فصل اول و دوم از بخش سیزدهم با نامهای زیر پرداخته‌است:


بخش دوازدهم: نمونه مرثیههایی که در سوگ امام حسین 7 و یارانش سروده شدهاند. این
بخش دوازدهم: نمونه مرثیه‌هایی که در سوگ امام حسین ۷ و یارانش سروده شدهاند. این


بخش هفت فصل دارد:
بخش هفت فصل دارد:


371
۳۷۱


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


فصل یکم، نمونه مرثیههایی که در قرن نخست سروده شدهاند؛
فصل یکم، نمونه مرثیه‌هایی که در قرن نخست سروده شدهاند؛


فصل دوم، نمونه مرثیههای قرن دوم؛
فصل دوم، نمونه مرثیه‌های قرن دوم؛


فصل سوم، نمونه مرثیههای قرن سوم؛
فصل سوم، نمونه مرثیه‌های قرن سوم؛


فصل چهارم نمونه مرثیههای قرن چهارم تا نهم؛
فصل چهارم نمونه مرثیه‌های قرن چهارم تا نهم؛


فصل پنجم، نمونه مرثیههای قرن دهم تا سیزدهم؛
فصل پنجم، نمونه مرثیه‌های قرن دهم تا سیزدهم؛


فصل ششم، نمونه مرثیههای قرن چهاردهم؛
فصل ششم، نمونه مرثیه‌های قرن چهاردهم؛


فصل هفتم، نمونه مرثیههایی که در دوران معاصر سروده شدهاند.
فصل هفتم، نمونه مرثیه‌هایی که در دوران معاصر سروده شدهاند.


آنگاه به بخش سیزدهم با نام «زیارت امام حسین »7 که شامل شانزده فصل است پرداخته
آنگاه به بخش سیزدهم با نام «زیارت امام حسین »۷ که شامل شانزده فصل است پرداخته


که دو فصل آن از این قرار است:
که دو فصل آن از این قرار است:


فصل یکم، فضیلت زیارت امام حسین 7 و زائرش؛
فصل یکم، فضیلت زیارت امام حسین ۷ و زائرش؛


فصل دوم، تأکید فراوان بر زیارت امام حسین 7 و هشدار شدید درباره ترک آن.
فصل دوم، تأکید فراوان بر زیارت امام حسین ۷ و هشدار شدید درباره ترک آن.


در این جلد، با ذکر تحلیلی درباره سیر تاریخی عزاداری امام حسین مراحل تاریخی
در این جلد، با ذکر تحلیلی درباره سیر تاریخی عزاداری امام حسین ۷، مراحل تاریخی


عزاداری برای آن حضرت را بازگو میکند. نخست با بیان اینکه ماجرای قیام خونین
عزاداری برای آن حضرت را بازگو می‌کند. نخست با بیان اینکه ماجرای قیام خونین


اباعبدالله الحسین 7 یک حادثه تکان دهنده، حیرتزا و اندوهآفرین برای جامعه اس امی آن ل
اباعبدالله الحسین ۷ یک حادثه تکان دهنده، حیرتزا و اندوهآفرین برای جامعه اس امی آن ل


روز بود، به این نکته اشاره میکند:
روز بود، به این نکته اشاره می‌کند:


بی هیچ تردیدی، ترغیب به عزارداری برای آن بزرگوار، بسی فراتر و ژرفتر از
بی هیچ تردیدی، ترغیب به عزارداری برای آن بزرگوار، بسی فراتر و ژرفتر از
خط ۴۸۹: خط ۴۷۸:
است. یکی از این مراحل، توجه امامان معصوم: به برپایی سوگواری است که نخست به
است. یکی از این مراحل، توجه امامان معصوم: به برپایی سوگواری است که نخست به


وسیله امام زینالعابدین 7 سنت سوگواری، بنیان نهاده شد. پس از ایشان، امام باقر و امام
وسیله امام زینالعابدین ۷ سنت سوگواری، بنیان نهاده شد. پس از ایشان، امام باقر و امام


صادق 8 سنت عزاداری را قوام بخشیدند و سپس امام کاظم و امام رضا 8 تکمیل نموده،
صادق ۸ سنت عزاداری را قوام بخشیدند و سپس امام کاظم و امام رضا ۸ تکمیل نموده،


گسترش دادند.
گسترش دادند.


جلد یازدهم دانشنامه در 482 صفحه، شامل فصل سوم تا نهم از بخش سیزدهم میباشد.
جلد یازدهم دانشنامه در ۴۸۲ صفحه، شامل فصل سوم تا نهم از بخش سیزدهم می‌باشد.


عناوین این فصلها به قرار زیر است:
عناوین این فصلها به قرار زیر است:


فصل سوم، برکات زیارت امام حسین
فصل سوم، برکات زیارت امام حسین ۷؛


فصل چهارم، روایاتی درباره برابر بودن زیارت امام حسین 7 با حج و عمره؛
فصل چهارم، روایاتی درباره برابر بودن زیارت امام حسین ۷ با حج و عمره؛


فصل پنجم، فرشتگانی که او را زیارت میکنند؛
فصل پنجم، فرشتگانی که او را زیارت می‌کنند؛


372
۳۷۲


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


فصل ششم، پیامبران و صدیقانی که او را زیارت میکنند؛
فصل ششم، پیامبران و صدیقانی که او را زیارت می‌کنند؛


فصل هفتم، آداب زیارت امام حسین
فصل هفتم، آداب زیارت امام حسین ۷؛


فصل هشتم، زیارتهای جامع؛
فصل هشتم، زیارتهای جامع؛
خط ۵۱۷: خط ۵۰۶:
فصل نهم، زیارتهای مطلق.
فصل نهم، زیارتهای مطلق.


در این جلد روایات گوناگونی مطرح شده که پیرامون ارزش زیارت امام حسین 7 و
در این جلد روایات گوناگونی مطرح شده که پیرامون ارزش زیارت امام حسین ۷ و


برتری آن بر حج و عمره وارد شده است. برخی از این روایات، زیارت حضرت را برابر یک
برتری آن بر حج و عمره وارد شده‌است. برخی از این روایات، زیارت حضرت را برابر یک


عمره دانسته و برخی دیگر برابر هفتاد حج از حجهای پیامبر 9 و برخی هم برابر با ی ک هزار
عمره دانسته و برخی دیگر برابر هفتاد حج از حجهای پیامبر ۹ و برخی هم برابر با ی ک هزار


حج و ی ک هزار عمره که همراه پیامبر یا وصیّ او انجام شود. سپس پژوهشی درباره ارزش
حج و ی ک هزار عمره که همراه پیامبر یا وصیّ او انجام شود. سپس پژوهشی درباره ارزش


زیارت امام 7 آورده و دو پرسش را پاسخ داده است:
زیارت امام ۷ آورده و دو پرسش را پاسخ داده‌است:


م اک این همه تفاوت در ارزیابی زیارت امام حسین 7 و حج و عمره چیست؟ ل  
م اک این همه تفاوت در ارزیابی زیارت امام حسین ۷ و حج و عمره چیست؟ ل  


􀀯  چگونه میتوان پذیرفت که فضیلت زیارت سیدالشهداء 7 بیش از زیارت خانه
􀀯  چگونه می‌توان پذیرفت که فضیلت زیارت سیدالشهداء ۷ بیش از زیارت خانه


خداست؟
خداست؟


در پاسخ به سؤال نخست دو علت بیان شده است:
در پاسخ به سؤال نخست دو علت بیان شده‌است:


1. اخت 􀀯 اف کیفیت زیارتها، بدین معنا که هرچه معرفت زائر بیشتر باشد و ل
۱. اخت 􀀯 اف کیفیت زیارتها، بدین معنا که هرچه معرفت زائر بیشتر باشد و ل


آداب زیارت را بهتر رعایت کند و هدف از آن را بیشتر تأمین نماید، طبعاً
آداب زیارت را بهتر رعایت کند و هدف از آن را بیشتر تأمین نماید، طبعاً
خط ۵۴۱: خط ۵۳۰:
زیارت او کیفیت بالاتری خواهد داشت و ارزش بیشتری دارد.
زیارت او کیفیت بالاتری خواهد داشت و ارزش بیشتری دارد.


2. مقصود از عددهای وارد شده در روایات، رساندن مفهوم کثرت است،
۲. مقصود از عددهای وارد شده در روایات، رساندن مفهوم کثرت است،


نه همان عددی که آمده است. بنابراین، فضیلت زیارت امام حسین بسی
نه همان عددی که آمده‌است. بنابراین، فضیلت زیارت امام حسین ۷، بسی


بیشتر از فضیلت حج و عمره است که توضیح آن در پاسخ سؤال دوم روشن
بیشتر از فضیلت حج و عمره است که توضیح آن در پاسخ سؤال دوم روشن
خط ۵۴۹: خط ۵۳۸:
خواهد شد.
خواهد شد.


و در پاسخ به سؤال دوم میگوید:
و در پاسخ به سؤال دوم می‌گوید:


پی 􀀯􀀯ش از توضیح این روایات، توجه به چند نکته لازم است: نکته اول، اینکه
پی 􀀯􀀯ش از توضیح این روایات، توجه به چند نکته لازم است: نکته اول، اینکه
خط ۵۵۵: خط ۵۴۴:
اینگونه ارزشگذاری در روایات اهل بیت: اختصاص به زیارت امام
اینگونه ارزشگذاری در روایات اهل بیت: اختصاص به زیارت امام


حسین 7 ندارد؛ بلکه در موارد بسیاری، عملی یکهزار برابر حج بلکه بیشتر
حسین ۷ ندارد؛ بلکه در موارد بسیاری، عملی یکهزار برابر حج بلکه بیشتر


از آن ارزیابی شده است؛ مانند: برآوردن حاجت مؤمن که برتر از ی ک هزار
از آن ارزیابی شده‌است؛ مانند: برآوردن حاجت مؤمن که برتر از ی ک هزار


حج مقبول، شمرده شده، و یا بازگرداندن مال حرام که معادل هفتادهزار حج
حج مقبول، شمرده شده، و یا بازگرداندن مال حرام که معادل هفتادهزار حج


پذیرفته است.
پذیرفته‌است.


373
۳۷۳


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


آنگاه به تفصیل مطالبی را مطرح کرده و شرایط سیاسی و اجتماعی را در مضاعف بودن
آنگاه به تفصیل مطالبی را مطرح کرده و شرایط سیاسی و اجتماعی را در مضاعف بودن


ثواب زیارت دخیل دانسته است.
ثواب زیارت دخیل دانسته‌است.


جلد دوازدهم دانشنامه در 467 صفحه و شامل فصل دهم تا فصل شانزدهم، در ادامه بخش
جلد دوازدهم دانشنامه در ۴۶۷ صفحه و شامل فصل دهم تا فصل شانزدهم، در ادامه بخش


سیزدهم است. سپس بخش چهاردهم و فصول آن را آورده که عناوین آنها از این قرار است:
سیزدهم است. سپس بخش چهاردهم و فصول آن را آورده که عناوین آنها از این قرار است:


فصل دهم، تسبیح و نماز نزد قبر امام حسین
فصل دهم، تسبیح و نماز نزد قبر امام حسین ۷؛


فصل یازدهم، آداب وداع با شهیدان؛
فصل یازدهم، آداب وداع با شهیدان؛
خط ۵۸۳: خط ۵۷۲:
فصل سیزدهم، دو زیارت منسوب به ناحیه مقدسه؛
فصل سیزدهم، دو زیارت منسوب به ناحیه مقدسه؛


فصل چهاردهم، زیارتی که سید مرتضی با آن امام 7 را زیارت کرد؛
فصل چهاردهم، زیارتی که سید مرتضی با آن امام ۷ را زیارت کرد؛


فصل پانزدهم، زیارت امام حسین 7 از راه دور؛
فصل پانزدهم، زیارت امام حسین ۷ از راه دور؛


فصل شانزدهم، نایب گرفتن برای زیارت امام حسین 7.
فصل شانزدهم، نایب گرفتن برای زیارت امام حسین ۷.


بخش چهاردهم، با نام «مزار امام حسین »7 شامل سه فصل است:
بخش چهاردهم، با نام «مزار امام حسین »۷ شامل سه فصل است:


فصل یکم، ارزش بارگاه امام حسین
فصل یکم، ارزش بارگاه امام حسین ۷؛


فصل دوم، شفاخواهی با تربت مزار امام حسین
فصل دوم، شفاخواهی با تربت مزار امام حسین ۷؛


فصل سوم، دیگر برکات تربت امام حسین 7.
فصل سوم، دیگر برکات تربت امام حسین ۷.


در این جلد پژوهشی پیرامون سند «زیارت عاشورا » آمده است که نتیجه آن، صحیح بودن
در این جلد پژوهشی پیرامون سند «زیارت عاشورا » آمده‌است که نتیجه آن، صحیح بودن


سندی است که شیخ طوسی در «مصباح المتجهد » به نقل از محمد بن خالد طیالسی آورده و
سندی است که شیخ طوسی در «مصباح المتجهد » به نقل از محمد بن خالد طیالسی آورده و
خط ۶۰۳: خط ۵۹۲:
این بررسی سندی را با صرف نظر از تأییدات غیبیای که از طرق معتبر درباره زیارت عاشورا
این بررسی سندی را با صرف نظر از تأییدات غیبیای که از طرق معتبر درباره زیارت عاشورا


وارد شده 􀀯  که خود دلیل بر اعتبار این زیارت شریف است دانسته است.  
وارد شده 􀀯  که خود دلیل بر اعتبار این زیارت شریف است دانسته‌است.  


جلد سیزدهم از دانشنامه در 519 صفحه تنظیم شده و شامل بخش پانزدهم با نام «حکمت »
جلد سیزدهم از دانشنامه در ۵۱۹ صفحه تنظیم شده و شامل بخش پانزدهم با نام «حکمت »


است. این بخش دارای ده باب است و هر بابی چند فصل دارد. چهار باب از ابواب آن در
است. این بخش دارای ده باب است و هر بابی چند فصل دارد. چهار باب از ابواب آن در
خط ۶۱۹: خط ۶۰۸:
باب سوم: حکمتهای عقیدتی و سیاسی، که شامل پانزده فصل است: امامت؛ امت؛ اهل
باب سوم: حکمتهای عقیدتی و سیاسی، که شامل پانزده فصل است: امامت؛ امت؛ اهل


بیت:؛ ... تا فصل پانزدهم که با نام «کرامتهای امام 7 و اجابت دعاها » آمده است.
بیت:؛ ... تا فصل پانزدهم که با نام «کرامتهای امام ۷ و اجابت دعاها » آمده‌است.


374
۳۷۴


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


باب چهارم: حکمتهای عبادی در چهاره فصل: عبادت؛ اذان؛ وضو و نماز؛ روزه ... تا
باب چهارم: حکمتهای عبادی در چهاره فصل: عبادت؛ اذان؛ وضو و نماز؛ روزه ... تا


فصل چهاردهم که با نام انفاق آمده است. برای نمونه، حدیثی را به مناسبت صفت عاقل
فصل چهاردهم که با نام انفاق آمده‌است. برای نمونه، حدیثی را به مناسبت صفت عاقل


چنین آورده است:
چنین آورده‌است:


عن الامام الحسین « :7 اذا وردت علی العاقل لَمَّة قَمَعَ الحُزن بالخوم، و قَرَع
عن الامام الحسین « :۷ اذا وردت علی العاقل لَمَّة قَمَعَ الحُزن بالخوم، و قَرَع


العقل للحتیاج »؛ امام حسین 7 فرمود: چون پیشامد سختی بر عاقل در رسد، غم
العقل للحتیاج »؛ امام حسین ۷ فرمود: چون پیشامد سختی بر عاقل در رسد، غم


را با دوراندیشی میراند و درگاه عقل را برای چارهجویی میکوبد.
را با دوراندیشی می‌راند و درگاه عقل را برای چارهجویی می‌کوبد.


این جلد با توجه به بابها و فصلهای مرتبط به آن، سخنان حکمتآمیز گوناگونی را از
این جلد با توجه به بابها و فصلهای مرتبط به آن، سخنان حکمتآمیز گوناگونی را از
خط ۶۴۱: خط ۶۳۰:
آن حضرت نقل کرده که در جای خود قابل بهر هبرداری است.
آن حضرت نقل کرده که در جای خود قابل بهر هبرداری است.


جلد چهاردهم دانشنامه که آخرین جلد آن است در 523 صفحه، شامل 6 باب از بخش
جلد چهاردهم دانشنامه که آخرین جلد آن است در ۵۲۳ صفحه، شامل ۶ باب از بخش


پانزدهم، همراه با فصول مربوط به آنهاست. عناوین آن بابها از این قرار است:
پانزدهم، همراه با فصول مربوط به آنهاست. عناوین آن بابها از این قرار است:


باب پنجم: حکمتهای اخ اقی و عملی که در ده فصل با عناوین گوناگون و زی ر مجموعههای ل
باب پنجم: حکمتهای اخ اقی و عملی که در ده فصل با عناوین گوناگون و زی ر مجموعه‌های ل


آن آمده است؛
آن آمده‌است؛


باب ششم: حکمتهای جامع، در چهار فصل با عناوین گوناگون است؛
باب ششم: حکمتهای جامع، در چهار فصل با عناوین گوناگون است؛
خط ۶۵۵: خط ۶۴۴:
باب هشتم: حکمتهای منظوم؛
باب هشتم: حکمتهای منظوم؛


باب نهم: تمثل جستن امام 7 به اشعار شاعران؛
باب نهم: تمثل جستن امام ۷ به اشعار شاعران؛


باب دهم: دیوان منسوب به امام حسین 7.
باب دهم: دیوان منسوب به امام حسین ۷.


در این جلد به مناسبت باب هفتم که «حکمتهای گوناگون » نام دارد، روایات بسیاری
در این جلد به مناسبت باب هفتم که «حکمتهای گوناگون » نام دارد، روایات بسیاری


از حضرتش نقل شده است. سومین حدیث این باب، حدیث جالبی است که با نام «ع اج ل
از حضرتش نقل شده‌است. سومین حدیث این باب، حدیث جالبی است که با نام «ع اج ل


الذنب » یا چارة گناه آمده و با ذکر آن، این مقاله را به پایان میبریم.
الذنب » یا چارة گناه آمده و با ذکر آن، این مقاله را به پایان می‌بریم.


روایت شده است که مردی نزد امام حسین 7 آمد و عرض کرد: من مردی
روایت شده‌است که مردی نزد امام حسین ۷ آمد و عرض کرد: من مردی


گنهکارم و در برابر گناه، شکیبایی ندارم. مرا اندرزی ده! امام 7 فرمود: پنج
گنهکارم و در برابر گناه، شکیبایی ندارم. مرا اندرزی ده! امام ۷ فرمود: پنج


کار را انجام بده و سپس هر گناهی که خواستی بکن. نخست آن که روزی خدا
کار را انجام بده و سپس هر گناهی که خواستی بکن. نخست آن که روزی خدا
خط ۶۸۱: خط ۶۷۰:
کرد، به آن وارد مشو و هر گناهی خواستی بکن.
کرد، به آن وارد مشو و هر گناهی خواستی بکن.


375
۳۷۵


فرهنگ زيارت، شماره 10 و 11 ، بهاروتابستان 1391
فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱ ، بهاروتابستان ۱۳۹۱


==ترجمه==
== ترجمه ==
دو زبان فارسی و عربی تألیف شده و مترجم آن، آقای عبدالهادی مسعودی است.
دو زبان فارسی و عربی تألیف شده و مترجم آن، آقای عبدالهادی مسعودی است.


==چاپ==
== چاپ ==
در چاپخانه دارالحدیث در سال 1388 شمسی به چاپ دوم رسیده است
در چاپخانه دارالحدیث در سال ۱۳۸۸ شمسی به چاپ دوم رسیده‌است


کتاب شهادت‌نامه امام حسین بخش‌های ششم تا یازدهم دانش‌نامه امام حسین (ع) را به صورت خلاصه و تک‌جلدی عرضه کرده است که بیشتر درباره واقعه کربلا است.
کتاب شهادت‌نامه امام حسین بخش‌های ششم تا یازدهم دانش‌نامه امام حسین (ع) را به صورت خلاصه و تک‌جلدی عرضه کرده‌است که بیشتر درباره واقعه کربلا است.


==پانوشت==
== پانوشت ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
 
== منابع ==


{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = دانشنامه امام حسین(ع)،
| منبع = دانشنامه امام حسین (ع)،
| پس از لینک = سید محمد موسوی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱، بهار و تابستان 1391، ص363
| پس از لینک = سید محمد موسوی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱، بهار و تابستان ۱۳۹۱، ص۳۶۳
| لینک =  
| لینک =
}}
}}
{{پایان}}
{{پایان}}
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
۱۵٬۶۱۴

ویرایش