بدون خلاصۀ ویرایش
(←پیشینه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
منابع حدیثی شیعه<ref>. الامالی، ص244؛ الاستبصار، ج2، ص141-142.</ref> و اهل سنت<ref>. اخبار مکه، الفاکهی، ج1، ص394-397؛ المستدرک، ج3، ص169؛ السنن الکبری، ج4، ص331.</ref> از سفرهای متعدد حج امام حسن مجتبی(ع) (۲۰ تا ۲۵ بار) با پای پیاده و گاه با پای برهنه حکایت دارند. درباره امام حسین(ع) نیز گزارش‌هایی مشابه وجود دارد.<ref>. المحاسن، ج1، ص70؛ اخبار مکه، الفاکهی، ج1، ص397؛ المعجم الکبیر، ج3، ص115.</ref> بنا بر منابع تاریخی و حدیثی، امام سجاد(ع) نیز، مسیر میان مکه و مدینه را با پای پیاده (در مدت ۲۰ روز) می‌پیموده است.<ref>. الارشاد، ج2، ص144؛ منافب، ج3، ص280-281؛ مستدرک الوسائل، ج8، ص31.</ref> | منابع حدیثی شیعه<ref>. الامالی، ص244؛ الاستبصار، ج2، ص141-142.</ref> و اهل سنت<ref>. اخبار مکه، الفاکهی، ج1، ص394-397؛ المستدرک، ج3، ص169؛ السنن الکبری، ج4، ص331.</ref> از سفرهای متعدد حج امام حسن مجتبی(ع) (۲۰ تا ۲۵ بار) با پای پیاده و گاه با پای برهنه حکایت دارند. درباره امام حسین(ع) نیز گزارش‌هایی مشابه وجود دارد.<ref>. المحاسن، ج1، ص70؛ اخبار مکه، الفاکهی، ج1، ص397؛ المعجم الکبیر، ج3، ص115.</ref> بنا بر منابع تاریخی و حدیثی، امام سجاد(ع) نیز، مسیر میان مکه و مدینه را با پای پیاده (در مدت ۲۰ روز) می‌پیموده است.<ref>. الارشاد، ج2، ص144؛ منافب، ج3، ص280-281؛ مستدرک الوسائل، ج8، ص31.</ref> | ||
==حکمت== | ==حکمت== | ||
| خط ۲۲: | خط ۱۸: | ||
به نظر مشهور فقیهان امامی، وجود مرکب برای سفر حج (راحله) شرط تحقّق استطاعت و وجوب حج است و با فقدان آن حج واجب نمی‌شود. اما در صورت دارا بودن شرائط وجوب و استطاعت، به جا آوردن حج بدون استفاده از وسیله نقلیه و با پای پیاده مجزی و صحیح است.<ref>. المبسوط فی فقه الامامیه، ج1، ص302؛ المختصر النافع، ص75-76؛ مدارک الاحکام، ج7، ص79-80.</ref> | به نظر مشهور فقیهان امامی، وجود مرکب برای سفر حج (راحله) شرط تحقّق استطاعت و وجوب حج است و با فقدان آن حج واجب نمی‌شود. اما در صورت دارا بودن شرائط وجوب و استطاعت، به جا آوردن حج بدون استفاده از وسیله نقلیه و با پای پیاده مجزی و صحیح است.<ref>. المبسوط فی فقه الامامیه، ج1، ص302؛ المختصر النافع، ص75-76؛ مدارک الاحکام، ج7، ص79-80.</ref> | ||
=== برتری حج پیاده === | |||
در قرآن کریم در آیه ۲۷ سوره حج/۲۲ «یأتوک رجالا و علی کلّ ضامر»، از حج پیاده «رجالا» در برابر حج سواره «و علی کلّ ضامر» (سوار بر شتران باریک اندام [چالاک] یاد شده است. برخی مفسران تقدم آن را بر حج سواره در این آیه دلیل اهمیت و برتری آن بر حج سواره دانسته‌اند.<ref>. احکام القرآن، ج5، ص65؛ البرهان، ج3، ص249؛ زبدة البیان، ص224.</ref> در احادیث نیز به فضیلت حج پیاده تصریح شده است.<ref>. الاستبصار، ج2، ص141-142؛ الفصول المهمه، ج2، ص175-176.</ref> در روایات پیاده‌روی به سوی کعبه محبوب‌ترین عبادت نزد خداوند خوانده شده و پاداشی بزرگ برای حج پیاده ذکر شده است.<ref>. من لایحضره الفقیه، ج2، ص218؛ الخصال، ج1، ص35؛ المحاسن، ج1، ص70.</ref> | |||
در | در روایتی از حضرت محمد(ص) برتری پیادگان در حج بر سواران به برتری ماه شب چهارده بر ستارگان تشبیه شده است<ref>. اخبار مکه، الفاکهی، ج1، ص398.</ref> نقل شده که امام صادق(ع) برای شماری از اصحاب خود که پیاده عازم مکه بودند، دعا فرمود.<ref>. المحاسن، ج2، ص355؛ وسائل الشیعه، ج11، ص408.</ref> بر پایه روایات امام مهدی(ع) نیز هر ساله با پای پیاده حج می‌گزارد.<ref>. الکافی، ج1، ص332؛ کمال الدین، ص472-473؛ مستدرک الوسائل، ج8، ص32ـ33.</ref> از حج پیاده برخی عالمان هم نمونه‌هایی گزارش شده است.<ref>. النجوم الزاهره، ج9، ص327؛ مستدرکات اعیان الشیعه، ج3، ص68؛ موسوعه طبقات الفقهاء، ج3، ص84.</ref> | ||
بر پایه احادیث برهنه بودن پا هنگام ورود به حرم و نیز در حال طواف مشمول پاداش است و سیره معصومان نیز چنین بوده است.<ref>. المحاسن، ج1، ص68؛ الکافی، ج4، ص398، 412.</ref> بنا بر روایتی از حضرت محمد(ص)، هفتاد تن از حضرت محمدان الهی در حج گزاری خود به احترام حرم، مسیر ذی طوی تا مکه را با پای برهنه پیموده‌اند.<ref>. تلخیص الحبیر، ج7، ص275.</ref> به نظر برخی روایتگران از جای پای موجود در مقام ابراهیم نیز بر می‌آید که آن حضرت هنگام بنای کعبه و قرار گرفتن بر روی این سنگ پابرهنه بوده است.<ref>. مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، ص162.</ref> | |||
===اقوال در برتری حج پیاده یا حج سواره=== | ===اقوال در برتری حج پیاده یا حج سواره=== | ||
البته در برتری حج پیاده بر حج سواره اختلاف وجود دارد که ناشی از وجود روایاتی دال بر برتری هر یک از این دو بر دیگری است.<ref>. نک: تهذیب، ج5، ص11-13.</ref> برخی فقیهان در مقام جمع میان این دو دسته روایات گفته‌اند که حج پیاده چنانچه موجب ضعف و اخلال به ادای عبادت نگردد، بهتر از حج سواره است؛<ref>. المقنعه، ص385؛ المبسوط فی فقه الامامیه، ج1، ص302؛ تذکرة الفقهاء، ج7، ص94-95.</ref> ولی در غیر این صورت یا در صورتی که پیاده‌روی ناشی از بخل و فرار از پرداخت هزینه وسیله نقلیه باشد، حج سواره برتر است.<ref>. من لایحضره الفقیه، ج2، ص218-219؛ منتهی المطلب، ج10، ص116-117؛ مسالک الافهام، ج2، ص150، 151.</ref> همچنین برخی، روایات دال بر برتری حج پیاده را بر افضل بودن ادای مناسک با پای پیاده پس از رسیدن به مکه حمل کرده‌اند.<ref>. شرح فروع الکافی، ج5، ص321.</ref> وجوه دیگری نیز در مقام جمع میان این روایات در فقه امامی مطرح شده است.<ref>. نک: تهذیب، ج5، ص12-13؛ لوامع صاحبقرانی، ج7، ص126-128.</ref> | البته در برتری حج پیاده بر حج سواره اختلاف وجود دارد که ناشی از وجود روایاتی دال بر برتری هر یک از این دو بر دیگری است.<ref>. نک: تهذیب، ج5، ص11-13.</ref> برخی فقیهان در مقام جمع میان این دو دسته روایات گفته‌اند که حج پیاده چنانچه موجب ضعف و اخلال به ادای عبادت نگردد، بهتر از حج سواره است؛<ref>. المقنعه، ص385؛ المبسوط فی فقه الامامیه، ج1، ص302؛ تذکرة الفقهاء، ج7، ص94-95.</ref> ولی در غیر این صورت یا در صورتی که پیاده‌روی ناشی از بخل و فرار از پرداخت هزینه وسیله نقلیه باشد، حج سواره برتر است.<ref>. من لایحضره الفقیه، ج2، ص218-219؛ منتهی المطلب، ج10، ص116-117؛ مسالک الافهام، ج2، ص150، 151.</ref> همچنین برخی، روایات دال بر برتری حج پیاده را بر افضل بودن ادای مناسک با پای پیاده پس از رسیدن به مکه حمل کرده‌اند.<ref>. شرح فروع الکافی، ج5، ص321.</ref> وجوه دیگری نیز در مقام جمع میان این روایات در فقه امامی مطرح شده است.<ref>. نک: تهذیب، ج5، ص12-13؛ لوامع صاحبقرانی، ج7، ص126-128.</ref> | ||