←چشم‌انداز
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
«هَدی» به معنای هدیه مخصوص به حرم و خانه خدا به‌کار رفته<ref>صحاح اللغه، ذیل واژه هدی؛ لسان العرب، ذیل واژه هدی؛ مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه هدی.</ref> و «فدیه» به «پرداخت جریمه‌ای که مکلف در کوتاهی عبادت باید بپردازد» اطلاق شده است.<ref>المصباح المنیر، ذیل واژه فدی؛ لسان العرب، ذیل واژه فدی؛ مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه فدی.</ref> | «هَدی» به معنای هدیه مخصوص به حرم و خانه خدا به‌کار رفته<ref>صحاح اللغه، ذیل واژه هدی؛ لسان العرب، ذیل واژه هدی؛ مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه هدی.</ref> و «فدیه» به «پرداخت جریمه‌ای که مکلف در کوتاهی عبادت باید بپردازد» اطلاق شده است.<ref>المصباح المنیر، ذیل واژه فدی؛ لسان العرب، ذیل واژه فدی؛ مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه فدی.</ref> | ||
== | == محتوا == | ||
آيه ۱۹۶ سوره بقره را، جامعترين آيه قرآن درباره مناسك حج دانسته‌اند. این آیه مشتمل بر هر دو منسك حج و عمره است، به انواع حجّ تمتع و غير تمتع پرداخته است، برخى از موانع انجام حج را بر شمرده است، برخى از محرمات احرام و نيز قربانى بدل از هدى را نيز ذكر كرده است.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۱۰۵.</ref> | |||
=== تمام كردن حجّ و عمره === | |||
در نخستین بخش آيه، به اتمام حج و عمره پرداخته شده است. این را بدین معنا گرفته‌اند که اصل تشريع آنها مفروغ عنه بوده و آیه در صدد بيان احكام فرعى آنها است.<ref name=":0">درسنامه تفسیر آیات حج، ص۱۰۵.</ref> یکی از آن احكام این است كه زائر خانه خدا وقتى حج و عمره‌اى را آغاز نمود بايد آن را به انجام برساند و حق ندارد آن را به صورت ناقص رها كند.<ref name=":0" /> | |||
مفسران در تفسير «اتمام» اختلاف نظر دارند. برخی مراد از آن را اتمام ظاهری به معنای انجام همه مناسک و حدود آن می‌دانند<ref>مجمع‌البيان، ج١، ص٢٩٠.</ref> و برخی، منظور از آن را اتمام معنوی به معنای انجام آن تنها برای خدا و نه برای تجارت دانسته‌اند.<ref>الجامع لاحكام القرآن، ج٢، ص٣٣۶.</ref> بنا بر روایتی، امام صادق(ع) در تفسیر این آیه، به هر دو وجه ظاهری و معنوی آن اشاره کرده است.<ref>كافى، ج۴، ص٢۶۴.</ref> | |||
== | به گفته قرطبی، مفسر اهل سنت، اگرچه ممكن است حج و عمره از ابتدا واجب نباشد، ولی وقتى فرد آن را شروع کرد بايد به انجام برساند.<ref>الجامع لاحكام القرآن، ج٢، ص٣٣۵.</ref> برخى دیگر از عالمان نیز بر این باورند که حج و عمره وقتى شروع شد، باید به اتمام برسد، اگرچه بنا به دليلى باطل و فاسد شده باشد.<ref>كنزالعرفان، ج١، ص٢١۶ و ٢٧٢.</ref> | ||
تعبیر {{آیه|لِلّٰه | |||
}} را بیانگر این دانسته‌اند که همه اعمال حج و عمره باید با قصد قربت و تنها برای خدا باشد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۱۰۹.</ref> | |||
=== احصار === | |||
{{اصلی|احصار و صد}} | |||
كسى كه براى انجام حج يا عمره محرم شده و وارد عمل مى‌شود، با دو امر طبيعى روبرو است، زيرا تلاش مى‌كند تا آن عمل را به انجام برساند، ليكن ممكن است به امر طبيعى ديگرى برخورد نمايد، يعنى از برون يا درون دچار مشكلى شود كه موجب دگرگونى وظيفه او شود. كه قرآن از آن به احصار تعبير نموده است. | |||
منظور از احصار، حبس و ممنوعيت از انجام حج يا عمره به خاطر ترس، وجود دشمن يا بيمارى است. <sup>٣</sup> برخى از مفسران آن را به وجود دشمن معنا نموده و برخى ديگر آن را به بيمارى تنها تفسير كرده‌اند. <sup>۴</sup> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||