پرش به محتوا

طواف (فتاوای مراجع): تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح نویسه‌های عربی
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نویسه‌های عربی)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۱۸]]|سال=[[۱۴۰۱]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
{{مقاله فقهی۲
 
|طواف |طواف}}
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
[[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]]
کسي که محرم شد به احرام عمره تمتع و وارد مکه معظمه شد، اول چيزي که از اعمال عمره بر او واجب است، آن است که طواف کند به دور خانه کعبه براي
کسی که محرم شد به احرام عمره تمتع و وارد مکه معظمه شد، اول چیزی که از اعمال عمره بر او واجب است، آن است که طواف کند به دور خانه کعبه برای
عمره تمتع.
عمره تمتع.


{{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۱ | طواف عبارت است از هفت مرتبه دور خانه کعبه گرديدن؛ به نحوي که خواهد آمد و هر دوري را شوط مي‌گويند، پس طواف عبارت از هفت شوط است.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۲ | طواف از ارکان عمره است و کسي که آن را از روي عمد ترک کند  
{{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۱ | طواف عبارت است از هفت مرتبه دور خانه کعبه گردیدن؛ به نحوی که خواهد آمد و هر دوری را شوط می‌گویند، پس طواف عبارت از هفت شوط است.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۲ | طواف از ارکان عمره است و کسی که آن را از روی عمد ترک کند  
تا وقتي که فوت شود وقت آن، عمره او باطل است؛ چه عالم به مسئله باشد و  
تا وقتی که فوت شود وقت آن، عمره او باطل است؛ چه عالم به مسئله باشد و  
چه جاهل باشد.{{توضیح مساله|۵۳۲|
چه جاهل باشد.{{توضیح مساله|۵۳۲|
آية الله بهجت: و وجوب ذبح يک شتر مطلقاً، حتي در حال علم و عمد، موافق احتياط است.
آیة الله بهجت: و وجوب ذبح یک شتر مطلقاً، حتی در حال علم و عمد، موافق احتیاط است.
آية الله زنجاني: چه عالم به اصل وجوب طواف باشد و چه جاهل به آن، ولي کسي که به خاطر ندانستن برخي از احکام فرعي طواف، طواف صحيح را ترک کرده، در برخي صورت‌ها عمره‌اش باطل نمي‌شود و تفصيل آن در ضمن مسايل طواف خواهد آمد.
آیة الله زنجانی: چه عالم به اصل وجوب طواف باشد و چه جاهل به آن، ولی کسی که به خاطر ندانستن برخی از احکام فرعی طواف، طواف صحیح را ترک کرده، در برخی صورت‌ها عمره‌اش باطل نمی‌شود و تفصیل آن در ضمن مسایل طواف خواهد آمد.
آية الله سبحاني: معني رکن در نماز غير از رکن در حج است، ترک رکن در نماز عمداً و سهواً موجب بطلان نماز است ولي ترک رکن در حج در صورت عمد مايه بطلان است نه در صورت سهو.
آیة الله سبحانی: معنی رکن در نماز غیر از رکن در حج است، ترک رکن در نماز عمداً و سهواً موجب بطلان نماز است ولی ترک رکن در حج در صورت عمد مایه بطلان است نه در صورت سهو.
آية الله سيستاني: بنا بر احتياط، جاهل به حکم بايد يک شتر کفاره بدهد.}}
آیة الله سیستانی: بنا بر احتیاط، جاهل به حکم باید یک شتر کفاره بدهد.}}


  | {{ارجاع مساله|۵۳۲}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۳ | چنين کسي که عمره خود را باطل کرد، احوط آن است که حج افراد به جا آورد،{{توضیح مساله|۵۳۳|
  | {{ارجاع مساله|۵۳۲}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۳ | چنین کسی که عمره خود را باطل کرد، احوط آن است که حج افراد به جا آورد،{{توضیح مساله|۵۳۳|
آية الله بهجت: و ظاهراً حج او مبدل به حج افراد مي‌شود و وجوب قضاي حج بر او در سال آينده قوي است.
آیة الله بهجت: و ظاهراً حج او مبدل به حج افراد می‌شود و وجوب قضای حج بر او در سال آینده قوی است.
آيات عظام تبريزي، خويي، سيستاني: عمره‌اش باطل مي‌شود و احرام او نيز باطل مي‌شود و بايد حج را در سال بعد اعاده کند و احتياط مستحب اين است عدول به حج افراد نموده و آن را به قصد اعم از حج و عمره مفرده تمام نمايد.
آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: عمره‌اش باطل می‌شود و احرام او نیز باطل می‌شود و باید حج را در سال بعد اعاده کند و احتیاط مستحب این است عدول به حج افراد نموده و آن را به قصد اعم از حج و عمره مفرده تمام نماید.
آية الله زنجاني: بايد حج افراد و پس از انجام حج و گذشتن ايام تشريق عمره مفرده به جا آورد، هرچند حج او استحبابي باشد و اگر در اين کار معذور نبوده کفايت از حج واجب نمي‌کند.
آیة الله زنجانی: باید حج افراد و پس از انجام حج و گذشتن ایام تشریق عمره مفرده به جا آورد، هرچند حج او استحبابی باشد و اگر در این کار معذور نبوده کفایت از حج واجب نمی‌کند.
آية الله سبحاني، آية الله گلپايگاني: حج او مبدل به حج افراد مي‌شود و در سال بعد هم بايد حج را  قضا کند.}} و پس از آن عمره به جا آورد و حج را در سال بعد اعاده کند.
آیة الله سبحانی، آیة الله گلپایگانی: حج او مبدل به حج افراد می‌شود و در سال بعد هم باید حج را  قضا کند.}} و پس از آن عمره به جا آورد و حج را در سال بعد اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|۵۳۳}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۴ | وقت فوت طواف، وقتي است که اگر بخواهد آن را با بقيه اعمال عمره به جا آورد، نتواند وقوف به عرفات کند.{{توضیح مساله|۵۳۴|
  | {{ارجاع مساله|۵۳۳}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۴ | وقت فوت طواف، وقتی است که اگر بخواهد آن را با بقیه اعمال عمره به جا آورد، نتواند وقوف به عرفات کند.{{توضیح مساله|۵۳۴|
آية الله بهجت: ميزان در تنگي وقت... بيم از دست رفتن وقوف اختياري عرفات است.
آیة الله بهجت: میزان در تنگی وقت... بیم از دست رفتن وقوف اختیاری عرفات است.
آيات عظام تبريزي، خويي، زنجاني، سبحاني، فاضل: يعني نتواند خود را به اندازه درک مقدار رکن از وقوف ـ مسمّاي وقوف اختياري ـ به عرفات برساند.
آیات عظام تبریزی، خویی، زنجانی، سبحانی، فاضل: یعنی نتواند خود را به اندازه درک مقدار رکن از وقوف ـ مسمّای وقوف اختیاری ـ به عرفات برساند.
آية الله سيستاني: آخرِ زمان آن وقتي است که بتواند اعمال عمره را تا ظهر روز عرفه تمام کند.}}
آیة الله سیستانی: آخرِ زمان آن وقتی است که بتواند اعمال عمره را تا ظهر روز عرفه تمام کند.}}


  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۵ | اگر از روي سهو ترک کرده طواف را،{{توضیح مساله|۵۳۵|
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۵ | اگر از روی سهو ترک کرده طواف را،{{توضیح مساله|۵۳۵|
آية الله سيستاني: يا آن را به طور صحيح انجام نداده.}} لازم است آن را به جا آورد هر وقت که باشد،{{توضیح مساله|۵۳۵|
آیة الله سیستانی: یا آن را به طور صحیح انجام نداده.}} لازم است آن را به جا آورد هر وقت که باشد،{{توضیح مساله|۵۳۵|
آية الله زنجاني: و اگر به محل خود برگشته بايد به مکه رفته طواف نمايد و اگر نتواند يا اين کار ضرر جاني شديد داشته باشد بايد براي طواف نايب بگيرد و اگر اين کار مشقت داشته باشد مخير است که خودش به جا آورد يا نايب بگيرد و در هر صورت بعد از طواف بايد نماز آن را نيز به جا آورد.
آیة الله زنجانی: و اگر به محل خود برگشته باید به مکه رفته طواف نماید و اگر نتواند یا این کار ضرر جانی شدید داشته باشد باید برای طواف نایب بگیرد و اگر این کار مشقت داشته باشد مخیر است که خودش به جا آورد یا نایب بگیرد و در هر صورت بعد از طواف باید نماز آن را نیز به جا آورد.
آية الله فاضل: و سعي را نيز بنا بر احتياط اعاده کند.
آیة الله فاضل: و سعی را نیز بنا بر احتیاط اعاده کند.
آية الله مکارم: و در اين مدت چيزي بر او حرام نيست و احتياط آن است که يک گوسفند قرباني به مکه بفرستد و اگر فرستادن به مکه ممکن نيست در محل خود قرباني کند.}} و اگر برگشته به محل خود و نتواند برگردد به مکه يا مشقت داشته باشد برگشتن، بايد شخص مورد اطميناني را نايب بگيرد.
آیة الله مکارم: و در این مدت چیزی بر او حرام نیست و احتیاط آن است که یک گوسفند قربانی به مکه بفرستد و اگر فرستادن به مکه ممکن نیست در محل خود قربانی کند.}} و اگر برگشته به محل خود و نتواند برگردد به مکه یا مشقت داشته باشد برگشتن، باید شخص مورد اطمینانی را نایب بگیرد.
  | {{ارجاع مساله|۵۳۵}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۶ | اگر سعي را به جا آورده، پيش از آنکه طواف را به جا آورد، احتياط واجب{{توضیح مساله|۵۳۶|
  | {{ارجاع مساله|۵۳۵}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۶ | اگر سعی را به جا آورده، پیش از آنکه طواف را به جا آورد، احتیاط واجب{{توضیح مساله|۵۳۶|
آية الله خامنه‌اي: اگر طواف را فراموش کند و پيش از فوت وقت به ياد آورد، بايد طواف و نماز طواف را به جا آورد و سپس سعي انجام دهد.
آیة الله خامنه‌ای: اگر طواف را فراموش کند و پیش از فوت وقت به یاد آورد، باید طواف و نماز طواف را به جا آورد و سپس سعی انجام دهد.
آية الله زنجاني: بايد بعد از طواف و نماز، سعي و تقصير نمايد و تا تقصير نکرده از محرمات احرام اجتناب کند. البته اگر بعد از بازگشتن به وطن متوجه شود، انجام طواف و نماز کافي است.
آیة الله زنجانی: باید بعد از طواف و نماز، سعی و تقصیر نماید و تا تقصیر نکرده از محرمات احرام اجتناب کند. البته اگر بعد از بازگشتن به وطن متوجه شود، انجام طواف و نماز کافی است.
آية الله سبحاني: بايد علاوه بر طواف و نماز سعي را نيز مجدداً به جا آورد.
آیة الله سبحانی: باید علاوه بر طواف و نماز سعی را نیز مجدداً به جا آورد.
آية الله سيستاني: بايد سعي را اعاده نمايد، مگر در صورتي که طواف را فراموش کند تا وقت آن بگذرد؛ مثل اينکه طواف عمره را تا وقوف در عرفات يا طواف حج را تا پايان ذي‌حجه فراموش کند، که اعاده سعي لازم نيست گرچه بهتر است.
آیة الله سیستانی: باید سعی را اعاده نماید، مگر در صورتی که طواف را فراموش کند تا وقت آن بگذرد؛ مثل اینکه طواف عمره را تا وقوف در عرفات یا طواف حج را تا پایان ذی‌حجه فراموش کند، که اعاده سعی لازم نیست گرچه بهتر است.
آية الله فاضل: بنا بر اقوي سعي را نيز بعد از طواف اعاده کند.
آیة الله فاضل: بنا بر اقوی سعی را نیز بعد از طواف اعاده کند.
آية الله مکارم: اين احتياط در مورد سعي مستحب است.}} آن است که سعي را هم به جا آورد و اگر نماز طواف را به جا آورده، بايد آن را هم بعد از طواف اعاده کند.
آیة الله مکارم: این احتیاط در مورد سعی مستحب است.}} آن است که سعی را هم به جا آورد و اگر نماز طواف را به جا آورده، باید آن را هم بعد از طواف اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|۵۳۶}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۷ | اگر شخص محرم به واسطه مرض، خودش قدرت نداشته باشد که طواف کند و تا وقت تنگ شود قدرت حاصل نکند، اگر ممکن است، خودِ او را به يک نحو ببرند و طواف دهند؛{{توضیح مساله|۵۳۷|
  | {{ارجاع مساله|۵۳۶}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۷ | اگر شخص محرم به واسطه مرض، خودش قدرت نداشته باشد که طواف کند و تا وقت تنگ شود قدرت حاصل نکند، اگر ممکن است، خودِ او را به یک نحو ببرند و طواف دهند؛{{توضیح مساله|۵۳۷|
آية الله سيستاني: احتياط مستحب آن است که به طوري او را طواف دهند که پاهايش به زمين
آیة الله سیستانی: احتیاط مستحب آن است که به طوری او را طواف دهند که پاهایش به زمین
کشيده شود.  
کشیده شود.  
آية الله فاضل: و بهتر است در صورت امکان پاهاي او به زمين کشيده شود.
آیة الله فاضل: و بهتر است در صورت امکان پاهای او به زمین کشیده شود.
آية الله صافي، آية الله گلپايگاني: و طوري طواف دهند که پاهايش بر زمين کشيده شود و اگر ممکن نشود، او را توسط دوش يا چيز ديگر طواف دهند و اگر هيچ‌گونه ممکن نشود نايب بگيرد که براي او طواف کند.
آیة الله صافی، آیة الله گلپایگانی: و طوری طواف دهند که پاهایش بر زمین کشیده شود و اگر ممکن نشود، او را توسط دوش یا چیز دیگر طواف دهند و اگر هیچ‌گونه ممکن نشود نایب بگیرد که برای او طواف کند.
آية الله مکارم: و لازم نيست پاهاي او به زمين کشيده شود.}} اگرچه به دوش گرفتن يا بر تخت گذاشتن باشد،{{توضیح مساله|۵۳۷|
آیة الله مکارم: و لازم نیست پاهای او به زمین کشیده شود.}} اگرچه به دوش گرفتن یا بر تخت گذاشتن باشد،{{توضیح مساله|۵۳۷|
آية الله زنجاني: و اگر اين کار ممکن نباشد يا با ضرر جاني همراه باشد بايد نايب بگيرد و اگر طواف بر او مشقت شديد دارد مخير است که خود طواف نمايد يا نايب بگيرد.}} و اگر ممکن نشود بايد براي او نايب بگيرند.{{توضیح مساله|۵۳۷|
آیة الله زنجانی: و اگر این کار ممکن نباشد یا با ضرر جانی همراه باشد باید نایب بگیرد و اگر طواف بر او مشقت شدید دارد مخیر است که خود طواف نماید یا نایب بگیرد.}} و اگر ممکن نشود باید برای او نایب بگیرند.{{توضیح مساله|۵۳۷|
آية الله خامنه‌اي: بايد نايب بگيرد.}}
آیة الله خامنه‌ای: باید نایب بگیرد.}}
  | {{ارجاع مساله|۵۳۷}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۸ | شخص مريض را که طواف مي‌دهند بايد مراعات شرايط و احکام طواف را، به مقداري که براي او ممکن است، بکنند.}}
  | {{ارجاع مساله|۵۳۷}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۸ | شخص مریض را که طواف می‌دهند باید مراعات شرایط و احکام طواف را، به مقداری که برای او ممکن است، بکنند.}}


== واجبات طواف ==
== واجبات طواف ==
خط ۴۹: خط ۴۹:
|مساله = *
|مساله = *
|واجبات طواف دو قسم است:
|واجبات طواف دو قسم است:
قسم اول ـ چيزهايي که شرط طواف است و آن پنج امر است:{{توضیح مساله|*|
قسم اول ـ چیزهایی که شرط طواف است و آن پنج امر است:{{توضیح مساله|*|
آية الله خامنه‌اي: شرايط صحت طواف چند چيز است: 1. نيت؛ 2. طهارت از حدث اکبر و اصغر؛ 3. طهارت از نجاست؛ 4. ختنه بودن براي مردان؛ 5. پوشاندن عورت؛ 6. غصبي نبودن جامه طواف؛ 7. موالات.
آیة الله خامنه‌ای: شرایط صحت طواف چند چیز است: 1. نیت؛ 2. طهارت از حدث اکبر و اصغر؛ 3. طهارت از نجاست؛ 4. ختنه بودن برای مردان؛ 5. پوشاندن عورت؛ 6. غصبی نبودن جامه طواف؛ 7. موالات.
آية الله زنجاني: علاوه بر چيزهايي که در اين دو قسمت مي‌آيد، امور ديگري نيز در طواف واجب، معتبر است: 1. موالات بين اجزاي طواف؛ 2. ترتيب بين اجزاي طواف؛ 3. اختياري بودن طواف؛ 4. معلوم بودن عدد اشواط؛ 5. اجتناب زنان از زدن نقاب. و چون طواف‌کننده در معرض ديد ناظر محترم است بايد خود را بپوشاند، خواه طواف واجب باشد يا مستحب، اما اين امر، جزء واجبات معتبر در صحت طواف نيست.}}
آیة الله زنجانی: علاوه بر چیزهایی که در این دو قسمت می‌آید، امور دیگری نیز در طواف واجب، معتبر است: 1. موالات بین اجزای طواف؛ 2. ترتیب بین اجزای طواف؛ 3. اختیاری بودن طواف؛ 4. معلوم بودن عدد اشواط؛ 5. اجتناب زنان از زدن نقاب. و چون طواف‌کننده در معرض دید ناظر محترم است باید خود را بپوشاند، خواه طواف واجب باشد یا مستحب، اما این امر، جزء واجبات معتبر در صحت طواف نیست.}}
اول ـ نيت است؛ يعني بايد طواف را با قصد خالص براي خدا به جا آورد.{{توضیح مساله|*|
اول ـ نیت است؛ یعنی باید طواف را با قصد خالص برای خدا به جا آورد.{{توضیح مساله|*|
• نظر آيات عظام در مسائل مربوط به کيفيت نيت در بحث نيت در احرام گذشت.
• نظر آیات عظام در مسائل مربوط به کیفیت نیت در بحث نیت در احرام گذشت.
آية الله خامنه‌اي: در نيت طواف بايد تعيين کند که طواف عمره مفرده است يا طواف عمره تمتع. و همچنين تعيين کند که طواف حجة الاسلام است يا حج نذري يا حج استحبابي. و در صورتي که طواف را به نيابت از ديگري به جا مي‌آورد، آن را نيز قصد کند.
آیة الله خامنه‌ای: در نیت طواف باید تعیین کند که طواف عمره مفرده است یا طواف عمره تمتع. و همچنین تعیین کند که طواف حجة الاسلام است یا حج نذری یا حج استحبابی. و در صورتی که طواف را به نیابت از دیگری به جا می‌آورد، آن را نیز قصد کند.
آية الله سبحانی: و بايد نوع آن را مشخص کند و اينکه طواف حج است يا طواف عمره يا طواف نساء در حجة الاسلام يا حجی مستحبی و يا اگر نايب است به نيت منوب‌ عنه؛ البته اگر انجام وظيفه فعلی را نيت کند کافی است.}}  
آیة الله سبحانی: و باید نوع آن را مشخص کند و اینکه طواف حج است یا طواف عمره یا طواف نساء در حجة الاسلام یا حجی مستحبی و یا اگر نایب است به نیت منوب عنه؛ البته اگر انجام وظیفه فعلی را نیت کند کافی است.}}  
| {{ارجاع مساله|*}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۹ | نيت را لازم نيست به زبان بياورد و لازم نيست به قلب بگذراند، بلکه همان که بنا دارد اين عمل را به جا آورد و با اين بنا به جا آورد، کفايت مي‌کند و به عبارت ديگر، نيت در عبادت و کارهاي ديگر، در اين جهت فرق ندارد. پس همان‌ طور که انسان با قصد آب مي‌خورد و راه مي‌رود عبادت را اگر همان‌ طور به جا آورد با نيت به جا آورده.}} {{سخ}}  {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۰ | بايد عبادت را براي اطاعت خدا به جا آورد و در اين جهت با کارهاي ديگر فرق پيدا مي‌کند. پس بايد طواف را براي اطاعت خداوند به جا آورد.{{توضیح مساله|۵۴۰|
| {{ارجاع مساله|*}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۳۹ | نیت را لازم نیست به زبان بیاورد و لازم نیست به قلب بگذراند، بلکه همان که بنا دارد این عمل را به جا آورد و با این بنا به جا آورد، کفایت می‌کند و به عبارت دیگر، نیت در عبادت و کارهای دیگر، در این جهت فرق ندارد. پس همان طور که انسان با قصد آب می‌خورد و راه می‌رود عبادت را اگر همان طور به جا آورد با نیت به جا آورده.}} {{سخ}}  {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۰ | باید عبادت را برای اطاعت خدا به جا آورد و در این جهت با کارهای دیگر فرق پیدا می‌کند. پس باید طواف را برای اطاعت خداوند به جا آورد.{{توضیح مساله|۵۴۰|
آية الله زنجاني: در طواف مانند ساير عبادات، قصد طواف و تعيين نوع آن و قصد قربت همراه با اخلاص  
آیة الله زنجانی: در طواف مانند سایر عبادات، قصد طواف و تعیین نوع آن و قصد قربت همراه با اخلاص  
لازم است.  
لازم است.  
آية الله سيستاني: در عبادت معتبر است که براي تذلّل و کرنش در پيشگاه خداوند انجام داده شود؛ خواه اطاعت صدق کند يا نکند.}}
آیة الله سیستانی: در عبادت معتبر است که برای تذلّل و کرنش در پیشگاه خداوند انجام داده شود؛ خواه اطاعت صدق کند یا نکند.}}
  | {{ارجاع مساله|۵۴۰}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۱ | اگر در به جا آوردن طواف يا ساير اعمال عمره و حج که عبادي است ريا کند؛ يعني براي نشان دادن و به رخ ديگري کشيدن و عمل خود را خوب جلوه دادن به جا آورد، طواف او و همين طور هرچه را اين ‌طور به جا آورده باطل است و در اين عمل معصيت خدا را هم کرده است.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۲ | ريا بعد از عمل و تمام کردن طواف يا ديگر اعمال، باعث بطلان عمل نمي‌شود.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۳ | کفايت مي‌کند در صحيح بودن عمل، آنکه براي خدا بياورد يا براي اطاعت امر خدا، يا براي ترس از جهنم يا براي رسيدن به بهشت و ثواب.{{توضیح مساله|۵۴۳|
  | {{ارجاع مساله|۵۴۰}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۱ | اگر در به جا آوردن طواف یا سایر اعمال عمره و حج که عبادی است ریا کند؛ یعنی برای نشان دادن و به رخ دیگری کشیدن و عمل خود را خوب جلوه دادن به جا آورد، طواف او و همین طور هرچه را این طور به جا آورده باطل است و در این عمل معصیت خدا را هم کرده است.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۲ | ریا بعد از عمل و تمام کردن طواف یا دیگر اعمال، باعث بطلان عمل نمی‌شود.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۳ | کفایت می‌کند در صحیح بودن عمل، آنکه برای خدا بیاورد یا برای اطاعت امر خدا، یا برای ترس از جهنم یا برای رسیدن به بهشت و ثواب.{{توضیح مساله|۵۴۳|
آية الله زنجاني: براي قصد قربت، کافي است که آن عمل «براي خدا» آورده شود و فرق نمي‌کند که انگيزه «انجام عمل براي خدا» محبت خداوند باشد يا ترس از جهنم يا شوق به بهشت و ثواب يا غير آن.
آیة الله زنجانی: برای قصد قربت، کافی است که آن عمل «برای خدا» آورده شود و فرق نمی‌کند که انگیزه «انجام عمل برای خدا» محبت خداوند باشد یا ترس از جهنم یا شوق به بهشت و ثواب یا غیر آن.
آية الله سيستاني: در فرض صدق معيار مذکورِ در ذيل مسئله 540.}}
آیة الله سیستانی: در فرض صدق معیار مذکورِ در ذیل مسئله 540.}}
  | {{ارجاع مساله|۵۴۳}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۴ | اگر در عملي که براي خدا مي‌آورد، رضاي ديگري را هم شرکت دهد و خالص براي خدا نباشد عمل باطل است.
  | {{ارجاع مساله|۵۴۳}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۴ | اگر در عملی که برای خدا می‌آورد، رضای دیگری را هم شرکت دهد و خالص برای خدا نباشد عمل باطل است.
دوم ـ آن است که طاهر باشد از حدث اکبر؛ مثل جنابت و حيض و نفاس و از حدث اصغر؛ يعني بايد با وضو باشد.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۵ | طهارت از حدث اکبر و اصغر در طوافِ واجب شرط است؛ چه طواف عمره باشد يا طواف حج يا طواف نساء، حتي در عمره و حج مستحب، که پس از احرام بستن واجب است آن را تمام کند.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۶ | طهارت از حدث اکبر و اصغر، در طواف مستحبي شرط نيست،{{توضیح مساله|۵۴۶|
دوم ـ آن است که طاهر باشد از حدث اکبر؛ مثل جنابت و حیض و نفاس و از حدث اصغر؛ یعنی باید با وضو باشد.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۵ | طهارت از حدث اکبر و اصغر در طوافِ واجب شرط است؛ چه طواف عمره باشد یا طواف حج یا طواف نساء، حتی در عمره و حج مستحب، که پس از احرام بستن واجب است آن را تمام کند.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۶ | طهارت از حدث اکبر و اصغر، در طواف مستحبی شرط نیست،{{توضیح مساله|۵۴۶|
آية الله خامنه‌اي: در طواف مستحب لازم نيست وضو بگيرد ولي بنا بر احتياط واجب طواف در حال جنابت يا حيض يا نفاس صحيح نيست.
آیة الله خامنه‌ای: در طواف مستحب لازم نیست وضو بگیرد ولی بنا بر احتیاط واجب طواف در حال جنابت یا حیض یا نفاس صحیح نیست.
آية الله سبحاني: در طواف مستحب، طهارت از حدث اکبر شرط است ولي طهارت از حدث اصغر  
آیة الله سبحانی: در طواف مستحب، طهارت از حدث اکبر شرط است ولی طهارت از حدث اصغر  
شرط نيست.
شرط نیست.
آية الله سيستاني: در طواف مستحب طهارت از حدث اصغر شرط نيست و بنا بر مشهور طهارت از حدث اکبر شرط نيست.}} ليکن کسي که جنب يا حائض است جايز نيست در مسجدالحرام وارد شود، ولي اگر غفلتاً يا نسياناً{{توضیح مساله|۵۴۶|
آیة الله سیستانی: در طواف مستحب طهارت از حدث اصغر شرط نیست و بنا بر مشهور طهارت از حدث اکبر شرط نیست.}} لیکن کسی که جنب یا حائض است جایز نیست در مسجدالحرام وارد شود، ولی اگر غفلتاً یا نسیاناً{{توضیح مساله|۵۴۶|
آية الله فاضل: يا جهلاً.}} طواف مستحب کرد صحيح است.
آیة الله فاضل: یا جهلاً.}} طواف مستحب کرد صحیح است.
  | {{ارجاع مساله|۵۴۶}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۷ | طواف ـ يعني هفت دور اطراف خانه کعبه گرديدن ـ مستحب است و بلکه هرچه شخص بتواند طواف کند خوب است.{{توضیح مساله|۵۴۷|
  | {{ارجاع مساله|۵۴۶}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۷ | طواف ـ یعنی هفت دور اطراف خانه کعبه گردیدن ـ مستحب است و بلکه هرچه شخص بتواند طواف کند خوب است.{{توضیح مساله|۵۴۷|
آية الله زنجاني، آية الله مکارم: بهتر است هنگام ازدحام جمعيت براي طواف واجب، طواف مستحب را ترک کنند.}} و در اين طواف طهارت شرط نيست.{{توضیح مساله|۵۴۷|
آیة الله زنجانی، آیة الله مکارم: بهتر است هنگام ازدحام جمعیت برای طواف واجب، طواف مستحب را ترک کنند.}} و در این طواف طهارت شرط نیست.{{توضیح مساله|۵۴۷|
آيات عظام خامنه‌اي، سبحاني، سيستاني: به ذيل مسئله قبل مراجعه شود.}}
آیات عظام خامنه‌ای، سبحانی، سیستانی: به ذیل مسئله قبل مراجعه شود.}}
  | {{ارجاع مساله|۵۴۷}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۸ | اگر شخصي که حدث اکبر يا اصغر داشته طواف کند، باطل است؛ چه از روي عمد باشد يا از روي غفلت يا نسيان يا ندانستن مسئله باشد.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۹ | اگر در اثناي طواف، حدث عارض شود، پس اگر پس از تمام شدن دور چهارم{{توضیح مساله|۵۴۹|
  | {{ارجاع مساله|۵۴۷}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۸ | اگر شخصی که حدث اکبر یا اصغر داشته طواف کند، باطل است؛ چه از روی عمد باشد یا از روی غفلت یا نسیان یا ندانستن مسئله باشد.}} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۴۹ | اگر در اثنای طواف، حدث عارض شود، پس اگر پس از تمام شدن دور چهارم{{توضیح مساله|۵۴۹|
آية الله مکارم: نصف طواف که همان سه و نيم دور است.}} است، بايد طواف را قطع کند و طهارت تحصيل کند و از همان جا که طواف را قطع کرده تمام کند.{{توضیح مساله|۵۴۹|
آیة الله مکارم: نصف طواف که همان سه و نیم دور است.}} است، باید طواف را قطع کند و طهارت تحصیل کند و از همان جا که طواف را قطع کرده تمام کند.{{توضیح مساله|۵۴۹|
آية الله بهجت: آنکه حدث بعد از تجاوز از نصف از روي سهو و غفلت باشد، که در اين صورت طواف را قطع نموده و طهارت گرفته و طواف را از همان جا که قطع نموده ادامه مي‌دهد و در صورتي که بعد از تجاوز از نصف و از روي عمد باشد حکم به ادامه طواف بعد از قطع آن مورد تأمل است.  
آیة الله بهجت: آنکه حدث بعد از تجاوز از نصف از روی سهو و غفلت باشد، که در این صورت طواف را قطع نموده و طهارت گرفته و طواف را از همان جا که قطع نموده ادامه می‌دهد و در صورتی که بعد از تجاوز از نصف و از روی عمد باشد حکم به ادامه طواف بعد از قطع آن مورد تأمل است.  
آية الله تبريزى: اگر حدث قبل از بلوغ نصف ولو از روي عمد نباشد طواف باطل است و در غير اين صورت، احتياط واجب اين است که آن را اتمام کرده، سپس اعاده نمايد، و مي‌تواند يک طواف کامل به نيت اعم از تمام و اتمام به جا آورد.  
آیة الله تبریزی: اگر حدث قبل از بلوغ نصف ولو از روی عمد نباشد طواف باطل است و در غیر این صورت، احتیاط واجب این است که آن را اتمام کرده، سپس اعاده نماید، و می‌تواند یک طواف کامل به نیت اعم از تمام و اتمام به جا آورد.  
آية الله خامنه‌اي: اگر پيش از تمام شدن نصف دور چهارم حدث اصغر عارض شود، واجب است که قطع کند طواف را و بعد از طهارت آن را اعاده کند و در صورتي که بعد از نصف دور چهارم ـ قبل از پايان آن و يا بعد از آن ـ عارض شود طواف را قطع نموده و پس از تحصيل طهارت اگر موالات عرفيه به هم نخورده طواف را تکميل کند و اگر موالات به هم خورده بنا بر احتياط طواف قبلي را تکميل و يک طواف کامل جديد نيز به جا آورد، و مي‌تواند به جاي آن يک طواف کامل به قصد اعم از اتمام طواف ناقص گذشته يا طواف مستقل جديد به جا آورد و در هر صورت مي‌تواند طواف قبلي را رها نموده و از نو طواف کند.   
آیة الله خامنه‌ای: اگر پیش از تمام شدن نصف دور چهارم حدث اصغر عارض شود، واجب است که قطع کند طواف را و بعد از طهارت آن را اعاده کند و در صورتی که بعد از نصف دور چهارم ـ قبل از پایان آن و یا بعد از آن ـ عارض شود طواف را قطع نموده و پس از تحصیل طهارت اگر موالات عرفیه به هم نخورده طواف را تکمیل کند و اگر موالات به هم خورده بنا بر احتیاط طواف قبلی را تکمیل و یک طواف کامل جدید نیز به جا آورد، و می‌تواند به جای آن یک طواف کامل به قصد اعم از اتمام طواف ناقص گذشته یا طواف مستقل جدید به جا آورد و در هر صورت می‌تواند طواف قبلی را رها نموده و از نو طواف کند.   
آية الله خويي: اگر حدث بعد از تمامي دور چهارم و بدون اختيار باشد، در اين صورت طواف را قطع نموده و طهارت گرفته و طواف را از همان جا که قطع نموده ادامه مي‌دهد. و اگر حدث بعد از نصف و پيش از تمامي دور چهارم طواف، يا بعد از تمامي دور چهارم و اختياري باشد، احوط در اين دو صورت اين است که طواف خود را پس از طهارت از جايي که قطع نموده تمام کرده سپس اعاده‌اش نمايد. و به جاي اين احتياط اگر اين کار را بکند کافي است که پس از قطع طواف و طهارت، يک طواف کامل به قصد اعم از تمام کردن طواف پيش و يک طواف کامل جديد به جا آورد.
آیة الله خویی: اگر حدث بعد از تمامی دور چهارم و بدون اختیار باشد، در این صورت طواف را قطع نموده و طهارت گرفته و طواف را از همان جا که قطع نموده ادامه می‌دهد. و اگر حدث بعد از نصف و پیش از تمامی دور چهارم طواف، یا بعد از تمامی دور چهارم و اختیاری باشد، احوط در این دو صورت این است که طواف خود را پس از طهارت از جایی که قطع نموده تمام کرده سپس اعاده‌اش نماید. و به جای این احتیاط اگر این کار را بکند کافی است که پس از قطع طواف و طهارت، یک طواف کامل به قصد اعم از تمام کردن طواف پیش و یک طواف کامل جدید به جا آورد.
آية الله زنجاني: حدث اختياري طواف را باطل مي‌کند و غير اختياري سه صورت دارد، اول: قبل از رسيدن به نيمه شوط چهارم، در اين صورت بايد پس از تحصيل طهارت، طواف را از سرگرفت. دوم: پس از پايان شوط چهارم که بايد بعد از طهارت، طواف قبلي را از جايي که محدث شده تکميل کند. سوم: پس از رسيدن به نصف طواف و قبل از اتمام شوط چهارم، که بايد بعد از طهارت، طواف قبلي را تکميل کرده نماز آن را بخواند و دوباره يک طواف کامل به جا آورد. در اين تفصيل فرقي بين حدث اصغر و اکبر نيست.
آیة الله زنجانی: حدث اختیاری طواف را باطل می‌کند و غیر اختیاری سه صورت دارد، اول: قبل از رسیدن به نیمه شوط چهارم، در این صورت باید پس از تحصیل طهارت، طواف را از سرگرفت. دوم: پس از پایان شوط چهارم که باید بعد از طهارت، طواف قبلی را از جایی که محدث شده تکمیل کند. سوم: پس از رسیدن به نصف طواف و قبل از اتمام شوط چهارم، که باید بعد از طهارت، طواف قبلی را تکمیل کرده نماز آن را بخواند و دوباره یک طواف کامل به جا آورد. در این تفصیل فرقی بین حدث اصغر و اکبر نیست.
آية الله سبحاني: اگر بدون اختيار پس از تجاوز از نصف محدث شود بايد طواف را قطع کند و پس از تحصيل طهارت از همان جا که طواف را قطع کرده، تمام کند و اگر حدث از روي اختيار باشد احتياط واجب اين است که طوافش را قطع نمايد و بعد از تحصيل طهارت از همان جا که قطع کرده ادامه دهد و به اتمام برساند و سپس طواف را اعاده کند و مي‌تواند يک طواف کامل به نيت اعم از تمام يا اتمام به جا آورد.
آیة الله سبحانی: اگر بدون اختیار پس از تجاوز از نصف محدث شود باید طواف را قطع کند و پس از تحصیل طهارت از همان جا که طواف را قطع کرده، تمام کند و اگر حدث از روی اختیار باشد احتیاط واجب این است که طوافش را قطع نماید و بعد از تحصیل طهارت از همان جا که قطع کرده ادامه دهد و به اتمام برساند و سپس طواف را اعاده کند و می‌تواند یک طواف کامل به نیت اعم از تمام یا اتمام به جا آورد.
آية الله سيستاني: اگر بدون اختيار پس از تمام شدن شوط چهارم محدث شود، بايد طوافش را قطع نمايد و بعد از تحصيل طهارت از همان جا که قطع کرده ادامه دهد و به اتمام برساند. و اگر از روي اختيار باشد احتياط واجب اين است که طوافش را قطع نمايد و بعد از تحصيل طهارت از همان جا که قطع کرده ادامه دهد و به اتمام برساند، و سپس طواف را اعاده نمايد.
آیة الله سیستانی: اگر بدون اختیار پس از تمام شدن شوط چهارم محدث شود، باید طوافش را قطع نماید و بعد از تحصیل طهارت از همان جا که قطع کرده ادامه دهد و به اتمام برساند. و اگر از روی اختیار باشد احتیاط واجب این است که طوافش را قطع نماید و بعد از تحصیل طهارت از همان جا که قطع کرده ادامه دهد و به اتمام برساند، و سپس طواف را اعاده نماید.
آية الله فاضل: اگر در بين طوافِ واجب، حدث عارض شود مي‌تواند طواف را رها کند و پس از تحصيل طهارت، آن را از سر بگيرد و اگر بخواهد احتياط کند، مسئله چهار صورت دارد:  
آیة الله فاضل: اگر در بین طوافِ واجب، حدث عارض شود می‌تواند طواف را رها کند و پس از تحصیل طهارت، آن را از سر بگیرد و اگر بخواهد احتیاط کند، مسئله چهار صورت دارد:  
اول: حدث قبل از رسيدن به نصف طواف باشد، در اين صورت طواف باطل مي‌شود که بايد بعد از تحصيل طهارت، آن را از سر بگيرد؛ خواه محدث شدن اختياري باشد يا بدون اختيار.
اول: حدث قبل از رسیدن به نصف طواف باشد، در این صورت طواف باطل می‌شود که باید بعد از تحصیل طهارت، آن را از سر بگیرد؛ خواه محدث شدن اختیاری باشد یا بدون اختیار.
دوم: پس از رسيدن به نصف و قبل از تمام شدن دور چهارم باشد، که در اين صورت پس از وضو طواف را تمام کند و نماز آن را بخواند و دوباره طواف ديگر کند و نماز آن را نيز بخواند، خواه حدث با اختيار باشد يا بدون اختيار.
دوم: پس از رسیدن به نصف و قبل از تمام شدن دور چهارم باشد، که در این صورت پس از وضو طواف را تمام کند و نماز آن را بخواند و دوباره طواف دیگر کند و نماز آن را نیز بخواند، خواه حدث با اختیار باشد یا بدون اختیار.
سوم: بعد از تمام شدن دور چهارم اختياراً خود را محدث کند، که در اين صورت نيز مثل صورت دوم  
سوم: بعد از تمام شدن دور چهارم اختیاراً خود را محدث کند، که در این صورت نیز مثل صورت دوم  
عمل کند.
عمل کند.
چهارم: پس از تمام شدن دور چهارم بي‌اختيار محدث شود، در اين صورت پس از تحصيل طهارت، طواف را از آنجايي که محدث شده تمام کند، و صحيح است و در اين مسئله فرقي بين حدث اصغر و اکبر نيست.}}
چهارم: پس از تمام شدن دور چهارم بی‌اختیار محدث شود، در این صورت پس از تحصیل طهارت، طواف را از آنجایی که محدث شده تمام کند، و صحیح است و در این مسئله فرقی بین حدث اصغر و اکبر نیست.}}
  | {{ارجاع مساله|۵۴۹}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۰ | اگر در فرض سابق پيش از تمام شدن دور چهارم ، حدث عارض شود احتياط واجب آن است که تمام کند طواف را و اعاده کند و اين حکم در حدث اصغر است.  
  | {{ارجاع مساله|۵۴۹}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۰ | اگر در فرض سابق پیش از تمام شدن دور چهارم ، حدث عارض شود احتیاط واجب آن است که تمام کند طواف را و اعاده کند و این حکم در حدث اصغر است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۱ | اگر در اثناي طواف حدث اکبر؛ مثل جنابت يا حيض عارض شود، بايد فوراً از مسجدالحرام بيرون رود، پس اگر پيش از تمامي دور چهارم  بود، پس از غسل طواف را اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۱ | اگر در اثنای طواف حدث اکبر؛ مثل جنابت یا حیض عارض شود، باید فوراً از مسجدالحرام بیرون رود، پس اگر پیش از تمامی دور چهارم  بود، پس از غسل طواف را اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۲ | اگر عذر داشته باشد از وضو و غسل،  واجب است تيمم کند بدل از وضو يا بدل از غسل.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۲ | اگر عذر داشته باشد از وضو و غسل،  واجب است تیمم کند بدل از وضو یا بدل از غسل.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۳ | اگر تيمم کرد بدل از غسل و حدث اصغر عارض شد، براي حدث اکبر لازم نيست تيمم کند، بلکه براي حدث اصغر بايد تيمم کند و تا حدث اکبر براي او حاصل نشده و عذرش باقي است همان تيمم اول کافي است، ليکن احتياط مستحب  آن است که تيمم بدل از غسل هم بکند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۳ | اگر تیمم کرد بدل از غسل و حدث اصغر عارض شد، برای حدث اکبر لازم نیست تیمم کند، بلکه برای حدث اصغر باید تیمم کند و تا حدث اکبر برای او حاصل نشده و عذرش باقی است همان تیمم اول کافی است، لیکن احتیاط مستحب  آن است که تیمم بدل از غسل هم بکند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۴ | احتياط واجب آن است که اگر اميد دارد که عذرش از وضو يا غسل مرتفع شود، صبر کند تا وقتي که وقت تنگ شود يا اميدش قطع شود.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۴ | احتیاط واجب آن است که اگر امید دارد که عذرش از وضو یا غسل مرتفع شود، صبر کند تا وقتی که وقت تنگ شود یا امیدش قطع شود.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۵ | اگر با وضو بوده و شک کند که حدث عارض شده است يا نه، بنا بر وضو داشتن بگذارد و لازم نيست وضو بگيرد و همچنين اگر از حدث اکبر پاک بوده و شک کند که حدث عارض شده.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۵ | اگر با وضو بوده و شک کند که حدث عارض شده است یا نه، بنا بر وضو داشتن بگذارد و لازم نیست وضو بگیرد و همچنین اگر از حدث اکبر پاک بوده و شک کند که حدث عارض شده.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۶ | اگر مُحدِث به حدث اصغر يا اکبر بوده و شک کند که وضو گرفته يا نه يا غسل کرده يا نه، بايد در فرض اول وضو بگيرد و در فرض دوم غسل کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۶ | اگر مُحدِث به حدث اصغر یا اکبر بوده و شک کند که وضو گرفته یا نه یا غسل کرده یا نه، باید در فرض اول وضو بگیرد و در فرض دوم غسل کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۷ | اگر بعد از تمام شدن طواف شک کند که با وضو آن را به جا آورده يا نه يا شک کند با غسل آن را به جا آورده يا نه، طواف او صحيح است ، ليکن براي اعمال بعد بايد طهارت تحصيل کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۷ | اگر بعد از تمام شدن طواف شک کند که با وضو آن را به جا آورده یا نه یا شک کند با غسل آن را به جا آورده یا نه، طواف او صحیح است ، لیکن برای اعمال بعد باید طهارت تحصیل کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۸ | اگر در اثناي طواف شک کند که وضو داشته يا نه ، پس اگر بعد از تمامي دور چهارم است طواف را رها کند و وضو بگيرد و از همان جا تتمه طواف را به جا آورد  و اگر قبل از تمام شدن دور چهارم  است احتياط واجب آن است که طواف را تمام کند و اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۸ | اگر در اثنای طواف شک کند که وضو داشته یا نه ، پس اگر بعد از تمامی دور چهارم است طواف را رها کند و وضو بگیرد و از همان جا تتمه طواف را به جا آورد  و اگر قبل از تمام شدن دور چهارم  است احتیاط واجب آن است که طواف را تمام کند و اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۹ | در تمام صورت‌هايي که در شک گفته شد که «بنا بر طهارت بگذارد» يا «طوافش صحيح است» بهتر آن است که تجديد وضو کند و رجائاً غسل به جا آورد، چون ممکن است که بعد معلوم شود وضو يا غسل نداشته و اشکال پيدا مي‌شود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۵۹ | در تمام صورت‌هایی که در شک گفته شد که «بنا بر طهارت بگذارد» یا «طوافش صحیح است» بهتر آن است که تجدید وضو کند و رجائاً غسل به جا آورد، چون ممکن است که بعد معلوم شود وضو یا غسل نداشته و اشکال پیدا می‌شود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۰ | اگر در اثناي طواف شک کند که غسل کرده است از جنابت يا حيض يا نفاس يا نه، بايد فوراً از مسجدالحرام بيرون برود ، پس اگر شوط چهارم را تمام کرده بوده و شک کرده، بعد از غسل برگردد و تتمه را به جا آورد  والاّ بعد از غسل اعاده کند طواف را و احتياط آن است که در صورت اول نيز اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۰ | اگر در اثنای طواف شک کند که غسل کرده است از جنابت یا حیض یا نفاس یا نه، باید فوراً از مسجدالحرام بیرون برود ، پس اگر شوط چهارم را تمام کرده بوده و شک کرده، بعد از غسل برگردد و تتمه را به جا آورد  والاّ بعد از غسل اعاده کند طواف را و احتیاط آن است که در صورت اول نیز اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۱ | اگر آب و چيزي که به آن جايز است تيمم کند، موجود نباشد ، حکم آن حکم غير متمکن از طواف است، پس با مأيوس بودن از پيدا شدن يکي از آن دو، بايد نايب بگيرد. و احتياط وجوبي آن است که اگر جنب و حائض و نفساء نيست خودش نيز طواف کند و چون مستحاضه بدون به جا آوردن غسل‌هايي که بر او لازم است مي‌تواند وارد مسجدالحرام شود و طواف کند، بنابراين به احتياطي که در غير جنب و حائض و نفساء گفته شد بايد عمل کند، گرچه دخول مسجدالحرام نيز براي او خلاف احتياط استحبابي است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۱ | اگر آب و چیزی که به آن جایز است تیمم کند، موجود نباشد ، حکم آن حکم غیر متمکن از طواف است، پس با مأیوس بودن از پیدا شدن یکی از آن دو، باید نایب بگیرد. و احتیاط وجوبی آن است که اگر جنب و حائض و نفساء نیست خودش نیز طواف کند و چون مستحاضه بدون به جا آوردن غسل‌هایی که بر او لازم است می‌تواند وارد مسجدالحرام شود و طواف کند، بنابراین به احتیاطی که در غیر جنب و حائض و نفساء گفته شد باید عمل کند، گرچه دخول مسجدالحرام نیز برای او خلاف احتیاط استحبابی است.
سوم ـ طهارت بدن و لباس است از نجاست ؛
سوم ـ طهارت بدن و لباس است از نجاست ؛
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۲ | احتياط واجب  آن است که از نجاساتي که در نماز عفو شده ـ مثل خون کمتر از درهم  و جامه‌اي که با آن نتوان  نماز خواند؛ مثل عرقچين و جوراب حتي انگشتر  نجس ـ اجتناب کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۲ | احتیاط واجب  آن است که از نجاساتی که در نماز عفو شده ـ مثل خون کمتر از درهم  و جامه‌ای که با آن نتوان  نماز خواند؛ مثل عرقچین و جوراب حتی انگشتر  نجس ـ اجتناب کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۳ | در خون قروح و جروح اگر تطهير آن مشقت داشته باشد لازم نيست تطهير کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۳ | در خون قروح و جروح اگر تطهیر آن مشقت داشته باشد لازم نیست تطهیر کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۴ | در خون قروح و جروح، تا آن اندازه‌اي که مي‌شود تطهير کرد و لباس را عوض کرد، احتياط واجب  آن است که تطهير کند يا جامه را عوض کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۴ | در خون قروح و جروح، تا آن اندازه‌ای که می‌شود تطهیر کرد و لباس را عوض کرد، احتیاط واجب  آن است که تطهیر کند یا جامه را عوض کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۵ | احتياط آن است  که اگر مي‌تواند تأخير بيندازد طواف را تا بشود بي‌مشقت تطهير کرد، تأخير بيندازد به شرطي که وقت تنگ نشود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۵ | احتیاط آن است  که اگر می‌تواند تأخیر بیندازد طواف را تا بشود بی‌مشقت تطهیر کرد، تأخیر بیندازد به شرطی که وقت تنگ نشود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۶ | اگر طواف کند و بعد از آنکه از طواف فارغ شد علم پيدا کند به نجاست در حال طواف، اظهر آن است که طوافش صحيح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۶ | اگر طواف کند و بعد از آنکه از طواف فارغ شد علم پیدا کند به نجاست در حال طواف، اظهر آن است که طوافش صحیح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۷ | اگر شک داشته باشد که لباسش يا بدنش نجس است، مي‌تواند با آن حال طواف کند و صحيح است؛ چه بداند که پيش از اين پاک بوده يا نداند، ليکن اگر بداند که پيشتر نجس بوده و نداند که تطهير شده است، نمي‌تواند با آن حال طواف کند بلکه بايد تطهير کند و طواف کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۷ | اگر شک داشته باشد که لباسش یا بدنش نجس است، می‌تواند با آن حال طواف کند و صحیح است؛ چه بداند که پیش از این پاک بوده یا نداند، لیکن اگر بداند که پیشتر نجس بوده و نداند که تطهیر شده است، نمی‌تواند با آن حال طواف کند بلکه باید تطهیر کند و طواف کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۸ | اگر در بين طواف نجاستي به بدن يا لباس او عارض شود، اظهر آن است که دست از طواف بردارد و جامه يا بدن را تطهير کند و طواف را از همان جا تمام کند و طواف او صحيح است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۸ | اگر در بین طواف نجاستی به بدن یا لباس او عارض شود، اظهر آن است که دست از طواف بردارد و جامه یا بدن را تطهیر کند و طواف را از همان جا تمام کند و طواف او صحیح است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۹ | اگر در بين طواف نجاستي در بدن يا لباس خود ببيند و احتمال بدهد که در اين حال نجاست حاصل شده، ظاهراً حکم مسئله قبل را دارد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۶۹ | اگر در بین طواف نجاستی در بدن یا لباس خود ببیند و احتمال بدهد که در این حال نجاست حاصل شده، ظاهراً حکم مسئله قبل را دارد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۰ | اگر در بين طواف علم پيدا کند که نجاست به بدن يا لباس او از اول بوده، احتياط آن است که طواف را رها کند و تطهير کند و از همان جا بقيه طواف را تمام کند و بعد از آن طواف را اعاده کند؛ خصوصاً اگر تطهير زياد طول بکشد و در اين صورت بعد از اتمام، نماز طواف را بخواند و پس از آن طواف را اعاده کند و نماز طواف را نيز اعاده کند و در اين احتياط فرقي نيست بين آنکه بعد از چهار دور علم پيدا کند يا قبل از آن، گرچه در صورت دوم احتياط شديدتر است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۰ | اگر در بین طواف علم پیدا کند که نجاست به بدن یا لباس او از اول بوده، احتیاط آن است که طواف را رها کند و تطهیر کند و از همان جا بقیه طواف را تمام کند و بعد از آن طواف را اعاده کند؛ خصوصاً اگر تطهیر زیاد طول بکشد و در این صورت بعد از اتمام، نماز طواف را بخواند و پس از آن طواف را اعاده کند و نماز طواف را نیز اعاده کند و در این احتیاط فرقی نیست بین آنکه بعد از چهار دور علم پیدا کند یا قبل از آن، گرچه در صورت دوم احتیاط شدیدتر است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۱ | اگر فراموش کند نجاست را و طواف کند، احتياط واجب اعاده است،  و همين طور است اگر در بين طواف يادش بيايد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۱ | اگر فراموش کند نجاست را و طواف کند، احتیاط واجب اعاده است،  و همین طور است اگر در بین طواف یادش بیاید.  
چهارم ـ ختنه کردن است در حق مردان و اين شرط در زن‌ها نيست، و احتياط واجب آن است که درباره بچه‌هاي نابالغ مراعات شود.  
چهارم ـ ختنه کردن است در حق مردان و این شرط در زن‌ها نیست، و احتیاط واجب آن است که درباره بچه‌های نابالغ مراعات شود.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۲ | اگر بچه را که ختنه نشده وادار به احرام کنند يا او را محرم کنند، احرام او صحيح است ولي طواف او صحيح نيست.  پس اگر محرم به احرام حج شود، چون طواف نساء او باطل است  بنا بر احوط حلال شدن زن بر او مشکل مي‌شود مگر آنکه او را ختنه کنند و طواف دهند، يا خودش بعد از ختنه شدن طواف کند، يا آنکه نايب براي او بگيرند تا طواف کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۲ | اگر بچه را که ختنه نشده وادار به احرام کنند یا او را محرم کنند، احرام او صحیح است ولی طواف او صحیح نیست.  پس اگر محرم به احرام حج شود، چون طواف نساء او باطل است  بنا بر احوط حلال شدن زن بر او مشکل می‌شود مگر آنکه او را ختنه کنند و طواف دهند، یا خودش بعد از ختنه شدن طواف کند، یا آنکه نایب برای او بگیرند تا طواف کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۳ | اگر بچه ختنه کرده به دنيا بيايد طواف او صحيح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۳ | اگر بچه ختنه کرده به دنیا بیاید طواف او صحیح است.
پنجم ـ ستر عورت است،  پس اگر بدون ساترِ عورت طواف کند باطل است  و معتبر است در آن اباحه ، پس با ساتر غصبي طواف صحيح نيست بلکه با لباس غصبي غير ساتر نيز بنا بر احتياطِ واجب،  و احتياط آن است که مراعات شرايط لباس نمازگزار را بنمايند.  
پنجم ـ ستر عورت است،  پس اگر بدون ساترِ عورت طواف کند باطل است  و معتبر است در آن اباحه ، پس با ساتر غصبی طواف صحیح نیست بلکه با لباس غصبی غیر ساتر نیز بنا بر احتیاطِ واجب،  و احتیاط آن است که مراعات شرایط لباس نمازگزار را بنمایند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۴ | احتياط واجب آن است که مراعات موالات عرفيه را در طواف بکند ؛ يعني در بين دورهاي طواف آنقدر طول ندهد که از صورت يک طواف خارج شود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۴ | احتیاط واجب آن است که مراعات موالات عرفیه را در طواف بکند ؛ یعنی در بین دورهای طواف آنقدر طول ندهد که از صورت یک طواف خارج شود.
قسم دوم، [از واجبات طواف] -چيزهايي است که گفته‌اند داخل در حقيقت طواف است، اگرچه بعضي از آنها نيز شرط است از براي طواف، ليکن در عمل فرقي نمي‌کند و آن هفت چيز است:  
قسم دوم، [از واجبات طواف] -چیزهایی است که گفته‌اند داخل در حقیقت طواف است، اگرچه بعضی از آنها نیز شرط است از برای طواف، لیکن در عمل فرقی نمی‌کند و آن هفت چیز است:  
اول ـ آنکه ابتدا کند به حجرالاسود؛
اول ـ آنکه ابتدا کند به حجرالاسود؛
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۵ | در ابتدا کردن به حجرالاسود، لازم نيست که تمام اجزاي بدن طواف‌کننده به تمام اجزاي حجرالاسود عبور کند،  بلکه واجب آن است که انسان از حجرالاسود، هر جاي آن باشد شروع کند و به همان جا ختم کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۵ | در ابتدا کردن به حجرالاسود، لازم نیست که تمام اجزای بدن طواف‌کننده به تمام اجزای حجرالاسود عبور کند،  بلکه واجب آن است که انسان از حجرالاسود، هر جای آن باشد شروع کند و به همان جا ختم کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۶ | آنچه واجب است آن است که در عرف گفته شود: از حجرالاسود شروع به طواف کرد، و ختم کرد به حجرالاسود؛ چه از ابتداي آن شروع کند، چه از وسطش، چه از آخرش.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۶ | آنچه واجب است آن است که در عرف گفته شود: از حجرالاسود شروع به طواف کرد، و ختم کرد به حجرالاسود؛ چه از ابتدای آن شروع کند، چه از وسطش، چه از آخرش.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۷ | از هر جاي حجرالاسود که شروع کرد، بايد در دور هفتم به همان جا ختم کند، پس اگر از اولش شروع کرد بايد به اولش ختم شود و همچنين اگر از وسط يا آخر شروع کرد بايد به همان جا ختم شود.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۷ | از هر جای حجرالاسود که شروع کرد، باید در دور هفتم به همان جا ختم کند، پس اگر از اولش شروع کرد باید به اولش ختم شود و همچنین اگر از وسط یا آخر شروع کرد باید به همان جا ختم شود.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۸ | در طواف بايد به همان‌ طوري که همه مسلمين طواف مي‌کنند، از محاذات «حجرالاسود»، بدون دقت‌هاي صاحبان وسوسه شروع کنند، و در دورهاي ديگر، بدون توقف دور بزنند  تا هفت دور تمام شود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۸ | در طواف باید به همان طوری که همه مسلمین طواف می‌کنند، از محاذات «حجرالاسود»، بدون دقت‌های صاحبان وسوسه شروع کنند، و در دورهای دیگر، بدون توقف دور بزنند  تا هفت دور تمام شود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۹ | گاهي ديده مي‌شود که اشخاص نادان در هر دوري که مي‌زنند، مي‌ايستند و عقب و جلو مي‌روند که محاذات را درست کنند و اين موجب اشکال است و گاهي حرام است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۷۹ | گاهی دیده می‌شود که اشخاص نادان در هر دوری که می‌زنند، می‌ایستند و عقب و جلو می‌روند که محاذات را درست کنند و این موجب اشکال است و گاهی حرام است.
دوم ـ ختم نمودن هر دوري است به حجرالاسود و اين حاصل مي‌شود به اينکه بدون توقف هفت دور را ختم کند و در دور هفتم به همان جا که شروع کرده  
دوم ـ ختم نمودن هر دوری است به حجرالاسود و این حاصل می‌شود به اینکه بدون توقف هفت دور را ختم کند و در دور هفتم به همان جا که شروع کرده  
ختم شود  و لازم نيست در هر دوري بايستد و باز شروع کند و کارهاي جهال را  
ختم شود  و لازم نیست در هر دوری بایستد و باز شروع کند و کارهای جهال را  
نبايد بکنند.
نباید بکنند.
سوم ـ آنکه در طواف کردن، خانه کعبه در طرف چپ طواف‌کننده واقع شود.
سوم ـ آنکه در طواف کردن، خانه کعبه در طرف چپ طواف‌کننده واقع شود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۰ | لازم نيست در تمامِ حالاتِ طواف، خانه را حقيقتاً به شانه چپ قرار دهد، بلکه اگر در موقع دور زدن به حِجر اسماعيل۷ خانه از طرف چپ قدري خارج شود مانع ندارد، حتي اگر خانه متمايل به پشت شود، ليکن دور زدن به نحو متعارف باشد اشکال ندارد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۰ | لازم نیست در تمامِ حالاتِ طواف، خانه را حقیقتاً به شانه چپ قرار دهد، بلکه اگر در موقع دور زدن به حِجر اسماعیل۷ خانه از طرف چپ قدری خارج شود مانع ندارد، حتی اگر خانه متمایل به پشت شود، لیکن دور زدن به نحو متعارف باشد اشکال ندارد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۱ | اگر در موقع رسيدن به گوشه‌هاي خانه، شانه از محاذات کعبه خارج شود هيچ اشکالي ندارد، اگر به طور متعارف دور زند، حتي اگر خانه متمايل به  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۱ | اگر در موقع رسیدن به گوشه‌های خانه، شانه از محاذات کعبه خارج شود هیچ اشکالی ندارد، اگر به طور متعارف دور زند، حتی اگر خانه متمایل به  
پشت شود.  
پشت شود.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۲ | گاهي ديده مي‌شود که بعضي از نادانان، براي احتياط، ديگري را وادار مي‌کنند که او را طواف دهد و خود طواف‌کننده اختيار را از خود سلب مي‌کند و به دست ديگري مي‌دهد و تکيه به دست او مي‌دهد و او را، آن شخص ديگر با فشار دور مي‌دهد، اين طواف باطل است  و اگر طواف نساء را اين ‌طور به جا آورد، زن‌ها يا مردها بر او حرام خواهند بود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۲ | گاهی دیده می‌شود که بعضی از نادانان، برای احتیاط، دیگری را وادار می‌کنند که او را طواف دهد و خود طواف‌کننده اختیار را از خود سلب می‌کند و به دست دیگری می‌دهد و تکیه به دست او می‌دهد و او را، آن شخص دیگر با فشار دور می‌دهد، این طواف باطل است  و اگر طواف نساء را این طور به جا آورد، زن‌ها یا مردها بر او حرام خواهند بود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۳ | احتياط به اينکه خانه در تمام حالاتِ طواف، حقيقتاً به طرف چپ باشد، گرچه خيلي ضعيف است و قابل اعتنا نيست و بايد اشخاص جاهل و اهل وسوسه از آن احتراز کنند و به همان ترتيب که ساير مسلمين دور مي‌زنند بزنند، لکن اگر شخص عاقل عالمي بخواهد احتياط کند و قدري شانه را چپ کند، در موقع رسيدن به  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۳ | احتیاط به اینکه خانه در تمام حالاتِ طواف، حقیقتاً به طرف چپ باشد، گرچه خیلی ضعیف است و قابل اعتنا نیست و باید اشخاص جاهل و اهل وسوسه از آن احتراز کنند و به همان ترتیب که سایر مسلمین دور می‌زنند بزنند، لکن اگر شخص عاقل عالمی بخواهد احتیاط کند و قدری شانه را چپ کند، در موقع رسیدن به  
حجر اسماعيل يا ارکان کعبه به طوري که خلاف متعارف  و موجب انگشت‌نمايي نشود مانع ندارد.  
حجر اسماعیل یا ارکان کعبه به طوری که خلاف متعارف  و موجب انگشت‌نمایی نشود مانع ندارد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۴ | اگر به واسطه مزاحمتِ طواف‌کنندگان، مقداري از دور زدن به خلاف متعارف شد؛ مثل آنکه روي طواف‌کننده به کعبه واقع شد يا پشتش واقع شد و يا عقب‌عقب طواف کرد بايد آن مقدار را جبران کند و از سر بگيرد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۴ | اگر به واسطه مزاحمتِ طواف‌کنندگان، مقداری از دور زدن به خلاف متعارف شد؛ مثل آنکه روی طواف‌کننده به کعبه واقع شد یا پشتش واقع شد و یا عقب‌عقب طواف کرد باید آن مقدار را جبران کند و از سر بگیرد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۵ | اگر به واسطه کثرت جمعيت، انسان را بدون اختيار خود بردند و دور دادند کفايت نمي‌کند و بايد آن دور را از سر بگيرد، اگرچه خانه هم طرف چپ او بوده.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۵ | اگر به واسطه کثرت جمعیت، انسان را بدون اختیار خود بردند و دور دادند کفایت نمی‌کند و باید آن دور را از سر بگیرد، اگرچه خانه هم طرف چپ او بوده.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۶ | در طواف کردن هر طور برود مانع ندارد، مي‌تواند آهسته برود و مي‌تواند تند برود و مي‌تواند بدود و مي‌تواند سواره طواف کند يا با دوچرخه طواف کند.  ليکن بهتر آن است که به طور ميانه‌روي برود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۶ | در طواف کردن هر طور برود مانع ندارد، می‌تواند آهسته برود و می‌تواند تند برود و می‌تواند بدود و می‌تواند سواره طواف کند یا با دوچرخه طواف کند.  لیکن بهتر آن است که به طور میانه‌روی برود.
چهارم ـ داخل کردن حِجر اسماعيل۷ است در طواف؛ و حجر اسماعيل محلي است که متصل به خانه کعبه است و بايد طواف‌کننده دور حجر اسماعيل نيز بگردد.
چهارم ـ داخل کردن حِجر اسماعیل۷ است در طواف؛ و حجر اسماعیل محلی است که متصل به خانه کعبه است و باید طواف‌کننده دور حجر اسماعیل نیز بگردد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۷ | اگر دور حجر اسماعيل نگرديد و از داخل آن طواف کرد، طوافش باطل است و بايد اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۷ | اگر دور حجر اسماعیل نگردید و از داخل آن طواف کرد، طوافش باطل است و باید اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۸ | اگر عمداً اين کار را بکند حکم ابطال عمدي طواف را دارد که گذشت.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۸ | اگر عمداً این کار را بکند حکم ابطال عمدی طواف را دارد که گذشت.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۹ | اگر سهواً اين کار را بکند حکم ابطال سهوي را دارد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۸۹ | اگر سهواً این کار را بکند حکم ابطال سهوی را دارد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۰ | اگر در بعضي از دورها حجر اسماعيل را داخل در دور زدن نکرد احتياط واجب آن است که آن دور را از سر بگيرد و اعاده کند طواف را، اگرچه ظاهر آن است که اعاده طواف لازم نيست.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۰ | اگر در بعضی از دورها حجر اسماعیل را داخل در دور زدن نکرد احتیاط واجب آن است که آن دور را از سر بگیرد و اعاده کند طواف را، اگرچه ظاهر آن است که اعاده طواف لازم نیست.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۱ | اگر کسي در بعضي از دورها، از روي ديوار حجر اسماعيل۷ برود، احتياط آن است که به دستور مسئله قبل عمل کند  و در اين فرض نيز به احتياط واجب کفايت نمي‌کند تمام کردن دور را از آنجايي که از روي ديوار رفته است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۱ | اگر کسی در بعضی از دورها، از روی دیوار حجر اسماعیل۷ برود، احتیاط آن است که به دستور مسئله قبل عمل کند  و در این فرض نیز به احتیاط واجب کفایت نمی‌کند تمام کردن دور را از آنجایی که از روی دیوار رفته است.  
پنجم ـ بودن طواف است بين خانه کعبه و مقام حضرت ابراهيم۷ از همه اطراف.  
پنجم ـ بودن طواف است بین خانه کعبه و مقام حضرت ابراهیم۷ از همه اطراف.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۲ | مراد از اينکه: طواف بين کعبه و مقام باشد، آن است که ملاحظه شود مسافتي را که ميان خانه و مقام ابراهيم۷ است و در همه اطراف خانه کعبه، طواف‌کننده از آن مقدار دورتر نباشد از خانه کعبه (و ما بين مقام و خانه چنانچه گفته‌اند تقريباً بيست و شش ذراع و نصف است) پس در همه اطراف بايد همين قدر بيشتر دور نباشد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۲ | مراد از اینکه: طواف بین کعبه و مقام باشد، آن است که ملاحظه شود مسافتی را که میان خانه و مقام ابراهیم۷ است و در همه اطراف خانه کعبه، طواف‌کننده از آن مقدار دورتر نباشد از خانه کعبه (و ما بین مقام و خانه چنانچه گفته‌اند تقریباً بیست و شش ذراع و نصف است) پس در همه اطراف باید همین قدر بیشتر دور نباشد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۳ | اگر شخص از پشت مقام ابراهيم طواف کند  که مقام ابراهيم هم داخل در طوافش شود طوافش باطل است و بايد اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۳ | اگر شخص از پشت مقام ابراهیم طواف کند  که مقام ابراهیم هم داخل در طوافش شود طوافش باطل است و باید اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۴ | اگر بعضي از دورها را از پشت مقام طواف کند بايد آن دور را با اعاده همان جزء تمام کند  و احوط آن است که طواف را هم اعاده کند اگرچه ظاهراً اعاده لازم نباشد، بلکه بعيد نيست کفايت اعاده همان جزء.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۴ | اگر بعضی از دورها را از پشت مقام طواف کند باید آن دور را با اعاده همان جزء تمام کند  و احوط آن است که طواف را هم اعاده کند اگرچه ظاهراً اعاده لازم نباشد، بلکه بعید نیست کفایت اعاده همان جزء.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۵ | چون در طرف حجر اسماعيل۷ محل طواف تنگ مي‌شود ، زيرا که مقدار حِجْر از آن کاسته مي‌شود و چنانچه گفته‌اند تقريباً شش ذراع و نيم براي محل طواف باقي مي‌ماند بايد در طواف از آن جانب بيشتر از شش ذراع و  نيم دور نشود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۵ | چون در طرف حجر اسماعیل۷ محل طواف تنگ می‌شود ، زیرا که مقدار حِجْر از آن کاسته می‌شود و چنانچه گفته‌اند تقریباً شش ذراع و نیم برای محل طواف باقی می‌ماند باید در طواف از آن جانب بیشتر از شش ذراع و  نیم دور نشود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۶ | اگر از جانب حجر اسماعيل۷ بيشتر از شش ذراع و نيم در دور زدن دور شد اظهر آن است که آن جزء را اعاده کند و از مطاف دور بزند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۶ | اگر از جانب حجر اسماعیل۷ بیشتر از شش ذراع و نیم در دور زدن دور شد اظهر آن است که آن جزء را اعاده کند و از مطاف دور بزند.
ششم ـ خروج طواف‌کننده است از خانه و آنچه از آن محسوب است.
ششم ـ خروج طواف‌کننده است از خانه و آنچه از آن محسوب است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۷ | در اطراف ديوار خانه، يک پيش آمدگي است که آن را «شاذروان» گويند و آن جزو خانه کعبه است و طواف‌کننده بايد آن را هم داخل قرار دهد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۷ | در اطراف دیوار خانه، یک پیش آمدگی است که آن را «شاذروان» گویند و آن جزو خانه کعبه است و طواف‌کننده باید آن را هم داخل قرار دهد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۸ | اگر کسي در بعضي از احوال به واسطه کثرت جمعيت يا غير آن بالاي شاذروان برود و دور بزند آن مقدار که دور زده باطل است  و بايد اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۸ | اگر کسی در بعضی از احوال به واسطه کثرت جمعیت یا غیر آن بالای شاذروان برود و دور بزند آن مقدار که دور زده باطل است  و باید اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۹ | دست به ديوار خانه کعبه گذاشتن، در آنجايي که شاذروان است جايز است و به طواف ضرر نمي‌رساند، گرچه احتياط مستحب در ترک آن است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۵۹۹ | دست به دیوار خانه کعبه گذاشتن، در آنجایی که شاذروان است جایز است و به طواف ضرر نمی‌رساند، گرچه احتیاط مستحب در ترک آن است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۰ | در حال طواف، دست گذاشتن روي ديوار حجر اسماعيل۷ جايز است  و به طواف ضرر نمي‌رساند، گرچه احتياط مستحب در ترک است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۰ | در حال طواف، دست گذاشتن روی دیوار حجر اسماعیل۷ جایز است  و به طواف ضرر نمی‌رساند، گرچه احتیاط مستحب در ترک است.
هفتم ـ آنکه هفت شوط يعني هفت دفعه دور بزند نه کمتر و نه زيادتر.
هفتم ـ آنکه هفت شوط یعنی هفت دفعه دور بزند نه کمتر و نه زیادتر.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۱ | اگر از روي عمد، طواف‌کننده از اول قصد کند کمتر از هفت دور به جا آورد و يا بيشتر به جا آورد، طوافش باطل است  اگرچه به هفت دور تمام کند و احتياط واجب آن است که اگر از روي ندانستن حکم بلکه از روي سهو و غفلت باشد طواف را اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۱ | اگر از روی عمد، طواف‌کننده از اول قصد کند کمتر از هفت دور به جا آورد و یا بیشتر به جا آورد، طوافش باطل است  اگرچه به هفت دور تمام کند و احتیاط واجب آن است که اگر از روی ندانستن حکم بلکه از روی سهو و غفلت باشد طواف را اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۲ | اگر در اثناي طواف،  از قصد هفت دور آوردن برگردد به قصد زيادتر آوردن يا کمتر آوردن، از آنجا که اين قصد را کرده و هرچه به اين عمل کرده باطل است و بايد اعاده کند  و اگر با اين قصد زيادتر آورد  اصل طواف باطل مي‌شود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۲ | اگر در اثنای طواف،  از قصد هفت دور آوردن برگردد به قصد زیادتر آوردن یا کمتر آوردن، از آنجا که این قصد را کرده و هرچه به این عمل کرده باطل است و باید اعاده کند  و اگر با این قصد زیادتر آورد  اصل طواف باطل می‌شود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۳ | اگر از اول قصد کند که هشت دور به جا آورد، ليکن قصدش آن باشد که هفت دور آن طواف واجب باشد و يک دور قدم زدن دور خانه براي تبرک يا مقصد ديگر باشد طواف او صحيح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۳ | اگر از اول قصد کند که هشت دور به جا آورد، لیکن قصدش آن باشد که هفت دور آن طواف واجب باشد و یک دور قدم زدن دور خانه برای تبرک یا مقصد دیگر باشد طواف او صحیح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۴ | اگر گمان کند که يک دور نيز مستحب است همان‌ طور که هفت دور مستحب است و قصد کند که هفت دور واجب را بياورد و يک دور مستحب هم دنبال آن بياورد طواف او صحيح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۴ | اگر گمان کند که یک دور نیز مستحب است همان طور که هفت دور مستحب است و قصد کند که هفت دور واجب را بیاورد و یک دور مستحب هم دنبال آن بیاورد طواف او صحیح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۵ | اگر بعد از طواف واجب که هفت دور است به خيال آنکه يک دور نيز مستحبي جداگانه است هشت دور به جا آورد طوافش صحيح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۵ | اگر بعد از طواف واجب که هفت دور است به خیال آنکه یک دور نیز مستحبی جداگانه است هشت دور به جا آورد طوافش صحیح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۶ | اگر کم کند از طواف واجب، چه يک دور يا کمتر يا بيشتر از يک دور از روي عمد، واجب است آن را اتمام کند  و اگر نکند حکمش حکم کسي است که طواف را عمداً ترک کرده ـ که در مسائل فصل چهارم گذشت ـ به احتياط واجب  و حکم جاهل به مسئله حکم عالم است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۶ | اگر کم کند از طواف واجب، چه یک دور یا کمتر یا بیشتر از یک دور از روی عمد، واجب است آن را اتمام کند  و اگر نکند حکمش حکم کسی است که طواف را عمداً ترک کرده ـ که در مسائل فصل چهارم گذشت ـ به احتیاط واجب  و حکم جاهل به مسئله حکم عالم است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۷ | اگر بعد از کم کردن از طواف کارهاي بسياري کند  که موالات فوت شود حکمش حکم قطع طواف است که مي‌آيد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۷ | اگر بعد از کم کردن از طواف کارهای بسیاری کند  که موالات فوت شود حکمش حکم قطع طواف است که می‌آید.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۸ | اگر سهواً  از طواف کم کند، پس اگر تجاوز از نصف کرده باشد اقوي آن است که از همان جا تمام کند طواف را در صورتي که فعل کثير نکرده باشد، والاّ احتياط واجب اتمام و اعاده است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۸ | اگر سهواً  از طواف کم کند، پس اگر تجاوز از نصف کرده باشد اقوی آن است که از همان جا تمام کند طواف را در صورتی که فعل کثیر نکرده باشد، والاّ احتیاط واجب اتمام و اعاده است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۹ | اگر سهواً کم کرده و تجاوز از نصف نکرده طواف را اعاده نمايد، لکن سزاوار نيست ترک احتياط در همه موارد سهو، به تمام کردن طواف ناقص و اعاده کردن.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۰۹ | اگر سهواً کم کرده و تجاوز از نصف نکرده طواف را اعاده نماید، لکن سزاوار نیست ترک احتیاط در همه موارد سهو، به تمام کردن طواف ناقص و اعاده کردن.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۰ | اگر متذکر نشود که ناقص کرده است طواف را مگر بعد از مراجعت به وطن خود، احتياط آن است که خودش برگردد  و اگر نتوانست يا مشکل بود مراجعت، نايب بگيرد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۰ | اگر متذکر نشود که ناقص کرده است طواف را مگر بعد از مراجعت به وطن خود، احتیاط آن است که خودش برگردد  و اگر نتوانست یا مشکل بود مراجعت، نایب بگیرد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۱ | در طواف واجب، قران جايز نيست؛ يعني جايز نيست طواف واجب را با طواف ديگر دنبالِ هم آورد، بدون آنکه بين دو طواف، نماز طواف فاصله شود  و در طواف مستحب مکروه است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۱ | در طواف واجب، قران جایز نیست؛ یعنی جایز نیست طواف واجب را با طواف دیگر دنبالِ هم آورد، بدون آنکه بین دو طواف، نماز طواف فاصله شود  و در طواف مستحب مکروه است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۲ | اگر زياد کند دوري را ـ يا کمتر يا بيشتر از دور ـ بر طواف، و قصدش آن باشد که زياده را جزو طوافِ ديگر قرار دهد، داخل در قران ميان دو طواف است که حرام است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۲ | اگر زیاد کند دوری را ـ یا کمتر یا بیشتر از دور ـ بر طواف، و قصدش آن باشد که زیاده را جزو طوافِ دیگر قرار دهد، داخل در قران میان دو طواف است که حرام است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۳ | در فرض سابق، اگر از اول قصد داشته يا در اثناي طواف قصد زياده کرده باشد، احتياط واجب آن است که طواف اول را اعاده کند  و اگر بعد از تمام شدن، قصد به جا آوردن طواف ديگر براي او حادث شد و به دنبال طواف اول، زياده را آورد، اقوي صحّت طواف اول است و احوط اعاده است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۳ | در فرض سابق، اگر از اول قصد داشته یا در اثنای طواف قصد زیاده کرده باشد، احتیاط واجب آن است که طواف اول را اعاده کند  و اگر بعد از تمام شدن، قصد به جا آوردن طواف دیگر برای او حادث شد و به دنبال طواف اول، زیاده را آورد، اقوی صحّت طواف اول است و احوط اعاده است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۴ | اگر سهواً زياد کند بر هفت دور، پس اگر کمتر از يک دور است قطع کند آن را و طوافش صحيح است و اگر يک دور يا زيادتر است، احوط  آن است که هفت دور ديگر را تمام کند به قصد قربت، بدون تعيين مستحب يا واجب و دو رکعت نماز قبل از سعي و دو رکعت بعد از سعي بخواند و دو رکعت اول را براي فريضه قرار دهد بدون آنکه تعيين کند براي طواف اول يا طواف دوم است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۴ | اگر سهواً زیاد کند بر هفت دور، پس اگر کمتر از یک دور است قطع کند آن را و طوافش صحیح است و اگر یک دور یا زیادتر است، احوط  آن است که هفت دور دیگر را تمام کند به قصد قربت، بدون تعیین مستحب یا واجب و دو رکعت نماز قبل از سعی و دو رکعت بعد از سعی بخواند و دو رکعت اول را برای فریضه قرار دهد بدون آنکه تعیین کند برای طواف اول یا طواف دوم است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۵ | جايز است قطع طواف نافله را بدون عذر و اقوي کراهت قطع طواف واجب است بدون عذر و به مجرد خواهش نفس ، و احوط قطع نکردن آن است؛ به اين معني که قطع نکند به طوري که ترک بقيه را کند تا موالات عرفيه به هم بخورد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۵ | جایز است قطع طواف نافله را بدون عذر و اقوی کراهت قطع طواف واجب است بدون عذر و به مجرد خواهش نفس ، و احوط قطع نکردن آن است؛ به این معنی که قطع نکند به طوری که ترک بقیه را کند تا موالات عرفیه به هم بخورد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۶ | اگر بدون عذر طواف را قطع کرد، احوط  آن است که اگر چهار دور به جا آورده  باشد طواف را تمام کند و بعد اعاده کند و اين در صورتي است که منافي به جا آورده باشد حتي مثل زياد فاصله دادن که موالات عرفيه به هم بخورد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۶ | اگر بدون عذر طواف را قطع کرد، احوط  آن است که اگر چهار دور به جا آورده  باشد طواف را تمام کند و بعد اعاده کند و این در صورتی است که منافی به جا آورده باشد حتی مثل زیاد فاصله دادن که موالات عرفیه به هم بخورد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۷ | اگر طواف را قطع کند  و منافي به جا نياورده باشد، اگر برگردد و تمام کند طواف صحيح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۷ | اگر طواف را قطع کند  و منافی به جا نیاورده باشد، اگر برگردد و تمام کند طواف صحیح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۸ | اگر در بين طواف عذري براي اتمام آن پيدا شد ؛ مثل مرض يا حيض يا حدث بي‌اختيار پس اگر بعد از تمام شدن چهار دور بوده، بعد از رفع عذر برگردد  و از همان جا تمام کند و اگر قبل از آن بوده ، طواف را اعاده کند و احتياط مستحب در فرض اول در غير حيض آن است که اتمام کند و اعاده نمايد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۸ | اگر در بین طواف عذری برای اتمام آن پیدا شد ؛ مثل مرض یا حیض یا حدث بی‌اختیار پس اگر بعد از تمام شدن چهار دور بوده، بعد از رفع عذر برگردد  و از همان جا تمام کند و اگر قبل از آن بوده ، طواف را اعاده کند و احتیاط مستحب در فرض اول در غیر حیض آن است که اتمام کند و اعاده نماید.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۹ | اگر شخصي که با عذر طواف را قطع کرده، نتوانست به جا آورد تا آنکه وقت تنگ شد، اگر ممکن است، او را حمل کنند و طواف دهند و اگر ممکن نيست نايب براي او بگيرند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۱۹ | اگر شخصی که با عذر طواف را قطع کرده، نتوانست به جا آورد تا آنکه وقت تنگ شد، اگر ممکن است، او را حمل کنند و طواف دهند و اگر ممکن نیست نایب برای او بگیرند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۰ | اگر مشغول طواف است و وقت نماز واجب تنگ شود واجب است طواف را رها کند و نماز بخواند ، پس اگر بعد از چهار دور  رها کرد از همان جا طواف را تمام کند، والاّ  اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۰ | اگر مشغول طواف است و وقت نماز واجب تنگ شود واجب است طواف را رها کند و نماز بخواند ، پس اگر بعد از چهار دور  رها کرد از همان جا طواف را تمام کند، والاّ  اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۱ | جايز است بلکه مستحب است قطع کند طواف را براي رسيدن به نماز جماعت يا رسيدن به وقت فضيلت نماز واجب، و از هر جا قطع کرد از همان جا بعد از نماز اتمام کند ، و احتياط آن است که به دستور مسئله قبل عمل کند، و سزاوار نيست اين احتياط ترک شود.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۱ | جایز است بلکه مستحب است قطع کند طواف را برای رسیدن به نماز جماعت یا رسیدن به وقت فضیلت نماز واجب، و از هر جا قطع کرد از همان جا بعد از نماز اتمام کند ، و احتیاط آن است که به دستور مسئله قبل عمل کند، و سزاوار نیست این احتیاط ترک شود.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۲ | اگر بعد از تمام شدن طواف و انصراف از آن شک کند که آيا طواف را زيادتر از هفت دور به جا آورده يا نه يا شک کند کمتر به جا آورده يا نه، اعتنا نکند و طوافش صحيح است، لکن در صورت دوم خالي از اشکال نيست و احتياط ترک نشود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۲ | اگر بعد از تمام شدن طواف و انصراف از آن شک کند که آیا طواف را زیادتر از هفت دور به جا آورده یا نه یا شک کند کمتر به جا آورده یا نه، اعتنا نکند و طوافش صحیح است، لکن در صورت دوم خالی از اشکال نیست و احتیاط ترک نشود.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۳ | اگر بعد از طواف شک کند که صحيح به جا آورده آن را يا نه، مثلاً احتمال بدهد که از طرف راست طواف کرده يا محدث بوده يا از داخل حجر اسماعيل۷ طواف کرده اعتنا نکند ، و طوافش صحيح است اگرچه باز در محل طواف باشد و از آنجا منصرف نشده يا مشغول کارهاي ديگر نشده باشد، در صورتي که هفت دور بودن معلوم باشد بي‌زياده و نقيصه.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۳ | اگر بعد از طواف شک کند که صحیح به جا آورده آن را یا نه، مثلاً احتمال بدهد که از طرف راست طواف کرده یا محدث بوده یا از داخل حجر اسماعیل۷ طواف کرده اعتنا نکند ، و طوافش صحیح است اگرچه باز در محل طواف باشد و از آنجا منصرف نشده یا مشغول کارهای دیگر نشده باشد، در صورتی که هفت دور بودن معلوم باشد بی‌زیاده و نقیصه.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۴ | اگر در آخر دور که به حجرالاسود ختم شد شک کند که هفت دور زده يا هشت دور يا زيادتر، اعتنا به شک نکند و طوافش صحيح است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۴ | اگر در آخر دور که به حجرالاسود ختم شد شک کند که هفت دور زده یا هشت دور یا زیادتر، اعتنا به شک نکند و طوافش صحیح است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۵ | اگر قبل از رسيدن به حجرالاسود و تمام شدن دور، شک کند که آنچه را دور مي‌زند دور هفتم است يا هشتم طوافش باطل است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۵ | اگر قبل از رسیدن به حجرالاسود و تمام شدن دور، شک کند که آنچه را دور می‌زند دور هفتم است یا هشتم طوافش باطل است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۶ | اگر در آخر دور يا اثناي آن شک کند ميان شش و هفت و هرچه پاي نقيصه در کار است، طواف او باطل است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۶ | اگر در آخر دور یا اثنای آن شک کند میان شش و هفت و هرچه پای نقیصه در کار است، طواف او باطل است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۷ | اگر در طواف مستحب شک کند در عدد دورها، بنا بر اقل گذارد و طوافش صحيح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۷ | اگر در طواف مستحب شک کند در عدد دورها، بنا بر اقل گذارد و طوافش صحیح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۸ | شخص کثير الشک در عدد دورها اعتنا به شکش نکند  و احتياط آن است که کسي را وادار کند که عدد را حفظ کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۸ | شخص کثیر الشک در عدد دورها اعتنا به شکش نکند  و احتیاط آن است که کسی را وادار کند که عدد را حفظ کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۹ | گمان در عدد دورها اعتبار ندارد  و حکم شک را دارد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۲۹ | گمان در عدد دورها اعتبار ندارد  و حکم شک را دارد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۰ | اگر مشغول سعي بين صفا و مروه شد و يادش آمد که طواف به جا نياورده، بايد رها کند و طواف کند و پس از آن سعي را اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۰ | اگر مشغول سعی بین صفا و مروه شد و یادش آمد که طواف به جا نیاورده، باید رها کند و طواف کند و پس از آن سعی را اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۱ | اگر در حال سعي يادش آمد که طواف را ناقص به جا آورده، بايد برگردد و طواف را از همان جا که ناقص کرده تکميل کند و برگردد تتمه سعي را به جا آورد و طواف و سعيش صحيح است. ليکن احتياط آن است که اگر کمتر از چهار دور به جا آورده طواف را تمام کند و اعاده نمايد و همچنين اگر سعي را کمتر از چهار بار انجام داده تمام کند و اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۱ | اگر در حال سعی یادش آمد که طواف را ناقص به جا آورده، باید برگردد و طواف را از همان جا که ناقص کرده تکمیل کند و برگردد تتمه سعی را به جا آورد و طواف و سعیش صحیح است. لیکن احتیاط آن است که اگر کمتر از چهار دور به جا آورده طواف را تمام کند و اعاده نماید و همچنین اگر سعی را کمتر از چهار بار انجام داده تمام کند و اعاده کند.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۲ | اگر سهواً يا غفلتاً يا جهلاً طواف را بي‌وضو به جا آورد طوافش باطل است و همين طور اگر با حال جنابت يا حيض و نفاس به جا آورد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۲ | اگر سهواً یا غفلتاً یا جهلاً طواف را بی‌وضو به جا آورد طوافش باطل است و همین طور اگر با حال جنابت یا حیض و نفاس به جا آورد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۳ | اگر کسي مريض يا طفلي را حمل کند و طواف دهد و خودش نيز قصد طواف کند طواف هر دو صحيح است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۳ | اگر کسی مریض یا طفلی را حمل کند و طواف دهد و خودش نیز قصد طواف کند طواف هر دو صحیح است.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۴ | در حال طواف تکلم‌کردن و خنده نمودن و شعر خواندن اشکال ندارد لکن کراهت دارد و مستحب است در حال طواف مشغول دعا و ذکر خدا و تلاوت قرآن باشد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۴ | در حال طواف تکلم‌کردن و خنده نمودن و شعر خواندن اشکال ندارد لکن کراهت دارد و مستحب است در حال طواف مشغول دعا و ذکر خدا و تلاوت قرآن باشد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۵ | واجـب نيسـت در حال طواف روي طواف‌کننده طـرف جلو باشـد بلکه جايز است به يميـن و يسار نگـاه کنـد و صفحه صـورت را برگردانـد بلکه به عقـب نگـاه کنـد  و مي‌تواند طـواف را رها کنـد و خانه را ببـوسد  و برگـردد از همان جا اتمـام کنـد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۵ | واجـب نیسـت در حال طواف روی طواف‌کننده طـرف جلو باشـد بلکه جایز است به یمیـن و یسار نگـاه کنـد و صفحه صـورت را برگردانـد بلکه به عقـب نگـاه کنـد  و می‌تواند طـواف را رها کنـد و خانه را ببـوسد  و برگـردد از همان جا اتمـام کنـد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۶ | جايز است در بين طواف براي رفع خستگي و استراحت بنشيند يا دراز بکشد و بعد از همان جا اتمام کند، ولي نبايد آنقدر طول دهد که موالات عرفيه به هم بخورد و اگر آنقدر نشست، احتياط آن است که اتمام کند و اعاده نمايد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۶ | جایز است در بین طواف برای رفع خستگی و استراحت بنشیند یا دراز بکشد و بعد از همان جا اتمام کند، ولی نباید آنقدر طول دهد که موالات عرفیه به هم بخورد و اگر آنقدر نشست، احتیاط آن است که اتمام کند و اعاده نماید.  
مسائل متفرقه طواف
مسائل متفرقه طواف
مسائل متفرقه طواف
مسائل متفرقه طواف
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۷ | در طواف در مقابل حجر اسماعيل بايد طوري حرکت کند که طواف بيت صادق باشد و به نحو متعارف باشد و مخفي نماند که حجر اسماعيل از بيت نيست هرچند بايد در خارج آن طواف کرد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۷ | در طواف در مقابل حجر اسماعیل باید طوری حرکت کند که طواف بیت صادق باشد و به نحو متعارف باشد و مخفی نماند که حجر اسماعیل از بیت نیست هرچند باید در خارج آن طواف کرد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۸ | در صورت امکان ولو در وقت خلوت بايد طواف در حد بين مقام ابراهيم و خانه که مسافت بيست و شش ذراع و نيم است باشد و دورتر از آن حد، کفايت نمي‌کند و در صورت عدم امکان ولو در وقت خلوت، طواف در خارج حد مزبور مانع ندارد با مراعات الأقرب فالأقرب.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۸ | در صورت امکان ولو در وقت خلوت باید طواف در حد بین مقام ابراهیم و خانه که مسافت بیست و شش ذراع و نیم است باشد و دورتر از آن حد، کفایت نمی‌کند و در صورت عدم امکان ولو در وقت خلوت، طواف در خارج حد مزبور مانع ندارد با مراعات الأقرب فالأقرب.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۹ | هرگاه در طواف خانه خدا، مثلاً در چند قدم از طواف اشکالي پيش آمد؛ مثل اينکه او را بي‌اختيار بردند، همان چند قدم را بايد از سر بگيرد و اگر از حجرالاسود به قصد طواف شروع کند، اشکال دارد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۳۹ | هرگاه در طواف خانه خدا، مثلاً در چند قدم از طواف اشکالی پیش آمد؛ مثل اینکه او را بی‌اختیار بردند، همان چند قدم را باید از سر بگیرد و اگر از حجرالاسود به قصد طواف شروع کند، اشکال دارد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۰ | اگر در طواف بي‌اختيار او را ببرند، اعاده آن مقدار لازم است  و بايد طواف را صحيح انجام دهد و خودش به اختيار طواف کند و چنانچه ممکن نيست بايد در وقت خلوت طواف نمايد ولي بايد دانست که منظور از بي‌اختيار شدن اين نيست که در اثر فشار جمعيت تندتر برود بلکه در اين صورت اگر قدم‌ها را به اختيار خود برمي‌دارد ضرر ندارد و طوافش صحيح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۰ | اگر در طواف بی‌اختیار او را ببرند، اعاده آن مقدار لازم است  و باید طواف را صحیح انجام دهد و خودش به اختیار طواف کند و چنانچه ممکن نیست باید در وقت خلوت طواف نماید ولی باید دانست که منظور از بی‌اختیار شدن این نیست که در اثر فشار جمعیت تندتر برود بلکه در این صورت اگر قدم‌ها را به اختیار خود برمی‌دارد ضرر ندارد و طوافش صحیح است.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۱ | اگر در حال طواف در اثر فشار و ازدحام جمعيت پشت به خانه شود و قسمتي از طواف به اين صورت انجام گيرد يا در اثر فشار جمعيت، شخص را مقداري جلو ببرند بايد مقداري از طواف که پشت به خانه يا بدون اختيار بوده، اعاده شود  و اگر نمي‌تواند برگردد با جمعيت بدون قصد طواف برود تا به جايي که بايد از آنجا طواف را اعاده کند برسد و از آنجا تدارک نمايد.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۱ | اگر در حال طواف در اثر فشار و ازدحام جمعیت پشت به خانه شود و قسمتی از طواف به این صورت انجام گیرد یا در اثر فشار جمعیت، شخص را مقداری جلو ببرند باید مقداری از طواف که پشت به خانه یا بدون اختیار بوده، اعاده شود  و اگر نمی‌تواند برگردد با جمعیت بدون قصد طواف برود تا به جایی که باید از آنجا طواف را اعاده کند برسد و از آنجا تدارک نماید.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۲ | اگر حاجي در حال طواف، پول خمس نداده همراه داشته باشد طوافش اشکال پيدا نمي‌کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۲ | اگر حاجی در حال طواف، پول خمس نداده همراه داشته باشد طوافش اشکال پیدا نمی‌کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۳ | اگر کسي پس از انجام اعمال حج تمتع فهميد که در طواف عمره يا حج چند شوط از هفت شوط را از داخل حجر اسماعيل دور زده ، حج او صحيح است و بايد طواف را اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۳ | اگر کسی پس از انجام اعمال حج تمتع فهمید که در طواف عمره یا حج چند شوط از هفت شوط را از داخل حجر اسماعیل دور زده ، حج او صحیح است و باید طواف را اعاده کند.  
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۴ | زني که در غير ايام عادت لک ديده و به اعتقاد پاکي، طواف و نماز را انجام داده و شب بعد خون ديده، با شرايط حيض ، اگر يقين کند که بعد از ديدن لک، خون در باطن فرج بوده و قطع نشده، حيض بوده است و طواف و نمازش صحيح نيست و اگر شک دارد يا يقين کند که خون قطع شده، حيض نبوده است و اعمالش صحيح است و در صورت اول حج او صحيح است و بايد طواف و نماز را اعاده کند  و اگر در عمره بوده در صورت ضيق وقت احتياطاً بعد از حج، يک عمره مفرده نيز به جا آورد.
  | {{ارجاع مساله|}} }} {{سخ}} {{فتاوی حج  | مساله = ۶۴۴ | زنی که در غیر ایام عادت لک دیده و به اعتقاد پاکی، طواف و نماز را انجام داده و شب بعد خون دیده، با شرایط حیض ، اگر یقین کند که بعد از دیدن لک، خون در باطن فرج بوده و قطع نشده، حیض بوده است و طواف و نمازش صحیح نیست و اگر شک دارد یا یقین کند که خون قطع شده، حیض نبوده است و اعمالش صحیح است و در صورت اول حج او صحیح است و باید طواف و نماز را اعاده کند  و اگر در عمره بوده در صورت ضیق وقت احتیاطاً بعد از حج، یک عمره مفرده نیز به جا آورد.
  | {{ارجاع مساله|}} }}
  | {{ارجاع مساله|}} }}