مسجد امام علی (مناخه): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
اصلاح چند علامت اشتباه
جز (added Category:مکانهای منسوب به امام علی در مدینه using HotCat) |
R.rafiei60 (بحث | مشارکتها) جز (اصلاح چند علامت اشتباه) |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
بنای این مسجد در زمان امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] بوده و بارها مورد بازسازی و تعمیر قرار گرفته است. | بنای این مسجد در زمان امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] بوده و بارها مورد بازسازی و تعمیر قرار گرفته است. | ||
= مسجد | = مسجد علي = | ||
مسجد | مسجد علي(ع) از مکان‌هايي است که رسول خدا(ص) در آن نماز خوانده است. سومين مسجد از مساجد سه‌گانه در ميدان مصلا به شمار مي‌رود؛ به‌گونه‌اي‌که در جهت شمالي مسجد ابوبکر قرار مي‌گيرد. از مسجد مصلا 122 متر، و از ساختمان مسجد مقدس نبوي در دومين توسعه سعودي 290 متر فاصله دارد. | ||
به آن، مسجد | به آن، مسجد علي(ع) گفته مي‌شود. شايد علت نامگذاري‌اش به آن، اين باشد که علي(ع)، زماني که عثمان محاصره شده بود، در آنجا براي مردم نماز عيد خواند.[1] | ||
مطري گزارش داده است که اين مسجد از اماکني است که رسول | مطري گزارش داده است که اين مسجد از اماکني است که رسول خدا(ص) بعضي از سال‌ها در آن نماز عيد خوانده است؛ زيرا علي(ع) به خودش مسجدي اختصاص نمي‌دهد و همان مسجدي را که رسول خدا(ص) در آن نماز خوانده است، به جاي مي‌گذارد.[2] | ||
سمهودي مي‌گويد: «بعيد است که | سمهودي مي‌گويد: «بعيد است که علي مسجدي بسازد که رسول خدا(ص) در آن نماز نخوانده باشد».[3] | ||
== ويژگي‌هاي ساختمان مسجد == | == ويژگي‌هاي ساختمان مسجد == | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
نماي مسجد، مستطيل‌شکل است. از ايواني تشکيل مي‌شود که به هفت فضاي خالي يا فراغ (مکان‌هايي شبيه به اتاقي کوچک) تقسيم مي‌گردد. بزرگ‌ترين آنها جلوي محراب است. اين فضاها با هفت گنبد کروي‌شکل پوشيده شده‌اند که کم‌ارتفاع هستند. بزرگ‌ترين آنها گنبد اصلي جلوي محراب است که ارتفاع آن سيزده متر است. ارتفاع گنبدهاي کوچک، يازده متر است. ايوانش از جهت شمالي به سمت صحن باز مستطيل‌شکلي باز مي‌شود. مصلاي مسقَّف کوچکي براي زنان به آن اضافه گرديد. ارتفاع مناره‌اش 26 متر است. طراحي کنوني مسجد همانند ساختمان قديمي‌اش است. طول آن 31 متر، و عرضش 22 متر است. مساحت کلي‌اش 882 متر مربع است. کنار مسجد، مقبره‌اي قديمي وجود دارد. | نماي مسجد، مستطيل‌شکل است. از ايواني تشکيل مي‌شود که به هفت فضاي خالي يا فراغ (مکان‌هايي شبيه به اتاقي کوچک) تقسيم مي‌گردد. بزرگ‌ترين آنها جلوي محراب است. اين فضاها با هفت گنبد کروي‌شکل پوشيده شده‌اند که کم‌ارتفاع هستند. بزرگ‌ترين آنها گنبد اصلي جلوي محراب است که ارتفاع آن سيزده متر است. ارتفاع گنبدهاي کوچک، يازده متر است. ايوانش از جهت شمالي به سمت صحن باز مستطيل‌شکلي باز مي‌شود. مصلاي مسقَّف کوچکي براي زنان به آن اضافه گرديد. ارتفاع مناره‌اش 26 متر است. طراحي کنوني مسجد همانند ساختمان قديمي‌اش است. طول آن 31 متر، و عرضش 22 متر است. مساحت کلي‌اش 882 متر مربع است. کنار مسجد، مقبره‌اي قديمي وجود دارد. | ||
در اين باره به تصوير شماره 54، موقعيت مساجد چهارگانه و مسافتشان نسبت به مسجد غمامه مراجعه کنيد. شايد اين مقبره همان مقبره‌اي باشد که سمهودي اينگونه به آن اشاره مي‌کند: «مسجد | در اين باره به تصوير شماره 54، موقعيت مساجد چهارگانه و مسافتشان نسبت به مسجد غمامه مراجعه کنيد. شايد اين مقبره همان مقبره‌اي باشد که سمهودي اينگونه به آن اشاره مي‌کند: «مسجد علي(ع) از بين رفت؛ به‌گونه‌اي‌که بعضي حجاج وقتي به آنجا مي‌آمدند، امواتشان را در آن دفن مي‌کردند».[4] | ||
== مسجد امام | == مسجد امام علي(ع) در گذر تاريخ == | ||
سمهودي (م.911ق.) معتقد است اولين ساختماني که به عنوان مسجد روي مسجد مذکور گذاشته شده، مربوط به زمان عمر بن عبدالعزيز در سال 87 تا 93 هجري بوده است.[5] | سمهودي (م.911ق.) معتقد است اولين ساختماني که به عنوان مسجد روي مسجد مذکور گذاشته شده، مربوط به زمان عمر بن عبدالعزيز در سال 87 تا 93 هجري بوده است.[5] | ||
سمهودي مي‌گويد: «اين مسجد از بين رفته است؛ به‌گونه‌اي‌که بعضي حجاج وقتي به آنجا مي‌آمدند، امواتشان را در آن دفن مي‌کردند. امير مدينه، زين‌الدين ضيغم منصوري، در زمان ولايتش در سال 881 هجري ساختمان آن را بازسازي کرد».[6] | سمهودي مي‌گويد: «اين مسجد از بين رفته است؛ به‌گونه‌اي‌که بعضي حجاج وقتي به آنجا مي‌آمدند، امواتشان را در آن دفن مي‌کردند. امير مدينه، زين‌الدين ضيغم منصوري، در زمان ولايتش در سال 881 هجري ساختمان آن را بازسازي کرد».[6] | ||
مطري (م.741ق.) نام اين مسجد را بين مساجد مصلا مي‌آورد و مي‌گويد: «مسجد بزرگي در شمال باغ وجود دارد که متصل به آن است و مسجد علي بن | مطري (م.741ق.) نام اين مسجد را بين مساجد مصلا مي‌آورد و مي‌گويد: «مسجد بزرگي در شمال باغ وجود دارد که متصل به آن است و مسجد علي بن ابي‌طالب(ع) ناميده مي‌شود».[7] | ||
مراغي نيز در کتابش به آن اشاره کرده است.[8] | مراغي نيز در کتابش به آن اشاره کرده است.[8] | ||
سمهودي مي‌گويد: «مکان ذکرشده براي نماز عيد، نزديک اصحاب المحامل (کجاوه‌فروشان: کساني که کجاوه مي‌فروختند و مي‌ساختند) قرار دارد. به نظر مي‌رسد آن مسجد، همان مسجدي است که امروزه به مسجد | سمهودي مي‌گويد: «مکان ذکرشده براي نماز عيد، نزديک اصحاب المحامل (کجاوه‌فروشان: کساني که کجاوه مي‌فروختند و مي‌ساختند) قرار دارد. به نظر مي‌رسد آن مسجد، همان مسجدي است که امروزه به مسجد علي(ع) معروف است».[9] | ||
احمد عباسي نيز سخن مطري را تکرار مي‌کند.[10] | احمد عباسي نيز سخن مطري را تکرار مي‌کند.[10] | ||
ابوسالم عياشي نيز در سفرنامه‌اش به سال 1073 هجري از اين مسجد در لابه‌لاي سخنانش از مساجد الاعياد صحبت مي‌کند و مي‌گويد: | ابوسالم عياشي نيز در سفرنامه‌اش به سال 1073 هجري از اين مسجد در لابه‌لاي سخنانش از مساجد الاعياد صحبت مي‌کند و مي‌گويد: «پيامبر(ص) در اماکن متعددي نماز عيد خوانده است. سه مکان ميان آنها مشهورند که عبارت‌اند از مساجد مصلا الاعياد. از آنها، مسجد منسوب به علي(ع) است».[11] | ||
علي بن موسي افندي مي‌گويد: «همچنين مسجدي تاريخي نزديک زقاق الطيار قرار دارد که به مسجد سرورمان امام علي بن | علي بن موسي افندي مي‌گويد: «همچنين مسجدي تاريخي نزديک زقاق الطيار قرار دارد که به مسجد سرورمان امام علي بن ابي‌طالب(ع) معروف است».[12] | ||
ابراهيم رفعت پس از زيارتش از مدينه در سال 1318 هجري چنين مي‌آورد: «در شمال مسجد ابوبکر، مسجدي وجود دارد که به مسجد | ابراهيم رفعت پس از زيارتش از مدينه در سال 1318 هجري چنين مي‌آورد: «در شمال مسجد ابوبکر، مسجدي وجود دارد که به مسجد علي(ع) معروف است».[13] | ||
علي حافظ مي‌گويد: «مسجد | علي حافظ مي‌گويد: «مسجد علي(ع) در شمال مسجد مصلا در سمت غرب قرار دارد».[14] | ||
شنقيطي (م.1409ق.) مي‌گويد: «به طرف شمال مسجد ابوبکر، در فاصله صد متري آن، مسجدي وجود دارد که نام علي بن ابي‌طالب روي آن گذاشته مي‌شود. اين مسجد از مسجد قبلي بزرگ‌تر است».[15] نام اين مسجد در گزارش اداره اوقاف و مساجد مدينه منوره در سال 1409 و 1413 هجري نيز ذکر شده است.[16] | شنقيطي (م.1409ق.) مي‌گويد: «به طرف شمال مسجد ابوبکر، در فاصله صد متري آن، مسجدي وجود دارد که نام علي بن ابي‌طالب روي آن گذاشته مي‌شود. اين مسجد از مسجد قبلي بزرگ‌تر است».[15] نام اين مسجد در گزارش اداره اوقاف و مساجد مدينه منوره در سال 1409 و 1413 هجري نيز ذکر شده است.[16] | ||
== نماز خواندن | == نماز خواندن علي(ع) در اين مکان == | ||
اميرالمؤمنين علي بن | اميرالمؤمنين علي بن ابي‌طالب(ع) پس از آنکه با او به عنوان خليفه بيعت گرديد، به عراق منتقل شد. ايشان در اين مکان نماز نخوانده است؛ پس چرا به اين مسجد، مسجد علي مي‌گويند؟ در سطرهاي زير به اين سؤال جواب داده مي‌شود. | ||
از ابي‌هريره روايت شده است: «اولين نماز عيد فطر و قرباني که رسول | از ابي‌هريره روايت شده است: «اولين نماز عيد فطر و قرباني که رسول خدا(ص) در مدينه براي مردم خواند، در حياط خانه حکيم بن عداء نزديک اصحاب المحامل بود».[17] | ||
سمهودي پس از بيان اين روايت مي‌گويد: «شايد مسجد بزرگ معروف به مسجد | سمهودي پس از بيان اين روايت مي‌گويد: «شايد مسجد بزرگ معروف به مسجد علي(ع) در سمت شامي مصلا، به طرف غرب، متصل به جهت شامي باغ معروف به عريضي باشد».[18] | ||
ابن قتيبه مي‌گويد: «کشته شدن عثمان در ذي‌الحجه سال 35 هجري اتفاق افتاد. در آن سال، عبدالله بن عباس براي مردم حج را برگزار کرد. علي بن | ابن قتيبه مي‌گويد: «کشته شدن عثمان در ذي‌الحجه سال 35 هجري اتفاق افتاد. در آن سال، عبدالله بن عباس براي مردم حج را برگزار کرد. علي بن ابي‌طالب(ع) در مدينه براي مردم نماز و خطبه خواند».[19] از زهري روايت شده است: «وقتي عثمان محاصره شده بود، سهل بن حنيف نماز جمعه را برگزار کرد. علي بن ابي‌طالب(ع) نيز نماز روز عيد را خواند».[20] | ||
سمهودي مي‌گويد: «ظاهراً در آن هنگام، | سمهودي مي‌گويد: «ظاهراً در آن هنگام، علي(ع) در اين مکان نماز برگزار کرده؛ زيرا از مکان‌هاي نماز خواندن پيامبر(ص) بوده است. امام علي(ع) خودش در اينجا براي نخستين بار نماز نخوانده است».[21] | ||
با اين عبارت روشن، اشکالي که مطري پس از آوردن نام مسجد يادشده به آن اشاره کرده است، برطرف مي‌شود که مي‌گويد: «روايت نشده است که | با اين عبارت روشن، اشکالي که مطري پس از آوردن نام مسجد يادشده به آن اشاره کرده است، برطرف مي‌شود که مي‌گويد: «روايت نشده است که علي(ع) در دوران خلافتش در مدينه نماز عيد خوانده باشد».[22] | ||
تصوير شماره 55: مسجد عمر | تصوير شماره 55: مسجد عمر | ||