پرش به محتوا

پلکان داخلی کعبه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸۰: خط ۸۰:
|ساخت پلکان داخلی کعبه از شیشه<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص175، 177.</ref>
|ساخت پلکان داخلی کعبه از شیشه<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص175، 177.</ref>
|}
|}
'''پلکان داخلی کعبه'''، پلکانی ثابت در داخل [[کعبه]]، در قسمت [[رکن شامی]] است که از گذشته برای صعود بر بام کعبه از آن استفاده می‌شد. نخستین بار این پلکان، در بازسازی کعبه پنج سال پیش از [[بعثت]]، به دست [[قریش]] به‌صورت چوبی ساخته شد.
'''پلکان داخلی کعبه'''، پلکانی ثابت در داخل [[کعبه]]، در قسمت [[رکن شامی]] است که برای صعود بر بام کعبه از آن استفاده می‌شود. نخستین بار این پلکان، در بازسازی کعبه پنج سال پیش از [[بعثت]]، به دست [[قریش]] از چوب ساخته شد.


این پلکان چندبار در دوره‌های مختلف تاریخی بازسازی، تعمیر و تعویض شد. [[عبدالله بن زبیر]]، [[حجاج بن یوسف|حجاج بن یوسف ثقفی]]، [[متوکل عباسی]] و پادشاهان عثمانی برخی از این افراد بوده‌اند. آخرین پلکان داخلی کعبه در دوره [[ملک فهد سعودی]] ساخته شد که ورودی این پلکان، دَری قفل شده همراه با نقش طلا و نقره است.
این پلکان چندبار در دوره‌های مختلف تاریخی بازسازی، تعمیر و تعویض شد. [[عبدالله بن زبیر]]، [[حجاج بن یوسف|حجاج بن یوسف ثقفی]]، [[متوکل عباسی]] و پادشاهان عثمانی برخی از این افراد بوده‌اند. آخرین پلکان داخلی کعبه در دوره [[ملک فهد سعودی]] ساخته شد. ورودی این پلکان، دَری قفل شده همراه با نقش طلا و نقره است.


==موقعیت و تاریخچه==
==موقعیت و تاریخچه==
پلکان داخلی کعبه، پس از ورود به کعبه در سمت راست، یعنی [[رکن شامی]]، قرار دارد.<ref>اخبار مکه، ج1، ص294؛ الاعلاق النفیسه، ص33.</ref> نخستین بار این پلکان، در بازسازی کعبه پنج سال پیش از [[بعثت]]، به دست [[قریش]] برای صعود به پشت‌بام کعبه به‌صورت چوبی و ثابت، ساخته شد.<ref>اخبار مکه، ج1، ص165؛ شفاء الغرام، ج1، ص147.</ref>
پلکان داخلی کعبه، پس از ورود به کعبه در سمت راست، یعنی [[رکن شامی]]، قرار دارد.<ref>اخبار مکه، ج1، ص294؛ الاعلاق النفیسه، ص33.</ref> نخستین بار این پلکان، در بازسازی کعبه به دست [[قریش]]، پنج سال پیش از [[بعثت]]، پلکانی چوبی برای صعود به پشت بام کعبه ساخته شد.<ref>اخبار مکه، ج1، ص165؛ شفاء الغرام، ج1، ص147.</ref>


== بازسازی و معماری ==
== بازسازی و معماری ==
خط ۹۲: خط ۹۲:
در قرن سوم قمری، ارتفاع پلکان 20 ذرع (حدود 10 متر) و پهنای آن، بیش از نیم متر بود. پایین پلکان، دری از چوب ساج به ارتفاع ۳/۵ ذرع (کمتر از دو متر) و پهنای بیش از نیم متر داشت که با دستور [[متوکل عباسی]]، آن را با نقره تزئین و قفلی نقره‌ای برای آن ساختند. همچنین در سقف کعبه دَرِ دیگری از چوب ساج به ابعاد ۲/۵ ذرع (کمی بیش از یک متر) در 2 ذرع (یک متر) قرار دادند.<ref>اخبار مکه، ج1، ص294؛ الاعلاق النفیسه، ص33.</ref>  
در قرن سوم قمری، ارتفاع پلکان 20 ذرع (حدود 10 متر) و پهنای آن، بیش از نیم متر بود. پایین پلکان، دری از چوب ساج به ارتفاع ۳/۵ ذرع (کمتر از دو متر) و پهنای بیش از نیم متر داشت که با دستور [[متوکل عباسی]]، آن را با نقره تزئین و قفلی نقره‌ای برای آن ساختند. همچنین در سقف کعبه دَرِ دیگری از چوب ساج به ابعاد ۲/۵ ذرع (کمی بیش از یک متر) در 2 ذرع (یک متر) قرار دادند.<ref>اخبار مکه، ج1، ص294؛ الاعلاق النفیسه، ص33.</ref>  


این پلکان در سال 542ق تعمیر گردید.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص274.</ref> در قرن نهم قمری به 38 پله برای نردبان داخلی کعبه اشاره دارند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص147.</ref> برخی از پله‌های این پلکان در سال 814ق تعمیر شدند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص138.</ref>
این پلکان در سال 542 قمری تعمیر گردید.<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص274.</ref> در قرن نهم قمری به 38 پله برای نردبان داخلی کعبه اشاره دارند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص147.</ref> برخی از پله‌های این پلکان در سال 814 تعمیر شدند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص138.</ref>


پلکان داخلی کعبه در سال 1039ق بر اثر سیل، ویران شد.<ref>اخبار مکه، ج1، ص356-366؛ العقد الثمین، ج1، ص74-82.</ref> سال بعد ۲۹ پله چوبی دایره‌شکل در دیواری سنگی<ref>مفرحة الانام، ص69-70.</ref> به دستور [[سلطان مراد چهارم]] برای پلکان داخلی ساخته شد.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص172.</ref> در دوره [[سلطان مصطفی دوم عثمانی]]، سال 1109ق، هفت پله از پلکان داخلی را از سنگ مرمر و بقیه را از چوب ساج ساختند.<ref>منائح الکرم، ج5، ص239؛ موسوعة مرآة الحرمین، ج2، ص653.</ref>   
پلکان داخلی کعبه در سال 1039 بر اثر سیل، ویران شد.<ref>اخبار مکه، ج1، ص356-366؛ العقد الثمین، ج1، ص74-82.</ref> سال بعد ۲۹ پله چوبی دایره‌ شکل در دیواری سنگی<ref>مفرحة الانام، ص69-70.</ref> به دستور [[سلطان مراد چهارم]] برای پلکان داخلی ساخته شد.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص172.</ref> در دوره [[سلطان مصطفی دوم عثمانی]]، سال 1109 قمری، هفت پله از پلکان داخلی را از سنگ مرمر و بقیه را از چوب ساج ساختند.<ref>منائح الکرم، ج5، ص239؛ موسوعة مرآة الحرمین، ج2، ص653.</ref>   


===دوره آل‌سعود===
===دوره آل‌سعود===
در دوره ملک سعود، در سال 1375ق، پلکان داخلی جدیدی با روکش نقره‌ و انواع نقش و نگارهای عربی طلایی افتتاح<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص175.</ref> و برای آن ورودی جداگانه‌ای با قابلیت قفل شدن تعبیه شد. این پلکان، 13 پله مرمرین و 22 پله چوبی با پهنای 62 تا 65 و ارتفاع 24 تا 35 سانتی متر داشت و تنها یک نفر می‌توانست از آن‌ها بالا برود. از پله سوم به بعد نیز نرده‌ای کنار پلکان قرار داده شد.<ref>التاریخ القویم، ج4، ص145، 147.</ref>  
در دوره ملک سعود، در سال 1375 قمری، پلکان داخلی جدیدی با روکش نقره‌ و نقش و نگار طلایی ساختند<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص175.</ref> و برای آن ورودی جداگانه‌ای با قابلیت قفل شدن گذاشتند. این پلکان، 13 پله مرمرین و 22 پله چوبی با پهنای 62 تا 65 و ارتفاع 24 تا 35 سانتی متر داشت و تنها یک نفر می‌توانست از آن‌ها بالا برود. از پله سوم به بعد نیز نرده‌ای کنار پلکان قرار داده شد.<ref>التاریخ القویم، ج4، ص145، 147.</ref>  


در ۱۳۷۷ق پلکان داخی کعبه از چوب‌های کهن با روکش‌های ویژه به طول 185 و پهنای 110 سانتی متر پوشاندند تا از ورود آب به درون کعبه پیشگیری شود.<ref>التاریخ القویم، ج3، ص395.</ref> در دوره [[خالد بن عبدالعزیز سعودی]] نیز پلکانی از جنس آلومینیوم برای آن ساخته شد.<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص175، 177.</ref>
در ۱۳۷۷ قمری پلکان داخی کعبه را از چوب‌های کهن با روکش‌های ویژه به طول 185 و پهنای 110 سانتی متر پوشاندند تا از ورود آب به درون کعبه پیشگیری شود.<ref>التاریخ القویم، ج3، ص395.</ref> در دوره [[خالد بن عبدالعزیز سعودی]] نیز پلکانی از جنس آلومینیوم برای آن ساختتند.<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص175، 177.</ref>


=== پلکان داخلی امروزی ===
=== پلکان داخلی امروزی ===
در دوره [[ملک فهد]]، ضمن تعمیر کعبه، پلکان داخلی نیز برای افزایش نور درون کعبه از شیشه ساخته شد. این تعمیرات در سال 1417ق پایان یافت.<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص175، 177.</ref> همچنین ورودی این پلکان، دَرِ قفل شده همراه با نقش طلا و نقره است.<ref>[https://gph.gov.sa/index.php/ar/about-the-two-holy-mosques-ar/grand-mosque-ar/2020-05-28-09-37-55/95-2020-05-28-09-32-8#:~:text=%D9%81%D9%8A%20%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%83%D9%86%20%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%8A%20%D8%B9%D9%84%D9%89%20%D9%8A%D9%85%D9%8A%D9%86,%D9%85%D9%83%D8%AA%D9%88%D8%A8%20%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87%D8%A7%20%D9%88%D9%85%D9%86%D9%82%D9%88%D8%B4%D8%A9%20%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%87%D8%A8%20%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D8%A9%20. «الكعبة المشرفة»]، سایت الحرمین.</ref>
در دوره [[ملک فهد]]، ضمن تعمیر کعبه، پلکان داخلی نیز برای افزایش نور درون کعبه از شیشه ساخته شد. این تعمیرات در سال 1417 قمری پایان یافت.<ref>فی رحاب البیت العتیق، ص175، 177.</ref> همچنین ورودی این پلکان، دَرِ قفل شده همراه با نقش طلا و نقره است.<ref>[https://gph.gov.sa/index.php/ar/about-the-two-holy-mosques-ar/grand-mosque-ar/2020-05-28-09-37-55/95-2020-05-28-09-32-8#:~:text=%D9%81%D9%8A%20%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%83%D9%86%20%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%8A%20%D8%B9%D9%84%D9%89%20%D9%8A%D9%85%D9%8A%D9%86,%D9%85%D9%83%D8%AA%D9%88%D8%A8%20%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87%D8%A7%20%D9%88%D9%85%D9%86%D9%82%D9%88%D8%B4%D8%A9%20%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%87%D8%A8%20%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D8%A9%20. «الكعبة المشرفة»]، سایت الحرمین.</ref>


== گالری ==
== گالری ==
خط ۱۱۶: خط ۱۱۶:
* [[ستون‌های کعبه]]
* [[ستون‌های کعبه]]
* [[آویزه‌های کعبه]]
* [[آویزه‌های کعبه]]
* [[پلکان خارجی کعبه]]


==پانویس==
==پانویس==