Automoderated users، دیوانسالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۸۸۹
ویرایش
خط ۷: | خط ۷: | ||
== مکان دفن == | == مکان دفن == | ||
بنابر گزارش منابع تاریخی، اسماعیل بن جعفر در [[عریض]] (روستایی در نزدیکی [[مدینه]]) درگذشت، اما پیکرش را به مدینه آوردند و در [[قبرستان بقیع]] دفن کردند.<ref>الارشاد، ج2، ص 209؛ سر السلسلة العلویه، ص۳۴؛ المجدی، ص۱۰۰.</ref> | بنابر گزارش منابع تاریخی، اسماعیل بن جعفر در [[عریض]] (روستایی در نزدیکی [[مدینه]]) درگذشت، اما پیکرش را به مدینه آوردند و در [[قبرستان بقیع]] دفن کردند.<ref>الارشاد، ج2، ص 209؛ سر السلسلة العلویه، ص۳۴؛ المجدی، ص۱۰۰.</ref> قبر اسماعیل در جایی قرار داشت که با کشیده شدن دیوار مدینه از بقیه قبرهای بقیع جدا شد به شکلی که بارگاه اسماعیل داخل دیوارهای مدینه (چسبیده به دیوار شهر) قرار گرفت در حالی که بقیه قبرستان بقیع در خارج از دیوار مدینه قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B5.pdf&page=117 وفاء الوفا، ج5، ص 117]</ref> این مقبره بعدها با توسعه بقیع به قبرستان پیوست. | ||
== تاریخچه گنبد == | == تاریخچه گنبد == | ||
قبر اسماعیل بن جعفر در دورههایی از تاریخ گنبدی داشته است. گفتهاند که گنبد و بارگاه قبر اسماعیل بن جعفر در زمان حکومت فاطمیان مصر (302-564) ساخته شد. توصیفی از این بارگاه در قرن هشتم هجری حاکی از آن است که در آن زمان قبر اسماعیل مزاری با گنبدی بزرگ و سفید در غرب گنبد عباس بن عبدالمطلب و چسبیده به دیوار مدینه بوده است. بنابر همین گزارش این مقبره در زمینی قرار گرفته بود که پیشتر خانه امام زینالعابدین(ع) بود. و در آن زمان مسجدی متروک و چاه آبی در کنار مزار قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=121 التعریف بما انست الهجره، ص 121]</ref> | قبر اسماعیل بن جعفر در دورههایی از تاریخ گنبدی داشته است. گفتهاند که گنبد و بارگاه قبر اسماعیل بن جعفر در زمان حکومت فاطمیان مصر (302-564) ساخته شد. توصیفی از این بارگاه در قرن هشتم هجری حاکی از آن است که در آن زمان قبر اسماعیل مزاری با گنبدی بزرگ و سفید در غرب گنبد عباس بن عبدالمطلب و چسبیده به دیوار مدینه بوده است. بنابر همین گزارش این مقبره در زمینی قرار گرفته بود که پیشتر خانه امام زینالعابدین(ع) بود. و در آن زمان مسجدی متروک و چاه آبی در کنار مزار قرار داشت.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=121 التعریف بما انست الهجره، ص 121]</ref> | ||
سَمهودی، تاریخنگاری مدینه در نیمه دوم قرن نهم، از دو سنگ نبشته در آرامگاه اسماعیل خبر میدهد. این سنگنوشتهها حاکی از این بود که این بنا به دست حسین بن ابوالهیجاء (فرستاده حکومت فاطمی) در سال 546 قمری ساخته شده و همین فرد باغی که در غرب آن قرار داشت را نیز به مزار اسماعیل وقف کرده بود.<ref>وفاء الوفاء، ج۳، ص۳۰۶.</ref> | سَمهودی، تاریخنگاری مدینه در نیمه دوم قرن نهم، از دو سنگ نبشته در آرامگاه اسماعیل خبر میدهد. این سنگنوشتهها حاکی از این بود که این بنا به دست حسین بن ابوالهیجاء (فرستاده حکومت فاطمی) در سال 546 قمری ساخته شده و همین فرد باغی که در غرب آن قرار داشت را نیز به مزار اسماعیل وقف کرده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=306 وفاء الوفاء، ج۳، ص۳۰۶.]</ref> | ||
سفرنامههای بعدی نیز از بارگاه اسماعیل بن جعفر خبر دادهاند.<ref>نک: «[https://miqat.hajj.ir/article_207892.html بقعه اسماعیل بن جعفر در بقیع و بستر تاریخی آن تا قرن حاضر]»، ص56-59</ref> عیاشی، سفرنامهنویسی اهل شام در سده | سفرنامههای بعدی نیز از بارگاه اسماعیل بن جعفر خبر دادهاند.<ref>نک: «[https://miqat.hajj.ir/article_207892.html بقعه اسماعیل بن جعفر در بقیع و بستر تاریخی آن تا قرن حاضر]»، ص56-59</ref> عیاشی، سفرنامهنویسی اهل شام در سده یازدهم گزارش میکند که شیعیان که تعداد زیادی از آنان در کاروان عراق حضور داشتند، به زیارت قبر اسماعیل جعفر اهتمام داشتند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%87%D8%8C_%D8%AC_1.pdf&page=381 الرحله العیاشیه، ص 381]</ref> در گزارشی از ابتدای سده سیزدهم هجری نیز از چاه آبی که در داخل حیاط زیارتگاه بوده و منسوب به امام زینالعابدین بوده و از آن برای شفای بیماران آب میبردند یاد شده است.<ref>حالات الحرمین، در پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ص 256</ref> | ||
== تخریب گنبد == | == تخریب گنبد == | ||
با قدرتگیری [[وهابیت|وهابیان]] در [[شبه جزیره عربستان|شبه جزیره]] و [[مدینه]]، آرامگاه اسماعیل مانند دیگر مرقدها و بارگاهها در سال 1344 قمری ویران شد اما | با قدرتگیری [[وهابیت|وهابیان]] در [[شبه جزیره عربستان|شبه جزیره]] و [[مدینه]]، آرامگاه اسماعیل مانند دیگر مرقدها و بارگاهها در سال 1344 قمری ویران شد. اما گزارشهای بعدی نشان میدهد که آرامگاه اسماعیل بن جعفر، کاملا ویران نشده بود و چهار دیواری سادهای روی آن قرار داشت.<ref>سفرنامه مکه حاج سید محمد فاطمی، در چهارده سفرنامه حج قاجاری دیگر، ص996</ref> گفته شده که مرقد اسماعیل با دیوارهایی بدون در و پنجره و به ابعاد سه در سه متر و ارتفاع دو و نیم متر احاطه شده و در بیرون از گورستان به فاصله ۱۵ متری دیوار بقیع، در جهت غرب و روبهروی قبرهای ائمه(ع) قرار داشت.<ref>تاریخ حرم ائمه بقیع، ص۲۸۹–۲۹۰.</ref> | ||
=== جای فعلی قبر اسماعیل بن جعفر === | === جای فعلی قبر اسماعیل بن جعفر === | ||
در سال ۱۳۹۴ قمری هنگام ساخت خیابان غربی بقیع، محوطه پیرامون قبر اسماعیل تخریب و چنین شایع شد که جنازه او به صورت سالم آشکار شده است.<ref>تاریخ حرم ائمه بقیع، ص۲۹۰.</ref> برخی گزارش کردهاند که پیکر اسماعیل بن جعفر با هماهنگی برخی از بزرگان اسماعیلیه<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۴۸.</ref> به داخل قبرستان بقیع منتقل و نشانهگذاری شد.<ref>تاریخ حرم ائمه بقیع، ص۲۹۰؛ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۴۸.</ref> محل دفن او به دلیل وصفهای متفاوت و از میان رفتن نشانهها، دقیقاً مشخص نیست. محل آن را درحوالی قبر [[ام البنین|اُم البنین]] یا نزدیک [[قبر شهدای حره|شهیدان حرّه]] یا در ۱۰ متری قبر [[حلیمه سعدیه]] در انتهای بقیع دانستهاند.<ref>تاریخ حرم ائمه بقیع، ص۲۹۱.</ref> | |||
==گالری== | ==گالری== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
*التعریف بما انست الهجرة، تحقیق سلمان الرحیلی، جمال الدین محمد بن احمد مطری، (1426ق)، دارالملک عبدالعزیز. | *التعریف بما انست الهجرة، تحقیق سلمان الرحیلی، جمال الدین محمد بن احمد مطری، (1426ق)، دارالملک عبدالعزیز. | ||
*جعفریان، رسول | *جعفریان، رسول | ||
*وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، على بن | *وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، على بن عبدالله سمهودی، تصحیح قاسم السامرائی، (2006م)، لندن، موسسه الفرقان | ||
*الرحله العیاشیه، | *الرحله العیاشیه، | ||
*«بقعه اسماعیل بن جعفر در بقیع و بستر تاریخی آن تا قرن حاضر»، حافظ نجفی، میقات حج، شماره 124، ص 49-74 | *«بقعه اسماعیل بن جعفر در بقیع و بستر تاریخی آن تا قرن حاضر»، حافظ نجفی، میقات حج، شماره 124، ص 49-74 |
ویرایش