اقحوانه محصب: تفاوت میان نسخه‌ها

اقحوانه محصب در جنوب [[مکه]] و در منطقه‌ای به نام «[[لیط]]» قرار دارد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص279.</ref>[[خالد بن ولید]] هنگام [[فتح مکه]]، از همین‌جا وارد آن شهر شد.<ref>السیرة النبویه، ج2، ص407.</ref>این محل که بر اثر قرار گرفتن در گذرگاه سیل به ریگزار تبدیل شده، <ref>تحریر الاحکام، ج2، ص14.</ref> نزدیک منا و میان [[چاه میمون]] و [[چاه ابن هشام]] بوده<ref>معجم ما استعجم، ج1، ص179؛معجم البلدان، ج1، ص234.</ref>و میان [[عقبه]] و [[قبرستان معلی]] قرار داشته است.<ref>السرائر، ج1، ص592؛تحریر الاحکام، ج2، ص14؛قاموس الحرمین، ص199.</ref>

این محل از مشهورترین تفرجگاه‌های اهل مکه بوده که پس از آغاز شب در آن به گفت‌وگو می‌پرداخته‌اند.<ref>تاریخ مکه، ج1، ص45؛منائح الکرم، ج2، ص49.</ref>به سبب استفاده مکیان از لباس‌های رنگانگ و معطر در این انجمن، این محل به گل بابونه تشبیه شده است.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص279.</ref>این تفرجگاه دائمی<ref>تاریخ مکه، ج1، ص46.</ref>بر تپه‌ای قرار داشته و بر بستان‌ها و باغ‌هایی مشرف بوده است که در دره‌ای تا منا امتداد داشته‌اند.<ref>تاریخ مکه، ج1، ص46.</ref>ازرقی [[خانه‌های بنی‌هاشم]] را در دامنه این تپه دانسته و گزارش کرده است که سیل منا از میان آن و وادی ثبیر می‌گذشته است.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص279.</ref>از این تپه کم ارتفاع (ثبیر) با نام «[[النخیل]]» نیز یاد شده است.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص279.</ref>از آن‌جا که برخی این مکان را با نام «دَکّه» یاد کرده‌اند، <ref>تاریخ مکه، ج1، ص46.</ref> مشخص بودن محل برگزاری انجمن‌ها دور از انتظار نخواهد بود.

خاطره‌انگیز بودن این مکان برای اهل مکه را می‌توان در سروده‌های مکیان ساکن در دیگر شهرها مشاهده کرد.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص279.</ref>از نام‌آوران ساکن در این محل، [[حارث بن خالد مخزومی]] است.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص279؛وفیات الاعیان، ج2، ص488.</ref>برخی منابع از آب‌گاهی در همین مکان با نام اقحوانه خبر داده‌اند.<ref>الجبال و الامکنة و المیاه، ج1، ص262؛خزانة الادب، ج1، ص432.</ref>

در منابع فقهی به استحباب استراحت در این محل به هنگام کوچ کردن از منا و ورود به مکه اشاره شده است.<ref>السرائر، ج1، ص592؛تحریر الاحکام، ج2، ص14.</ref>اقحوانه محصب بعدها به «دوار الشمس»<ref>تاریخ مکه، ج1، ص45، «پانوشت. </ref>و «الروضه»<ref>تاریخ مکه، ج1، ص46، «پانوشت. </ref>شهرت یافته است.

در منابع تاریخی، از مکان‌هایی دیگر نیز در مکه و بیرون از آن با نام اقحوانه یاد کرده‌ و آن را محلی نزدیک اسطوانه و زردیانه<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج4، ص164.</ref>در جنوب مکه، منطقه‌ای در فاصله دو روز و نیمی [[دمشق]]، <ref>معجم ما استعجم، ج1، ص178.</ref> از توابع [[اردن]]<ref>فتوح البلدان، ص141؛معجم البلدان، ج1، ص234.</ref>یا [[فلسطین]]<ref>وفیات الاعیان، ج2، ص488.</ref>و محل شعله‌ور شدن نبردهای خونین میان جنگاوران [[مسلمان]] و مسیحی<ref>الکامل، ج10، ص496.</ref>یا مدفن صحابه‌ای چون [[معاذ بن جبل]]<ref>فتوح البلدان، ص141.</ref>دانسته‌اند. گمان می‌رود به دلیل تکرار شدن اوصافی چون قرار گرفتن این مکان در ساحل دریاچه طبریه در بیشتر این گزارش‌ها<ref>معجم البلدان، ج1، ص234؛مراصد الاطلاع، ج1، ص103؛شذرات الذهب، ج5، ص99.</ref>مقصود از مکان‌های اخیر، تنها یک منطقه باشد. البته در مناطقی دیگر چون [[بصره]]<ref>معجم البلدان، ج1، ص234؛مراصد الاطلاع، ج1، ص103.</ref>و سرزمین‌های [[بنی‌تمیم]]<ref>مراصد الاطلاع، ج1، ص103.</ref>نیز از مکان‌هایی با عنوان اقحوانه یاد شده است. برخی نیز آن را آبگاهی برای [[قبیله بنی‌یربوع]]<ref>مراصد الاطلاع، ج1، ص103.</ref>دانسته‌اند.

[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/937876/ فرهنگ آثار تاریخی مکه؛پایگاه تخصصی مجلات نور]

* '''اخبار مکه''': الازرقی (م. 248ق.)، به کوشش رشدی الصالح، مکه، مکتبة الثقافه، 1415ق؛

* '''اخبار مکه''': الفاکهی (م. 279ق.)، به کوشش ابن دهیش، بیروت، دار خضر، 1414ق؛

* '''بحار الانوار''': المجلسی (م. 1110ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق؛

* '''تاریخ مکه''': احمد السباعی (م. 1404ق.)، السعودیه، قلم، 1419ق؛

* '''تحریر الاحکام الشرعیه''': العلامة الحلی (م. 726ق.)، به کوشش بهادری، قم، مؤسسة الامام الصادق (علیه‌السّلام)، 1420ق؛

* '''الجبال و الامکنة و المیاه''': الزمخشری (م. 538ق.)، به کوشش عبدالتواب، قاهره، دار الفضیله، 1319ق؛

* '''خزانة الادب''': عبدالقادر البغدادی (م. 1093ق.)، به کوشش طریفی و الیعقوبی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1998م؛

* '''الخلاف''': الطوسی (م. 460ق.)، به کوشش خراسانی و دیگران، قم، نشر اسلامی، 1418ق؛

* '''السرائر''': ابن ادریس (م. 598ق.)، قم، نشر اسلامی، 1411ق؛

* '''السیرة النبویه''': ابن هشام (م. 213/218ق.)، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، دار المعرفه؛

* '''شذرات الذهب''': عبدالحی بن العماد (م. 1089ق.)، به کوشش الارنؤوط، بیروت، دار ابن کثیر، 1406ق؛

* '''العین''': خلیل (م. 175ق.)، به کوشش المخزومی و السامرائی، دار الهجره، 1409ق؛

* '''فتوح البلدان''': البلاذری (م. 279ق.)، بیروت، دار الهلال، 1988م؛

* '''قاموس الحرمین''': محمدرضا النعمتی، قم، مشعر، 1418ق؛

* '''الکامل فی التاریخ''': ابن اثیر (م. 630ق.)، بیروت، دار صادر، 1385ق؛

* '''مجمع البحرین''': الطریحی (م. 1085ق.)، به کوشش الحسینی، تهران، فرهنگ اسلامی، 1408ق؛

* '''مراصد الاطلاع''': صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (م. 739ق.)، بیروت، دار الجیل، 1412ق؛

* '''المصباح المنیر''': الفیومی (م. 770ق.)، قم، دار الهجره، 1405ق؛

* '''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م. 626ق.)، بیروت، دار صادر، 1995م؛

* '''معجم ما استعجم''': عبدالله البکری (م. 487ق.)، به کوشش السقاء، بیروت، عالم الکتب، 1403ق؛

* '''منائح الکرم''': علی بن تاج الدین السنجاری (م. 1125ق.)، به کوشش المصری، مکه، جامعة‌ام القری، 1419ق؛