محمد حرزالدین
مشخصات فردی | |
---|---|
نام کامل | محمد بن علی حرزالدین نجفی |
نسب | بنومسلم |
زادروز | ۱۲۷۳ ق |
زادگاه | عراق، نجف |
محل زندگی | نجف |
دین | اسلام |
مذهب | شیعه |
تاریخ درگذشت | ۱۳۶۵ق |
اطلاعات علمی و مذهبی | |
اساتید | ابراهیم غراوی، محمد ایروانی، آخوند خراسانی |
تالیفات | معارف الرجال، مراقد المعارف |
شیخ محمد حرزالدین (۱۲۷۳-۱۳۶۵ق)، اهل نجف، از عالمان شیعه و دارای تألیفات زیاد در رشتههای مختلف حوزوی است. مهمترین اثر او معارف الرجال است که زندگینامه عالمان هم عصر اوست و در آن به خدمت عالمان نجف در آستان علوی نیز پرداخته است. در کتاب دیگر او، مراقد المعارف مزار پیامبران، امامزادگان، سادات و دیگر بزرگان معرفی شده است.
زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
شیخ محمد بن علی حرزالدین نجفی، از قبیله بنومسلم، در سال ۱۲۷۳ق، در شهر نجف به دنیا آمد.[۱] وی پدرش را در ۴ سالگی از دست داده، سرپرستیاش را برادرانش عبدالحسین و حسن به عهده گرفتند.[۲] او در اول یا دوم جمادیالاولی سال ۱۳۶۵ق درگذشت.[۳]
سیره زیارتی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
برای حرزالدین، ویژگیهای صبر، تقوا، صداقت، آزاداندیشی و زهد برشمردهاند. او بیش از ۵۰ بار پای پیاده از نجف به کربلا برای زیارت حرم امام حسین(ع) رفت. عدهای از عالمان و فاضلان، او را در این پیادهرویها همراهی میکردند.[۴]
استادان[ویرایش | ویرایش مبدأ]
محمد حرزالدین، در علوم مختلف حوزوی تحصیل کرد و از اساتید فراوانی بهره برد. از جمله
- ابراهیم غراوی
- محمد ایروانی
- محمدحسین کاظمی
- سید محمد بن سید هاشم شرموطی
- میرزا حبیبالله گیلانی
- حسن مامقانی
- محمد طه نجف
- میرزا حسین خلیلی
- لطفالله مازندرانی
- آخوند خراسانی
- سید محمدکاظم طباطبایی یزدی
- هادی تهرانی
- آقارضا همدانی[۵]
آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]
وی نزدیک به۷۰ اثر در علوم ادبیات عرب، فقه، اصول، قرآن، تاریخ، عقاید، فلسفه و طب نوشت. برخی از آنها به این شرحند:
- معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء
- الاحتجاج فی علم الکلام
- کتاب الغیبة
- کتاب النوادر
- الفوائد الرجالیة
- مراقد المعارف
- وفیات الائمة(ع)[۶]
معارف الرجال[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب معارف الرجال، با نام کامل معارف الرجال فی العلماء و الادباء، مهمترین اثر حرزالدین است. این کتاب پیرامون زندگی عالمان و ادیبان بوده و در آن، شرح حال ۵۴۶ نفر از عالمان هم عصر حرزالدین بیان شده است. بیان حکایاتی از عالمان، که در هیچ منبع دیگری نیامده و نویسنده شفاهاً شنیده و نگاشته، از ویژگیهای این کتاب است. این کتاب، در خلال شرح حال عالمان، به نقش عالمان علیه استعمار انگلیس، نقش آنها در مقابله با هجوم وهابیون، خدمت عالمان نجف در آستان علوی، و اهتمام آنها به شعر و ادب پرداخته است.[۷]
مراقد المعارف[ویرایش | ویرایش مبدأ]
حرزالدین در کتاب مراقد المعارف به مزار پیامبران، امامزادگان، سادات، شاعران و دیگر بزرگان پرداخته است. در این کتاب، موقعیت جغرافیایی مزار، تصویری از آن و زندگینامهای کوتاه از صاحب مزار آمده است. مزار حضرت ابراهیم(ع)، محمد نفس زکیه، باباطاهر و ابراهیم بن مالک اشتر نمونههایی از موارد ذکر شده در مراقد المعارف هستند.[۸]
پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- آرامگاه امامزادگان در مراقد المعارف، علی رفیعی علامرودشتی، فصلنامه میراث جاویدان، سال چهاردهم، شماره۵۳.
- مراقد المعارف، محمد حرز الدین، حاشیه محمدحسین حرزالدین، منشورات سعید بن جبیر، بیجا، الطبعة الاولی، ۱۳۷۱ش.
- معارف الرجال، محمد حرز الدین، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، مطبعة الولایة، قم، ۱۴۰۵ق.