غزوه بواط
| |||||||||||||
| جنگندگان | |||||||||||||
| پیامبر اسلام(ص) به‌همراه اصحاب | کاروان تجاری مشرکان قریش | ||||||||||||
| فرماندهان | |||||||||||||
| پیامبر اسلام(ص) | امیة بن خلف جُمحی | ||||||||||||
غزوه بُواط دومین غزوه پیامبر اکرم(ص) در ماه ربیع الاول یا ربیع الثانی سال دوم هجری واقع شد.
بواط نام جایی در ناحیه ای از نواحی کوه رضوی است، که رسول خدا(ص) به همراه دويست نفر از اصحاب به قصد كاروان قريش که 100 نفر بودند و مدينه در خطر تجاوز ايشان قرار داشت، از مدينه تا ارض بُواط تعقیب فرمود، و بدون آنکه با قریش برخورد کند و جنگی رخ دهد پس از 15روز از همانجا به مدینه بازگشت.
معرفی منطقه بواط[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بُواط/ابواط[۱]نام یکی از کوه‌های قبیله جهینه در منطقه رَضوی[۲]میان مدینه و بندر ینبُع است که حدود 90 کیلومتر با مدینه فاصله دارد و بر راه شام قرار گرفته است.[۳]این کوه دارای دو قله به نام جلسی و غوری است و در نزدیک ذی خُشُب[۴]و نزدیک ینبع[۵]قرار دارد؛
زمان و علت وقوع غزوه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پیامبر(ص) در ربیع الاول[۶]یا ربیع الثانی[۷]سال دوم ق. در عملیاتی پیشگیرانه به تعقیب کاروان تجاری قریش پرداخت. از آن‌جا که این تعقیب به منطقه بواط ختم شد، نام بواط بر این غزوه نهادند.[۸]
مقدمه و نتیجه جنگ[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پیامبر(ص) در این غزوه همراه 200 تن از اصحاب که بیشتر از مهاجران بودند، به پرچم‌داری سعد بن ابی‌وقاص[۹]که پرچمی سفید به دست داشت،[۱۰] از مدینه عزیمت نمود و سعد بن معاذ[۱۱]یا سائب بن عثمان بن مظعون[۱۲]و یا ابن اُم مکتوم[۱۳]را جانشین خود در مدینه کرد؛
امیة بن خلف جُمحی سرپرستی کاروان 100 نفری مشرکان با 2500 شتر را عهده‌دار بود. از آن‌رو که سپاه اسلام به این کاروان دست نیافت، بدون نبرد پس از 15روز به مدینه بازگشت.[۱۴]با آن که میان سپاه اسلام و کافران نبردی رخ نداد، از این تعقیب در منابع تاریخ اسلام با عنوان غزوه یاد شده است.[۱۵]
معجزه پیامبر در بواط[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پر شدن مشکی خالی با دعای پیامبر، معجزه‌ای بود که به گزارش جابر در غزوه بواط روی داده است.[۱۶]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ مختصر زاد المعاد، ج1، ص303؛ المعالم الاثیره، ص54.
- ↑ معجم البلدان، ج1، ص503؛ مراصد الاطلاع، ج1، ص228؛ المعالم الاثیره، ص54.
- ↑ الطبقات، ج2، ص6؛ البدء و التاریخ، ج4، ص182؛ لسان العرب، ج3، ص86، «برد.
- ↑ المغازی، ج1، ص12؛ الطبقات، ج2، ص6؛ معجم ما استعجم، ج1، ص154.
- ↑ السیرة النبویه، ج1، ص598؛ دلائل النبوه، ج3، ص11؛ المعالم الاثیره، ص54.
- ↑ المغازی، ج1، ص2؛ انساب الاشراف، ج1، ص287؛ الطبقات، ج2، ص5.
- ↑ دلائل النبوه، ج5، ص469؛ تاریخ طبری، ج2، ص405.
- ↑ المغازی، ج1، ص12؛ الکامل، ج2، ص112.
- ↑ الطبقات، ج2، ص5؛ الکامل، ج2، ص112.
- ↑ الطبقات، ج2، ص5؛ عیون الاثر، ج1، ص299.
- ↑ المغازی، ج1، ص7؛ انساب الاشراف، ج1، ص287؛ التنبیه و الاشراف، ص202.
- ↑ السیرة النبویه، ج1، ص598؛ الاصابه، ج3، ص20.
- ↑ تاریخ خلیفه، ص60.
- ↑ المغازی، ج1، ص12؛ انساب الاشراف، ج1، ص287؛ تاریخ طبری، ج2، ص407.
- ↑ المغازی، ج1، ص12؛ السیرة النبویه، ج1، ص598؛ تاریخ طبری، ج2، ص405.
- ↑ صحیح مسلم، ج8، ص232-233؛ جامع الاصول، ج11، ص384.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل بُواط.
- الاصابه: ابن حجر العسقلانی (درگذشت 852ق.)، به کوشش علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق.
- انساب الاشراف: البلاذری (درگذشت 279ق.)، به کوشش زکار و زرکلی، بیروت، دارالفکر، 1417ق.
- البدء و التاریخ: المطهر المقدسی (درگذشت 355ق.)، بیروت، دارصادر، 1903م.
- تاریخ خلیفه: خلیفة بن خیاط (درگذشت 240ق.)، به کوشش زکار، بیروت، دارالفکر، 1414ق.
- تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک): الطبری (درگذشت 310ق.)، به کوشش محمد ابوالفضل، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
- التنبیه و الاشراف: المسعودی (درگذشت 345ق.)، بیروت، دارصعب.
- جامع الاصول فی احادیث الرسول: ابن اثیر (درگذشت 606ق.)، به کوشش الارنؤوط، مکتبة الحلوانی، 1392ق.
- دلائل النبوه: البیهقی (درگذشت 458ق.)، به کوشش عبدالمعطی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1405ق.
- السیرة النبویه: ابن هشام (درگذشت 213/218ق.)، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، دارالمعرفه.
- صحیح مسلم: مسلم (درگذشت 261ق.)، بیروت، دارالفکر.
- الطبقات الکبری: ابن سعد (درگذشت 230ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1418ق.
- عیون الاثر: ابن سید الناس (درگذشت 734ق.)، بیروت، مؤسسة عزالدین، 1406ق.
- الکامل فی التاریخ: ابن اثیر (درگذشت 630ق.)، بیروت، دارصادر، 1385ق.
- لسان العرب: ابن منظور (درگذشت 711ق.)، قم، ادب الحوزه، 1405ق.
- مختصر زاد المعاد: محمد بن عبدالوهاب (درگذشت 1206ق.)، قاهره، دارالریان، 1407ق.
- مراصد الاطلاع: صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (درگذشت 739ق.)، بیروت، دارالجیل، 1412ق.
- المعالم الاثیره: محمد محمد حسن شراب، بیروت، دارالقلم، 1411ق.
- معجم البلدان: یاقوت الحموی (درگذشت 626ق.)، بیروت، دارصادر، 1995م.
- معجم ما استعجم: عبدالله البکری (درگذشت 487ق.)، به کوشش السقاء، بیروت، عالم الکتب، 1403ق.
- المغازی: الواقدی (درگذشت 207ق.)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، 1409ق.