پرش به محتوا

مزار امامزاده قاسم بن حسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref> '
جز (جایگزینی متن - '</ref>' به '</ref> ')
جز (جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref> ')
خط ۲۴: خط ۲۴:
==معرفی اجمالی قاسم بن حسن==
==معرفی اجمالی قاسم بن حسن==
به هرحال، از آنجایی که زائران، این مکان را به عنوان مزار قاسم بن امام حسن(ع)، زیارت می‌کنند، ما نیز در اینجا، مختصری از زندگی قاسم را بیان می‌کنیم:
به هرحال، از آنجایی که زائران، این مکان را به عنوان مزار قاسم بن امام حسن(ع)، زیارت می‌کنند، ما نیز در اینجا، مختصری از زندگی قاسم را بیان می‌کنیم:
در کتب تاریخ، تراجم و انساب، برای امام حسن مجتبی(ع) از 15 تا 31 فرزند، ذکر شده است.<ref>الارشاد، ج2، ص20؛ اعلام الوری، ص212؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج4، ص29؛ الشجرة المبارکة، ص3؛ کشف الغمّة، ج2، ص198؛ تاریخ الائمة، ص18؛ انیس المؤمنین، ص92؛ تاج الموالید، ص103؛ کاشف الغمّة، ص66 و 67؛ التتمة فی تواریخ الائمة، ص69.</ref> با مروری اجمالی به مقاتل و منابع تاریخی، چنین به دست می‌آید که چهار تا شش تن از فرزندان امام حسن مجتبی(ع)، به نام‌های [[حسن مثنّی]]، قاسم، [[عبدالله بن حسن|عبدالله]]، [[عمرو بن امام حسن|عمرو]]، [[عبدالرحمان بن امام حسن|عبدالرحمان]] و [[ابوبکر بن امام حسن|ابوبکر]]، به همراه امام حسین(ع) به سوی کربلا، حرکت کردند.<ref>مناهل الضرب، ص23.</ref> عبدالرحمان در مسیر [[حج]] و با [[لباس احرام]]، در [[منطقه ابواء]] از دنیا رفت‌<ref>الارشاد، ج2، ص26.</ref> و قاسم، عبدالله و ابوبکر نیز در [[روز عاشورا]]، به شهادت رسیدند.<ref>پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص100، 102 و 105.</ref>  
در کتب تاریخ، تراجم و انساب، برای امام حسن مجتبی(ع) از 15 تا 31 فرزند، ذکر شده است.<ref>الارشاد، ج2، ص20؛ اعلام الوری، ص212؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج4، ص29؛ الشجرة المبارکة، ص3؛ کشف الغمّة، ج2، ص198؛ تاریخ الائمة، ص18؛ انیس المؤمنین، ص92؛ تاج الموالید، ص103؛ کاشف الغمّة، ص66 و 67؛ التتمة فی تواریخ الائمة، ص69.</ref> با مروری اجمالی به مقاتل و منابع تاریخی، چنین به دست می‌آید که چهار تا شش تن از فرزندان امام حسن مجتبی(ع)، به نام‌های [[حسن مثنّی]]، قاسم، [[عبدالله بن حسن|عبدالله]]، [[عمرو بن امام حسن|عمرو]]، [[عبدالرحمان بن امام حسن|عبدالرحمان]] و [[ابوبکر بن امام حسن|ابوبکر]]، به همراه امام حسین(ع) به سوی کربلا، حرکت کردند.<ref>مناهل الضرب، ص23.</ref> عبدالرحمان در مسیر [[حج]] و با [[لباس احرام]]، در [[منطقه ابواء]] از دنیا رفت‌<ref>الارشاد، ج2، ص26.</ref> و قاسم، عبدالله و ابوبکر نیز در [[روز عاشورا]]، به شهادت رسیدند.<ref>پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص100، 102 و 105.</ref>  


قاسم از همسر امام حسن(ع)، به نام «رمله» که [[ام‌ ولد]] بود، به دنیا آمد.<ref>ابصار العین، ص36.</ref> شواهدی وجود دارد که این بانو، مادر ابوبکر بن حسن(ع) نیز بوده و در کربلا، به همراه فرزندانش، حضور داشته است.<ref>لباب الانساب، ج1، ص401.</ref>  
قاسم از همسر امام حسن(ع)، به نام «رمله» که [[ام‌ ولد]] بود، به دنیا آمد.<ref>ابصار العین، ص36.</ref> شواهدی وجود دارد که این بانو، مادر ابوبکر بن حسن(ع) نیز بوده و در کربلا، به همراه فرزندانش، حضور داشته است.<ref>لباب الانساب، ج1، ص401.</ref>  


برخی از منابع، سال ولادت قاسم را 47 هجری ذکر کرده‌اند.<ref>کاشف الغمه، ص33.</ref> بنابراین او در زمان شهادت پدر بزرگوارش، سه ساله و در واقعه کربلا سیزده یا چهارده ساله بوده است.<ref>پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص109.</ref> اما به گفته بیهقی، او در زمان شهادت، شانزده ساله بود.<ref>لباب الانساب، ج1، ص401.</ref>  
برخی از منابع، سال ولادت قاسم را 47 هجری ذکر کرده‌اند.<ref>کاشف الغمه، ص33.</ref> بنابراین او در زمان شهادت پدر بزرگوارش، سه ساله و در واقعه کربلا سیزده یا چهارده ساله بوده است.<ref>پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص109.</ref> اما به گفته بیهقی، او در زمان شهادت، شانزده ساله بود.<ref>لباب الانساب، ج1، ص401.</ref>  
==محل مرقد==
==محل مرقد==
این زیارتگاه باشکوه، حدود چهار فرسخی [[کربلا]]، در منطقه «عتیکات» (عتیکات یا عتیکیات جمع عُتیکی، منسوب به عُتَیک (صیغه تصغیر) است و به روزهای بسیار گرم گفته می‌شود و شاخه‌ای از قبیلة ا. زدی‌ها در آنجا سکونت دارند.) نزدیک شهر «مسیّب» (شهر مسیّب نزدیک رود فرات قرار دارد و شاید ریشه لغوی نام آن ماده «سیب» باشد که نام نهری در منطقه ذنابة الفرات بوده است. در گذشته در این ناحیه شهری قرار داشت که صباح بن‌ هارون، یحیی بن احمد مقری، هبة الله بن عبدالله مؤدب [[مقتدر عباسی]] و احمد بن عبدالله مؤدب مقتدر عباسی از آنجا برخاسته بودند.) قرار دارد که بین اهالی، به «ابوجاسم»<ref>مراقد المعارف، ج2، ص194.</ref> و قاسم بن حسن عتیکاوی، شهرت دارد.<ref>المشاهد المشرّفة، ج4، ص145.</ref>  
این زیارتگاه باشکوه، حدود چهار فرسخی [[کربلا]]، در منطقه «عتیکات» (عتیکات یا عتیکیات جمع عُتیکی، منسوب به عُتَیک (صیغه تصغیر) است و به روزهای بسیار گرم گفته می‌شود و شاخه‌ای از قبیلة ا. زدی‌ها در آنجا سکونت دارند.) نزدیک شهر «مسیّب» (شهر مسیّب نزدیک رود فرات قرار دارد و شاید ریشه لغوی نام آن ماده «سیب» باشد که نام نهری در منطقه ذنابة الفرات بوده است. در گذشته در این ناحیه شهری قرار داشت که صباح بن‌ هارون، یحیی بن احمد مقری، هبة الله بن عبدالله مؤدب [[مقتدر عباسی]] و احمد بن عبدالله مؤدب مقتدر عباسی از آنجا برخاسته بودند.) قرار دارد که بین اهالی، به «ابوجاسم»<ref>مراقد المعارف، ج2، ص194.</ref> و قاسم بن حسن عتیکاوی، شهرت دارد.<ref>المشاهد المشرّفة، ج4، ص145.</ref>  
[[پرونده:ضریح امامزاده قاسم بن حسن(ع).jpg|بندانگشتی|ضریح امامزاده قاسم بن حسن(ع)|200px]]
[[پرونده:ضریح امامزاده قاسم بن حسن(ع).jpg|بندانگشتی|ضریح امامزاده قاسم بن حسن(ع)|200px]]


خط ۳۹: خط ۳۹:
درباره شخص مدفون در این بقعه، چند دیدگاه وجود دارد؛ برخی تصور کرده‌اند که این مکان، مدفن قاسم بن امام حسن مجتبی(ع) است؛ در حالی‌که به [[اجماع]] همه مورخان و ارباب تراجم، قاسم بن حسن(ع)، در کربلا به شهادت رسید و به نوشته [[بیهقی]]، مقابل عمویش در کربلا در سن 16 سالگی کشته شد و قاتل وی، «عمرو بن سعید بن نفیل» بود. او کنار سایر شهدا، در کربلا به خاک سپرده شد.<ref>لباب الانساب، ج1، ص401.</ref>  
درباره شخص مدفون در این بقعه، چند دیدگاه وجود دارد؛ برخی تصور کرده‌اند که این مکان، مدفن قاسم بن امام حسن مجتبی(ع) است؛ در حالی‌که به [[اجماع]] همه مورخان و ارباب تراجم، قاسم بن حسن(ع)، در کربلا به شهادت رسید و به نوشته [[بیهقی]]، مقابل عمویش در کربلا در سن 16 سالگی کشته شد و قاتل وی، «عمرو بن سعید بن نفیل» بود. او کنار سایر شهدا، در کربلا به خاک سپرده شد.<ref>لباب الانساب، ج1، ص401.</ref>  
===دیدگاه قزوینی===
===دیدگاه قزوینی===
اما «[[سیدمهدی قزوینی]]» می‌نویسد که صاحب این مزار، قاسم اکبر بن امام حسن مجتبی(ع) است‌<ref>فلک النجاة، ص22.</ref> که در رکاب جدش [[امام علی(ع)]] و پدرش [[امام حسن(ع)]] در [[جنگ نهروان|نهروان]]، شرکت کرد و پس از زخمی شدن در این مکان، وفات یافت و به خاک سپرده شد.<ref>آرامگاه‌های خاندان پاک پیامبر، ص303؛ معجم المراقد، ص319.</ref>  
اما «[[سیدمهدی قزوینی]]» می‌نویسد که صاحب این مزار، قاسم اکبر بن امام حسن مجتبی(ع) است‌<ref>فلک النجاة، ص22.</ref> که در رکاب جدش [[امام علی(ع)]] و پدرش [[امام حسن(ع)]] در [[جنگ نهروان|نهروان]]، شرکت کرد و پس از زخمی شدن در این مکان، وفات یافت و به خاک سپرده شد.<ref>آرامگاه‌های خاندان پاک پیامبر، ص303؛ معجم المراقد، ص319.</ref>  
===دیدگاه حرزالدین===
===دیدگاه حرزالدین===
[[محمد حرزالدین|حرزالدین]] پس از بازگویی این سخن قزوینی، می‌نویسد:<ref>مراقد المعارف، ج2، ص194 و 195.</ref>  
[[محمد حرزالدین|حرزالدین]] پس از بازگویی این سخن قزوینی، می‌نویسد:<ref>مراقد المعارف، ج2، ص194 و 195.</ref>