آل شیخ: تفاوت میان نسخه‌ها

محمد بن عبدالوهاب بن سلیمان بن علی از آل مشرَّف، از شاخه‌های [[آل ‌وهبه]] از قبیله بزرگ [[قبیله تمیم|تمیم]] به شمار می‌رود و جد نهم وی مشرف است.<ref>عنوان المجد فی تاریخ النجد، ج۱، ص۱۳۳.</ref> او به سال ۱۱۱۵ق. در عُیینَه، از شهرهای نجد که اکنون ویران شده<ref>كشف الارتیاب، ص۹.</ref> به دنیا آمد. نیاکانش از علما<ref>عنوان المجد فی تاریخ النجد، ج۲، ص۲۱۰، ۲۳۸.</ref> بودند و پدربزرگش از دانشوران نجد و پدرش عبدالوهاب قاضی [[عیینه]] بود.<ref>الشیخ محمد بن عبدالوهاب عقیدته السلفیه، ص۲۲.</ref> او نیز به تحصیل دانش‌های سنتی [[اهل سنت]] پرداخت و بخشی از تحصیل علم را در [[بصره]] گذراند. اما به تدریج تحت تأثیر کتاب‌ها و اندیشه‌های [[ابن تیمیه]] قرار گرفت و اندک اندک با برخی عقاید دیگر مسلمانان به مخالفت برخاست که اعتراض مردم و اخراجش از بصره را در پی داشت.<ref>الشیخ محمد بن عبدالوهاب عقیدته السلفیه، ص۲۲.</ref> پس از آن به [[حریمله]] رفت و سپس رهسپار [[درعیه]] از شهرهای [[نجد]] شد. حاکم آن دیار، [[محمد بن سعود]]، جد بزرگ [[آل سعود]] با آگاهی از دعوتش به وی گروید. آن دو طی گفت‌وگوهایی در سال ۱۱۵۸ق. درباره جنگ با مخالفان نگرش [[سلفیه|سلفی]] و غلبه بر دیگر قبایل نجد، به توافق رسیدند.<ref>تاریخ النجد، آلوسی، ص۱۵۷-۱۶۶؛ تاریخ النجد، فیلیبی، ص۳۸.</ref> بر پایه این توافق، حکومت سیاسی و رهبری دینی در دو خاندان «[[آل سعود]]» و«آل شیخ» موروثی شد.<ref>تاریخ النجد، فیلیبی، ص۸۴.</ref> بدین ترتیب، جد بزرگ آل شیخ در سایه قدرت سیاسی آل سعود روز به روز بر قدرت و نفوذ خود افزود و در حکومت آل سعود، نه تنها مرجعی دینی بلکه مشاوری بلند پایه در کارهای سیاسی شد.<ref>تاریخ النجد، فیلیبی، ص۸۴..</ref> آل سعود نیز با یاری نیروی مذهبی محمد بن عبدالوهاب، زمینه شکل‌گیری حکومت عربستان سعودی را فراهم آورد. محمد بن عبدالوهاب پس از پایه‌گذاری فرقه وهابیت و نشر آن در میان برخی قبایل نجد، در زمان [[سلطان عبدالعزیز]] سعودی به سال ۱۲۰۶ق. در درعیه درگذشت.<ref>الفجر الصادق، ص۱۶-۱۷.</ref><ref>← محمد بن عبدالوهاب</ref> پس از مرگ وی، عنوان «آل شیخ» بر فرزندان و نسل او اطلاق شد و آنان راهش را ادامه دادند.<ref>الدرر السنیه، ص۵۳-۵۴.</ref>  

وی پنج فرزند به نام‌های حسین، ابراهیم، علی، عبدالله و حسن<ref>الشیخ محمد بن عبدالوهاب عقیدته السلفیه، ص۴۱.</ref> و به نقلی چهار فرزند به نام‌های حسین، ابراهیم، علی و عبدالله<ref>تاریخ النجد، آلوسی، ص۱۶۶؛ الشیخ محمد بن عبدالوهاب عقیدته السلفیه، ص۴۱.</ref> به جای گذاشت. افزون بر پسران، وی دختری به نام شیخه فاطمه داشت که با تعلیم برادران و پدرش از زنان دانشور [[سلفیه|سلفی]] در سده سیزدهم به شمار می‌رفت.<ref>علماء نجد، ج۵، ص۳۶۴.</ref> فرزندان محمد با عنوان آل شیخ روش پدر را در پیش گرفتند. آنان پس از [[نجد]]، به [[حجاز]]، به ویژه [[مکه]] و [[مدینه]]، توجه کردند. از نظر آل شیخ، مردم مکه [[کفر|کافر]] بودند و یکی از علمای آل شیخ در رساله‌ای به اثبات کفر آنان پرداخت.<ref>البدر الطالع، ج۲، ص۷.</ref> آنان تا سال ۱۲۲۰ق. که وهابیان بر مکه چیره شدند، چندین بار در زمان شریف مساعد، شریف احمد، شریف سرور و شریف غالب، افرادی را برای تبلیغ وهابیت به مکه فرستادند؛ اما پذیرفته نشدند.<ref>الدرر السنیه، ص۴۴.</ref> سرانجام در سال‌های ۱۲۱۸ و ۱۲۲۰ق. وهابیان در دو هجوم به مکه و مدینه و کشتار و ویرانی بسیار، بر آن دو شهر مسلط شدند.<ref>الدرر السنیه، ص۴۵.</ref><ref>← آل سعود</ref>