Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۱۰٬۰۹۳
ویرایش
استطاعت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش|ماه=[[آذر]]|روز=[[۲]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Kamran }} | {{در دست ویرایش|ماه=[[آذر]]|روز=[[۲]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Kamran }} | ||
== واژه == | ==واژه== | ||
استطاعت از ريشه «ط ـ و ـ ع» و در لغت به معناي توانايي، قدرت و تمکن<ref>لسان العرب، ج8، ص242؛ تاج العروس، ج11، ص329، «طوع»؛ لغت‌نامه، ج2، ص2154، «استطاعه».</ref> و به تعبير دقيق‌تر، فراهم بودن زمينه‌هاي توانايي انسان براي انجام دادن کاري است.<ref>مفردات، ص530؛ تاج العروس، ج11، ص329، «طوع».</ref> در اصطلاح فقهي، استطاعت به معناي توانايي انجام دادن واجبات يا تکاليف به کار می‌رود.<ref>معجم لغة الفقهاء، ص62؛ فرهنگ فقه، ج1، ص428.</ref> مقصود از استطاعت در باب حج، مفهومي خاص‌تر يعني توانايي حج گزاردن بر پايه ضوابط و احکام شرعي مانند داشتن توشه و وسيله سفر است<ref>نک: مواهب الجليل، ج30، ص457؛ الحدائق، ج14، ص186؛ حاشية الدسوقي، ج2، ص6.</ref> | استطاعت از ريشه «ط ـ و ـ ع» و در لغت به معناي توانايي، قدرت و تمکن<ref>لسان العرب، ج8، ص242؛ تاج العروس، ج11، ص329، «طوع»؛ لغت‌نامه، ج2، ص2154، «استطاعه».</ref> و به تعبير دقيق‌تر، فراهم بودن زمينه‌هاي توانايي انسان براي انجام دادن کاري است.<ref>مفردات، ص530؛ تاج العروس، ج11، ص329، «طوع».</ref> در اصطلاح فقهي، استطاعت به معناي توانايي انجام دادن واجبات يا تکاليف به کار می‌رود.<ref>معجم لغة الفقهاء، ص62؛ فرهنگ فقه، ج1، ص428.</ref> مقصود از استطاعت در باب حج، مفهومي خاص‌تر يعني توانايي حج گزاردن بر پايه ضوابط و احکام شرعي مانند داشتن توشه و وسيله سفر است<ref>نک: مواهب الجليل، ج30، ص457؛ الحدائق، ج14، ص186؛ حاشية الدسوقي، ج2، ص6.</ref> | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
استطاعت شرعي در حج چهار جزء يا عنصر دارد: مالي، امنيتي يا طريقي، بدني، و زماني.<ref>مستند الشيعه، ج11، ص24-65؛ الفقه الاسلامي، ج3، ص2083.</ref> تعبير استطاعت در حج برگرفته از آيه 97 آل عمران/3 است. | استطاعت شرعي در حج چهار جزء يا عنصر دارد: مالي، امنيتي يا طريقي، بدني، و زماني.<ref>مستند الشيعه، ج11، ص24-65؛ الفقه الاسلامي، ج3، ص2083.</ref> تعبير استطاعت در حج برگرفته از آيه 97 آل عمران/3 است. | ||
== پانویس == | == شرط استطاعت در حج == | ||
به باور مشهور فقيهان امامي<ref>جواهر الکلام، ج17، ص251؛ العروة الوثقي، ج4، ص362-396.</ref> و بسياري از فقيهان اهل سنت<ref>المغني، ج3، ص169-173؛ المجموع، ج7، ص63-71.</ref> حج تنها بر مستطیع واجب است که شرایط خاصی دارد. از پشتوانه‌هاي اين حکم، آيه 97 [[سوره آل عمران]] است که مسلمانان را در صورت استطاعت، به حج گزاردن مکلف کرده است<ref>المغني، ج3، ص169؛ قواعد الاحکام، ج1، ص402؛ مستند الشيعه، ج11، ص24-25.</ref> {'''وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ البَيتِ مَنِ استَطاعَ إِلَيهِ سَبيلاً'''}. پشتوانه ديگر آن، اجماع است.[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftn5|[5]]] بر اين اساس گفته‌اند: اگر کسي بدون استطاعت و با تکلف حج بگزارد، حج او صحيح است؛ اما از [[حجة الاسلام|حَجَّة الاسلام]] کفايت نمي‌نمايد و وجوب را از دوش وي برنمي‌دارد.<ref>جامع المقاصد، ج3، ص131؛ الحدائق، ج14، ص139.</ref> | |||
در برابر، شماري از فقيهان امامي و اهل سنت برآنند که استطاعت شرعي در وجوب حج شرط نيست و اگر کسي توان حج گزاردن حتي با پاي پياده يا با طلب کردن هزينه حج از ديگران را داشته باشد، نيز حج بر او واجب است.<ref>المغني، ج3، ص167؛ مدارک الاحکام، ج7، ص37.</ref> | |||
برخي ديگر گفته‌اند: مقصود از استطاعت در حج، توانايي براي اداي مناسک حج، يعني استطاعت عقلي است، نه استطاعت شرعي به معناي خاص.<ref>الحدائق، ج14، ص82 .</ref>برخي از فقيهان اهل سنت براي صحت و حتي استحباب حج با تکلف، به آيه 27 سوره حج استناد کرده‌اند که در آن، حج پيادگان پيش از سوارگان ياد شده است<ref>المغني، ج3، ص170.</ref> {'''يَأْتُوكَ رِجالاً وَ عَلى كُلِّ ضامِرٍ'''}. پشتوانه ديگر آن‌ها، سيره صحابه است که با نبود استطاعت، حج مي‌گزاردند و پيامبر به آنان دستور اعاده نمي‌داد.<ref>کشاف القناع، ج2، ص451.</ref> برخي از فقيهان در حج واجب شده با نذر و نيز [[حج مستقر]]، جز در موارد خاص، استطاعت را شرط ندانسته‌اند. | |||
----[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref1|[1]]]. جواهر الکلام، ج17، ص251؛ العروة الوثقي، ج4، ص362-396. | |||
[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref2|[2]]]. المغني، ج3، ص169-173؛ المجموع، ج7، ص63-71. | |||
[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref3|[3]]]. المغني، ج3، ص169؛ قواعد الاحکام، ج1، ص402؛ مستند الشيعه، ج11، ص24-25. | |||
[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref4|[4]]]. الکافي، ج4، ص267؛ وسائل الشيعه، ج11، ص35؛ المستدرک، ج1، ص442. | |||
[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref5|[5]]]. الحدائق، ج14، ص80؛ جواهر الکلام، ج17، ص248. | |||
[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref6|[6]]]. جامع المقاصد، ج3، ص131؛ الحدائق، ج14، ص139. | |||
[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref7|[7]]]. المغني، ج3، ص167؛ مدارک الاحکام، ج7، ص37. | |||
[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref8|[8]]]. الحدائق، ج14، ص82 . | |||
[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref9|[9]]]. المغني، ج3، ص170. | |||
[[:پرونده:///C:/Users/k.mohammadhoseyni/Desktop/استطاعت.docx#%20ftnref10|[10]]]. کشاف القناع، ج2، ص451. | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] | ||