اسرار حج: تفاوت میان نسخه‌ها

اسرار حج (ویرایش)

نسخهٔ ‏۲۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۴:۵۸

۳٬۸۹۶ بایت حذف‌شده ، ‏۲۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Abbasahmadi1363

Automoderated users

۱۵٬۶۱۴

ویرایش

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 ==چیستی==
-اسرار حج، مجموعه‌ای از حکمت‌ها و اغراض مناسک [[حج]] و [[عمره]] است.<ref name=":4">دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۶، ص۳۷۱.</ref>
+از نگاه حکیمان مسلمان، بر پایه حکمت خداوند، کارهای او از جمله تشریع احکام، هدف‌مند و دارای حکمت است. گرچه علت اصلی و هدف حقیقی احکام، ممکن است از آدمی پوشیده باشد، ولی عالمان مسلمان کوشیده‌اند پاره‌ای از هدف‌ها و سودهای احکام را با استناد به منابع به دست آورند. این هدف‌ها و سودها، وقتی درباره احکام مربوط به عبادتی خاص است، اسرار آن عبادت خوانده شده است.<ref name=":4">دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۶، ص۳۷۱.</ref>
-از نگاه حکیمان مسلمان، بر پایه حکمت خداوند، کارهای او از جمله تشریع احکام، هدف‌مند و دارای حکمت است. گرچه علت اصلی و هدف حقیقی احکام، ممکن است از آدمی پوشیده باشد، ولی عالمان مسلمان کوشیده‌اند پاره‌ای از هدف‌ها و سودهای احکام را با استناد به منابع به دست آورند. این هدف‌ها و سودها، وقتی درباره احکام مربوط به عبادتی خاص است، اسرار آن عبادت خوانده شده است.<ref name=":4" />
 عالمان، در شناخت اسرار احکام بر منابعی یکسان تکیه نمی‌کنند. برخی شهود و کشف قلبی را معتبر می‌دانند<ref>. الفتوحات المکیة، ج1، ص675؛ صهبای حج، ص317.</ref> و گروهی تنها قرآن و سنت را منبعی معتبر برای درک آن دانسته و هر منبعی حتی عقل را از درک اسرار، ناتوان می‌شمرند.<ref>. نک: رسائل الشهید، ص393-395.</ref> بر پایه دیدگاه دوم، «اسرار حج» را اینگونه تعریف کرده‌اند: مجموعه معارفی که بیانگر اهداف، آثار و فواید احکام و آموزه‌های حج بوده و برگرفته از قرآن و سنت باشد.<ref>دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۶، ص۳۷۱.</ref>
 در روایات فراوانی به پاره‌ای اسرار حج اشاره شده که مجموعه سفارش‌های امام سجاد(ع) به شبلی و خطبه قاصعه نمونه‌هایی مهم از روایات اسرار حج به شمار می‌روند. افزون بر این، روایات فراوان دیگری نیز پاره‌ای احکام برخی مناسک حج را برشمرده‌اند. روایات یاد شده گاه با تعبیر «علة الحج»<ref>. علل الشرائع، ج2، ص396-458؛ بحار الانوار، ج96، ص32.</ref> به اسرار آن اشاره کرده‌اند. برخی دیگر از اسرار حج را می‌توان از ملاک‌هایی برداشت کرد که در آیاتی از قرآن و برخی روایات مرتبط با مناسک حج به آنها اشاره شده است. افزون بر این، از برخی اوصاف مکان‌های مرتبط با حج بویژه کعبه نیز می‌توان به بخشی از اسرار حج دست یافت؛<ref>. نک: صهبای حج، ص63، 200-242.</ref>
-اوصاف زیر برای حج برشمرده شده است: پایه‌گذاری بر توحید محض (حج/ ۲۲، ۲۶) و خلوص ناب (بقره/ ۲، ۱۲۷)، حرمت و احترام داشتن (مائده/ ۵، ۲)، طهارت ظاهری و باطنی بویژه از شرک (بقره/ ۲، ۱۲۵؛ حج/ ۲۲، ۲۶)، پناهگاه مردم بودن (بقره/ ۲، ۱۲۵ ۱۲۶؛ آل عمران/ ۳، ۹۷؛ عنکبوت/ ۲۹، ۶۷)،<ref>. الکافی، ج4، ص271؛ وسائل الشیعه، ج11، ص21.</ref> یکسان بودن همگان نسبت به آن (حج/ ۲۲، ۲۵)،<ref>. من لایحضره الفقیه، ج2، ص191.</ref> منشأ برکات بودن (آل عمران/ ۳، ۹۶)؛ وسیله هدایت بودن (آل عمران/ ۳، ۹۶)؛ مصون بودن از ظلم و تعدی از سر الحاد و انکار (حج/ ۲۲، ۲۵)؛ پرچم اسلام<ref>. نهج البلاغه، خطبه 1.</ref> و وسیله آزمون بودن سنگ‌های بی‌جان.<ref>. نهج البلاغه، ص292، خطبه 192.</ref> افزون بر این، نگاه درس آموز به کعبه، عبادت،<ref>. الکافی، ج4، ص391-240.</ref> سبب آمرزش، ترفیع درجه،<ref>. المحاسن، ج1، ص69.</ref> بهره‌مندی از رحمت‌های خاص الهی<ref>. المحاسن، ج1، ص69.</ref> و گشایش درهای آسمان و استجابت دعا.<ref>. المعجم الکبیر، ج8، ص169؛ مجمع الزوائد، ج10، ص155.</ref> برخی مفسران یادکرد قرآن از وجود منافعی در حج برای مردم: «لِیشْهدُوا مَنافِعَ لَهمْ» (حج/ ۲۲، ۲۸ ۲۹) را مطلق و در برگیرنده انواع منافع دنیوی مانند اقتصادی،<ref>. نک: المیزان، ج14، ص369؛ صهبای حج، ص199.</ref> و اخروی همچون پاداش، آمرزش گناهان<ref>. مجمع البیان، ج7، ص146؛ المیزان، ج‏14، ص370؛ الحج و العمره فی الکتاب و السنه، ص135.</ref> می‌داند.
-عالمان مسلمان حج را دربردارنده آثار و اسرار دیگر آیین‌ها و عبادات<ref>. رسائل الشهید، ج1، ص355-356؛ جامع السعادات، ج3، ص308.</ref> همچون نماز، انفاق، طهارت، هجرت، امساک از محرمات، قربانی، اطعام، تولی، تبرّی و جهاد دانسته‌اند که مجموعه‌ای از عبادت‌های روحی و بدنی اعم از قولی و فعلی است و در عین حال، افزون بر خواص یکایک اجزاء این ترکیب، خواصی کلی نیز دارد.<ref>. نک: جواهر الکلام، ج17، ص214-216؛ معراج السعاده، ص880.</ref>
 ==اسرار شناختی==
@@ خط ۱۶۴: / خط ۱۵۸: @@
 *جامع السعادات، محمد مهدی نراقی (۱۱۲۸۱۲۰۹ق)، به کوشش سید محمد کلانتر، نجف، دارالنعمان، ۱۳۸۲ق.
 *جرعه‌ای از صهبای حج، عبدالله جوادی آملی، تهران، انتشارات مشعر، ۱۳۷۸ش.
-*جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، محمد حسین نجفی (۱۲۶۶ق)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
-*الحج والعمرة فی الکتاب والسنه، محمد محمدی ری‌شهری، قم، دارالحدیث، ۱۳۷۶ش.
 *رسائل الشهید الثانی، زین الدین بن علی، شهید ثانی (۹۱۱۹۶۶ق)، قم، انتشارات مکتبه بصیرتی، بی‌تا.
 *السنن الکبری، احمد بن الحسین البیهقی (۳۸۴۴۵۸ق)، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۶ق.
@@ خط ۱۸۱: / خط ۱۷۴: @@
 *مجمع الزوائد و منبع الفوائد، علی بن ابی‌بکر الهیثمی (۸۰۷ق)، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۰۲ق.
 *المجموع شرح المهذب، یحیی بن شرف النووی (۶۳۱۶۷۶ق)، بیروت، دارالفکر.
-*المحاسن، احمد بن محمد بن خالد البرقی (۲۷۴ق)، به کوشش سید جلال الدین محدث ارموی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۲۶ش.
 *المحبّر، محمد بن حبیب(۲۴۵ق)، به کوشش ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، دارالافاق الجدیده، بی تا.
 *المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء، محمد بن شاه مرتضی فیض کاشانی (۱۰۰۶۱۰۹۱ق)، به کوشش علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۳ش.
@@ خط ۱۸۹: / خط ۱۸۲: @@
 *مصباح الشریعه، امام جعفر الصادق(ع) (۱۴۸ق)، بیروت، الاعلمی ۱۴۰۰ق.
 *المصنّف، عبدالرزاق الصنعانی (۲۱۱ق)، به کوشش حبیب الرحمن الاعظمی، بیروت، المجلس العلمی، ۱۳۹۰ق.
-*المعجم الکبیر، سلیمان بن احمد الطبرانی (۲۶۰۳۶۰ق)، به کوشش حمدی عبدالمجید السلفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ق.
 *معراج السعاده، احمد بن محمدمهدی النراقی (۱۱۸۵۱۲۴۵ق)، قم، انتشارات هجرت، چاپ دهم، ۱۳۸۳ش.
 *المقنعه، شیخ مفید محمد بن محمد بن النعمان (۳۳۶۴۱۳ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق.
 *من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق محمد بن علی بن بابویه (۳۱۱۳۸۱ق)، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
 *المهذب، القاضی عبدالعزیز بن نحریر البراج (۴۸۱ق)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۶ق.
-*المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمد حسین طباطبایی (۱۲۸۲۱۳۶۰ش)، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ۱۳۹۳ق.
 *تفسیر نور الثقلین، عبدعلی بن جمعه العروسی الحویزی (۱۱۱۲ق)، به کوشش سید هاشم رسولی محلاتی، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۳ش.
 *نهج البلاغه، شریف الرضی (م ۴۰۶ق)، شرح صبحی صالح، قم، دارالاسوه، ۱۴۱۵ق.