حج پیاده: تفاوت میان نسخه‌ها
←استطاعت بدون راحله
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
از منظر فقیهان شافعی،<ref>. فتح العزیز، ج7، ص7-12؛ مغنی المحتاج، ج1، ص463؛ الحاوی الکبیر، ج4، ص13.</ref> حنفی<ref>. بدائع الصنائع، ج2، ص122؛ البحر الرائق، ج2، ص548؛ حاشیة رد المحتار، ج2، ص506.</ref> و حنبلی<ref>. الشرح الکبیر، ج3، ص170؛ کشاف القناع، ج2، ص450؛ الانصاف، ج3، ص402-403.</ref> ادای حجة الاسلام با پای پیاده بر کسی که توانایی تأمین وسیله نقلیه را ندارد واجب نیست مگر اینکه ـ به نظر شافعیان و حنبلیان ـ فاصله فرد تا مکه کمتر از مسافت قصر (شکسته شدن نماز) یا ـ به نظر حنفیان ـ حج گزار از اهالی مکه باشد. دلیل آنان تفسیر استطاعت به زاد (توشه) و راحله (وسیله نقلیه) در سخن حضرت محمد اکرم(ص) است. اما مالکیان<ref>. نک: بدائع الصنائع، ج2، ص122؛ مواهب الجلیل، ج3، ص457-458؛ البیان و التحصیل، ج4، ص12.</ref> و معدودی از فقهای امامی<ref>. المعتبر، ج2، ص752؛ منتهی المطلب، ج10، ص77؛ مناسک حج، ص10-12.</ref> انجام دادن حجة الاسلام را با پای پیاده بر کسی که توانایی راه رفتن داشته باشد، واجب شمرده‌اند، هرچند توانایی تهیه وسیله نقلیه را نداشته باشد. برخی مالکیان در این باره به آیه ۲۷ حج /۲۲استناد کرده‌اند.<ref>. البیان و التحصیل، ج4، ص12.</ref> | از منظر فقیهان شافعی،<ref>. فتح العزیز، ج7، ص7-12؛ مغنی المحتاج، ج1، ص463؛ الحاوی الکبیر، ج4، ص13.</ref> حنفی<ref>. بدائع الصنائع، ج2، ص122؛ البحر الرائق، ج2، ص548؛ حاشیة رد المحتار، ج2، ص506.</ref> و حنبلی<ref>. الشرح الکبیر، ج3، ص170؛ کشاف القناع، ج2، ص450؛ الانصاف، ج3، ص402-403.</ref> ادای حجة الاسلام با پای پیاده بر کسی که توانایی تأمین وسیله نقلیه را ندارد واجب نیست مگر اینکه ـ به نظر شافعیان و حنبلیان ـ فاصله فرد تا مکه کمتر از مسافت قصر (شکسته شدن نماز) یا ـ به نظر حنفیان ـ حج گزار از اهالی مکه باشد. دلیل آنان تفسیر استطاعت به زاد (توشه) و راحله (وسیله نقلیه) در سخن حضرت محمد اکرم(ص) است. اما مالکیان<ref>. نک: بدائع الصنائع، ج2، ص122؛ مواهب الجلیل، ج3، ص457-458؛ البیان و التحصیل، ج4، ص12.</ref> و معدودی از فقهای امامی<ref>. المعتبر، ج2، ص752؛ منتهی المطلب، ج10، ص77؛ مناسک حج، ص10-12.</ref> انجام دادن حجة الاسلام را با پای پیاده بر کسی که توانایی راه رفتن داشته باشد، واجب شمرده‌اند، هرچند توانایی تهیه وسیله نقلیه را نداشته باشد. برخی مالکیان در این باره به آیه ۲۷ حج /۲۲استناد کرده‌اند.<ref>. البیان و التحصیل، ج4، ص12.</ref> | ||
==نذر== | |||
از دیدگاه مشهور فقیهان امامی، نذر حج پیاده صحیح و ادای آن واجب است.<ref>. مرآة العقول، ج17، ص164؛ الروضة البهیه، ج2، ص182.</ref> ادای حج توسط نذر کننده به صورت سواره با وجود توان بر پیاده‌روی، به استناد احادیث<ref>. الاستبصار، ج2، ص149.</ref> نذر را ساقط نکرده و اعاده حج را، در صورت معین نشدن سال حج در نذر، واجب می‌سازد. در این حج لازم است مسافتی که در حج اول سواره طی شده، پیاده پیموده شود.<ref>. المقنعه، ص441، 565؛ السرائر، ج3، ص61؛ جواهر الکلام، ج35، ص384.</ref> برخی امامیان بر آن‌اند که در اعاده حج باید همه مسیر (چه مسافتی که در حج نخست پیاده طی شده و چه مسافتی که سواره طی شده) با پای پیاده پیموده شود.<ref>. المختصر النافع، ص76؛ مختلف الشیعه، ج4، ص379؛ جواهر الکلام، ج35، ص385.</ref> به نظر بیشتر امامیان در فرض ناتوانی حج گزار از پیاده‌روی و پیمودن مسیر به صورت سواره در بخشی از راه کفاره‌ای بر عهده او نخواهد بود<ref>. المقنعه، ص441، 565؛ السرائر، ج3، ص61.</ref> و معدودی از آنان در چنین صورتی پرداخت کفاره را واجب دانسته‌اند.<ref>. المبسوط فی فقه الامامیه، ج1، ص302؛ وسائل الشیعه، ج23، ص322.</ref> همچنین ناتوانی از حج پیاده به سبب وجود موانع، وجوب آن را ساقط می‌کند.<ref>. العروة الوثقی، ج4، ص527؛ تحریر الوسیله، ج1، ص390.</ref> به تصریح برخی فقیهان امامی، در غیر موارد اضطرار سوار شدن بر کشتی در مقام ادای نذر حج پیاده جایز نیست و در فرض اضطرار نیز لازم است حج گزار در کشتی بایستد.<ref>. العروة الوثقی، ج4، ص527.</ref> به نظر برخی فقیهان امامی، چنانچه این اضطرار از زمان نذر موجود باشد، نذر منعقد نمی‌گردد.<ref>. تحریر الوسیله، ج1، ص390.</ref> شماری از امامیان انعقاد نذر حج پیاده را منوط به افضل بودن حج پیاده بر حج سواره دانسته‌اند.<ref>. غایة المراد، ج3، ص446-447؛ عیون الحقائق، ج2، ص262؛ جواهر الکلام، ج35، ص383.</ref> | |||
به نظر برخی فقیهان حنفی<ref>. البحر الرائق، ج3، ص132-133؛ حاشیة رد المحتار، ج2، ص507.</ref> ومالکی<ref>. المدونة الکبری، ج1، ص465-466؛ رساله ابن ابی زید، ص433؛ الثمر الدانی، ص433.</ref> پیاده‌روی در حج با نذر یا قسم واجب می‌شود و در این صورت، اگر حج به شکل سواره ادا شود، باید اعاده گردد و در صورت اعاده نشدن، لازم است حیوانی به عنوان کفاره قربانی شود. | |||
از دیگر موضوعات درباره نذر حج پیاده، تعیین نقطه آغاز و پایان پیاده‌روی در ادای این نذر است. بیشتر فقهای امامی<ref>. قواعد الاحکام، ج3، ص287؛ کشف اللثام، ج9، ص86؛ الروضة البهیه، ج2، ص181.</ref> و اهل سنت<ref>. المبسوط، سرخسی، ج4، ص131؛ مختصر المزنی، ص297؛ مواهب الجلیل، ج4، ص512، 515.</ref> به ادله‌ای چون احادیث و فهم عرفی، نقطه آغاز حرکت در حج پیاده را محل سکونت نذرکننده شمرده و برخی هم آن را محل نذر دانسته‌اند.<ref>. مختلف الشیعه، ج8، ص189-190؛ مجمع الفائده، ج6، ص122؛ عیون الحقائق، ج2، ص262.</ref> شماری از امامیان<ref>. مدارک الاحکام، ج7، ص103؛ جواهر الکلام، ج35، ص383؛ العروة الوثقی، ج4، ص526.</ref> و اهل سنت<ref>. فتح الباری، ج11، ص511؛ نیل الاوطار، ج9، ص148؛ الکافی فی فقه اهل المدینه، ص201.</ref> آغاز وجوب پیاده‌روی را زمان احرام تعیین کرده‌اند. در این باره اقوال دیگری نیز مطرح شده است.<ref>. نک: مصباح الهدی، ج11، ص276؛ کتاب الحج، ج1، ص419-420؛ فقه الصادق، ج9، ص326.</ref> درباره پایان موضع پیاده‌روی نیز اقوال مختلفی ذکر شده است، از جمله: طواف افاضه<ref>. الکافی فی فقه اهل المدینه، ص201.</ref>؛ طواف نساء<ref>. الدروس الشرعیه، ج1، ص319؛ غایة المرام، ج1، ص398.</ref> و رمی جمرات.<ref>. الروضة البهیه، ج2، ص181؛ مدارک الاحکام، ج7، ص103؛ جواهر الکلام، ج35، ص386.</ref> البته به تصریح برخی فقیهان موضوع ابتدا و انتهای مسیر پیاده‌روی در حج نذری هنگامی مطرح می‌شود که نذر کننده در نذر خود این دو مکان را مشخص نکرده باشد.<ref>. تحریر الوسیله، ج1، ص390؛ معتمد العروه، ج1، ص449؛ جامع المسائل، ج2، ص223.</ref> گفتنی است بر پایه فقه امامی، نذر پیاده‌روی به سوی مسجد النبی و حرم امامان علیهم السلام و نیز برای ادای مناسک عمره هم الزام‌آور است.<ref>. الجامع للشرائع، ص424-425؛ تحریر الاحکام، ج4، ص356.</ref> | |||
==ادای برخی مناسک با پای پیاده== | ==ادای برخی مناسک با پای پیاده== | ||