ابورغال: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابورِغال''' راهنمای [[اصحاب فیل]] هنگام حمله به [[مکه]]. وی از اهالی [[طائف]] بود که بنابر درخواست [[ابرهه]] به عنوان راهنما، اصحاب فیل را همراهی کرد.

قبری در مُغَمَّس به وی نسبت داده شده است که مردم به آن سنگ می‌زنند. همچنین در روایتی بیان شده است که پیامبر(ص) خبر داد که داخل قبر ابورغال شمش طلا وجود دارد و مسلمانان قبر وی را شکافتند و آن شمش را بیرون آوردند.

شخص دیگری نیز به اسم ابورغال در تاریخ وجود دارد که از بزرگان [[قوم ثمود]] بود که با توقف در حرم الهی، از عذاب آسمانی بر قوم ثمود، در امان ماند.

از نام و زندگی ابورِغال چندان آگاهی در دست نیست. بر پایه گزارشی، آن‌گاه که [[ابرهه]] ۴۰ سال پیش از [[بعثت]] یا ۵۵ روز پیش از ولادت [[پیامبر(ص)|پیامبر گرامی(ص)]] برای ویران‌کردن [[کعبه]] به [[مکه]] لشکر کشید، در راه به [[طائف]] رسید و از اهالی این شهر خواست تا راهنمایی در اختیار او بگذارند و آنان ابورِغال، از غلامان طائف، را در اختیار او نهادند.<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۵۵۲؛ معجم البلدان، ج۵، ص۱۶۱؛ سبل الهدی، ج۱، ص۲۱۷.</ref> گویند: او در همین سفر در [[مغمس|مُغَمَّس]]، دو میلی [[غمیر|غُمیر]]، جایی میان [[ذات عرق|ذات عِرقْ]] یعنی میقات [[عراق|عراقیان]]، و [[بستان]]<ref>معجم البلدان، ج۴، ص۲۱۳؛ المفصل، ج۷، ص۳۴۳؛ المعالم الاثیره، ص۲۲۲.</ref> درگذشت.<ref>جامع البیان، ج۳۰، ص۳۸۷.</ref> قبری که مردم در مُغَمَّس بدان سنگ می‌زنند، قبر اوست.<ref>جامع البیان، ج۳۰، ص۳۸۷؛ تفسیر سمعانی، ج۶، ص۲۸۳.</ref> سنگ زدن به قبر او به صورت سنت درآمده<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۳۱؛ الاغانی، ج۴، ص۲۹۹.</ref> و در اشعار<ref>البدایة و النهایه، ج۲، ص۲۱۳؛ تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۶۱.</ref> و امثال عرب شهرت یافته است.<ref>مسند احمد، ج۲، ص۱۴؛ المحلی، ج۹، ص۳۵۱.</ref> [[ابن‌ اسحاق]] بی‌آن‌که از ابورِغال یاد کند، نام راهنمای ابرهه را نفیل دانسته است.<ref>سیره ابن اسحاق، ج۱، ص۳۸.</ref>

ناسازگاری گزارش‌ها درباره ابورغال موجب شده است تا برخی محققان در وجود او تردید کنند و وی را شخصیتی افسانه‌ای بدانند.<ref>دائرة المعارف الاسلامیه، ج۱، ص۳۴۰.</ref> بر پایه نقل ابن کثیر، تشابه اسمی میان ابورِغال راهنمای اصحاب فیل با ابورغال پیش از او موجب شده تا مردم قبر هر دو را سنگباران کنند.<ref>البدایة و النهایه، ج۲، ص۲۱۳.</ref>

در برخی منابع از فردی با کنیه ابورغال یاد شده که فاصله زمانی بسیاری با راهنمای اصحاب فیل داشته است. او را از بزرگان [[قوم ثمود]] دانسته‌اند<ref>صحیح ابن حبان، ج۱۴، ص۷۸؛ معجم البلدان، ج۳، ص۵۳؛ البدایة و النهایه، ج۱، ص۱۵۷-۱۵۸؛ ج۴، ص۳۹۷.</ref> که هنگام نزول عذاب بر ثمود، در [[حرم الهی]] بود و بدین روی از عذاب آسمانی در امان ماند. اما آن‌گاه که حرم الهی را ترک کرد، عذاب بر او نازل گشت و او را کشت.<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۱۶۲؛ السیرة النبویه، ج۱، ص۳۲؛ السیرة الحلبیه، ج۳، ص۷۶-۷۷.</ref> برخی این ابورغال را کُنیه زید بن مِخلف<ref>معجم البلدان، ج۳، ص۵۳؛ المفصل، ج۴، ص۱۴۹.</ref>، قُسِی بن مُنَبّه بن نبیت، جد اعلای ثقیف<ref>الاغانی، ج۴، ص۲۹۸.</ref> یا قسی برده ابورِغال<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۳۱.</ref> دانسته‌اند. گویند: آن‌گاه که [[پیامبر(ص)|پیامبر گرامی(ص)]] پس از [[فتح مکه]] به سال هشتم ق. به [[طائف]] رفت، به مردم خبر داد که در قبر ابورغال زید بن مِخْلَف شمشی طلا هست. مردم قبر او را شکافتند و آن شمش را بیرون آوردند. فقیهان [[اهل‌ سنت]] این رخداد را دلیلی بر جواز نبش قبر [[کافر|کافران]] برای به‌ دست آوردن مال دانسته‌اند.<ref>سنن ابی داود، ج۲، ص۵۴؛ کشاف القناع، ج۲، ص۱۶۸؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۶۰.</ref>

== پانویس ==

== منابع ==