پرش به محتوا

سعی: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:
==واجبات==
==واجبات==
در تعداد واجبات سعي و موارد آن ميان فقیهان امامیه و اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد: برخي از فقیهان اماميه واجبات سعي را سه مورد (شروع از صفا، ختم به مروه و هفت شوط)<ref>. الجمل و العقود، ص141؛ المهذب، ج‌1، ص239.</ref> ذکر کرده‌اند؛ عده‌اي با افزودن نيت، آنها را چهار مورد<ref>.  شرائع الإسلام، ج‌1، ص204؛ مدارک الاحکام، ج8، ص205-206؛ الحدائق الناضرة، ج‌16، ص265.</ref>دانسته‌اند.  
در تعداد واجبات سعي و موارد آن ميان فقیهان امامیه و اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد: برخي از فقیهان اماميه واجبات سعي را سه مورد (شروع از صفا، ختم به مروه و هفت شوط)<ref>. الجمل و العقود، ص141؛ المهذب، ج‌1، ص239.</ref> ذکر کرده‌اند؛ عده‌اي با افزودن نيت، آنها را چهار مورد<ref>.  شرائع الإسلام، ج‌1، ص204؛ مدارک الاحکام، ج8، ص205-206؛ الحدائق الناضرة، ج‌16، ص265.</ref>دانسته‌اند.  
#'''نیت''': به باور فقیهان اماميه در سعی نیت واجب است<ref>. تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص132؛ شرائع الإسلام، ج‌1، ص204؛ الروضة البهية، ج‌2، ص 263‌.</ref>و اخلال در آن چه عمدي و چه سهوي، سعی را باطل مي¬کند.<ref>. تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص 132؛ منتهى المطلب، ج‌10، ص406.</ref>
 
#'''شروع از صفا و ختم به مروه''': به نظر فقهاي شيعه<ref>. المبسوط(السرخسی)، ج‌1، ص: 362؛ شرائع الإسلام ، ج‌1، ص: 204؛ تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص: 132.</ref> و اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص 70،78؛ المبسوط(سرخسی)، ج4، ص12،13؛ المغني، ج3،ص406.</ref> سعي بايد از صفا آغاز و به مروه ختم شود. <ref group="یادداشت">یادآوری می‌شود، چون قسمتی از صفا و مروه را برداشته‌اند، بخشی از راه شیب‌دار و محوطه مسطح نیز جزء کوه حساب می‌شود، لذا همین‌که از بالای قسمت شیب‌دار، سعی را آغاز کنند صحیح است و رفتن بالای صخره‌ها لازم نیست و بر مروه نیز پس از بالا رفتن از قسمت شیب‌دار و رسیدن به قسمت مُسطح کافی است.</ref>
====نیت====
#'''هفت مرتبه سعی کردن''': به نظر فقیهان اماميه<ref>. المبسوط(سرخسی)، ج1، ص 362؛ مدارک الاحکام، ج8، ص207؛ الروضة البهية، ج‌2، ص263‌.</ref>و اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص 63،71؛ بدائع الصنائع، ج2، ص134؛ الفقه الاسلامی و أدلته، ج3، ص2229.</ref>سعی کننده باید بين صفا و مروه هفت مرتبه سعي کند.
به باور فقیهان اماميه در سعی نیت واجب است<ref>. تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص132؛ شرائع الإسلام، ج‌1، ص204؛ الروضة البهية، ج‌2، ص 263‌.</ref>و اخلال در آن چه عمدي و چه سهوي، سعی را باطل مي¬کند.<ref>. تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص 132؛ منتهى المطلب، ج‌10، ص406.</ref>
#'''توجه به صفا و مروه هنگام سعی''': در حال سعی، وقتی که از صفا به مروه می‌رود باید رو به مروه باشد و نیز وقتی به‌طرف صفا برمی‌گردد باید رو به صفا باشد پس اگر عقب عقب حركت كند يا با پهلو به طرف صفا يا مروه حرکت كند، سعی او باطل است؛<ref>. مدارك الأحكام، ج‌8، ص207؛ مستند الشيعة، ج‌12، ص170؛ الحدائق الناضرة، ج‌16، ص 268.</ref>
====شروع از صفا و ختم به مروه====
#'''موالات در اشواط سعي''': در وجوب موالات در اشواط سعی، اختلاف نظر وجود دارد: گروهي از فقیهان اماميه<ref>. تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص141؛ الدروس الشرعیه، ج‌1، ص411؛ مستند الشيعة، ج‌12، ص 185.</ref>با استناد به اطلاق روايات و نص برخي روايات دیگر مانند صحيحه حلبي و ابن عمار و أزرق و اصل عدم اشتراط، قائل به عدم وجوب موالات شده اند.<ref>. مستند الشيعة، ج‌12، ص185؛ ر.ک: المعتمد فی شرح المناسک، ج‌5، ص64 ،66.</ref>
به نظر فقهاي شيعه<ref>. المبسوط(السرخسی)، ج‌1، ص: 362؛ شرائع الإسلام ، ج‌1، ص: 204؛ تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص: 132.</ref> و اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص 70،78؛ المبسوط(سرخسی)، ج4، ص12،13؛ المغني، ج3،ص406.</ref> سعي بايد از صفا آغاز و به مروه ختم شود. <ref group="یادداشت">یادآوری می‌شود، چون قسمتی از صفا و مروه را برداشته‌اند، بخشی از راه شیب‌دار و محوطه مسطح نیز جزء کوه حساب می‌شود، لذا همین‌که از بالای قسمت شیب‌دار، سعی را آغاز کنند صحیح است و رفتن بالای صخره‌ها لازم نیست و بر مروه نیز پس از بالا رفتن از قسمت شیب‌دار و رسیدن به قسمت مُسطح کافی است.</ref>
====هفت مرتبه سعی کردن====
به نظر فقیهان اماميه<ref>. المبسوط(سرخسی)، ج1، ص 362؛ مدارک الاحکام، ج8، ص207؛ الروضة البهية، ج‌2، ص263‌.</ref>و اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص 63،71؛ بدائع الصنائع، ج2، ص134؛ الفقه الاسلامی و أدلته، ج3، ص2229.</ref>سعی کننده باید بين صفا و مروه هفت مرتبه سعي کند.
====توجه به صفا و مروه هنگام سعی====
در حال سعی، وقتی که از صفا به مروه می‌رود باید رو به مروه باشد و نیز وقتی به‌طرف صفا برمی‌گردد باید رو به صفا باشد پس اگر عقب عقب حركت كند يا با پهلو به طرف صفا يا مروه حرکت كند، سعی او باطل است؛<ref>. مدارك الأحكام، ج‌8، ص207؛ مستند الشيعة، ج‌12، ص170؛ الحدائق الناضرة، ج‌16، ص 268.</ref>
====موالات در اشواط سعي====
در وجوب موالات در اشواط سعی، اختلاف نظر وجود دارد: گروهي از فقیهان اماميه<ref>. تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص141؛ الدروس الشرعیه، ج‌1، ص411؛ مستند الشيعة، ج‌12، ص 185.</ref>با استناد به اطلاق روايات و نص برخي روايات دیگر مانند صحيحه حلبي و ابن عمار و أزرق و اصل عدم اشتراط، قائل به عدم وجوب موالات شده اند.<ref>. مستند الشيعة، ج‌12، ص185؛ ر.ک: المعتمد فی شرح المناسک، ج‌5، ص64 ،66.</ref>
به نظر مشهور فقیهان امامیه توقف و نشستن در اثنای سعی برای استراحت در صفا یا مروه و یا میان آن دو جایز است. دلیل این امر افزون بر اصل جواز، روایات متعددی از اهل بیت(ع) است.<ref>. مختلف الشیعه، ج4، ص214؛ الحدائق الناضره، ج16، ص273؛ سداد العباد، ص325-326.</ref>در مقابل در حدیثی از امام صادق(ع) نشستن در اثنای سعی به جز در صورت خستگی و مشقت زیاد منع شده است.<ref>. الکافی، ج4، ص437؛ وسائل الشیعه، ج13، ص502.</ref>برخی از فقیهان امامیه نیز با استناد به روایت یاد شده، نشستن هنگام سعی را در غیر صورت خستگی و مشقت جایز ندانسته اند،<ref>. مختلف الشیعه، ج4، ص214؛ کشف اللثام، ج6، ص28.</ref>
به نظر مشهور فقیهان امامیه توقف و نشستن در اثنای سعی برای استراحت در صفا یا مروه و یا میان آن دو جایز است. دلیل این امر افزون بر اصل جواز، روایات متعددی از اهل بیت(ع) است.<ref>. مختلف الشیعه، ج4، ص214؛ الحدائق الناضره، ج16، ص273؛ سداد العباد، ص325-326.</ref>در مقابل در حدیثی از امام صادق(ع) نشستن در اثنای سعی به جز در صورت خستگی و مشقت زیاد منع شده است.<ref>. الکافی، ج4، ص437؛ وسائل الشیعه، ج13، ص502.</ref>برخی از فقیهان امامیه نیز با استناد به روایت یاد شده، نشستن هنگام سعی را در غیر صورت خستگی و مشقت جایز ندانسته اند،<ref>. مختلف الشیعه، ج4، ص214؛ کشف اللثام، ج6، ص28.</ref>
همچنين فقیهان امامیه با استناد به  روايات، قطع سعي براي اقامه نماز<ref>. المبسوط في فقه الإمامية، ج‌1، ص362؛ مجمع الفائدة، ج‌7، ص169-170؛ المجموع، ج8، ص 65-78.</ref> و قضاء حاجت خود يا غير را جایز شمرده اند.<ref>. المبسوط في فقه الإمامية، ج‌1، ص362؛ مسالك الأفهام(شهید الثانی)، ج‌2، ص358-363؛ المجموع، ج8، ص65.</ref>
همچنين فقیهان امامیه با استناد به  روايات، قطع سعي براي اقامه نماز<ref>. المبسوط في فقه الإمامية، ج‌1، ص362؛ مجمع الفائدة، ج‌7، ص169-170؛ المجموع، ج8، ص 65-78.</ref> و قضاء حاجت خود يا غير را جایز شمرده اند.<ref>. المبسوط في فقه الإمامية، ج‌1، ص362؛ مسالك الأفهام(شهید الثانی)، ج‌2، ص358-363؛ المجموع، ج8، ص65.</ref>
#سعی از راه متعارف: به اعتقاد فقهاي اماميه و اهل سنت سعي بايد از راه متعارف ميان صفا و مروه باشد.<ref>. مستند الشيعة، ج‌12، ص170؛ الحدائق الناضرة، ج‌16، ص 268؛ المجموع، ج8، ص76.</ref> پس اگر از راه غيرمتعارف سعی کند، مانند این که از ميان مسجد الحرام به مروه رود يا به صفا بازگردد، مجزي نخواهد بود،<ref>.  مستند الشيعة، ج‌12، ص 170؛ الحدائق الناضرة، ج‌16، ص 268؛ جواهر الكلام، ج‌19، ص: 423.</ref>
====سعی از راه متعارف====
#'''پیمودن همه مسافت میان صفا و مروه''': به نظر فقیهان شیعه<ref>. جواهر الکلام، ج19، ص419؛ مهذب الاحکام ، ج14، ص128؛ مناسک الحج، سیستانی، ص171.</ref>و اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص69؛ اعانة الطالبین، ج2، ص328؛ کشاف القناع، ج2، ص566.</ref> در سعی میان صفا و مروه طی کردن همه مسافت میان صفا و مروه واجب است، از این رو اگر به اندازه یک قدم از مسافت یاد شده را سعی نکند سعی صحیح نخواهد بود. برخی از فقیهان امامیه در طی کردن مسافت یاد شده با استناد به ادله وجوب سعی دقت عقلی را لازم دانسته<ref>. کتاب الحج، محقق داماد، ج3، ص607.</ref>و برخی این امر را بنا بر احتیاط لازم دانسته اند،<ref>. مناسک الحج، سیستانی، ص171.</ref> اما عده ای دیگر دقت یاد شده را لازم ندانسته و برآنند که صدق عرفی پیمودن مسافت یاد شده کفایت می کند.<ref>. سند العروة الوثقی، ج3، ص383؛ تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، ج5، ص15.</ref>
به اعتقاد فقهاي اماميه و اهل سنت سعي بايد از راه متعارف ميان صفا و مروه باشد.<ref>. مستند الشيعة، ج‌12، ص170؛ الحدائق الناضرة، ج‌16، ص 268؛ المجموع، ج8، ص76.</ref> پس اگر از راه غيرمتعارف سعی کند، مانند این که از ميان مسجد الحرام به مروه رود يا به صفا بازگردد، مجزي نخواهد بود،<ref>.  مستند الشيعة، ج‌12، ص 170؛ الحدائق الناضرة، ج‌16، ص 268؛ جواهر الكلام، ج‌19، ص: 423.</ref>
====پیمودن همه مسافت میان صفا و مروه====
به نظر فقیهان شیعه<ref>. جواهر الکلام، ج19، ص419؛ مهذب الاحکام ، ج14، ص128؛ مناسک الحج، سیستانی، ص171.</ref>و اهل سنت<ref>. المجموع، ج8، ص69؛ اعانة الطالبین، ج2، ص328؛ کشاف القناع، ج2، ص566.</ref> در سعی میان صفا و مروه طی کردن همه مسافت میان صفا و مروه واجب است، از این رو اگر به اندازه یک قدم از مسافت یاد شده را سعی نکند سعی صحیح نخواهد بود. برخی از فقیهان امامیه در طی کردن مسافت یاد شده با استناد به ادله وجوب سعی دقت عقلی را لازم دانسته<ref>. کتاب الحج، محقق داماد، ج3، ص607.</ref>و برخی این امر را بنا بر احتیاط لازم دانسته اند،<ref>. مناسک الحج، سیستانی، ص171.</ref> اما عده ای دیگر دقت یاد شده را لازم ندانسته و برآنند که صدق عرفی پیمودن مسافت یاد شده کفایت می کند.<ref>. سند العروة الوثقی، ج3، ص383؛ تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، ج5، ص15.</ref>


==احکام==
==احکام==