پرش به محتوا

بیت الضراح: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۳ ژانویهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:


بنا بر روایات‌ و تفاسیر، [[بیت الضراح]] چهار ستون از جنس زمرد،  یاقوت سرخ<ref>الدر المنثور، ج1، ص128؛ بحار الانوار، ج55، ص59.</ref> و یا مروارید سفید دارد.<ref>مجمع البیان، ج1، ص389؛ عوالی اللئالی، ج2، ص84.</ref>
بنا بر روایات‌ و تفاسیر، [[بیت الضراح]] چهار ستون از جنس زمرد،  یاقوت سرخ<ref>الدر المنثور، ج1، ص128؛ بحار الانوار، ج55، ص59.</ref> و یا مروارید سفید دارد.<ref>مجمع البیان، ج1، ص389؛ عوالی اللئالی، ج2، ص84.</ref>
==بیت الضراح و فرشتگان==
==طواف فرشتگان بر گرد بیت الضراح==


بر پایه برخی روایات، پس از پرسش فرشتگان از چرایی آفرینش آدم و پاسخ خداوند درباره آگاه بودنش از چیزی که آن‌ها نمی‌دانند، فرشتگان به نشانه طلب بخشایش به [[عرش خداوند]] پناه بردند. خداوند خانه‌ای به نام «بیت الضراح» زیر [[عرش]] بنا نهاد و به فرشتگان فرمان داد آن را [[طواف]] و در آن‌جا طلب بخشایش کنند.<ref>الکافی، ج4، ص187-188؛ الدر المنثور، ج1، ص128؛ نک: تفسیر قمی، ج1، ص36-37.</ref>
بر پایه برخی روایات، پس از پرسش فرشتگان از چرایی آفرینش آدم و پاسخ خداوند درباره آگاه بودنش از چیزی که آن‌ها نمی‌دانند، فرشتگان به نشانه طلب بخشایش به [[عرش خداوند]] پناه بردند. خداوند خانه‌ای به نام «بیت الضراح» زیر [[عرش]] بنا نهاد و به فرشتگان فرمان داد آن را [[طواف]] و در آن‌جا طلب بخشایش کنند.<ref>الکافی، ج4، ص187-188؛ الدر المنثور، ج1، ص128؛ نک: تفسیر قمی، ج1، ص36-37.</ref>


روایتی نیز پیشینه [[طواف]] بیت الضراح از سوی فرشتگان را دو هزار سال پیش از [[آدم(ع)]] دانسته است.<ref>تفسیر قمی، ج1، ص45؛ عوالی اللئالی، ج2، ص96.</ref> در روایات آمده هر روز هفتاد هزار فرشته <ref>الکافی، ج4، ص187؛ عمدة القاری، ج4، ص44؛ ج17، ص28.</ref>در آن وارد می‌شوند و روز بعد فرشتگانی جایگزین آن‌ها می‌گردند؛ به گونه‌ای که هیچ‌گاه بار دیگر نوبت به آن‌ها نمی‌رسد.<ref name=":0">الکافی، ج4، ص189؛ مجمع الزوائد، ج7، ص113-114.</ref>فرشته‌ای به نام [[«رزین|«رزین»]] نیز خدمتکار بیت الضراح است.<ref>عمدة القاری، ج4، ص44؛ البحر المدید، ج5، ص485.</ref>
روایتی نیز پیشینه [[طواف]] بیت الضراح از سوی فرشتگان را دو هزار سال پیش از [[آدم(ع)]] دانسته است.<ref>تفسیر قمی، ج1، ص45؛ عوالی اللئالی، ج2، ص96.</ref> در روایات آمده هر روز هفتاد هزار فرشته <ref>الکافی، ج4، ص187؛ عمدة القاری، ج4، ص44؛ ج17، ص28.</ref>در آن وارد می‌شوند و روز بعد فرشتگانی جایگزین آن‌ها می‌گردند؛ به گونه‌ای که هیچ‌گاه بار دیگر نوبت به آن‌ها نمی‌رسد.<ref name=":0">الکافی، ج4، ص189؛ مجمع الزوائد، ج7، ص113-114.</ref>فرشته‌ای به نام [[رزین|«رزین»]] نیز خدمتکار بیت الضراح است.<ref>عمدة القاری، ج4، ص44؛ البحر المدید، ج5، ص485.</ref>
==بیت الضراح و بیت المعمور==
==بیت الضراح و بیت المعمور==


شماری از مفسران، <ref>جامع البیان، ج27، ص10؛ مجمع البیان، ج1، ص389؛ الکشاف، ج4، ص408.</ref> محدثان<ref>مجمع الزوائد، ج7، ص113؛ الوافی، ج12، ص30؛ مرآة العقول، ج17، ص9.</ref> و تاریخ‌نگاران<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص34؛ البدایة و النهایه، ج1، ص43.</ref>بیت الضراح را همان [[بیت المعمور]] دانسته‌اند که خداوند در آیه 4 [[سوره طور]] بدان سوگند یاد کرده است:({{قلم رنگ|سبز|وَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ}}). بر همین اساس، به ویژگی‌هایی همانند برای آن دو اشاره کرده‌اند. بعضی با تفاوت نهادن میان آن دو، [[ضراح]] را محاذی [[عرش]] در آسمان چهارم و [[بیت المعمور]] را محاذی ضراح در آسمان دنیا دانسته‌اند.<ref>بحار الانوار، ج6، ص97؛ مجمع البحرین، ج2، ص391؛ ج3، ص14.</ref>
شماری از مفسران، <ref>جامع البیان، ج27، ص10؛ مجمع البیان، ج1، ص389؛ الکشاف، ج4، ص408.</ref> محدثان<ref>مجمع الزوائد، ج7، ص113؛ الوافی، ج12، ص30؛ مرآة العقول، ج17، ص9.</ref> و تاریخ‌نگاران<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص34؛ البدایة و النهایه، ج1، ص43.</ref>بیت الضراح را همان [[بیت المعمور]] دانسته‌اند که خداوند در آیه 4 [[سوره طور]] بدان سوگند یاد کرده است:({{قلم رنگ|سبز|وَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ}}). بر همین اساس، به ویژگی‌هایی همانند برای آن دو اشاره کرده‌اند. بعضی با تفاوت نهادن میان آن دو، [[ضراح]] را محاذی [[عرش]] در آسمان چهارم و [[بیت المعمور]] را محاذی ضراح در آسمان دنیا دانسته‌اند.<ref>بحار الانوار، ج6، ص97؛ مجمع البحرین، ج2، ص391؛ ج3، ص14.</ref>


==بیت الضراح  وکعبه==
==شباهت کعبه و بیت‌الضراح==


در روایات آمده، بیت الضراح در آسمان حرمتی به‌اندازه حرمت [[کعبه]] در زمین دارد.<ref>الدر المنثور، ج6، ص117.</ref>بر پایه برخی روایات، خانه [[کعبه]] به دستور خداوند و به همان شکل بیت الضراح برای عبادت خداوند و توبه [[آدم(ع)]] و فرزندان وی بنا شده است.<ref>الکافی، ج4، ص188؛ الدر المنثور، ج1، ص128.</ref> افزون بر این، تشریع هفت دور [[طواف کعبه]] به سبب گردش هفت یا هفت هزار ساله فرشتگان گرداگرد [[بیت الضراح]] دانسته شده است.<ref>علل الشرائع، ج2، ص407؛ وسائل الشیعه، ج13، ص295.</ref> روایتی منسوب به [[علی(ع)]] به [[«ضراح»]] جداگانه‌ای محاذی [[کعبه]] در هر یک از آسمان‌های هفت‌گانه اشاره می‌کند.<ref>المصنف، ج5، ص29؛ فتح الباری، ج1، ص390.</ref>
در روایات آمده، بیت الضراح در آسمان حرمتی به‌اندازه حرمت [[کعبه]] در زمین دارد.<ref>الدر المنثور، ج6، ص117.</ref>بر پایه برخی روایات، خانه [[کعبه]] به دستور خداوند و به همان شکل بیت الضراح برای عبادت خداوند و توبه [[آدم(ع)]] و فرزندان وی بنا شده است.<ref>الکافی، ج4، ص188؛ الدر المنثور، ج1، ص128.</ref> افزون بر این، تشریع هفت دور [[طواف کعبه]] به سبب گردش هفت یا هفت هزار ساله فرشتگان گرداگرد [[بیت الضراح]] دانسته شده است.<ref>علل الشرائع، ج2، ص407؛ وسائل الشیعه، ج13، ص295.</ref> روایتی منسوب به [[علی(ع)]] به «ضراح» جداگانه‌ای محاذی [[کعبه]] در هر یک از آسمان‌های هفت‌گانه اشاره می‌کند.<ref>المصنف، ج5، ص29؛ فتح الباری، ج1، ص390.</ref>


==بیت الضراح در نگاه مفسران و فقها ==
==تفسیرها و آگاهی‌های دیگر  ==


شماری از مفسران به پشتوانه روایاتی که [[بیت الضراح]] را محاذی [[عرش]] و در یکی از آسمان‌ها می‌دانند و با برداشت کلی از آیات و روایت‌ها درباره احاطه [[عرش]] بر آسمان‌ها و زمین، استدلال کرده‌اند که میان شیء احاطه‌کننده و احاطه‌شده محاذات برقرار نمی‌شود و از این‌رو، محاذات یاد شده غیر جسمانی و معنوی است.<ref>المیزان، ج8، ص171.</ref>در روایت‌ها آمده است که کارنامه بهشتیان سمت درِ راست و کارنامه دوزخیان سمت درِ چپ [[بیت الضراح]] قرار دارد.<ref>بحار الانوار، ج5، ص330.</ref> در برخی منابع از آن با نام [[«عروب»]] یاد شده و آمده است که هر کس خدا را حمد و تسبیح گوید، از نوری بهره‌مند می‌شود که از بیت الضراح تا [[زمین هفتم (حریب)]] را فراخواهد گرفت.<ref>روح البیان، ج9، ص186.</ref>شماری از فقیهان خواندن [[نماز]] بر [[بام کعبه]] را تنها در حال اضطرار آن هم به شکلی جایز دانسته‌اند که [[نمازگزار]] بر پشت دراز کشیده باشد و رو به آسمان به سبب قرار گرفتن در برابر [[بیت الضراح]] و با اشاره [[نماز]] بخواند.<ref>النهایه، طوسی، ص101؛ المهذب، ج1، ص85.</ref>
در منابع تفسیری و روایی، برخی آگاهی‌ها و تفسیرهای دیگر نیز درباره بیت‌الضراح آمده که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
 
شماری از مفسران به پشتوانه روایاتی که [[بیت الضراح]] را محاذی [[عرش]] و در یکی از آسمان‌ها می‌دانند و با برداشت کلی از آیات و روایت‌ها درباره احاطه [[عرش]] بر آسمان‌ها و زمین، استدلال کرده‌اند که میان شیء احاطه‌کننده و احاطه‌شده محاذات برقرار نمی‌شود و از این‌رو، محاذات یاد شده غیر جسمانی و معنوی است.<ref>المیزان، ج8، ص171.</ref>
 
در روایت‌ها آمده است که کارنامه بهشتیان سمت درِ راست و کارنامه دوزخیان سمت درِ چپ [[بیت الضراح]] قرار دارد.<ref>بحار الانوار، ج5، ص330.</ref> در برخی منابع از آن با نام [[عروب|«عروب»]] یاد شده و آمده است که هر کس خدا را حمد و تسبیح گوید، از نوری بهره‌مند می‌شود که از بیت الضراح تا [[حریب|زمین هفتم (حریب)]] را فراخواهد گرفت.<ref>روح البیان، ج9، ص186.</ref>
 
شماری از فقیهان خواندن [[نماز]] بر [[بام کعبه]] را تنها در حال اضطرار آن هم به شکلی جایز دانسته‌اند که [[نمازگزار]] بر پشت دراز کشیده باشد و رو به آسمان به سبب قرار گرفتن در برابر [[بیت الضراح]] و با اشاره [[نماز]] بخواند.<ref>النهایه، طوسی، ص101؛ المهذب، ج1، ص85.</ref>


حدیثی درباره گفت‌وگوی [[پیامبر اسلام(ص)]] با دیگر [[پیامبران]] در بیت الضراح در شب [[معراج]] روایت شده است.<ref>المحتضر، ص43.</ref>برخی احتمال داده‌اند خداوند به نشانه بزرگداشت [[پیامبر(ص)]] آن را در [[شب معراج]] به آسمان ششم و سپس هفتم بالا برد و آن‌گاه به آسمان دنیا بازگرداند.<ref>عمدة القاری، ج17، ص28.</ref>
حدیثی درباره گفت‌وگوی [[پیامبر اسلام(ص)]] با دیگر [[پیامبران]] در بیت الضراح در شب [[معراج]] روایت شده است.<ref>المحتضر، ص43.</ref>برخی احتمال داده‌اند خداوند به نشانه بزرگداشت [[پیامبر(ص)]] آن را در [[شب معراج]] به آسمان ششم و سپس هفتم بالا برد و آن‌گاه به آسمان دنیا بازگرداند.<ref>عمدة القاری، ج17، ص28.</ref>


== جستارهای وابسته ==


* [[طواف]]
* [[بیت المعمور]]


==پیوند به بیرون==
[http://lib.eshia.ir/23019/1/2379 موسسه دائرة المعارف الاسلامي، دانشنامه جهان اسلام، برگرفته از مقاله بیت المعمور.]
[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4789/6433/73394/پیشینه-تاریخی-طواف/?SearchText پیشینه تاریخی طواف، مجله میقات حج زمستان 1372، شماره 6.]
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}