Automoderated users، دیوان‌سالاران، checkuser، ناظمان (CommentStreams)، developer، Moderators، مدیران
۹٬۹۱۹
ویرایش
خطبه غدیر خم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| وبگاه = [https://wikihaj.com/images/9/9a/%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D9%87_%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1.jpg محل ایراد خطبه غدیر] | | وبگاه = [https://wikihaj.com/images/9/9a/%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D9%87_%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1.jpg محل ایراد خطبه غدیر] | ||
}} | }} | ||
'''خطبه غدیر خم'''، سخنرانی [[پیامبر اکرم|پیامبر اکرم(ص)]] در بازگشت از [[حجة الوداع]] در سال دهم هجری به همراه بسیاری از مسلمانان، در محل معروفی به نام [[غدیر خم]] است. | '''خطبه غدیر خم'''، سخنرانی [[پیامبر اکرم|پیامبر اکرم(ص)]] در بازگشت از [[حجة الوداع]] در سال دهم هجری به همراه بسیاری از مسلمانان، در محل معروفی به نام [[غدیر خم]] است. پیامبر(ص) در این سخنرانی به [[امامت امام علی|ولایت]] و [[امامت امام علی|امامت امام علی(ع)]] پس از خودشان تصریح کردند. | ||
غیر از جمله اصلی خطبه، درباره دیگر سخنان پیامبر(ص) در سخنرانی غدیر خم | محتوای اصلی و جمله کلیدی این خطبه یعنی: «من کنت مولاه فعلی مولاه» (هر کس که من مولای او هستم، علی مولای اوست»، در منابع [[شیعه|شیعی]] و [[اهل‌سنت]] به شکل متواتر روایت شده است. این فراز از خطبه با عنوان [[حدیث غدیر]] شناخته می‌شود و از دلایل اصلی بر تعیین جانشینی امام علی(ع) از سوی پیامبر(ص) به شمار می‌رود. | ||
== | |||
منابع تاریخی و روایی، غیر از جمله اصلی خطبه، درباره دیگر سخنان پیامبر(ص) در سخنرانی غدیر خم اختلاف دارند. برخی منابع شیعی، خطبه‌ای طولانی از پیامبر(ص) را در این روز از زبان [[امام باقر(ع)]] نقل کرده‌اند. در منابع تاریخی و روایی اهل سنت نیز پاره‌های مختلفی از گفتار پیامبر و حاضران در ماجرای غدیر خم نقل شده است. | |||
==زمان و مکان == | |||
هنگام بازگشت از [[حجة الوداع]]، آیه 67 [[سوره مائده]] بر پیامبر نازل شد.<ref>تفسير القرآن المجيد، ج1، ص184؛ تفسير العياشي، ج1، ص332.</ref> در این آیه ضمن فرمان اکید بر اعلام ولایت علی بن ابی طالب(ع)، پیامبر(ص) از تاخیر در این زمینه برحذر داشته شده است، در این آیه ایمنی آن حضرت از خطرهای احتمالی و نگرانی‌های ایشان نسبت به واکنش مردم در مقابل اعلام ولایت امام علی (ع)، تضمین شده است. <ref>الارشاد، ج1،ص176؛ اعلام الورى،ج1، ص262.</ref> | هنگام بازگشت از [[حجة الوداع]]، آیه 67 [[سوره مائده]] بر پیامبر نازل شد.<ref>تفسير القرآن المجيد، ج1، ص184؛ تفسير العياشي، ج1، ص332.</ref> در این آیه ضمن فرمان اکید بر اعلام ولایت علی بن ابی طالب(ع)، پیامبر(ص) از تاخیر در این زمینه برحذر داشته شده است، در این آیه ایمنی آن حضرت از خطرهای احتمالی و نگرانی‌های ایشان نسبت به واکنش مردم در مقابل اعلام ولایت امام علی (ع)، تضمین شده است. <ref>الارشاد، ج1،ص176؛ اعلام الورى،ج1، ص262.</ref> | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۳: | ||
== حدیث غدیر == | == حدیث غدیر == | ||
{{اصلی|حدیث غدیر}} | {{اصلی|حدیث غدیر}} | ||
جمله کلیدی خطبه پیامبر در غدیر خم این جمله است: «من کنت مولاه فعلی مولاه» (هر کس که من مولای او هستم، علی مولای اوست). این عبارت که به [[حدیث غدیر]] معروف است در منابع [[شیعه|شیعی]] <ref>الخصال، ص66؛ الاحتجاج، ج1، ص59-60.</ref> و [[اهل‌سنت]] <ref>اسد الغابه، ج1، ص439؛ تاريخ اليعقوبي، ج2، ص112؛ البداية و النهايه، ج7، ص348-349.</ref> به شکل متواتر روایت شده است و از مستندات اصلی امامت و جانشینی امام علی(ع) به شمار می‌رود. | |||
==== اعتبار حدیث غدیر ==== | ==== اعتبار حدیث غدیر ==== | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۹: | ||
==خطبه غدیر در منابع اهل سنت== | ==خطبه غدیر در منابع اهل سنت== | ||
غیر از عبارت «من کنت مولاه فعلی مولاه» که مشترک بین روایات است، | غیر از عبارت «من کنت مولاه فعلی مولاه» که مشترک بین روایات است، بخش‌های دیگری از سخنان پیامبر(ص) در غدیر خم و پاسخ حاضران، به شکل‌های مختلف در منابع اهل سنت منعکس شده است: | ||
* در برخی، دعای پیامبر(ص) در حق امام علی(ع) نیز آمده است. <ref>مسند احمد، ج1، ص152.</ref> | * در برخی، دعای پیامبر(ص) در حق امام علی(ع) نیز آمده است. <ref>مسند احمد، ج1، ص152.</ref> | ||
* برخی گزارش‌ها اشاره دارد که پیامبر ابتدا از مردم در مورد اولویت خود نسبت به امور آنان سوال پرسید و سپس ولایت حضرت علی(ع) را به آنان اعلام نمود. <ref>مسند احمد، ج4، ص347؛ سنن ابن ماجه ،ج1،ص45؛سنن الترمذي،ج5،ص297.</ref> | * برخی گزارش‌ها اشاره دارد که پیامبر ابتدا از مردم در مورد اولویت خود نسبت به امور آنان سوال پرسید و سپس ولایت حضرت علی(ع) را به آنان اعلام نمود. <ref>مسند احمد، ج4، ص347؛ سنن ابن ماجه ،ج1،ص45؛سنن الترمذي،ج5،ص297.</ref> | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۹: | ||
====تردیدها درباره این روایت از خطبه==== | ====تردیدها درباره این روایت از خطبه==== | ||
برخی به دلایلی همچون نبود اين متن در [[کتب اربعه شيعه]] و منابع دست اول، طولاني بودن خطابه برخلاف معمول خطابه هاي برجا مانده از [[پيامبر اکرم|پيامبراکرم]]، نام بردن از امامان دوازده گانه، اشاره نکردن به معيدان (تکرار کنندگان خطبه برای جمعیت)، فهرست کردن [[فضايل امام علي]](ع) و تکرار مطالب در آن در اصالت و درستی این روایت از خطبه پیامبر تردید کرده‌اند. <ref> مجموعه مقالات کنگره بین المللی غدیر و انسجام اسلامی(( جایگاه غدیر در سقیفه))</ref> | برخی به دلایلی همچون نبود اين متن در [[کتب اربعه شيعه]] و منابع دست اول، طولاني بودن خطابه برخلاف معمول خطابه هاي برجا مانده از [[پيامبر اکرم|پيامبراکرم]]، نام بردن از امامان دوازده گانه، اشاره نکردن به معيدان (تکرار کنندگان خطبه برای جمعیت)، فهرست کردن [[فضايل امام علي]](ع) و تکرار مطالب در آن در اصالت و درستی این روایت از خطبه پیامبر تردید کرده‌اند. <ref> مجموعه مقالات کنگره بین المللی غدیر و انسجام اسلامی(( جایگاه غدیر در سقیفه))</ref> | ||
====پاسخ به تردیدها==== | ====یک پاسخ به تردیدها==== | ||
در جواب می‌توان گفت که در خطبه شواهدی برای بسیاری از فراز‌های این خطبه در روایات اهل سنت یافت می‌شود که هرکدام بیان کننده قسمتی از واقعه غدیر است، مانند نقل‌های حذیفه بن یمان<ref>المعجم الكبير، ج3، ص180.</ref> و ابی الطفیل <ref>ترتيب الأمالي الخميسية للشجري، ج1، ص190.</ref> از این خطبه و حدیث پیشوایان دوازده گانه اهل سنت که به روایت جابر بن سمره در حجه الوداع در منابع معتبر نزد اهل سنت وجود دارد و جانشینان پیامبر را که شکست ناپذیری و عزت [[اسلام]] در سایه آنان است دوازده نفر از [[قریش]] معرفی می‌کند.<ref>المعجم الكبير، ج2، ص196؛ صحيح البخاري ،ج8،ص127.</ref>از سوی دیگر در روايات اهل تسنن خطبه غدير از چند سطر تا چند صفحه نقل شده است، كه عبارات آنها به برخی فصول خطبه مفصل مندرج در [[منابع شیعی]] نزدیک است و این احتمال که خطبه در اصل بلند بوده و در منابع اهل سنت تنها بخش‌هایی از آن منعکس شده وجود دارد. | در جواب می‌توان گفت که در خطبه شواهدی برای بسیاری از فراز‌های این خطبه در روایات اهل سنت یافت می‌شود که هرکدام بیان کننده قسمتی از واقعه غدیر است، مانند نقل‌های حذیفه بن یمان<ref>المعجم الكبير، ج3، ص180.</ref> و ابی الطفیل <ref>ترتيب الأمالي الخميسية للشجري، ج1، ص190.</ref> از این خطبه و حدیث پیشوایان دوازده گانه اهل سنت که به روایت جابر بن سمره در حجه الوداع در منابع معتبر نزد اهل سنت وجود دارد و جانشینان پیامبر را که شکست ناپذیری و عزت [[اسلام]] در سایه آنان است دوازده نفر از [[قریش]] معرفی می‌کند.<ref>المعجم الكبير، ج2، ص196؛ صحيح البخاري ،ج8،ص127.</ref>از سوی دیگر در روايات اهل تسنن خطبه غدير از چند سطر تا چند صفحه نقل شده است، كه عبارات آنها به برخی فصول خطبه مفصل مندرج در [[منابع شیعی]] نزدیک است و این احتمال که خطبه در اصل بلند بوده و در منابع اهل سنت تنها بخش‌هایی از آن منعکس شده وجود دارد. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||