پرش به محتوا

مسجد غمامه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۵۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۹ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۶: خط ۵۶:
'''مسجد غَمامه''' در [[کشور عربستان]] در محلی به نام [[مناخه]] که میدان وسیع در کنار [[شهر مدینه]] است قرار دارد؛ این محل از زمان [[رسول خدا(ص)]] محل اقامه [[نماز عید]] بوده و هر سال، آن حضرت و سپس خلفا، در جایی از آن، به نماز می‌ایستادند؛ از جمله محلی که حضرت در سال‌های پایانی عمر خویش در آنجا اقامه [[نماز عید]] و [[نماز باران]] کرد؛ جایی است که امروزه به نام مسجد مُصَلاّ یا مسجد غمامه شناخته می‌شود.
'''مسجد غَمامه''' در [[کشور عربستان]] در محلی به نام [[مناخه]] که میدان وسیع در کنار [[شهر مدینه]] است قرار دارد؛ این محل از زمان [[رسول خدا(ص)]] محل اقامه [[نماز عید]] بوده و هر سال، آن حضرت و سپس خلفا، در جایی از آن، به نماز می‌ایستادند؛ از جمله محلی که حضرت در سال‌های پایانی عمر خویش در آنجا اقامه [[نماز عید]] و [[نماز باران]] کرد؛ جایی است که امروزه به نام مسجد مُصَلاّ یا مسجد غمامه شناخته می‌شود.
==موقعیت مسجد==
==موقعیت مسجد==
زمانی که نمازگزار در [[مسجدالنبی(ص)]] به سمت [[قبله]] می‌ایستند و روی به جنوب دارد، سمت راست او غرب و سمت چپش (سمتِ [[مدفن پیامبر(ص)]]) شرق است. در امتداد جنوب غربِ مسجد النبی(ص)، در فاصله حدود سیصد متری، چندین مسجد وجود دارد که مهم‌ترین آنها مسجد غَمامه است. مساجد دیگر عبارتند از: «[[مسجد علی‌بن ابی‌طالب(ع)]]»، «[[مسجد ابوبکر]]»، «[[مسجد عمر بن خطاب]]» و «[[مسجد عثمان بن عفان|مسجد عثمان بن عفّان]]». در این که مورد اخیر در مناخه باشد، تردید وجود دارد.
در امتداد جنوب غربِ مسجد النبی(ص)، در فاصله حدود سیصد متری، چندین مسجد وجود دارد که مهم‌ترین آنها مسجد غَمامه است. مساجد دیگر عبارتند از: «[[مسجد علی‌بن ابی‌طالب(ع)]]»، «[[مسجد ابوبکر]]»، «[[مسجد عمر بن خطاب]]» و «[[مسجد عثمان بن عفان|مسجد عثمان بن عفّان]]». در این که مورد اخیر در مناخه باشد، تردید وجود دارد.
 
برای شرح موقعیت این منطقه، باید به این نکته اشاره کنیم که در شهرهای اسلامی سه نوع مسجد وجود داشته و دارد:
 
١. مسجد محل، که برای نمازهای روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
٢. [[مسجد جامع]]، که برای [[نماز جمعه]] است.
٣. مسجد عیدگاه یا مصلاّ.
 
سوّمین مسجد، برای برگزاری [[نماز عید]] و باران ساخته می‌شود و به دلیل آن‌که جمعیت شرکت کننده در آن زیاد است، در خارج از محدوده شهر، در یک فضای باز بنا می‌شود. عیدگاه به‌طور معمول، محیطی وسیع حتی بدون دیوار بوده و محلی برای محراب‌گاه به صورت موقت در آن مشخص می‌شده است.


میدان وسیعی که مسجد غمامه و چند مسجد دیگر به نام خلفای نخست در آن قرار گرفته، «[[مناخه]]» نام داشته یا بعدها به این نام تبدیل شده است. مناخه محلّ فرود شتران بود که مسافرانِ زائر، از آنجا به عنوان بارانداز استفاده می‌کردند. این میدان وسیع در کنار شهر، از زمان رسول خدا(ص) محل اقامه نماز عید بوده و هر سال، آن حضرت و سپس خلفا، در جایی از آن، به نماز می‌ایستادند؛ از جمله محلی که حضرت در سال‌های پایانی عمر خویش در آنجا اقامه نماز عید و [[نماز باران]] کرد؛ جایی است که امروزه به نام مسجد مُصَلاّ یا مسجد غمامه شناخته می‌شود.
میدان وسیعی که مسجد غمامه و چند مسجد دیگر به نام خلفای نخست در آن قرار گرفته، «[[مناخه]]» نام داشته یا بعدها به این نام تبدیل شده است. مناخه محلّ فرود شتران بود که مسافرانِ زائر، از آنجا به عنوان بارانداز استفاده می‌کردند. این میدان وسیع در کنار شهر، از زمان رسول خدا(ص) محل اقامه نماز عید بوده و هر سال، آن حضرت و سپس خلفا، در جایی از آن، به نماز می‌ایستادند؛ از جمله محلی که حضرت در سال‌های پایانی عمر خویش در آنجا اقامه نماز عید و [[نماز باران]] کرد؛ جایی است که امروزه به نام مسجد مُصَلاّ یا مسجد غمامه شناخته می‌شود.
خط ۷۱: خط ۶۳:


اقامه نماز باران در این مُصلاّ، سبب شد تا پس از استجابت دعای پیامبر(ص) و مسلمانان، مسجد موجود به نام «مسجد غمامه» یا «مسجد ابر» نام‌گذاری شود. [[عبدالغنی]] نوشته است که وی این وجه نام‌گذاری را در کتاب‌های کهن نیافته است.<ref>المساجد الاثریه، ص٢٣٢.</ref>
اقامه نماز باران در این مُصلاّ، سبب شد تا پس از استجابت دعای پیامبر(ص) و مسلمانان، مسجد موجود به نام «مسجد غمامه» یا «مسجد ابر» نام‌گذاری شود. [[عبدالغنی]] نوشته است که وی این وجه نام‌گذاری را در کتاب‌های کهن نیافته است.<ref>المساجد الاثریه، ص٢٣٢.</ref>
==اقامه نماز توسط پیامبر در مسجد==
روایات چندی حکایت از اقامه نماز عید فطر و قربان در این مصلاّ دارد؛ از جمله [[ابوسعید خدری|ابوسعید خُدْری]] روایت کرده است که رسول خدا(ص) روز عید فطر و قربان به مصلاّ می‌آمد. ابتدا نماز می‌خواند، پس از آن در برابر صفوف نمازگزاران می‌ایستاد و به وعظ آنان می‌پرداخت. در همانجا بود که اگر قصد اعزام سپاهی را داشت، آنان را می‌فرستاد یا اگر دستور دیگری داشت اعلام می‌کرد و سپس به خانه باز می‌گشت.<ref>کتاب بخاری، کتاب العیدین.</ref><ref>المساجد الاثریه، ص٢٢5.</ref>
همچنین در روایتی آمده است که وقتی خبر مرگ [[نجاشی]] حاکم [[حبشه]]، که از [[مهاجرین]] استقبال کرده بود، به رسول خدا(ص) رسید، آن حضرت در محل مُصلاّ و از دور، بر جنازه نجاشی [[نماز میت]] خواندند. <ref>کتاب مسلم، کتاب الجنائز، ح ١٢45.</ref>
روایت دیگری از [[ابوهریره]]، حکایت از آن دارد که هرگاه رسول خدا(ص) از سفر بازمی‌گشت و به مصلاّ می‌رسید، در آنجا به سمت قبله می‌ایستاد و دعا می‌کرد.<ref>تاریخ المدینة المنوره، ج١، ص١٣٨.</ref>
==تاریخچه بنا==
==تاریخچه بنا==
[[پرونده:مسجد غمامه پلان افقی.png|350px|thumb|left|پلان افقی مسجد مصلی]]
[[پرونده:مسجد غمامه پلان افقی.png|350px|thumb|left|پلان افقی مسجد مصلی]]
خط ۸۹: خط ۸۷:
== توصیف بنا ==
== توصیف بنا ==
طول مسجد 26 متر، عرض آن حدود ١٣ متر و مساحت کلّ آن ٣٣٨ متر بوده است. در سال‌های اخیر مسجد یاد شده با حفظ معماری، به صورتی نو تزیین شده است.
طول مسجد 26 متر، عرض آن حدود ١٣ متر و مساحت کلّ آن ٣٣٨ متر بوده است. در سال‌های اخیر مسجد یاد شده با حفظ معماری، به صورتی نو تزیین شده است.
==اقامه نماز توسط پیامبر در مسجد==
روایات چندی حکایت از اقامه نماز عید فطر و قربان در این مصلاّ دارد؛ از جمله [[ابوسعید خدری|ابوسعید خُدْری]] روایت کرده است که رسول خدا(ص) روز عید فطر و قربان به مصلاّ می‌آمد. ابتدا نماز می‌خواند، پس از آن در برابر صفوف نمازگزاران می‌ایستاد و به وعظ آنان می‌پرداخت. در همانجا بود که اگر قصد اعزام سپاهی را داشت، آنان را می‌فرستاد یا اگر دستور دیگری داشت اعلام می‌کرد و سپس به خانه باز می‌گشت.<ref>کتاب بخاری، کتاب العیدین.</ref><ref>المساجد الاثریه، ص٢٢5.</ref>
همچنین در روایتی آمده است که وقتی خبر مرگ [[نجاشی]] حاکم [[حبشه]]، که از [[مهاجرین]] استقبال کرده بود، به رسول خدا(ص) رسید، آن حضرت در محل مُصلاّ و از دور، بر جنازه نجاشی [[نماز میت]] خواندند. <ref>کتاب مسلم، کتاب الجنائز، ح ١٢45.</ref>
روایت دیگری از [[ابوهریره]]، حکایت از آن دارد که هرگاه رسول خدا(ص) از سفر بازمی‌گشت و به مصلاّ می‌رسید، در آنجا به سمت قبله می‌ایستاد و دعا می‌کرد.<ref>تاریخ المدینة المنوره، ج١، ص١٣٨.</ref>
==پانویس==
==پانویس==