کشتن جانوران بدن (فتاوای مراجع)

از ویکی حج
مقاله توصیفی فقهی این صفحه شامل فتوای مراجع تقلید درباره احکام کشتن جانوران بدن است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم نگاه کنید به مقاله کشتن جانوران بدن.
کشتن جانوران بدن (فتوای مراجع)
دسته محرمات احرام
مربوط به آیین احرام در عمره و حج
مکان حرم مکی
زمان در حال احرام
حکم جایز نیست
کفاره مستحب است اطعام به اندازه کف دست
جستارهای وابسته کشتن جانوران بدن؛محرمات احرام

ببینید: آموزش محرمات احرام مشترک

کشتن شپش و کک[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کشتن جانوران بدن

امام خمینی: [از محرمات احرام است:] کشتن جانورانی که در بدن ساکن می‌شوند؛ مثل شپش و کیک و کنه که در بدن حیوان است. [م* ۱] (فرهنگ عمید: کیک حشره‌ای است به اندازه شپش، بال ندارد و چون پاهای عقب او بلند است به آسانی می‌جهد، خرطومی دارد که با آن خون انسان را می‌مکد و گاهی باعث سرایت بیماری طاعون می‌شود.)

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله بهجت: بنا بر مشهور و موافق با احتیاط و در خصوص شپش حرمت قتل و القاء از جسد یا ثوب خالی از وجه نیست.
    • آیات عظام تبریزی، خویی، صافی، گلپایگانی: کشتن شپش و انداختن او از بدن برای محرم جایز نیست، اما پشه و کک احتیاط در نکشتن آنهاست، در صورتی که ضرری متوجه محرم نشود اما تا راندن آنها ظاهراً جایز است هرچند احوط ترک است.
    • آیت‌الله خامنه‌ای: بنا بر احتیاط واجب.
    • آیت‌الله زنجانی: کشتن شپش، مطلقاً و کشتن پشه و کک و سایر جاندارانی که در بدن ساکن می‌شوند، در صورتی که آزار نرسانند جایز نیست.
    • آیت‌الله سیستانی: در مورد پشه و کک فرموده‌اند: اگر ضرر از آنها متوجه شخص نباشد احتیاط واجب این است که آنها را نکشد و اما راندن آنها جایز است.

انداختن شپش و کک از بدن[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 383

امام خمینی: جایز نیست انداختن شپش و کک را از بدن. [م383 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله بهجت: حرمت القای غیر شپش دلیلی ندارد و شهرت هم بر آن ثابت نیست، بلی دور انداختن کنه خود یا کنه شتر خود، مورد احتیاط است.
    • آیت‌الله زنجانی: انداختن شپش از بدن یا لباس، جایز نیست و انداختن حشرات دیگر اشکالی ندارد.
    • آیت‌الله سیستانی: به احتیاط واجب انداختن شپش از بدن و لباس جایز نیست.
    • آیت‌الله فاضل: در غیر شپش احتیاط واجب در نینداختن است.
    • آیت‌الله گلپایگانی: بنا بر احتیاط واجب جایز نیست که شپش را از روی لباس و بدن بیفکند اما راندن پشه و کک و مانند آنها ظاهراً جایز است هرچند احوط ترک آن است.
    • آیت‌الله مکارم: بنا بر احتیاط واجب در این مسئله و مسئله بعد.

انتقال دادن شپش و کک از بدن به جای دیگر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 384

امام خمینی: جایز نیست [م384 ۱]نقل کردن آن را از مکانی که محفوظ است به جایی که از آن ساقط شود و بیفتد و احتیاط آن است که به محلی که در معرض آن است که بیفتد نقل ندهد.

مراجع دیگر:
    • آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: به صورت اطلاق فرموده‌اند که جابه‌جا کردن آنها ایرادی ندارد.
    • آیت‌الله زنجانی: نقل شپش به مکانی که می‌داند از آنجا ساقط می‌شود جایز نیست، ولی نقل آن به جایی که در معرض افتادن است ـ مانند مطلق نقل سایر حشرات ـ جایز است، هرچند جای اول محفوظ‌تر باشد.
    • آیت‌الله سبحانی: انتقال آنها از نقطه‌ای به نقطه دیگر از بدن مخصوصاً اگر در معرض افتادن از بدن قرار گیرد.
    • آیت‌الله فاضل: در غیر شپش احتیاط واجب در عدم نقل است.


مسئله 385

امام خمینی: احتیاط مستحب [م385 ۱]آن است که آن را از محلی به محل دیگر از بدن نقل ندهند اگر مکان اول محفوظ‌تر باشد.

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله صافی، آیت‌الله گلپایگانی: نباید آن را از محلی...
    • آیت‌الله مکارم: این احتیاط ترک نشود.
    • آیت‌الله نوری: احتیاط واجب.

کفاره[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 386

امام خمینی: بعید نیست که در کشتن یا انتقال دادن، کفاره نباشد، لیکن احتیاطاً یک کف از طعام صدقه بدهد. [م386 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیات عظام بهجت، تبریزی، خویی، نوری: بنا بر احتیاط واجب باید یک مشت از طعام به فقیر کفاره بدهد.
    • آیت‌الله زنجانی: کفاره انداختن شپش از بدن یا لباس و کفاره کشتن آن هم یک مشت طعام است و سایر موارد کشتن و انداختن و انتقال حشرات، کفاره ندارد.
    • آیت‌الله سبحانی: اگر کسی جانوران ساکن در بدن مثل شپش و یا تخم آن را که به «رشک» معروف است بکشد مستحب است یک کف طعام (گندم) کفاره بدهد.
    • آیت‌الله سیستانی: در صورت کشتن و یا انداختن شپش، احتیاط مستحب آن است که یک مشت از طعام کفاره بدهد.
    • آیت‌الله فاضل: این احتیاط در کشتن یا انداختن شپش ترک نشود.
    • آیت‌الله مکارم: این احتیاط واجب است خواه عمداً باشد یا از روی خطا.

استفتائات[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مسئله 491

امام خمینی: سئوال: آیا کشتن مارمولک و از این قبیل جانوران، در حال احرام اشکال دارد؟ جواب: از محرمات احرام محسوب نیست.[م491 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیت‌الله بهجت: اشکال دارد.
    • آیت‌الله تبریزى، آیت‌الله خویی: جایز نیست مگر او را اذیت کند. کشتن یک نوع مارمولک (عظایة) کفاره آن یک مشت طعام است.
    • آیت‌الله زنجانی: اشکال دارد مگر از آن بر خود بترسد.
    • آیت‌الله سبحانی: کشتن حیواناتی مانند مارمولک، مار، مورچه، موش، رتیل، عنکبوت، انواع سوسک‌ها و جیرجیرک‌ها و امثال اینها از محرمات احرام حساب نمی‌شود لیکن اگر محرم از ناحیه آنها اذیتی نمی‌شود نباید آنها را بکشد و یا به آنها اذیت برساند و چنانچه این کار را انجام داد استغفار کند.
    • آیت‌الله سیستانی: حرام است. بعید نیست حرمت برداشتن، شکستن و خوردنِ تخم آنها بر محرم، و به احتیاط واجب نباید دیگری را در این امر کمک کند.
    • آیت‌الله صافی: اگر اذیت کند، از محرمات محسوب نیست.
    • آیت‌الله مکارم: کشتن هیچ حیوانی جایز نیست بنا بر احتیاط واجب مگر حیوانات موذی.


مسئله 519

امام خمینی: سئوال: در شهر مکه تونل‌هایی احداث کرده‌اند که طولش بیش از 1500 قدم می‌باشد آیا بعد از احرام حج می‌شود داخل آن با اتومبیل سفر کرد، با علم به اینکه مسقف است؟ جواب: مانع ندارد، بلی اگر خودش آن راه را اختیار کند و از زیر آن سقف برود اشکال دارد.[م519 ۱]

مراجع دیگر:
    • آیات عظام بهجت، تبریزی، خامنه‌ای، خویی، سبحانی، سیستانی، صافی، گلپایگانی، فاضل، مکارم، نوری: اشکال ندارد.
    • آیت‌الله زنجانی: در صورتی که انتخاب راه روباز با مشقت شدید همراه باشد، مانع ندارد.

منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از صفحه 214 تا 215 کتاب مناسک حج پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷ است.

مقالات مرتبط[ویرایش | ویرایش مبدأ]