در حال ویرایش آثار المدینة المنورة (کتاب)

[[پرونده:کتاب آثار المدینة المنورة.jpg|بندانگشتی]]

'''آثار المدینة المنوره''' کتابی معاصر در آثار و تاریخ محلی [[مدینه|مدینه منوره]]، نوشته [[عبدالقدوس انصاری]]. این کتاب دربردارنده اطلاعات فراوانی درباره پیشینه اجتماعی، سیاسی، معماری، جغرافیایی، ادبی و تاریخی شهر مدینه است. نشان دادن جایگاه دینی و تاریخی آثار مدینه، بهره‌گیری گسترده از منابع روایی و سیر، بررسی تغییرات بیشتر آثار مدینه در طول تاریخ، مقایسه وضع نخستین آن‌ها با وضع کنونی و طرح مباحث لغوی دربارة ضبط صحیح نام‌های خاص از مهم‌ترین ویژگی این کتاب کم‌حجم است.

کتاب آثار المدینة المنوره، حاصل هشت سال تحقیقات کتابخانه‌ای و میدانی نویسنده است و کتاب‌های مرجع آن بسیاری از آثار مدینه‌شناسی بوده که نویسنده در مقدمه از آن‌ها یاد کرده است. <ref>آثار المدینة المنورة، ص۱۰</ref> کتاب به رغم حجم اندک، حاوی اطلاعاتی فراوان درباره پیشینه اجتماعی، سیاسی، معماری، جغرافیایی، ادبی و تاریخی [[مدینه]] است.  

از امتیازهای کتاب، نشان دادن جایگاه دینی و تاریخی آثار مدینه، بهره‌گیری گسترده از منابع روایی و سیر <ref>آثار المدینة المنورة، ص۳۰۱-۳۰۲، «منابع»</ref>، بررسی تغییرات بیشتر آثار مدینه در طول تاریخ، مقایسه وضع نخستین آن‌ها با وضع کنونی و طرح مباحث لغوی دربارة ضبط صحیح نام‌های خاص است.

# در بخش یکم، خانه‌های [[کلثوم بن هدم]]، [[سعد بن خیثمه]]، [[ابوایوب انصاری]]، [[عبدالله بن عمر]]، [[امام جعفر صادق(ع)]]، [[عثمان بن عفان]]، [[ابوبکر]]، [[ریطه بنت ابی‌عباس]]، [[خالد بن ولید]] و [[مروان بن حکم]] را معرفی می‌کند.<ref>آثار المدینة المنورة، ص۲۱-۳۹</ref>

# در بخش دوم، به معرفی قصرهای [[سعید بن عاص]]، قصر [[عاصم بن عمرو]] و نیز سدِّ عاصم پرداخته، از موقعیت مکانی و اهمیت بنای آن‌ها سخن می‌گوید.<ref>آثار المدینة المنورة، ص۴۳-۵۷</ref>

# در بخش سوم، به سه قلعه مهم اشاره می‌کند: قلعه [[کعب بن اشرف]]، قلعه [[ضحیان]] و قلعه [[ابودجانه ساعدی انصاری]].<ref>آثار المدینة المنورة، ص۵۹-۷۴</ref>

# در بخش چهارم، تاریخ، تعمیر و بازسازی مساجد مدینه به ویژه [[مسجدالنبی]] را به تفصیل شرح می‌دهد و در همین جا از ساخت و سازهای [[جواد اصفهانی]] (م. بعد ۵۶۰ق.) نیز یاد می‌کند.<ref>آثار المدینة المنورة، ص۷۵-۱۳۸</ref>

# در بخش پنجم، به زمین‌های سنگ‌فرش یا هموار شده مدینه می‌پردازد. علت پرداختن به این موضوع، اهمیت این راه‌ها و زمین‌ها در توسعه و تمدن شهرها در قرون گذشته است. به همین مناسبت از هموارسازی راه‌ها در دوران [[آل سعود|سعودی]] نیز یاد می‌کند.<ref>آثار المدینة المنورة، ص۱۴۱-۱۴۸</ref>

# در بخش ششم، از [[سقیفه بنی‌ساعده]] آغاز می‌کند و سپس مکان‌هایی مانند [[خندق]] و بازار مدینه و [[بقیع]] را شرح می‌دهد.

# در بخش هفتم، به شرح کوه‌های مهم و تاریخی مدینه، مانند [[کوه احد|احد]] و [[کوه عینین|عینین]] می‌پردازد و از نقش آن‌ها در رخدادهای تاریخی مدینه سخن می‌گوید.<ref>آثار المدینة المنورة، ص۱۵۱-۲۰۹</ref>

# در بخش هشتم، وادی‌های اطراف مدینه، مانند عقیق و قنات و مناطق سیل خیز<ref>آثار المدینة المنورة، ص۲۱۵-۲۱۶</ref> را با بررسی‌ تاریخی و جغرافیایی معرفی می‌کند.<ref>آثار المدینة المنورة، ص۲۱۴-۲۳۳</ref>

# در بخش نهم، درباره چاه‌های معروف مدینه که آب آشامیدنی و کشاورزی شهر را در خود ذخیره می‌کردند، سخن می‌گوید.<ref>آثار المدینة المنورة، ص۲۳۵-۲۵۲</ref>

# در بخش دهم نیز به توضیح چشمه‌های مدینه می‌پردازد. وی بیان می‌دارد اکنون در مدینه نُه چشمه جاری است که معروف‌ترین آن‌ها [[چشمه ارزق]] یا زرقاء است.<ref>آثار المدینة المنورة، ص۲۵۳-۲۶۴</ref> به گفته نویسنده، [[چشمه شهداء]] که حفر آن را به [[معاویه بن ابی‌سفیان|معاویه]] نسبت می‌دهند، تا نیم قرن پیش جاری بوده است.<ref>آثار المدینة المنورة، ص۲۵۷</ref>

* [http://waqfeya.com/book.php?bid=5428 دریافت کتاب آثار المدینة المنورة]

  | آدرس = http://phz.hajj.ir/422/9566

* '''مجلة العرب''': ریاض، نشر‌ دار الیمامه، ۱۴۰۹ق

* '''نشرالریاحین''': عاتق بن غیث البلادی،‌ دار مکه، ۱۴۱۵ق.

* '''آثار المدینة المنورة''': عبدالقدوس انصاری

  | جعبه اطلاعات =  

  | پیوند به بیرون =  

  | مطالعه بیشتر =  

  | ناوبری =