در حال ویرایش التحلیق الی البیت العتیق (کتاب)

| تصویر          =

| صفحه            =

| ناشر            =

| محل انتشارات    =

| تاریخ نشر      =

عبدالهادی التازی زبان‌شناس و تاریخ‌دان مراکشی است که در کشورهای [[ایران]]، [[عراق]] و [[لیبی]] نیز مدتی بعنوان سفیر فعالیت داشته است. از وی دست‌کم یکصد اثر چاپ شده. از مهمترین آثار او، تاریخ معاصر ایران، روابط ایران و [[مغرب]] و تصحیحی بر سفرنامه [[ابن بطوطه]] و التحلیق الی البیت العتیق است. وی در کتاب التحلیق الی البیت العتیق گزارشی از سفر چهل سال قبل خود به سرزمین وحی داده است.  

==معرفی کتاب==

این کتاب گزارش [[سفر]] حج ''عبدالهادی تازی''، نویسنده و دیپلمات مغربی، به سال 1378ق./1959م. همراه با هیئت سیاسی و فرهنگی کشور مغرب به حج است. گزارش‌های نویسنده از دیدارهایش با چهره‌های فرهنگی و برخی مسؤولان [[حجاز]] و نیز شرح گروه‌های حج‌‌گزار، بخشی از تاریخ اجتماعی [[مکه]] در دوران معاصر را بازتاب می‌دهد.

عبدالهادی تازی به سال 1339ق./1921م. در شهر فاس کشور مغرب زاده شد. دوره ابتدایی و دبیرستان را در آن شهر به پایان برد و تحصیلات خود را در دانشگاه‌های قرویین، محمد الخامس و اسکندریه تا درجه دکتری در رشته ادبیات به سال 1399ق./1971م. ادامه داد. او عضو بسیاری از گروه‌ها و انجمن‌های بین المللی علمی و فرهنگی مانند انجمن ادبیات عرب در [[قاهره]] و شورای مؤسسان آکادمی کشور مغرب بود. وی به سیاست دلبستگی داشت و سال‌های بسیار به عنوان سفیر کشورش در کشورهایی چون عراق و لیبی و ایران <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، 1391ق./1979م.)</ref> خدمت کرد.

==آثار عبدالهادی==

از او آثاری پرشمار در تاریخ، تصحیح متون و علوم سیاسی، از جمله دو کتاب در باره تاریخ معاصر ایران و روابط ایران و مغرب، بر جای مانده است. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص125-132)</ref> از آثار او در موضوع حج می‌توان به کتاب [[رحلة الرحلات]] (ریاض، 2005م.)  اشاره کرد که گزارشی مشروح از صد سفرنامه حج نویسندگان سرزمین‌های مغرب تمدن اسلامی، خواه نسخه خطی و خواه کتاب‌های چاپی، است. وی همچنین تصحیحی از سفرنامه ابن بطوطه در چهار جلد (فاس، 1995م.)  به دست داده است.

==عبدالهادی در عربستان==

عبدالهادی تازی به سال 1378ق./1959م. در سِمت رئیس بخش فرهنگی وزارت تربیت مغرب همراه با هیئتی رسمی روانه حج شد. این هیئت هر سال از این کشور همراه با صره مغربی شامل هدایایی برای [[حرمین]] و نامه‌ای خطاب به [[پادشاه عربستان]] بود، به [[حج]] می‌رفت. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص9-14)</ref>

==گزارش محتوا==

التحلیق الی البیت العتیق (پرواز به سوی بیت عتیق) بر پایه یادداشت‌های سفر، چهل سال پس از سفر حج نگاشته شده است. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص11)</ref> او افزون بر ارائه گزارشی از زیارت مکه و گزاردن [[مناسک حج]] <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص58، 72، 78-89)</ref> ، زیارت [[مدینه]] <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص35-49)</ref> ، و بیان گوشه‌ای از احوال روحانی خود <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص50-51)</ref> به شرح دیدارهایش با چهره‌های مهم فرهنگی برخی کشورها و ثبت رفتار حج‌‌گزاران و زائران کشورهای گوناگون پرداخته است. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص38)</ref> تازی در [[جده]] و مدینه و مکه، با چهره‌های فرهنگی و مذهبی و علمی مانند [[شیخ عبدالقدوس انصاری]] رئیس [[مجله منهل]] <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص30)</ref> ،  محمد صفوت رئیس دانشگاه مصر <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص45)</ref> ، احمد حسن نماینده‌ اندونزیایی‌های مقیم مکه <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص60)</ref> ،  و محمود حریری از کارمندان وزارت کشور [[عربستان]] و عضو [[هیئت گسترش حرم]] <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص98)</ref> دیدار کرده است. موضوع گفت‌وگو در این دیدارها بیشتر رویدادهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشورهای گوناگون و مسائل مربوط به حج بوده است. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص31-32)</ref> او در جده به دیدار [[ولیعهد]] <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص28)</ref> و [[امیر فهد]] [[وزیر معارف عربستان]] <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص34)</ref> و در مکه همراه بزرگان دیگر کشورها به دیدار [[ملک سعود]] پادشاه عربستان رفته و سخنرانی او را به طور کامل در کتاب خود آورده است. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص63-70)</ref>

==ویژگی های کتاب==

تازی در گزارش سفر به مکه، در شرح اعمال و [[مناسک]] به یادکرد اعمال بسنده کرده <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص57-60)</ref> و در میان آن‌ها از رفتار مردم و امکانات رفاهی مانند آمبولانس‌ها و خدمات درمانی و بهداشتی سخن گفته است. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص78-81)</ref> آداب و رسم‌های مردم مغرب و دیگر کشورها در سفر حج، از دیگر موضوعات کتاب او است. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص21، 24)</ref>

اختلاف ساعت و تقویم کشور عربستان با دیگر کشورها در آن هنگام برای تازی گیرا و در همان حال، گیج کننده بوده؛ زیرا ساعت کشور عربستان تابع ساعت جهانی گرینویچ نبوده و به همین سبب، او تاریخ و وقت کشور مغرب را ملاک یادداشت‌های خود قرار داده است. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص28)</ref>

به دلیل جایگاه سیاسی و موقعیت ویژه هیئت مغربی، تازی در مدینه توانسته است درون روضه پیامبر (ص) را زیارت کند و در آن جا نماز گزارد <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص49-51)</ref> و در مکه نیز در مراسم شست‌وشوی کعبه شرکت کند. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص72-74)</ref> او در مدینه و مکه به عنوان یکی از اعضای این هیئت، به تقسیم هدایا میان خانواده‌هایی که هر سال از [[پادشاه مغرب]] صله دریافت می‌کردند، پرداخته است. <ref>(تازی، عبدالهادی، التحلیق الی البیت العتیق، ص38، 75)</ref>

*'''رحلة ابن بطوطه ''': ابن بطوطه (م. 779ق.) ، به کوشش التازی، الرباط، المملکة المغربیه، 1417ق.

[[رده:سفرنامه‌نویسان عرب]]

[[رده:سفرنامه‌های حج]]

[[رده:نویسندگان قرن چهاردهم]]