در حال ویرایش بقعه پیر اولیا

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[فروردین]]|روز=[[۲۹]]|سال=[[۱۳۹۹]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان            =
| عنوان            =
| تصویر            = بقعه پیر اولیا.jpg
| تصویر            =
| اندازه تصویر    =
| اندازه تصویر    =
| توضیح تصویر      =
| توضیح تصویر      =
| بنیانگذار       =
| بنيانگذار       =
| تأسیس            =
| تأسیس            =
| کاربری          = زیارتگاه
| کاربری          =
| مکان            = [[ایران]]، لارستانِ استان فارس، شهر اوز.
| مکان            =
| نام‌های دیگر      = بقعه مالک اشتر، بقعه مالک اژدر.
| نام‌های دیگر      =
| وقایع مرتبط      =
| وقایع مرتبط      =
| ظرفیت            =
| ظرفیت            =
| وضعیت            = فعال
| وضعیت            =
| مساحت            =
| مساحت            =
| امکانات          =
| امکانات          =
خط ۱۷: خط ۱۹:
| معمار            =
| معمار            =
| سبک              =
| سبک              =
| بازسازی          = دوره [[صفویه]].
| بازسازی          =
| وبگاه            =
| وبگاه            =  
}}
}}  
'''بقعه پیر اولیا''' یا '''بقعه مالک اشتر''' یا '''مالک اژدر'''، زیارتگاهی است در [[ایران]]، که در لارستانِ استان فارس و در شهر «اوز» قرار دارد. بر پایه [[کتیبه|کتیبه‌ای]] که در زیارتگاه است، این بقعه متعلق به [[ابراهیم بن مالک اشتر|ابراهیم بن مالک اشتر نخعی]] است؛ با اینکه وی در [[عراق]] به شهادت رسیده و بدنش سوزانده شده است. برخی مدفون را «مالک اشتر» یا «مالک اژدر» یکی از سرداران اسلام، غیر از صحابی خاص [[امام علی(ع)]] دانسته‌اند. برخی نیز او را نوه ابراهیم بن مالک اشتر نخعی معرفی کرده‌اند. 
 
==مکان==
==مکان==
بقعه پیر اولیا یا بقعه مالک اشتر، در [[ایران]]، در لارستانِ استان فارس، در شهر «اوز» قرار گرفته است. این زیارتگاه، در محل میدان قدیمی «لَزدخون» و در محله معروف به پیر اولیا، روبه‌روی مسجد جامع واقع شده است.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۸.</ref>
بقعه پیر اولیا، در [[ایران]]، در لارستانِ استان فارس، در شهر «اوز»، روبه‌روی مسجد جامع قرار گرفته است.  


==بنا==
==بنا==
این آرامگاه، از یک [[صحن]]، سردرِ ورودی به شکل طاق، یک اتاق مربع‌شکل که روی آن [[گنبد]] قرار دارد و یک فضای طاق‌دار به جای [[شبستان]] تشکیل شده است.
تاریخ ساخت بنا روشن نیست؛ ولی ظاهر آن نشان می‌دهد که آرامگاه طی زمان‌های مختلف تغییرات زیادی کرده است. از مدارک تاریخی موجود در این آرمگاه، لوح سنگی است که تاریخ تعمیر گنبد پیر اولیاء را مقارن با اواخر دوره [[صفویه]] نشان می‌دهد.
 
پوشش گنبدی اتاق، پس از تبدیل فضای چهار گوش به هشت ضلعی، و با استفاده از فیلپوش‌هایی به دایره تبدیل شده است تا گنبد بنا بر آن استوار شود. چهار نورگیر که به‌صورت یک در میان در فضای هشت‌گوش گنبد قرار گرفته‌اند، نور مورد نیاز فضای داخلی اتاق را فراهم می‌کنند.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۹.</ref> نمای داخلی آرامگاه ساده و قبر نیز ساده و بدون سنگ‌نوشته است. بر فراز بقعه، گنبد زنگوله‌ای شکلی به ارتفاع سه متر قرار دارد.<ref name=":1">ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۱۰.</ref>
 
==پیشینه==
از تاریخ ساخت این زیارتگاه آگاهی در دست نیست. یک لوح سنگی، تاریخ بازسازی گنبد را مقارن با اواخر دوره [[صفویه]] نشان می‌دهد. این سنگ که پیش از این، بر پیشانی ورودی اتاق مقبره نصب بوده است، امروزه بر دیوار فضای طاق‌دار داخل مقبره قرار گرفته است. بر روی این سنگ، در یازده سطر به شیوه نظم، سروده‌هایی درباره بازسازی گنبد آمده است.<ref group="یادداشت">مانند این بیت:‌ شد بنا از قلوب خیر اثر/ صورت ظاهرش چو فَته ماه</ref><ref name=":1" /> آغاز و پایان و نیز میانه دو مصرع، با نقوش رنگ‌آمیزی شده تزیین شده است. مصرع دومِ آخرین بیت، در برگیرنده تاریخ است که در قالب حروف ابجد آمده، و تاریخ  ۱۱۰۴ق. را نشان می‌دهد.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۱۱.</ref>
 
==مدفون==
==مدفون==
درباره شخصیت مدفون در این بقعه، اختلاف نظر وجود دارد که برخی از باورها چنین است:
در کتیبه موجود در آرامگاه، مدفون [[ابراهیم بن مالک اشتر]] معرفی شده است؛ ولی درباره شخصیت مدفون در این بقعه اختلاف نظر وجود دارد.
 
===ابراهیم بن مالک اشتر===
در [[کتیبه]] موجود در آرامگاه، مدفون، [[ابراهیم بن مالک اشتر]] معرفی شده است.
 
===مالک اژدر===
به باور برخی، بر پایه منابع، این زیارتگاه متعلق به یکی از سرداران و مبلغان دینی به نام مالک اشتر یا اژدر است که پس از حاکمیت [[اسلام]] برای تبلیغ و گسترش دین به جنوب فارس گسیل گشت. این سردار، بر پایه نقل قول‌ها غیر از [[مالک اشتر]] دوست شاخص [[امام علی‌(ع)]] است.<ref>بررسی آثار تاریخی و هنری اوز، صص١٠٢-١٠٣؛ تاریخ دلگشای اوز، ص٩؛ به نقل از دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه، ج٧، ص١4١.</ref> برخی دیگر نیز، مدفون را مالک اژدر دانسته‌اند. به گفته آنها از این شخص در شیرازنامه و فارس‌نامه نام برده شده و رویداد جنگ لشکر این سردار با مردم قلعه بندر<ref group="یادداشت">در ۳۰۰ متری آرمگاه سعدی در شیراز.</ref> شرح داده شده است.<ref>دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه، ج٧، ص۱۴۲.</ref>


===نوه ابراهیم بن مالک اشتر===
برخی آرامگاه را متعلق به نوه ابراهیم بن مالک اشتر می‌دانند و برخی مدفون را یکی از سرداران و مبلغان دینی به نام «مالک اژدر» دانسته‌اند.<ref>بررسی آثار تاریخی و هنری اوز، صص١٠٢-١٠٣؛ تاریخ دلگشای اوز، ص٩؛ دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه، ج٧، ص١4١ و ۱۴۲؛ گذری بر فرهنگ مردم اوز، ص١١.</ref>
برخی، آرامگاه را متعلق به نوه ابراهیم بن مالک اشتر دانسته‌اند. استدلال آنها به یک بیت از شعر موجود در [[کتیبه]] آرمگاه است.<ref group="یادداشت">قدس الله سرهم گویان/ بر ابراهیم مالک اژدر</ref><ref>گذری بر فرهنگ مردم اوز، ص١١.</ref>


==دیگر مزارهای منسوب به ابراهیم بن مالک==
==دیگر مزارها==
مزارهای دیگری نیز، به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی منسوب است. برخی از آنها چنین است:
مزارهای دیگری نیز، به ابراهیم بن مالک اشتر نخعی منسوب است. برخی از آنها چنین است:


===مزار ابراهیم بن مالک===
===مزار ابراهیم بن مالک===
{{اصلی|مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)}}این مزار، در [[عراق]] و در جنوب شهر دجیل قرار دارد.<ref>زیارت‌گاه‌های عراق، ج1، ص526.</ref> نیروهای [[بنی‌امیه|اموی]] پس از شهادت [[ابراهیم بن مالک]] جسد وی را سوزاندند، این مزار همان محل کشته‌شدن اوست که به [[مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)|قبر شیخ ابراهیم]] شهرت یافته است.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۶.</ref>
{{اصلی|مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)}}این مزار، در [[عراق]] و در جنوب شهر دجیل قرار دارد.<ref>زیارت‌گاه‌های عراق، ج1، ص526.</ref> نیروهای [[بنی‌امیه|اموی]] پس از شهادت [[ابراهیم بن مالک]] جسد وی را سوزاندند، این مزار همان محل کشته‌شدن اوست که به [[مزار ابراهیم بن مالک اشتر (دجیل)|قبر شیخ ابراهیم]] شهرت یافته است.<ref>ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۶.</ref>  
 
===بقعه کمر بسته===
===بقعه کمر بسته===
{{اصلی|بقعه کمر بسته}}بقعه کمر بسته، زیارتگاهی است در [[ایران]]، استان لرستان، شهرستان الیگودرز و در روستای گایکان، که میان مردم به مزار ابراهیم بن مالک اشتر نخعی شهرت دارد<ref name=":0">ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، ص۱۰۷.</ref> و در درستیِ این انتساب تردید وجود دارد.
{{اصلی|بقعه کمر بسته}}بقعه کمر بسته، زیارتگاهی است در [[ایران]]، استان لرستان، شهرستان الیگودرز و در روستای گایکان، که میان مردم به مزار [[ابراهیم بن مالک اشتر|ابراهیم]] بن [[مالک اشتر|مالک اشتر نخعی]] شهرت دارد و در درستیِ این انتساب تردید وجود دارد.


==پانوشت==
==پانوشت==
خط ۶۲: خط ۴۸:
|پیش از لینک = کتاب
|پیش از لینک = کتاب
|منبع = ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، محمود سامانی.
|منبع = ابراهیم بن مالک اشتر نخعی، محمود سامانی.
|پس از لینک = بخش «بقاع منسوب به ابراهیم»، ص۱۰۷
|پس از لینک = بخش «بقاع منسوب به ابراهيم»، ص107.
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1390
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1390
}}
}}
* '''ابراهیم بن مالک اشتر نخعی'''، محمود سامانی، تهران، مشعر، ۱۳۹۳ش.
* '''بررسی آثار تاریخی و هنری اوز'''، حمیرا کمال، ایران-شیراز، ۱۳۸۳ ه.ش.
* '''دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه'''، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، آماده چاپ.
* '''دائرة المعارف بقاع و اماکن متبرکه'''، محمد مهدی فقیه بحرالعلوم، آماده چاپ.
* '''زیارت‌گاه‌های عراق'''، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم و احمد خامه یار، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۵ش.
* '''گذری بر فرهنگ مردم اوز'''، محمدنور خضری، ایران-شیراز، 1377 ه.ش.
* '''کرامتی، محمدهادی'''، تاریخ دلگشای اوز، ایران، بی تا.
* '''کرامتی، محمدهادی'''، تاریخ دلگشای اوز، ایران، بی تا.
* '''گذری بر فرهنگ مردم اوز'''، محمدنور خضری، ایران-شیراز، ۱۳۷۷ ه.ش.
* '''بررسی آثار تاریخی و هنری اوز'''، حمیرا کمال، ایران-شیراز، 1383 ه.ش.
{{پایان}}
{{پایان}}


[[رده:مزارهای استان فارس]]
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)