در حال ویرایش بلاط

بَلاط، زمین‌های پیرامون [[مسجدالحرام]] و [[مسجدالنبی]] را گویند.

وسعت و شهرت بلاط پیرامون مسجد نبوی بیشتر بوده و فاصله آن از [[مسجدالنبی]] تا بازار مدینه بود و خانه برخی از [[صحابه]] در پیرامون آن قرار داشت.

قسمت‌هایی از بلاط مسجد نبوی هنگام گسترش مسجد جزء مسجد شد و احکام مسجد بر آن بار شد.
==واژه‌شناسی==
بلاط به زمین صاف و سخت و نیز سنگ یا آجری که با آن زمینی را فرش کرده‌اند، گویند.<ref>العین، ج7، ص431؛ لسان العرب، ج7، ص264، «بلط. </ref>این نام بر زمین‌های صاف و هموار پیرامون [[مسجدالحرام]]<ref>رحلة ابن جبیر، ص57؛ شفاء الغرام، ج1، ص379.</ref> و همچنین زمین‌های پیرامون [[مسجدالنبی]] اطلاق شده است.<ref>احسن التقاسیم، ص30؛ معجم البلدان، ج1، ص477؛ تاج العروس، ج10، ص203، «بلط. </ref>
==بلاط مسجدالنبی==
بلاط در پیرامون مسجدالنبی از وسعت و شهرت بیشتر برخوردار بوده است. برخی فاصله مسجدالنبی تا [[بازار مدینه]] را بلاط نامیده‌اند.<ref>معجم ما استعجم، ج1، ص271.</ref> البته این زمین فقط بخشی از بلاط است. بلاط از غرب تا نزدیک خانه [[عباس بن عبدالمطلب]] در [[بازار مناخه]]، از شرق تا خانه [[مغیرة بن شعبه]] در سر راه [[بقیع]]، از شمال تا بوستان [[ابوطلحة بن سهل انصاری]] در پشت مسجدالنبی، و از جنوب تا خانه [[عثمان بن عفان]] را شامل می‌شد.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص16؛ وفاء الوفاء، ج2، ص248.</ref>

خانه برخی از [[صحابه پیامبر]] هم‌چون [[سعد بن ابی‌وقاص]]، [[عثمان بن عفان]]، [[عمر بن خطاب]]، [[صهیب بن سنان]]، [[ابوهریره]] و [[عمار یاسر]] در پیرامون بلاط قرار داشت.<ref>سنن ابن ماجه، ج1، ص412؛ السنن الکبری، ج3، ص309؛ وفاء الوفاء، ج2، ص251-253.</ref>
در روزگار پیامبر(ص) از برخی قسمت‌های بلاط برای نگهداری موقت شتران و از بخشی نیز برای خواندن [[نماز میت]]<ref>المعالم الاثیره، ص52؛ مدینه‌شناسی، ص121؛ فرهنگ اعلام جغرافیایی، ص80-81.</ref> استفاده می‌‌کردند.
بر پایه گزارشی، پیامبر(ص) دو یهودی را که مرتکب زنا شده و خواستار اجرای حکم بر اساس شریعت [[یهود]] بودند، به پشتوانه حکم [[تورات]] در بلاط سنگسار کرد.<ref>صحیح البخاری، ج8، ص22؛ فتح الباری، ج12، ص114؛ مستدرک الوسائل، ج1، ص18.</ref> نیز به علت مجاورت خانه عثمان با بلاط، از حضور شورشیان بر ضد عثمان (35ق.) در آن جا گزارش شده است.<ref>الطبقات، ج3، ص67؛ تاریخ ‏الاسلام، ج3، ص446.</ref>

بعدها این زمین به دستور [[مروان بن حکم]]، حکمران [[معاویة بن ابی‌سفیان]] در مدینه میان سال‌های 42 تا 48ق. سنگفرش شد. سپس معاویه، مروان را فرمان داد تا باقی زمین‌های نزدیک مسجد را سنگفرش کند.<ref>آثار المدینه، ص145.</ref>
==احکام بلاط==
با گسترش مسجد در دوره‌های پس از پیامبر، قسمت‌هایی از بلاط درون مسجد قرار گرفت. بر همین اساس، برخی فقیهان بلاط را جزء مسجد دانسته و ازاله نجاست از آن را واجب شمرده‌اند.<ref>عمدة القاری، ج13، ص22.</ref> قسمت‌هایی از بلاط تا سده نهم ق. باقی بوده و [[سمهودی]] از آن یاد کرده است.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص248-251.</ref>
[[عبدالقدوس انصاری]] با آوردن شواهدی مدعی شده که بقایای بلاط یاد شده تا سال 1353ق. برجای مانده است.<ref>آثار المدینه، ص146.</ref>

==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
{{منابع}}
{{دانشنامه
 | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/7893
 | عنوان = بلاط
 | نویسنده = محمدسعید نجاتی
}}

* '''احسن التقاسیم''': المقدسی البشاری (م. 380ق.)، قاهره، مکتبة مدبولی، 1411ق.

* '''آثار المدینة المنوره''': عبدالقدوس الانصاری، المدینه، المکتبة السلفیه، 1393ق.

* '''تاج العروس''': الزبیدی (م. 1205ق.)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الفکر، 1414ق.

* '''تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر''': الذهبی (م. 748ق.)، به کوشش عمر عبدالسلام، بیروت، دار الکتاب العربی، 1410ق.

* '''تاریخ المدینة المنوره''': ابن شبّه (م. 262ق.)، به کوشش شلتوت، قم، دار الفکر، 1410ق.

* '''رحلة ابن جبیر''': محمد بن احمد (م. 614ق.)، بیروت، دار مکتبة الهلال، 1986م.

* '''سنن ابن ماجه''': ابن ماجه (م. 275ق.)، به کوشش محمد فؤاد، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1395ق.

* '''السنن الکبری''': البیهقی (م. 458ق.)، بیروت، دار الفکر.

* '''شفاء الغرام''': الفاسی (م. 832ق.)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1421ق.

* '''صحیح البخاری''': البخاری (م. 256ق.)، بیروت، دار الفکر، 1401ق.

* '''الطبقات''': خلیفة بن خیاط (م. 240ق.)، به کوشش زکار، بیروت، دار الفکر، 1414ق.

* '''عمدة القاری''': العینی (م. 855ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی.

* '''العین''': خلیل (م. 175ق.)، به کوشش المخزومی و السامرائی، دار الهجره، 1409ق.

* '''فتح الباری''': ابن حجر العسقلانی (م. 852ق.)، بیروت، دار المعرفه.

* '''فرهنگ اعلام جغرافیا''': محمد محمد حسن شراب، ترجمه: شفیعی، قم، مشعر، 1386ش.

* '''لسان العرب''': ابن منظور (م. 711ق.) ، قم، ادب الحوزه، 1405ق.

* '''مدینه‌شناسی''': سید محمد باقر نجفی، 1364ش.

* '''مستدرک الوسائل''': النوری (م. 1320ق.) ، بیروت، آل البیت:، 1408ق.

* '''المعالم الاثیره''': محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار القلم، 1411ق.

* '''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م. 626ق.) ، بیروت، دار صادر، 1995م.

* '''معجم ما استعجم''': عبدالله البکری (م. 487ق.) ، به کوشش السقاء، بیروت، عالم الکتب، 1403ق.

* '''وفاء الوفاء''': السمهودی (م. 911ق.) ، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، 2006م.
{{پایان}}

[[رده:اماکن مدینه]]
[[رده:مکان‌های دارای احکام]]
[[رده:مکان‌‌های تاریخی مدینه‏]]
[[رده:مکان‌‌های تاریخی مکه]]