پرش به محتوا

در حال ویرایش بیت‌الله

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{{کعبه عمودی}}
[[پرونده:1312751 433.jpg|بندانگشتی|بیت‌الله]]
[[پرونده:1312751 433.jpg|بندانگشتی|بیت‌الله]]


'''بیت‌الله''' (خانه خدا) از نام‌های رایج برای [[کعبه]] است. بیت‌الله ترکیبی است از بیت و [[الله]] که در مصداق آن اختلاف آراء وجود دارد. این نام را عنوانی کلی برای مسجدها دانسته اند اما در فرهنگ اسلامی، بیت‌الله بیشتر به کعبه گفته می‌شود.
'''بیت‌الله''' از نام‌های [[کعبه]] است.
==واژه‌شناسی==
«بیت» در اصل محل زندگی انسان در شب است که بعدها بدون اعتبار قید شب،<ref>مفردات، ص151.</ref>  به معنای مکان سکونت<ref>مفردات، ص151؛ المصباح، ص68، «بیت. </ref> و زندگی، گرد هم آمدن و بازگشت<ref>معجم مقاییس اللغه، ج1، ص324؛ النهایه، ج1، ص170، «بیت. </ref> به کار رفته است. «الله» از ریشه «اله» به معنای معبود، پس از حذف همزه و درآمدن الف و لام بر آن، برای باری تعالی عَلَم شده است.<ref>مفردات، ص82؛ المصباح، ج2، ص20.</ref>ترکیب اضافی «بیت الله» به معنای خانه متعلق به [[خداوند]] است.<ref>کشف المراد، ص406؛ عقائد الامامیه، ص36.</ref>


== مصداق‌ها ==
بیت‌الله ترکیبی است از بیت و [[الله]] که در مصداق آن اختلاف آراء وجود دارد ولی در منابع و فرهنگ اسلامی، بیت‌الله بیشتر به کعبه گفته می‌شود، و در آیاتی از [[قرآن کریم]] هم به‌کار برده شده است، همچنین در بسیاری از منابع روایی و فقهی هنگام بیان پاره‌ای آموزه‌ها و احکام درباره کعبه به کار رفته است.
پاره‌ای روایت‌ها مساجد را خانه‌های خدا بر زمین دانسته<ref>ثواب الاعمال، ص27.</ref> و همین را علت بزرگداشت آن‌ها معرفی کرده‌اند.<ref>علل الشرائع، ج2، ص318.</ref> بر این اساس، حرکت به سوی مسجد، حرکت به سوی خدا<ref>من لا یحضره الفقیه، ج1، ص199.</ref> و زیارت او<ref>الامالی، ص440.</ref> شمرده شده است. در برخی روایت‌ها «بیت الله» بر [[مسجدالاقصی]] اطلاق شده است.<ref>سعد السعود، ص100؛ بحار الانوار، ج18، ص317.</ref>
==ترکیب بیت و الله==
«بیت» در اصل به محل زندگی انسان در شب است که بعدها بدون اعتبار قید شب، <ref>مفردات، ص151.</ref> به معنای مکان سکونت<ref>مفردات، ص151؛ المصباح، ص68، «بیت. </ref> و زندگی، گرد هم آمدن و بازگشت<ref>معجم مقاییس اللغه، ج1، ص324؛ النهایه، ج1، ص170، «بیت. </ref> به کار رفته است.


در منابع و فرهنگ اسلامی، «بیت الله» بیشتر به [[کعبه]] گفته می‌شود. برخی اطلاق یاد شده را علم بالغلبه<ref>التحریر و التنویر، ج30، ص492.</ref> و به دلیل کثرت کاربرد دانسته و گروهی دیگر، آن را علم جنس و به معنای کلی مسجد می‌دانند که کعبه بارزترین مصداق آن است.<ref>نک: لسان العرب، ج15، ص310؛ تاج العروس، ج20، ص226، «نحو. </ref><ref>ج3، ص22، «بیت. </ref>در بسیاری موارد، واژه «بیت» همراه الف و لام عهد<ref>زاد المسیر، ج1، ص109.</ref> (البیت) و بدون افزوده شدن به «الله» اطلاق می‌گردد.<ref>الکشاف، ج1، ص183-184.</ref>
«الله» از ریشه «اله» به معنای معبود، پس از حذف همزه و درآمدن الف و لام بر آن، برای باری تعالی عَلَم شده است.<ref>مفردات، ص82؛ المصباح، ج2، ص20.</ref>


== بیت‌الله الحرام ==
ترکیب اضافی «بیت الله»، بر پایه تقدیر لام اختصاص میان مضاف و مضاف‌الیه، <ref>نک: شرح الرضی، ج2، ص206-208؛ النحو الوافی، ج3، ص20.</ref> به معنای خانه متعلق به [[خداوند]] و با توجه به غیر جسمانی و بی‌مکان بودن خداوند، <ref>کشف المراد، ص406؛ عقائد الامامیه، ص36.</ref> اضافه تشریفیه و برای بزرگداشت<ref>مفردات، ص498.</ref> خانه منسوب به الله است.
«بیت الله» در بسیاری از کاربردها با الگوگیری از آیه 2 [[سوره مائده]] ({{قلم رنگ|سبز|آمّینَ البیتَ الحَرام}}) با وصف (الحرام) همراه است.<ref>نک: الکافی، ج4، ص277؛ المصنف، ج5، ص149.</ref>برخی روایت‌ها علت این وصف را حرمت ورود [[مشرکان]] به خانه خدا دانسته‌اند.<ref>علل الشرائع، ج2، ص398؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص191.</ref>
===مصادیق===
پاره‌ای روایت‌ها مساجد را خانه‌های خدا بر زمین دانسته<ref>ثواب الاعمال، ص27.</ref> و همین را علت بزرگداشت آن‌ها معرفی کرده‌اند.<ref>علل الشرائع، ج2، ص318.</ref> بر این اساس، حرکت به سوی مسجد، حرکت به سوی خدا<ref>من لا یحضره الفقیه، ج1، ص199.</ref> و زیارت او<ref>الامالی، ص440.</ref> شمرده شده است.
در برخی روایت‌ها «بیت الله» بر [[مسجدالاقصی]] اطلاق شده است.<ref>سعد السعود، ص100؛ بحار الانوار، ج18، ص317.</ref>


== پیشینه ==
در منابع و فرهنگ اسلامی، «بیت الله» بیشتر به [[کعبه]] گفته می‌شود. برخی اطلاق یاد شده را علم بالغلبه<ref>التحریر و التنویر، ج30، ص492.</ref> و به دلیل کثرت کاربرد دانسته و گروهی دیگر، آن را علم جنس و به معنای کلی مسجد می‌دانند که کعبه بارزترین مصداق آن است.<ref>نک: لسان العرب، ج15، ص310؛ تاج العروس، ج20، ص226، «نحو. </ref> <ref>ج3، ص22، «بیت. </ref>
پیشینه نسبت دادن جایی به خدا و اطلاق تعابیری همانند «بیت الله» بر آن، به [[عهد عتیق]] می‌رسد.«[[بیت ایل]]»<ref>کتاب مقدس، سفر پیدایش 28: 11-22.</ref> (شهری مرزی میان [[بیت المقدس]] یا [[اورشلیم]] و [[نابلس]])<ref>قاموس الکتاب المقدس، ص200؛ التحریر و التنویر، ج14، ص14.</ref> و «[[ایلیاء]]» (شهر بیت المقدس)<ref>معجم البلدان، ج1، ص293؛ تاج العروس، ج14، ص38، «ایل. </ref> هر دو به معنای بیت الله هستند.
برخی اضافه تشریفیه «بیت الله» در اطلاق بر کعبه را نمایانگر برتری آن بر دیگر مساجد دانسته‌اند.<ref>فتح الباری، ج2، ص120.</ref>


بت‌های پیش از اسلام خانه‌ای داشتند که به نام [[بت]] نسبت می‌یافت و عبادتگاه به شمار می‌رفت.<ref>نک: رسائل المرتضی، ج3، ص230؛ المفصل، ج6، ص228-229.</ref> با ظهور [[اسلام]]، آن خانه‌ها از میان رفتند<ref>نک: المفصل، ج6، ص234، 242، 272.</ref> و تنها کعبه به عنوان بیت الله و نماد یکتاپرستی باقی ماند.
«بیت الله» در بسیاری از کاربردها با الگوگیری از آیه 2 [[سوره مائده]] ({{قلم رنگ|سبز|آمّینَ البیتَ الحَرام}}) با وصف (الحرام) همراه است.<ref>نک: الکافی، ج4، ص277؛ المصنف، ج5، ص149.</ref>
 
برخی روایت‌ها علت این وصف را حرمت ورود [[مشرکان]] به خانه خدا دانسته‌اند.<ref>علل الشرائع، ج2، ص398؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص191.</ref>
 
در بسیاری موارد، واژه «بیت» همراه الف و لام عهد<ref>زاد المسیر، ج1، ص109.</ref> و بدون افزوده شدن به «الله» به سبب کاربرد فراوان بر کعبه<ref>الکشاف، ج1، ص183-184.</ref> اطلاق می‌گردد؛ پیشینه نسبت دادن جایی به خدا و اطلاق تعابیری همانند «بیت الله» بر آن، به [[عهد عتیق]] می‌رسد.
 
«[[بیت ایل]]»<ref>کتاب مقدس، سفر پیدایش 28: 11-22.</ref>  (شهری مرزی میان [[بیت المقدس]] یا [[اورشلیم]] و [[نابلس]])<ref>قاموس الکتاب المقدس، ص200؛ التحریر و التنویر، ج14، ص14.</ref>  و «[[ایلیاء]]» (شهر بیت المقدس)<ref>معجم البلدان، ج1، ص293؛ تاج العروس، ج14، ص38، «ایل. </ref>  هر دو به معنای بیت الله هستند.
===در روزگار جاهلیت===
بتان جاهلی خانه‌ای داشتند که به نام [[بت]] نسبت می‌یافت و عبادتگاه به شمار می‌رفت.<ref>نک: رسائل المرتضی، ج3، ص230؛ المفصل، ج6، ص228-229.</ref> با ظهور [[اسلام]]، آن خانه‌ها از میان رفتند<ref>نک: المفصل، ج6، ص234، 242، 272.</ref> و تنها کعبه به عنوان بیت الله و نماد یکتاپرستی باقی ماند.


اشعار<ref>السیرة النبویه، ج1، ص175؛ المنمق، ص63، 103؛ انساب الاشراف، ج1، ص72.</ref> و گزارش‌های تاریخی<ref>انساب الاشراف، ج1، ص71؛ تاریخ طبری، ج2، ص133؛ الکامل، ج1، ص443.</ref> گویای کاربرد ترکیب یاد شده و ترکیبات همانند آن در [[روزگار جاهلیت]] و آغاز ظهور اسلام درباره کعبه است.  
اشعار<ref>السیرة النبویه، ج1، ص175؛ المنمق، ص63، 103؛ انساب الاشراف، ج1، ص72.</ref> و گزارش‌های تاریخی<ref>انساب الاشراف، ج1، ص71؛ تاریخ طبری، ج2، ص133؛ الکامل، ج1، ص443.</ref> گویای کاربرد ترکیب یاد شده و ترکیبات همانند آن در [[روزگار جاهلیت]] و آغاز ظهور اسلام درباره کعبه است.  
برای نمونه، [[قریش]] میان عرب به «اهل بیت الله» و «جیران بیت الله» مشهور بودند.<ref>التفسیر الکبیر، ج32، ص295؛ تفسیر قرطبی، ج21، ص200؛ نک: تفسیر ابن کثیر، ج8، ص466.</ref>
برای نمونه، [[قریش]] میان عرب به «اهل بیت الله» و «جیران بیت الله» مشهور بودند و در سفرهای تجاری مورد احترام قرار می‌شدند و در بسیاری از موارد کاروانشان غارت نمی‌شد و در نتیجه، تجارتی پر سود داشتند.<ref>التفسیر الکبیر، ج32، ص295؛ تفسیر قرطبی، ج21، ص200؛ نک: تفسیر ابن کثیر، ج8، ص466.</ref>


[[عبدالمطلب]] در سخن مشهور خود به [[ابرهه]]، «البیت» را بر کعبه اطلاق کرده است: «انّی انا رَبُّ الابِلِ وانَّ لِلبَیتِ رَبّاً سَیَمنَعُهُ».  <ref>السیرة النبویه، ج1، ص50؛ نک: الکامل، ج1، ص444.</ref>
[[عبدالمطلب]] در سخن مشهور خود به [[ابرهه]]، «البیت» را بر کعبه اطلاق کرده است: «انّی انا رَبُّ الابِلِ وانَّ لِلبَیتِ رَبّاً سَیَمنَعُهُ».  <ref>السیرة النبویه، ج1، ص50؛ نک: الکامل، ج1، ص444.</ref>
بر پایه روایتی از [[امام صادق(ع)]] می‌توان دریافت که عبارت «بیت ربنا» (خانه پروردگار ما) میان اعراب پیش از اسلام پیشینه داشته است.<ref>الاحتجاج، ج2، ص346.</ref>
بر پایه روایتی از [[امام صادق(ع)]] می‌توان دریافت که نسبت «بیت ربنا» میان اعراب پیش از اسلام پیشینه داشته است.<ref>الاحتجاج، ج2، ص346.</ref>
==بیت‌الله  در قرآن==
==بیت‌الله  در قرآن==
ترکیب «بیت الله» در آیات [[قرآن]] نیامده؛ ولی الفاظی همانند آن مانند «بَیتی»،  «البَیت» ([[سوره بقره]]، 125؛ [[سوره حج]]، 26) و «بَیتِک» ([[سوره ابراهیم]]، 37) درباره کعبه به کار رفته است.
ترکیب «بیت الله» در آیات [[قرآن]] نیامده؛ ولی الفاظی همانند آن مانند «بَیتی»،  «البَیت» ([[سوره بقره]]، 125؛ [[سوره حج]]، 26) و «بَیتِک» ([[سوره ابراهیم]]، 37) درباره کعبه به کار رفته است.
خط ۳۱: خط ۳۹:


به عکس موارد پیشین، در آیه 3 [[سوره قریش]] «ربّ» به «البیت» افزوده شده و از قریش می‌خواهد تا خداوندگار این خانه را پرستش کنند: ({{قلم رنگ|سبز|فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْت}}).  <ref>نک: التفسیر الکبیر، ج32، ص298.</ref>
به عکس موارد پیشین، در آیه 3 [[سوره قریش]] «ربّ» به «البیت» افزوده شده و از قریش می‌خواهد تا خداوندگار این خانه را پرستش کنند: ({{قلم رنگ|سبز|فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْت}}).  <ref>نک: التفسیر الکبیر، ج32، ص298.</ref>
==بیت‌الله در منابع روایی و فقهی==
==بیت‌الله در منابع روایی و فقهی==
«بیت الله» در بسیاری از منابع روایی و فقهی هنگام بیان پاره‌ای آموزه‌ها و احکام درباره کعبه به کار رفته است؛ همچون: اشاره به داستان آن در روزگار پیامبران پیشین و حتی [[آدم(ع)]]، <ref>تفسیر عیاشی، ج1، ص37؛ الکافی، ج4، ص196؛ علل الشرائع، ج2، ص421.</ref> حجت خدا بودن بیت الله بر بندگان، <ref>تفسیر عیاشی، ج1، ص39؛ مستدرک الوسائل، ج9، ص336.</ref>  عبادت شمردن نگاه به بیت الله، <ref>المحاسن، ج1، ص69.</ref>  کراهت نماز بر پشت بام بیت الله.<ref>سنن الترمذی، ج1، ص216-217.</ref> گذشته از نمونه‌های یاد شده، برخی روایت‌ها در تبیین علت [[مناسک حج]]، با بیت الله دانستن کعبه، [[وقوف در مشعر عرفات]]<ref>روضة المتقین، ج4، ص29-30.</ref> و [[مزدلفه]]، انجام [[قربانی]] و پاک شدن از گناه را مقدمه‌ای برای زیارت خانه خدا و ورود به آن شمرده‌اند.<ref>علل الشرائع، ج2، ص443؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص197.</ref>  
افزون بر آیات قرآن، «بیت الله» در بسیاری از منابع روایی و فقهی هنگام بیان پاره‌ای آموزه‌ها و احکام درباره کعبه به کار رفته است؛ همچون: اشاره به داستان آن در روزگار پیامبران پیشین و حتی [[آدم(ع)]]، <ref>تفسیر عیاشی، ج1، ص37؛ الکافی، ج4، ص196؛ علل الشرائع، ج2، ص421.</ref> حجت خدا بودن بیت الله بر بندگان، <ref>تفسیر عیاشی، ج1، ص39؛ مستدرک الوسائل، ج9، ص336.</ref>  عبادت شمردن نگاه به بیت الله، <ref>المحاسن، ج1، ص69.</ref>  کراهت نماز بر پشت بام بیت الله.<ref>سنن الترمذی، ج1، ص216-217.</ref> گذشته از نمونه‌های یاد شده، برخی روایت‌ها در تبیین علت [[مناسک حج]]، با بیت الله دانستن کعبه، [[وقوف در مشعر عرفات]]<ref>روضة المتقین، ج4، ص29-30.</ref> و [[مزدلفه]]، انجام [[قربانی]] و پاک شدن از گناه را مقدمه‌ای برای زیارت خانه خدا و ورود به آن شمرده‌اند.<ref>علل الشرائع، ج2، ص443؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص197.</ref>  


اختلاف درباره علم بالغلبه و یا علم جنس بودن «بیت الله» سبب پیدایش احکامی متفاوت درباره فردی شده است که نذر می‌کند به بیت الله برود. بر پایه دیدگاه اول، رفتن به کعبه واجب است.<ref>المجموع، نووی، ج8، ص473؛ مسالک الافهام، ج11، ص331؛ کشف اللثام، ج9، ص85.</ref> با این حال، میان هواداران دیدگاه دوم، گروهی بر این باورند که به سبب انصراف «بیت الله» به بارزترین مصداق یعنی کعبه، رفتن به آن جا واجب است<ref>شرائع الاسلام، ج3، ص146؛ تحریر الاحکام، ج4، ص355؛ قواعد الاحکام، ج3، ص287.</ref> و دسته‌ای نیز معتقدند که اگر قصد مکانی معین را نداشته باشد، چیزی بر او لازم نیست؛ زیرا بیت الله میان همه مساجد مشترک است و چیزی معین نمی‌شود.<ref>الخلاف، ج6، ص194؛ مغنی المحتاج، ج4، ص362.</ref> برخی هم در صورت عدم قصد و نبودن قرینه، رفتن به هر مسجدی را کافی دانسته‌اند.<ref>جامع المسائل، ج4، ص326.</ref>
اختلاف درباره علم بالغلبه و یا علم جنس بودن «بیت الله» سبب پیدایش احکامی متفاوت درباره فردی شده است که نذر می‌کند به بیت الله برود. بر پایه دیدگاه اول، رفتن به کعبه واجب است.<ref>المجموع، نووی، ج8، ص473؛ مسالک الافهام، ج11، ص331؛ کشف اللثام، ج9، ص85.</ref> با این حال، میان هواداران دیدگاه دوم، گروهی بر این باورند که به سبب انصراف «بیت الله» به بارزترین مصداق یعنی کعبه، رفتن به آن جا واجب است<ref>شرائع الاسلام، ج3، ص146؛ تحریر الاحکام، ج4، ص355؛ قواعد الاحکام، ج3، ص287.</ref> و دسته‌ای نیز معتقدند که اگر قصد مکانی معین را نداشته باشد، چیزی بر او لازم نیست؛ زیرا بیت الله میان همه مساجد مشترک است و چیزی معین نمی‌شود.<ref>الخلاف، ج6، ص194؛ مغنی المحتاج، ج4، ص362.</ref> برخی هم در صورت عدم قصد و نبودن قرینه، رفتن به هر مسجدی را کافی دانسته‌اند.<ref>جامع المسائل، ج4، ص326.</ref>
==پیوند به بیرون==
[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/789183/بیت-الله-الحرام?q=0 بیت الله الحرام، فراج أحمد دردیر، مجله منبر الاسلام، السنة الثلاثة و الثلاثون، ذی الحجة 1395 - العدد 12 (2 صفحه - از 77 تا 78).]
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۹۹: خط ۱۰۹:


[[رده:نام‌های کعبه]]
[[رده:نام‌های کعبه]]
[[رده:اماکن مقدس]]
[[رده:اماکن مکه]]
[[رده:اماکن زیارتی حجاز]]
لطفاً توجه داشته باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)