در حال ویرایش جنبش خلافت

پس از پایان جنگ جهانی اول (مارس1920م) و پس سقوط [[خلافت عثمانی]]، سران جنبش خلافت ضمن اظهار تاثر بسیار.<ref>Right Hon’ble Syd Ameer Ali Political Writings، ص291.</ref> مصطفی کمال آتاتورک (1881-1938) را به خاطر این اقدام محکوم کردند؛ زیــرا بــه عقیــده آنــان انحلال خلافت، باعــث زیان جهان اسلام شــد.<ref>موالنا محمد علی بحیثیت تاریخ اور تاریخ ساز کی، ص13.</ref>

مسلمانان هندوستان موضع یکسانی درباره طرفین درگیر در حجاز نداشتند، گروهی [[شریف حسین]] را از خاندان هاشمی و محترم و گروهی او را یک شورش کننده علیه خلیفه عثمانی میدانستند.<ref>تبرکات آزاد، ص217.</ref> گروهی عبدالعزیز را سلطان اسلام و بدعت‌شکن می‌دانســت که رســوم مشرکانه را از بین برده اســت. گروهی او را وهابی، ضال و دجالی می‌دانست که به قبور اصحاب، اهل‌بیت و بزرگان دین بی‌حرمتی کرده و آلت دسـت انگلیس اســت. گروهی هم هیچکدام را قبول نداشتند.<ref>نقش جنبش «خلافت» هندوستان در تحولات حجاز و تخریب دوم بقیع، ص87 تا 89.</ref>

جنبش خلافت در آغاز درگیری‌های حجاز، در چند تلگراف از شریف حسین و سلطان عبدالعزیز خواست کــه حرمــت بلــدالامیــن را حفــظ، و از جنــگ و خونریزی اجتنــاب کننــد. از طرفی جنبــش خلافت بر تأســیس حکومت جمهوری شــرعی و اداره امور حجاز با شــرکت نمایندگان مســلمانان جهان بســیار تأکید میکرد و در همین راستا در قالب اجلاس خلافت (برگزار شده در 1924میلادی در هند) بیانیه ای جهت تاسیس حکومت جمهوری صادر کرد و محتوای آن را برای سلطان عبدالعزیز فرستادند و او نیز جواب داد که خود او هم همین را میخواهد و هدفش فقط این است که شــریف و خاندانش را از حجــاز بیرون کند و مسئله حجاز را به نمایندگان جهان اسلام بسپارد.<ref>مسئله حجاز، ص13-9.</ref>

جنبش خلافت در فاصلــه ســالهای 1344-1345 قمــرى، یعنــی پیش و پــس از تخریــب دوم بقیــع، ضمن برگزاری اجلاس، ســخنرانی و نوشــتن مقالات، چهار هیئت تحقیقاتی به حجاز فرســتاد که سه تای آن ها پیش از تخریب بقیع و چهارمین آنها در قالب شرکت در همایش مؤتمر اسلامی انجام شد. گزارش هر کدام از هیئت های تحقیقاتی پس از بازگشت، چاپ شد و در اختیار مسلمانان هندوستان قرار داده شد.<ref>نقش جنبش «خلافت» هندوستان در تحولات حجاز و تخریب دوم بقیع، ص90.</ref>

این جنبش در بازه زمانی 1924تا 1926میلادی چهار گروه را برای دیدار با صاحب نفوذان مختلف از جمله سلطان عبدالعزیز و استاندار مکه برگزار کرد<ref name=":0">حجاز کی تیسری وفد کی رپورت، ص34.</ref> و به ارائه پیشنهاد جهت بهبود اوضاع اقتصادی، استدلال کلامی جهت منع تخریب بقاع، استناد به سنت پیامبر(ص) و مسلمانان در حفظ و زیارت بقاع، پرداخت.<ref>مقالات محمدعلی، حصه اول، ص96-94.</ref> هیئت اول در دسامبر1924، به علت ممانعت های حاکم حجاز، نتوانست با سلطان عبدالعزیز دیدار کند و به بازدید طرف اول این اختلاف، اکتفا کرد، هیئت دوم در قالب کاروان حجاج هندی در مارس 1925 به حجاز رفتند که گزارش مفصل این حج در ادامه می‌آید، هیئت سوم پس از فتح مدینه توسط ابن سعود در اکتبر 1925 با سلطان عبدالعزیز دیدار کرد و از مناطق مختلف بین مکــه، مدینه و جده بازدید کرد و عکسهایی از مقابــر و مآثــر تخریب شــده در مکــه، جــد و طائف گرفت. بر اســاس گــزارش این هیئت مزار نبوی، که گنبدش با برخورد گلوله توپ آســیب دیده بود، در حال بازســازی بود.<ref name=":0" />

در میانه جنگ بین شرفای مکه و آل‌سعود که با ایام حج همزمان شــده بــود(مارس 1925)، به خاطر ناامن بــودن بنادر حجاز، انگلیس از مردم خواســت که از رفتــن بــه حج صرفنظر کنند، اما جنبش خلافت که انگلیس اجنبی غیر مســلمان را صاحبنظر در به‌جاآوردن فریضۀ مســلمانان نمیدید و با نیت اینکه حج یکی از ارکان واجب مسلمانان است با مقامات انگلیس نامه‌نگاری کرد و با تکیه و اعتماد به تضمین امنیــت راه‌هــای حجاز از ســوی ســلطان عبدالعزیز، جنبــش خلافت با مســئولیت خود حجاج را از هندوستان اعزام کرد.<ref>مقالات محمد علی، ص34 تا 41.</ref> در این سفر نمایندگان جنبش خلافت با سلطان عبدالعزیز جهت پیگیری مرمت بناهای تخریب شده و برگزاری هرچه زودتر موتمر اسلامی ملاقات کردند و گزارش مفصلی از اماکن تخریب شده نیز منتشر کردند.<ref>نقش جنبش «خلافت» هندوستان در تحولات حجاز و تخریب دوم بقیع، ص92تا94</ref>

*'''مزارات حرمین یعنی مکه معظمه و مدینه منوره کی مشهور مزارات و مقابر کی جامع و مفصل تاریخ'''، مولوی علی شبّیر، حیدرآباددکن، مطبع انورالاسلام، 1347ق.

*'''تبرکات آزاد'''، مولانا غلام رسول مهر، دهلی، ادبی دنیا، 1963م.{{برگرفتگی