در حال ویرایش در کعبه

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی

| کاربری = ورودی کعبه

}}

'''دَرِ کعبه''' (به عربی: '''باب الکعبه''')، سمت شرقی [[کعبه]] میان [[رکن عراقی]] و [[رکن حجرالاسود]] قرار دارد. در روایات فضیلت‌هایی برای آن ذکر شده که گشوده شدن درهای رحمت الهی به روی مردم هنگام بازشدن دَرِ کعبه از آن جمله است. از [[پیامبر(ص)]] نقل شده که هرکس پس از لمس حجرالاسود و [[نماز]] در [[مقام ابراهیم(ع)|رکن ابراهیم]]، دست بر دَرِ کعبه گذارد و [[دعا]] کند، دعای او مستجاب خواهد شد.

 

در روایت ذکر شده که پیامبر اسلام(ص) به امامت [[جبرئیل]] کنار دَرِ کعبه نماز خوانده است. در سده سوم قمری بر جنازه افراد نامدار مانند اشراف، قریشیان و اعیان دیگر برابر باب الکعبه نماز خوانده می‌شد. در [[طواف|طواف عمره]] مستحب است که در برابر باب الکعبه دعا خوانده شود. همچنین [[صلوات]] بر پیامبر و خاندانش در این مکان بسیار سفارش شده است.

 

زمان ساخت نخستین دَرِ کعبه نامشخص است؛ ولی از برخی روایات همچون نماز خواندن [[حضرت آدم(ع)|حضرت آدم]] در برابر باب الکعبه، فهمیده می‌شود که دَر از همان ابتدا در [[کعبه]] وجود داشته است. برخی معتقدند شروع بازسازی‌های باب الکعبه نیز توسط عبدالمطلب انجام گرفته است. دَری که امروزه بر کعبه قرار دارد در [[سال ۱۳۹۹ هجری قمری|سال ۱۳۹۹ق]] به فرمان [[ملک خالد]]، پادشاه [[عربستان]]، ساخته و نصب شد. جنس این در از طلا است و روی آن [[آیات قرآن]] کنده‌کاری شده است.

 

 

 

 

 

 

 

|align="left"|سال ۱۹۴ق

|طلاپوشی دوباره در کعبه به فرمان امین عباسی.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص169.</ref>

|تعویض تیر ساجی سردر کعبه در دوره متوکل عباسی.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص158.</ref>

|تزیین در کعبه با طلا به فرمان معتضد عباسی.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص103-104؛ اتحاف الوری، ج2، ص349-350؛ تاریخ عمارة المسجد الحرام، ص21-22.</ref>

|نصب دَرِ طلایی تازه‌ای که حاوی نام خلیفه مقتدی عباسی بود.<ref>البدایة و النهایه، ج12، ص131.</ref>

|ساخت و نصب در جدید توسط رامِشت فارسی، تاجر ایرانی<ref>الارج المسکی، ص151.</ref>

|align="left"|سال۵۵۱ق

|نصب در تازه پوشیده از طلا توسط [[جواد اصفهانی]]. <ref>الارج المسکی، ص151.</ref>

|ساخت دری با صفحه‌های نقره‌ای به فرمان ملک مظفر یوسف بن منصور، از حاکمان آل رسول یمن.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص142؛ مرآة الحرمین، ج1، ص276-277.</ref>

|ساخت دری با طلا و نقره برای کعبه به فرمان ملک مظفر یوسف بن منصور .<ref>العقود اللؤلؤیه، ج1، ص152.</ref>

|ساخت در تازه به فرمان سلطان محمد قلاوون <ref>شفاء الغرام، ج1، ص142؛ اتحاف الوری، ج3، ص203.</ref>

|align="left"|سال ۷۶۱ تا ۷۷۶ق

|ساخت دری از جنس ساج به فرمان ملک ناصرالدین حسن مملوکی.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص142.</ref>

|نقره پوشی و آب‌طلا کاری در کعبه سال ۸۱۶ق توسط سلطان مؤید ابونصر شیخ محمودی حاکم مصر<ref>شفاء الغرام، ج1، ص143.</ref>  

|نقره پوشی و آب‌طلا کاری در کعبه سال ۸۱۶ق توسط بیرم خجا تاتاری ناظر حرم<ref>اتحاف الوری، ج4، ص707.</ref>

|پوشاندن در با صفحه نقره و روکش طلا به فرمان سلطان سلیمان قانونی<ref>الارج المسکی، ص152؛ منائح الکرم، ج3، ص343.</ref>

|تعویض باب الکعبه و به کار بردن تزیینات در قدیمی بر روی در جدید به فرمان سلطان مراد چهارم.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص173-174؛ الارج المسکی، ص154.</ref>

|align="left"|سال ۱۱۱۹ق

|تعمیر ورق‌های چوبی در و زوار آن و طلاپوشی بخش‌هایی از آن.<ref>منائح الکرم، ج5، ص445-446.</ref>

|align="left"|سال ۱۳۷۰ق

|align="left"|سال  ۱۳۹۹ق

 

 

 

== وضعیت امروزی ==

 

ارتفاع این در کمی بیش از سه متر و عرض آن حدود دو متر است و از دو لنگه تشکیل شده است. پایه آن با ضخامت ۱۰ سانتی‌متر از چوبی با نام «ماکامونگ» ساخته شده است. پایین در، تیری چوبی افزوده شده تا از ورود آب به درون کعبه پیش‌گیری کند و میله‌ای دارد که هنگام بسته شدن، در را با آستانه جفت می‌کند.<ref>قصة التوسعه، ص88-91؛ مکه و مدینه تصویری از توسعه و نوسازی، ص95-99.</ref>

پایین این دایره‌ها، آیات: {{قلم رنگ|سبز|ادْخُلُوهَا بِسَلامٍ آمِنِینَ}} <ref>سوره حجر، ۴۶.</ref>؛ {{قلم رنگ|سبز|جَعَلَ اللهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ قِیَامًا لِلنَّاسِ و الشَّهْرَ الْحَرَامَ}} <ref>سوره مائده، ۹۷</ref>؛ {{قلم رنگ|سبز|رَبِّ اَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَاَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطَانًا نَصِیرًا}} <ref>سوره اسراء، ۸۰.</ref> ؛ {{قلم رنگ|سبز|کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلَی نَفْسِهِ الرَّحْمَة}}؛<ref>سوره انعام، ۵۴.</ref> {{قلم رنگ|سبز|وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی اَسْتَجِبْ لَکُم}} <ref>سوره غافر، ۶۰.</ref> نقش بسته است. در پی آن‌ها، دو دایره به شکل دو خورشید نورانی که در وسط آن‌ها جمله «لا اله الا الله محمد رسول‌الله» نقش بسته، دیده می‌شود. زیر این حاشیه‌های دایره‌شکل، آیه: {{قلم رنگ|سبز|قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ اَسْرَفُوا عَلَی اَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللهِ اِنَّ اللهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ}} <ref>سوره زمر، ۵۳.</ref> نقش بسته است.

بر پایه برخی روایات، [[حضرت آدم]] در پی نزول بر زمین، در برابر باب الکعبه به [[نماز]] ایستاد و با خدای خود به راز و نیاز پرداخت.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص186.</ref> برخی مکان قبول توبه آدم را برابر دری که ابن‌زبیر پشت کعبه در سمت [[رکن یمانی]] گشوده بود، می‌دانند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص187.</ref> بر اساس گزارشی، نماز بر جنازه آدم(ع) در برابر باب الکعبه اقامه شده است.<ref>تاریخ مکه، ص191.</ref> گفتاری از [[پیامبر]] در منابع آمده که نشان می‌دهد ایشان به امامت [[جبرئیل]] کنار در کعبه نماز خوانده است.<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص268؛ تحفة الاحوذی، ج1، ص394؛ عون المعبود، ج2، ص40-41.</ref> شاید به همین سبب، برخی نماز خواندن در باب الکعبه را [[مستحب]] دانسته‌اند.<ref>صحیح ابن خزیمه، ج4، ص333.</ref> در سده سوم قمری بر جنازه افراد نامدار مانند اشراف و [[قریش|قریشیان]] برابر باب الکعبه نماز خوانده می‌شد.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص317.</ref>  

از پیامبر(ص) نقل شده که هرکس [[حجرالاسود]] را لمس کند و دو رکعت نماز در [[رکن ابراهیم]] بگزارد و سپس دست بر در کعبه گذارد و [[دعا]] کند، دعای او مستجاب خواهد شد.<ref>المقنعه، ص389؛ مستدرک الوسائل، ج9، ص383.</ref> در روایتی لحظه باز شدن دَر کعبه، یکی از مواقع هفت‌گانه‌ گشوده شدن درهای رحمت الهی به روی مردم، شناخته شده است.<ref>مستدرک الوسائل، ج14، ص152.</ref>

=== مستحبات ===

در [[طواف عمره]] مستحب است که در برابر باب الکعبه این دعا خوانده شود: «سائِلُکَ فَقِیرُکَ مِسْکِینُکَ بِبابِکَ، فَتَصَدَّقْ علیه بِالْجَنَّةِ، اللهم الْبَیْتُ بَیْتُکَ، و الحَرَمُ حَرَمُکَ، و العَبْدُ عَبْدُکَ، وَهذا مَقَامُ الْعائِذِ الْمُسْتَجِیْرِ بِکَ مِنَ النارِ، فَاَعْتِقْنِی وَوالِدَیَّ وَاَهْلِی وَوُلْدِی وَاخْوانِیَ الْمُؤْمِنِینَ مِنَ النارِ، یا جَوادُ یا کَرِیمُ».<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص531-532؛ جامع الخلاف، ص202.</ref> دعایی دیگر نیز هنگام روبه‌رو شدن با باب الکعبه گزارش شده است.<ref>المقنعه، ص401.</ref> نیز [[صلوات]] بر پیامبر(ص) و خاندان پاکش در این مکان بسیار سفارش شده است.<ref>الکافی، ج4، ص406.</ref>

پرونده:باب الکعبه.jpeg|زیارت باب الکعبه

پرونده:باب الکعبه۲.jpeg|درِ امروزی کعبه

پرونده:در قدیمی کعبه.png|باب الکعبه سال ۱۰۴۴ق

پرونده:در قدیمی کعبه ساخت ملک زمان عبدالعزیز.jpeg|باب الکعبه سال ۱۳۷۰ق

پرونده:حطیم.jpg|اندازه، ابعاد و نقشه بنای کعبه

پرونده:نمایی از در کعبه هنگام سیل در مکه.jpg||نمایی از در کعبه هنگام سیل

 

[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]

[[ar:باب الکعبة]]