در حال ویرایش مرقد میثم تمار

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان =مرقد میثم تمار
| تصویر =مرقد میثم تمار.jpg
| اندازه تصویر =
| بنیانگذار =
| تأسیس =
| کاربری =حرم
| مکان =[[کوفه]]
| نام‌های دیگر =
| وقایع مرتبط =
| ظرفیت =
| وضعیت =
| مساحت =1200 مترمربع
| امکانات =
| شماره ثبت =
| معمار =
| سبک = ایرانی اسلامی 
| بازسازی =نیمه دوم قرن 14 ه. ق- 20 م، سال 2011 م
| وبگاه = 
}}

'''مرقد میثم تمار''' حدود چهارصد متری جنوب غربی [[مسجد کوفه]]، نزدیک [[خانه منسوب به امیرمؤمنان(ع)]] قرار دارد. میثم تمار از اصحاب [[امام علی(ع)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] بود.

== معرفی اجمالی میثم تمار ==
میثم بن یحیی اسدی کوفی، کنیه‌اش ابوسالم و از اصحاب امام علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بود. از دوره کودکی و نوجوانی او، اطلاعی در دست نیست. می‌گویند او غلام زنی از طایفه [[بنی‌اسد|بنی اسد]] بود که امام (ع) او را از وی خریداری و سپس آزاد نمود.<ref>الارشاد، ج1، ص323.</ref> او از آنجایی که به شغل خرمافروشی مشغول بود، به لقب «تَمّار» (خرمافروش)، شناخته می‌شد.

میثم از یاران خاص و نزدیک امیرمؤمنان (ع) و همچنین از اصحاب امام حسین (ع)، به‌شمار می‌آید.<ref>الاختصاص، شیخ مفید، ص3، 7 و 8.</ref> او در کوفه از همراهان و ملازمان امیرمؤمنان (ع) در اوقات خلوت آن حضرت بود.

امیرمؤمنان (ع) چندین بار، خبر شهادت میثم تمار را به او داده بود؛
میثم تمار در آخرین سال زندگی خود، به سفر حج رفت وقتی به کوفه بازگشت، به دستور [[عبیدالله بن زیاد]]، به دار آویخته و به شهادت رسید.

== محل مرقد ==
امروزه قبر میثم تمار، حدود چهارصد متری جنوب غربی [[مسجد کوفه]]، نزدیک [[خانه منسوب به امیرمؤمنان(ع)]] و در سمت چپ جاده کوفه به نجف قرار دارد.

== بازسازی‌ها ==
از تاریخ ساخت اولیه مزار میثم تمار، اطلاعی در دست نیست. عضد الدوله دیلمی در قرن چهارم گنبدی بر قبر وی بنا کرد. در قرن سیزده هجری قمری، شیخ ملاّ علی فرزند میرزا خلیل نجفی آل خلیلی (1226 تا1297 ق) دومین عمارت را ساخت. پس از آن نیز سید عطاءالله ارومی (م 1321 ه. ق) از مجتهدین آذربایجانی مقیم نجف حرم و گنبد را برای تجدید بنا کرده و صحنی در کنار آن تأسیس نمود.<ref>دایرة المعارف تشیع، ج۱، ص۱۱۲.</ref> در سال 1382 قمری بنا تخریب گردید. پس از آن حاج محمد رشاد بن ناصر مرز [مرضه‏] نجفی ساختمان فعلی آن را در نیمه دوم قرن 14 ه. ق- 20 م، با صرف مبلغ چهل هزار دینار عراقی، بازسازی کرد. عملیات ساختمانی در روز 26 ژوئن سال 1962 م برابر با 1382 ه. ق آغاز شد و در سال 1968 میلادی برابر با 1388 قمری به پایان رسید.<ref>مراقد المعارف، ج2، ص340.</ref>
[[پرونده:ضريح قديمي مرقد ميثم تمار.png|بندانگشتی]]

=== توصیف مقبره در سال 1365 قمری ===
نخستین توصیف از مقبره میثم تمار را شیخ محمد حسین مظفر در کتاب شهید الحق و الولاء ثبت کرده است. وی پس از تایید صحت انتساب این مقبره به میثم تمار و ارائه دلایلی برای آن شکل ظاهری مرقد را قبل از تجدید بنا در سال 1382 قمری شرح داده و به این نکته اشاره می‌کند که هیچ نشانه ای از زمان ساخت بنا چه در کتیبه‌ها و چه در سنگ‌های اطراف قبر وجود ندارد. به گفته وی کاشی کاری گنبد توسط حاج عباس ناجی النجفی و دیوارهای دور مقبره، ایوان مقابل آن، مقبره و گنبد توسط سید ارومی بیش از پنجاه سال قبل از رویت او ترمیم و یا بنا گردیده است. وی اشاره می‌کند که سال درج شده بر روی صندوق چوبی قبر 1360ه. قمری است.<ref>مظفّر، میثم التمّار، ص78.</ref>

=== بازسازی جدید ===
در سال 2011 میلادی، هیئت بازسازی استان [[نجف]]، تصمیم گرفت تا مرقد میثم را توسعه دهد. به همین منظور، طرحی را در سه مرحله تدوین نمود. دو مرحله جهت توسعه و تکمیل مقبره و مرحله سوم برای توسعه و تجهیز صحن مرقد در نظر گرفته شد. مراسم کلنگ‌زنی طرح توسعه مرقد میثم، با حضور مسئولان [[عراق]] و با سرمایه‌ای نزدیک به چهار میلیارد دینار عراقی، آغاز شد. براساس این پروژه، در مرجله اول که در سال 2011 آغاز گردید مساحت مرقد از 413 به 1100 متر مربع افزایش یافت و گنبدی جدید به قطر 9 متر و دو مناره به ارتفاع 28 متر و قطر 2.5 متر ساخته شد. در مرحله دوم کار ساخت بنای اصلی از جهت نما کاری تکمیل ستونها و آجرکاری با رعایت معماری اسلامی پایان یافت.<ref>[https://saraer.org/uploaded/shaaer/shaaer_65/ta7kek.html مجله شعائر، جلد 65، ص12.]</ref> صحن این مقبره بر اساس طرحی به مزار خدیجه دختر امیر المونین متصل شده و در نهایت مساحت این مجموعه به 5300 متر مربع بالغ گردید. همچنین قبرستانی قدیمی پشت مرقد که مرحوم مظفر هم به آن اشاره کرده بود در طرح توسعه حرم تخریب گردید.
[[پرونده:ضريح جديد مرقد ميثم تمار.jpg|بندانگشتی]]
ضریح جدید این مرقد به دست هنرمندان اصفهانی طی دو سال و به ابعاد 4 در 5 و به ارتفاع 5 متر ساخته و در تاریخ 5 جمادی الاول سال 1438 قمری همزمان با ولادت حضرت فاطمه الزهرا رونمایی گردید. نماد اصلی این ضریح طرحواره نخل است که یادآور زندگانی و مصلوب گردیدن این شهید بزرگوار می‌باشد.

== حادثه تروریستی در مرقد ==
در سال 2006 عامل انتحاری خودروی بمب گذاری شده اش را بین دو ون از زائران ایرانی منفجر کرده و موجب جان باختن 12 نفر از جمله 8 ایرانی و مصدومیت 37 نفر که 22 تن از آنان ایرانی بودند گردید. 

== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
{{برگرفتگی

 | منبع = زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، بخش «مرقد میثم تمار»، ج1، ص129-134.

 | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472

}}
* '''مراقد المعارف'''، محمد حرزالدین، تحقیق: محمدحسین حرزالدین، قم، سعید بن جبیر، ٢٠٠٧م.
* '''میثم تمار'''، احمد صادقی اردستانی، تهران، مشعر، ١٣٩١ه. ش.
* '''الاختصاص'''، محمد بن محمد (الشیخ المفید)، تصحیح: علی اکبر الغفاری، ط ۴، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین، ١۴١۴ه. ق.
* '''الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد'''، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لاحیاء التراث، ط ٢، بیروت، دار المفید، ١۴١۴ه. ق - ١٩٩٣م.
* '''ضریح میثم التمار الشاهد علی شهید ذاب فی الحق'''، ألیس کورانی، مجله شعائر، جلد 65، 1436ه. ق.
* '''میثم التمار شهید الحق و الولاء'''، محمد حسین المظفر، مکتبة الحیدریة، 1365ه. ق - 1965 م.
{{پایان}}
{{نجف}}
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}

[[رده:مزار اصحاب امام علی(ع)]]
[[رده:مکان‌های تاریخی کوفه]]
[[رده:زیارتگاه‌های کوفه]]