در حال ویرایش مزار سلطان علی (بغداد)

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان =مزار منسوب به سیدعلی بن محمد دیباج 
| تصویر =226.jpg
| اندازه تصویر =350px
| بنيانگذار =
| تأسیس =
| کاربری =زیارتگاه
| مکان =[[عراق]] * [[بغداد]]
| نام‌های دیگر =
| وقایع مرتبط =تردید در شخص صاحب مزار
| ظرفیت =
| وضعیت =فعال
| مساحت =
| امکانات =
| شماره ثبت =
| معمار =
| سبک =
| بازسازی =سال ١٣١٠ه.ق، ابوالهدی افندی صیادی
| وبگاه = 
}}
'''مزار سیدعلی بن محمد دیباج'''، یکی از زیارتگاه‌های مهم شهر بغداد است که در منطقه مربعه قرار دارد.

درباره شخص مدفون در این آرامگاه، میان مورخان و عالمان انساب و نویسندگان معاصر، اختلاف است؛ برخی ایشان را [[علی بن امام محمد باقر(ع)]] ملقب به‌ طاهر و برادر [[حضرت امام جعفر صادق(ع)]] می‌دانند.

بزرگان [[فرقه اسماعیلیه]]، چنین ادعا می‌کنند که این مکان، مدفن علی بن [[اسماعیل بن امام جعفر صادق|اسماعیل]] بن [[امام جعفر صادق(ع)]]، برادر [[سیدمحمدفضل بن اسماعیل]] است.
 
برخی از علمای انساب نیز معتقدند، قبر کنونی را از آنِ [[علی بن محمد دیباج]] است.
==موقعیت جغرافیایی==
این آرامگاه در منطقه مربعه شهر بغداد، در خیابان رشید و کنار جامع سلطان علی، واقع شده و از زیارتگاه‌های مهم شهر بغداد است.
==بازسازی بنا==
در گذشته، به‌صورت بنای کوچکی، کنار نهر دجله، واقع بود که یک اتاق مربع شکل و گنبدی نیز داشت. مردم آن را زیارت می‌کردند و پیرمردی که خادم آنجا بود، با درآمد نذورات و کمک‌های مردم، زندگی خود را می‌چرخاند.

در سال ١٣١٠ه. ق، ابوالهدی افندی صیادی، متوفای ١٣٢٨ه. ق، نامه‌ای برای تجدید بنای این آرامگاه، برای سلطان عبدالحمید عثمانی می‌نویسد و موافقت ساخت آرامگاه را می‌گیرد.<ref>العقد اللامع بآثار بغداد والمساجد والجوامع، صص ٣٩6 و ٣٩٧.</ref> پس از آن، این بنای باشکوه، ساخته و بارها بازسازی شده و توسعه یافته است.<ref>معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص٢٧١.</ref> 

==معرفی سیدعلی بن محمد==
درباره شخص مدفون در این آرامگاه، میان مورخان و عالمان انساب و نویسندگان معاصر، اختلاف است. برخی ایشان را [[علی بن امام محمد باقر(ع)]] ملقب به‌ طاهر و برادر بزرگوار [[حضرت امام جعفر صادق(ع)]] می‌دانند.

اما بزرگان [[فرقه اسماعیلیه]]، چنین ادعا می‌کنند که این مکان، مدفن علی بن [[اسماعیل بن امام جعفر صادق|اسماعیل]] بن [[امام جعفر صادق(ع)]]، برادر [[سیدمحمدفضل بن اسماعیل]] است.

سیدعبدالرزاق کمونه قبر کنونی را از آنِ علی بن محمد دیباج می‌داند<ref>آرامگاه‌های خاندان پاک پیامبر(ص)، صص 6١ و 6٢.</ref> و به گفته ابونصر بخاری استناد می‌کند و می‌نویسد:

"علی در بغداد، درگذشت و قبرش آنجاست. او با پدرش در قیام علیه مامون عباسی، اتفاق‌نظر داشت و در سال ٢٠٠ه. ق، قیام نمود. او اهواز را برای قیام، انتخاب کرد و با ابن افطس، حسین بن حسن بن علی بن علی بن الحسین السجاد(ع) و پسرعمویش [[زید بن موسی کاظم(ع)]]، همراه شده، یاران مامون عباسی بر محمد بن جعفر(ع) دست یافتند و چون علی بن محمد دانست که کارش به نتیجه نمی‌رسد، از [[بصره]] خارج شد و زید بن موسی(ع) را بر جای خود گذاشت و سرانجام در بغداد، وفات یافت.<ref>سرالسلسلة العلویه، ص٨١.</ref> 

دیگر علمای انساب نیز، وفات [[علی بن محمد دیباج]] را در بغداد تایید کرده‌اند. اما هیچ‌یک از آنها، موقعیت دقیق آن را مشخص نکرده‌اند.<ref>عمدة الطالب، ص٢4٧.</ref><ref>المشاهد المشرفه، ج6، ص٨٨.</ref><ref>المجدی، ص٢٨٨.</ref> 

==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع ==
{{منابع}}

{{برگرفتگی
|پیش از لینک = کتاب
|منبع = زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم.
|پس از لینک = بخش « مزار امامزاده سلطان على»، ج1، ص376.
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5
}}

* '''عمدة الطالب فی انساب آل ابی‌طالب'''، جمال‌الدین احمد بن علی الحسینی (ابن عنبة)، تحقیق: السید مهدی الرجائی، ط ١، قم، ١4٢5ه. ق - ١٣٨٣ ه. ش - ٢٠٠4م.
* '''المشاهد المشرفة'''، السید حسین ابوسعیدة، ط ١، بیروت، مؤسسة البلاغ، ١4٣٣ه. ق - ٢٠١٢م.
* '''سرّ السلسله العلویه'''، سهل بن عبدالله (ابونصر البخاری)، تحقیق: سید محمدصادق بحرالعلوم، النجف، المکتبة الحیدریة، ١٣٨١ه. ق.
* '''المجدی فی انساب الطالبیین'''، علی بن محمد العلوی العمری، تحقیق: احمد المهدوی الدامغانی، ط ٢، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی العامة، ١4٢٢ه. ق - ١٣٨٠ه. ش. 
* '''العقد اللامع بآثار بغداد والمساجد والجوامع'''، عبدالحمید عبادة، تحقیق: عماد عبدالسلام رؤوف، ط ١، بغداد، انوار دجلة، ٢٠٠4م.
* '''معجم المراقد والمزارات فی العراق'''، ثامر عبدالحسن العامری، (لا م)، (لا ن)، (لا ت).
* '''آرامگاه‌های خاندان پاک پیامبر(ص) و بزرگان صحابه و تابعین'''، سید عبدالرّزاق کمونه، ترجمه: عبدالعلی صاحبی، چاپ دوم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ١٣٧5ه. ش. 
{{پایان}}

{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}

[[رده:مزارهای بغداد]]
[[رده:مزار فرزندان امام محمدباقر(ع)]]
[[رده:مزارهای امامزادگان مدفون در عراق]]
[[رده:مزار امامزاده‌های مدفون در بغداد]]