در حال ویرایش مزار سکینه بنت حسین(ع) (دمشق)
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | ||
| عنوان = مزار سکینه بنت | | عنوان = مزار سکینه بنت علی(ع) | ||
| تصویر = مزار زینب بنت علی(ع) و سکینه بنت حسین(ع).jpg | | تصویر = مزار زینب بنت علی(ع) و سکینه بنت حسین(ع).jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''مزار سکینه بنت حسین(ع)'''، در [[قبرستان بابالصغیر]] شهر [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] قرار دارد. این مزار متصل به [[مزار زینب صغری بنت علی(ع) (دمشق)|مزار زینب صغری بنت علی(ع)]] و از مهمترین زیارتگاههای قبرستان بابالصغیر | '''مزار سکینه بنت حسین(ع)'''، در [[قبرستان بابالصغیر]] شهر [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] قرار دارد. این مزار متصل به [[مزار زینب صغری بنت علی(ع) (دمشق)|مزار زینب صغری بنت علی(ع)]] است و از مهمترین زیارتگاههای قبرستان بابالصغیر شمرده میشود. | ||
انتساب این زیارتگاه به سکینه دختر [[امام حسین(ع)]]، به سبب درگذشت وی در [[مدینه]] مورد تردید قرار گرفته است. برخی، این مزار را به سکینه دختر یکی از پادشاهان و برخی به سکینه دختر حسین ذیالدمعه و نوه [[زید بن علی|زید بن علی(ع)]] منتسب کردهاند. این دو انتساب نیز مورد نقد قرار گرفتهاند. | |||
انتساب این زیارتگاه به سکینه دختر [[امام حسین(ع)]]، به سبب درگذشت وی در [[مدینه]] مورد تردید قرار گرفته است. | |||
زیارتگاههای دیگری در قاهره مصر و طَبَریه [[فلسطین]] نیز، به سکینه دختر امام حسین(ع) منسوب هستند. | زیارتگاههای دیگری در قاهره مصر و طَبَریه [[فلسطین]] نیز، به سکینه دختر امام حسین(ع) منسوب هستند. | ||
خط ۳۰: | خط ۲۸: | ||
==موقعیت و بنا== | ==موقعیت و بنا== | ||
[[پرونده:ضریح سکینه بنت الحسین(ع) (دمشق).jpg|بندانگشتی|ضریح سکینه دختر امام حسین(ع).]] | [[پرونده:ضریح سکینه بنت الحسین(ع) (دمشق).jpg|بندانگشتی|ضریح سکینه دختر امام حسین(ع).]] | ||
مزار سکینه بنت حسین(ع)، در [[قبرستان بابالصغیر]] شهر [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] قرار دارد.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در | مزار سکینه بنت حسین(ع)، در [[قبرستان بابالصغیر]] شهر [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] قرار دارد.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در سوریه& ص۲۵۲؛ تاريخ الأمم و الملوک، ج۵، ص۱۵۵؛ إعلام الورى بأعلام الهدى، ج۱، ص۳۹۶.</ref> این مزار متصل به [[مزار زینب صغری بنت علی(ع) (دمشق)|مزار زینب صغری دختر امام علی(ع)]] (امکلثوم) است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در سوریه& ص۲۵۲.</ref> این دو مزار، از مهمترین زیارتگاههای قبرستان بابالصغیر دمشق به شمار آمده و مورد توجه زائران [[شیعه]] از کشورهای مختلف است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در سوریه& ص۲۵۲.</ref> | ||
این مزار، دارای [[صحن]]، [[گنبد|گنبدی]] سبزرنگ، [[ضریح]] نقرهای طلاکوب و [[سرداب]] است. قبر اصلی، در سرداب است و روی آن صندوقچهای قدیمی و نفیس قرار دارد. روی صندوقچه کتیبههایی است که آیاتی از قرآن بر آن نقش شده است. در یکی از کتیبهها، مدفون در این قبر به سکینه دختر [[امام حسین (ع)|امام حسین(ع)]] منسوب شده است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در | این مزار، دارای [[صحن]]، [[گنبد|گنبدی]] سبزرنگ، [[ضریح]] نقرهای طلاکوب و [[سرداب]] است. قبر اصلی، در سرداب است و روی آن صندوقچهای قدیمی و نفیس قرار دارد. روی صندوقچه کتیبههایی است که آیاتی از قرآن بر آن نقش شده است. در یکی از کتیبهها، مدفون در این قبر به سکینه دختر [[امام حسین (ع)|امام حسین(ع)]] منسوب شده است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۶؛ Inscriptions Arabes De Damas, Les St ف les Fun ق raires, I. Cimeti ف re DAl-B ع b Al-Sa گ r, Khaled</ref> <ref group="یادداشت">متن این کتیبه چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.</ref> | ||
==مدفون در مزار== | ==مدفون در مزار== | ||
درباره مدفون مزار سکینه بنت الحسین(ع) اختلافنظر است. برخی از احتمالات چنیناند: | |||
====سکینه بنت حسین(ع)==== | |||
[[پرونده:کتیبه دور صندوق سکینه بنت حسین(ع) (دمشق).jpg|بندانگشتی|کتیبه دور [[صندوق|صندوقچه]] قبر سکینه بنت حسین(ع) که نوشته خط درشت آن چنین است: [هذ]ا قبر سکینة بنت الحسین.|جایگزین=]] | [[پرونده:کتیبه دور صندوق سکینه بنت حسین(ع) (دمشق).jpg|بندانگشتی|کتیبه دور [[صندوق|صندوقچه]] قبر سکینه بنت حسین(ع) که نوشته خط درشت آن چنین است: [هذ]ا قبر سکینة بنت الحسین.|جایگزین=]] | ||
قبر منسوب به سکینه دختر [[امام حسین(ع)]] در بابالصغیر، از گذشته معروف و شناخته شده بوده است و تاریخنگاران و | قبر منسوب به سکینه دختر [[امام حسین(ع)]] در بابالصغیر، از گذشته معروف و شناخته شده بوده است و تاریخنگاران و جهانگردان، از آن یاد کردهاند.<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ٢، ص ١٩٧؛ الاشارات الی معرفة الزیارات، ص ١٣؛ معجم البلدان، ج ٢، ص ۴۶٨؛ رحلة ابن جبیر، ص ٢١٨؛ رحلة ابن بطوطة، ص ٧۵.</ref> برخی، با توجه به درگذشت سکینه در [[مدینه]]، برای این انتساب، اعتبار و سند تاریخی قائل نشدهاند.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۲.</ref> | ||
سکینه دختر امام حسین(ع)، نامش آمنه یا امیمه، و مادرش رباب دختر امرئالقیس بن عدی قضاعی بود. «سکینه» نام یا لقبی بود که مادرش رباب، او را بدین نام میخواند. بر پایه شعری<ref group="یادداشت">لعمرک اننی احب داراً/ تَحُلُّ بها سکینةُ و الربابُ</ref> که امام حسین(ع) درباره سکینه و رباب سروده، وی علاقه زیادی به آن دو داشته است.<ref>تاریخ در آینه پژوهش، «پژوهشی درباره نام، سن و کیفیت شهادت طفل شیرخوار امام حسین(ع)»، ص ٨۶ | سکینه دختر امام حسین(ع)، نامش آمنه یا امیمه، و مادرش رباب دختر امرئالقیس بن عدی قضاعی بود. «سکینه» نام یا لقبی بود که مادرش رباب، او را بدین نام میخواند. بر پایه شعری<ref group="یادداشت">لعمرک اننی احب داراً/ تَحُلُّ بها سکینةُ و الربابُ</ref> که امام حسین(ع) درباره سکینه و رباب سروده، وی علاقه زیادی به آن دو داشته است. سکینه، خواهر [[حضرت علیاصغر(ع)]] ملقب به [[عبدالله رضیع]]<ref group="یادداشت">عبدالله رضیع، نوزاد شهید امام حسین(ع) در کربلا است. عبدالله رضیع، نزد [[ایران|ایرانیان]] به نام «علیاصغر» شناخته میشود.</ref> بود.<ref>ر.ک: تاریخ در آینه پژوهش، «پژوهشی درباره نام، سن و کیفیت شهادت طفل شیرخوار امام حسین(ع)»، محسن رنجبر، شماره ١٢، ص ٨۶.</ref> | ||
وی روز عاشورا | وی به همراه پدرش در کربلا حضور یافت و در روز عاشورا شاهد شهادت او بود. سپس به همراه دیگر اسیران [[اهل بیت|اهلبیت(ع)]] و سرهای شهیدان [[کربلا]]، به [[کوفه]] و از آنجا به [[شام]] برده شد و سرانجام با برادر خود [[امام سجاد(ع)]] به [[مدینه]] بازگشت.<ref>تذکرة الخواص، ص ٢۵١.</ref> به گواهی بیشتر منابع، او در سال ۱۱۷ق. در مدینه درگذشت.<ref>انساب الاشراف، ج ٢، ص ١۴١؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۶٩، ص ٢١٨؛ وفیات الاعیان، ج ٢، صص ٣٩۶ و ٣٩٧؛ الاعلام، ج ٣، ص ١٠۶.</ref> | ||
===سکینه دختر یکی از پادشاهان=== | ====سکینه دختر یکی از پادشاهان==== | ||
سید محسن امین (م.۱۳۷۱ق)، با استناد به اینکه شیخ عباس قمی (م.۱۳۵۹ق)، نام صاحب مزار را در کتیبهای به خط کوفی در صندوقچه روی قبر، «سکینه بنت الملک» خوانده است، این مزار را قبر دختر یکی از پادشاهان دانسته است.<ref>اعیان الشیعة، ج ٣، ص ۴٩٢.</ref> برخی این استدلال را نپذیرفته اند؛ زیرا در کتیبه روی قبر، نام صاحب مزار، سکینه دختر امام حسین(ع) ذکر شده است.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در | سید محسن امین (م.۱۳۷۱ق)، با استناد به اینکه شیخ عباس قمی (م.۱۳۵۹ق)، نام صاحب مزار را در کتیبهای به خط کوفی در صندوقچه روی قبر، «سکینه بنت الملک» خوانده است، این مزار را قبر دختر یکی از پادشاهان دانسته است.<ref>اعیان الشیعة، ج ٣، ص ۴٩٢.</ref> برخی این استدلال را نپذیرفته اند؛ زیرا در کتیبه روی قبر، نام صاحب مزار، سکینه دختر امام حسین(ع) ذکر شده است.<ref name=":2">آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۵.</ref> <ref group="یادداشت">متن کتیبه: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.</ref> | ||
===سکینه دختر حسین ذیالدمعه=== | ====سکینه دختر حسین ذیالدمعه==== | ||
محمد حسنین سابقی (ت.۱۳۶۵ق) پژوهشگر معاصر، صاحب این قبر را سکینه دختر حسین ذیالدمعه (م.۱۳۵ق)، فرزند [[زید بن علی|زید بن علی(ع)]] میداند. او بر این باور است که وی و خواهرش «فاطمه» به همراه مادر خود «خدیجه»<ref group="یادداشت">خدیجه، دختر «عمر پسر امام سجاد(ع)» است.</ref> و جد خود «عمر فرزند [[امام سجاد(ع)]]»، در یک مقبره به خاک سپرده شدهاند؛ ولی به مرور زمان این مکان به قبر سکینه دختر امام حسین(ع) شهرت یافته است.<ref>مرقد العقیلة زینب، ص ٧٣.</ref> وی برای تأیید نظریه خود، به هیچ منبعی استناد نکرده است و | محمد حسنین سابقی (ت.۱۳۶۵ق) پژوهشگر معاصر، صاحب این قبر را سکینه دختر حسین ذیالدمعه (م.۱۳۵ق)، فرزند [[زید بن علی|زید بن علی(ع)]] میداند. او بر این باور است که وی و خواهرش «فاطمه» به همراه مادر خود «خدیجه»<ref group="یادداشت">خدیجه، دختر «عمر پسر امام سجاد(ع)» است.</ref> و جد خود «عمر فرزند [[امام سجاد(ع)]]»، در یک مقبره به خاک سپرده شدهاند؛ ولی به مرور زمان این مکان به قبر سکینه دختر امام حسین(ع) شهرت یافته است.<ref>مرقد العقیلة زینب، ص ٧٣.</ref> وی برای تأیید نظریه خود، به هیچ منبعی استناد نکرده است و برخی، با وجود تلاش فراوان، موفق به یافتن مدرکی برای این قول نشدهاند.<ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در سوریه& ص۲۵۲.</ref> | ||
==دیگر مزارهای منسوب به او== | ==دیگر مزارهای منسوب به او== | ||
افزون بر بابالصغیر، زیارتگاههای دیگری در شهر | افزون بر بابالصغیر، زیارتگاههای دیگری نیز در دیگر نقاط، از جمله در شهر قاهره، پایتخت [[مصر]]، و در شهر «طَبَریه» [[فلسطین]]، به سکینه دختر امام حسین(ع) منسوب است. برخی، با توجه به درگذشت سکینه در [[مدینه]]، برای هیچیک از این زیارتگاهها، اعتبار و سند تاریخی قائل نیستند.<ref name=":1">آثار پیامبر(ص) و زیارتگاههای اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۶ و ۲۵۵.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
خط ۵۶: | خط ۵۷: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
خط ۶۲: | خط ۶۴: | ||
*'''إعلام الورى بأعلام الهدى'''، شیخ طبرسی، قم، آلالبیت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | *'''إعلام الورى بأعلام الهدى'''، شیخ طبرسی، قم، آلالبیت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
*'''انساب الاشراف'''، احمد بن یحیی البلاذری، تحقیق: محمود الفردوس العظم، دمشق، دار الیقظة العربیة، ۱۹۹۸م. | *'''انساب الاشراف'''، احمد بن یحیی البلاذری، تحقیق: محمود الفردوس العظم، دمشق، دار الیقظة العربیة، ۱۹۹۸م. | ||
*'''تاريخ الأمم و الملوک'''، محمد بن جریر طبری، بیروت، دار التراث، بیتا. | *'''تاريخ الأمم و الملوک'''، محمد بن جریر طبری، بیروت، دار التراث، بیتا. | ||
*'''تاریخ در آینه پژوهش، «پژوهشی درباره نام، سن و کیفیت شهادت طفل شیرخوار امام حسین(ع)»'''، محسن رنجبر، شماره ۱۲، زمستان ۱۳۸۵ش. | *'''تاریخ در آینه پژوهش، «پژوهشی درباره نام، سن و کیفیت شهادت طفل شیرخوار امام حسین(ع)»'''، محسن رنجبر، شماره ۱۲، زمستان ۱۳۸۵ش. | ||
*'''تاریخ مدینة دمشق'''، علی بن الحسن الدمشقی (ابن عساکر)، تحقیق: علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۹۹۵-۲۰۰۱م. | *'''تاریخ مدینة دمشق'''، علی بن الحسن الدمشقی (ابن عساکر)، تحقیق: علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۹۹۵-۲۰۰۱م. | ||
*'''تذکرة الخواص'''، یوسف بن قُزُغلی البغدادی الحنفی (سبط ابن الجوزی)، بیروت، مؤسسة اهل البیت، ۱۹۸۱م. | *'''تذکرة الخواص'''، یوسف بن قُزُغلی البغدادی الحنفی (سبط ابن الجوزی)، بیروت، مؤسسة اهل البیت، ۱۹۸۱م. | ||
*'''رحلة ابن بطوطة'''، محمد بن عبدالله المغربی (ابن بطوطة)، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۲ه .ق. | *'''رحلة ابن بطوطة'''، محمد بن عبدالله المغربی (ابن بطوطة)، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۲ه .ق. | ||
*'''رحلة ابن جبیر'''، محمد بن احمد الاندلسی (ابن جبیر)، بیروت، دار المشرق العربی، (لا. ت). | *'''رحلة ابن جبیر'''، محمد بن احمد الاندلسی (ابن جبیر)، بیروت، دار المشرق العربی، (لا. ت). | ||
*'''مرقد العقیلة زینب'''، محمد حسنین السابقی، ط ۱، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۹ق. ۱۹۷۹م. | *'''مرقد العقیلة زینب'''، محمد حسنین السابقی، ط ۱، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۹ق. ۱۹۷۹م. | ||
*'''معجم البلدان'''، یاقوت بن عبدالله الحموی، بیروت، دار صادر، ۱۳۹۷ق. (۱۹۷۷م.) | *'''معجم البلدان'''، یاقوت بن عبدالله الحموی، بیروت، دار صادر، ۱۳۹۷ق. (۱۹۷۷م.) | ||
*'''وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان'''، احمد بن محمد (ابن خَلَّکان)، تحقیق احسان عباس، بیروت، دار احیاء التراث العربی، (لا. ت). | *'''وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان'''، احمد بن محمد (ابن خَلَّکان)، تحقیق احسان عباس، بیروت، دار احیاء التراث العربی، (لا. ت). | ||
{{آغاز چپچین}} | {{آغاز چپچین}} |