در حال ویرایش مزار سیدرضی

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان            =
| تصویر            =206.jpg
| اندازه تصویر     =
| بنيانگذار        =
| تأسیس            =
| کاربری           =زیارتگاه
| مکان             =نزدیک [[آستان کاظمین]]
| نام‌های دیگر      =
| وقایع مرتبط      =
| ظرفیت            =
| وضعیت            =فعال
| مساحت            =
| امکانات          =
| شماره ثبت        =
| معمار            =
| سبک              =
| بازسازی          =
| وبگاه            = 
}}
'''مزار سیدرضی'''،‏ زیارتگاهی است منسوب به [[سیدرضی]]، که در نزدیکی [[آستان کاظمین]]، در [[شهر کاظمین]] [[عراق]] قرار دارد.

سیدرضی برادر کوچک‏‌تر [[سیدمرتضی]] که نسب‌اش به [[امام کاظم(ع)]] می‌رسد و از علمای مشهور [[شیعه]] و گردآورنده کتاب شریف [[نهج‏‌البلاغه]] است.

درباره محل دفن وی اختلاف است ولی امروزه مزاری در نزدیکی آستان کاظمین به وی منسوب است که برخی قرائن آنرا تایید می‌کند.

==معرفی اجمالی سیدرضی== 
ابوالحسن محمد بن ابواحمد حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن [[ابراهیم بن امام موسی کاظم(ع)]]، مشهور به [[سیدرضی]] یا شریف رضی، برادر کوچک‏‌تر [[سیدمرتضی]] و از علمای مشهور [[شیعه]] و گردآورنده کتاب شریف [[نهج‌البلاغه]] است. پدر وی، [[ابواحمد حسین بن موسی]]، نقیب سادات در زمان خود بود و مادر وی نیز بانویی از سادات علوی، از نوادگان حسن بن علی، ملقب به الناصر للحق (از امرای دولت علویان طبرستان) بود.

وی در [[بغداد]] به دنیا آمده<ref>یتیمة الدهر، الثعالبی، ج3، ص155؛ تاریخ بغداد، ج3، ص41.</ref> و دوران حیاتش مصادف با حاکمیت [[آل‏ بویه]] در بغداد بود.

شهرت خود را در جهان تشیع، بیشتر از هر چیز وامدار تدوین کتاب شریف نهج‌‏البلاغه است.

سیدرضی در شعر، ادب و نثر عربی، به‏‌ویژه علم بلاغت، تسلط داشته و افزون بر دیوان شعر و نهج‌‏البلاغه، از وی در زمینه علم بلاغت و برخی از دیگر علوم زمانه وی، آثار و تالیفاتی به‏جا مانده است از جمله تلخیص البیان فی مجازات القرآن، مجازات الآثار النبویه، حقایق التاویل فی متشابه التنزیل، خصائص الائمه(ع)، تعلیق خلاف الفقهاء، تعلیقة فی الایضاح، الزیادات فی شعر ابی‏‌تمّام، الزیادات فی شعر ابن الحجاج، مختار شعر ابی ‏اسحاق الصابّی و کتاب ما دار بینه و بین ابی ‏اسحاق.<ref>رجال النجاشی، ص398.</ref>

==تاریخ وفات و محل دفن سیدرضی==

سیدرضی در سن 47 سالگی، در روز یکشنبه، ششم [[ماه محرم|محرم]] سال 406 ه. ق، از دنیا رفت و او را در خانه خود، نزدیک مسجد انباریین در محله کرخ بغداد، به خاک سپردند.<ref>تاریخ بغداد، ج3، ص41؛ وفیات الاعیان، ج4، ص419؛ شرح نهج البلاغه، ج1، ص62.</ref> گویند سیدمرتضی که طاقت دیدن جنازه برادر و به خاک سپردنش را نداشت، به [[حرم کاظمین]] رفت و فخرالملک، وزیر بهاءالدوله دیلمی، بر وی نماز گزارد.<ref>وفیات الاعیان، ج4، ص419؛ شرح نهج البلاغه، ج1، ص62 و 63.</ref>

===ادعای ابن‌‏عنبه===

[[ابن‌‏عنبه]]، نسب‌شناس مشهور، ادعا کرده است که تابوت سیدرضی بعداً به [[حرم امام حسین(ع)]] انتقال یافت و نزد پدرش، به خاک سپرده شد و در زمان وی، قبرش آشکار و معروف بوده است.<ref>عمدة الطالب، ص257.</ref> اما او هیچ توضیحی نداده است که چگونه و در چه زمانی، تابوت قبر سیدرضی به [[کربلا]] انتقال یافته است. با این حال، قول ابن‌‏عنبه به سایر منابع شیعه راه یافته و بیشتر علما و نویسندگان شیعه در قرون اخیر، آن را قبول کرده‌‏اند.<ref>برای نمونه، ر. ک: مناهل الضرب، ص427؛ تاریخ المشهد الکاظمی، ص212؛ الفوائد الرجالیة، السید محمد مهدی بحرالعلوم، ج3، ص111.</ref>

===رد ادعای ابن‌‏عنبه===

در رد این ادعا باید گفت که بیشتر منابع تاریخی متقدم که زندگی‌‏نامه سیدرضی را آورده‌‏اند، تنها از دفن وی در خانه‌‏اش در بغداد سخن گفته‏‌اند و هیچ اشاره‏ای به‏

موضوع انتقال وی به کربلا نکرده‌‏اند. حتی [[ابن‌ابی‏‌الحدید]] نیز که در مقدمه شرح نهج‌‏البلاغه، زندگی‌‏نامه مفصل سیدرضی را گردآوری کرده، به این مسئله، اشاره نکرده است؛ در حالی‏که بیشتر این منابع، به صراحت، از انتقال پدرش ابواحمد حسین به کربلا، سخن گفته‌‏اند.

===زیارتگاه فعلی===
[[پرونده:207.jpg|بندانگشتی|مزار سیدرضی]]
به هر حال، امروزه زیارتگاهی منسوب به سیدرضی، نزدیک آستان کاظمین وجود دارد که با محلی که مورخان، به عنوان خانه و محل دفن سیدرضی در محله کرخ بغداد، مشخص کرده‌‏اند، قابل انطباق نیست؛ زیرا محله کرخ، در جنوب بغداد قرار داشته و مقابر قریش (آستان کاظمین امروزی)، در شمال بغداد واقع بوده است. اما دلیل مهم‏تر بر این مسئله، قول [[ابن‏‌خلکان]] در [[وفیات‏ الاعیان]] است که پس از بیان دفن سیدرضی در خانه‌‏اش در کرخ بغداد، نوشته است که این خانه ویران شد و قبر سیدرضی در آن، از بین رفت.<ref>وفیات الاعیان، ج4، ص419. «وقد خربت الدار ودرس القبر. </ref>

==پانویس==
{{پانویس}}
== منابع ==
{{منابع}}

{{برگرفتگی
|پیش از لینک = کتاب
|منبع = زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم.
|پس از لینک = بخش «مزار سیدرضی»، ج1، ص۳۱۸-۳۲۳.
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472
}}


* '''يتيمة الدهر في محاسن أهل العصر''': عبدالملك النيسابوري (الثعالبي)، تحقيق: محمد مفيد قميحة، ط ١، بيروت، دار الكتب العلميه، ١۴٠٣ه. ق - ١٩٨٣م.

* '''تاريخ بغداد (تاريخ مدينة السلام)''': احمد بن علي بن ثابت (الخطيب البغدادي)، تحقيق: بشّار عوّاد معروف، ط ١، بيروت، دار الغرب الاسلامي، ١۴٢٢ه. ق - ٢٠٠١م.

* '''رجال النجاشي''': احمد بن علي، تحقيق: السيد موسي الشبيري الزنجاني، ط ۶، قم، مؤسسة النشر الاسلامي التابعة لجماعة المدرسين، ١۴١٨ه. ق.

* '''وفيات الاعيان''': شمس‌الدين احمد بن محمد (ابن خلّكان)، تحقيق: احسان عباس، بيروت، دار صادر، (لا ت).

* '''شرح نهج البلاغة''': عبدالحميد بن هبة الله (ابن ابي الحديد)، ط ١، قم، ١۴٠۴ه. ق.

* '''عمدة الطالب في انساب آل ابي‌طالب''': جمال‌الدين احمد بن علي الحسيني (ابن عنبة)، لجنة احياء تراث، بيروت، منشورات دارالكتب الحياة، بي‌تا.

* '''مناهل الضرب في انساب العرب''': سيد جعفر الاعرجي النجفي الحسيني، قم، مكتبة آيت‌الله العظمي المرعشي النجفي، ١۴١٩ه. ق.

* '''تاريخ المشهد الكاظمي''': محمدحسن آل ياسين، ط ١، بغداد، مطبعة المعارف، ١٣٨٧ه. ق - ١٩۶٧م.

* '''رجال السيد بحرالعلوم (الفوائد الرجالية)''': السيد محمد مهدي بحرالعلوم، تحقيق: محمد صادق بحرالعلوم و حسين بحرالعلوم، النجف، مكتبة العلمين، ١٣٨۵ه. ق.
{{پایان}}
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}

[[رده:مزار علمای شیعه در کاظمین]]
[[رده:مکان‌های متبرک کاظمین]]
[[رده:مزار سادات در کاظمین]]