در حال ویرایش مسجد رأس الحسین(ع) (کربلا)


{{در دست ویرایش|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۳]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
<br />
==موقعیت==
مسجد تاریخی رأس الحسین(ع)، که از قدیمی‌ترین مسجد‌های کربلا به شمار می‌رفت<ref>تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء، ص ٢٩٣؛ مسجد راس الحسين(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۱۲، ص۱۶۲؛ '''زیارتگاه‌های عراق، ص۱۸۵.'''</ref> در ابتدا و سمت چپ خیابان سدره قرار داشته،<ref name=":4" /> دیوار به دیوار صحن حرم امام حسین(ع)<ref name=":0">مسجد راس الحسين(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۱۲، ص162.</ref> بوده و از باب سدره ۳۵ متر به سمت شمال فاصله داشت.<ref name=":4" />
==علت نامگذاری==
در وسط این مسجد بزرگ، از قدیم، مقامی به عنوان یادبود، با نام مقام رأس الحسین قرار داشت. این مقام جایی بود که رأس امام حسین(ع)، پیش از این که سرها و اهل بیت(ع) را به سمت کوفه حرکت دهند، در آن محل قرار گرفته بود.<ref name=":2">'''زیارتگاه‌های عراق، ص۱۸۵؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/846 ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)، ص۳۷۰]؛ تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء، ص ٢٩٣.'''</ref> وجود همین مقام باعث شده بود که شیعیان در آن محل مسجدی بسازند.<ref name=":3" /> علت شهرت این مسجد به رأس الحسین وجود همین مقام بود.<ref name=":5">تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء، ص ٢٩٣.</ref> به این مسجد به دلیل بزرگ بودنش، مسجد جامع رأس الحسین نیز گفته می‌شد.<ref name=":2" />
==ساخت==
این مسجد دو بار ساخته شد. بار نخست در سال ۳۶۹ق. به دست عضد الدوله و بار دیگر سه سال پس از تخریب آن، در سال ۱۳۶۸ق. ساخته شد. 

هنگامی که عضد الدوله، در سال ۳۶۹ق. به ساخت و بازسازی مکان‌های حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) در کربلا پرداخت، مدرسه‌ای ساخت که به نام مدرسه «عضد الدول الاولی» معروف شد.{{یادداشت|برخی این مدرسه را نخستین مدرسه‌ای دانسته‌اند که در کربلا بنا شده است.}} وی کنار همین مدرسه، مسجد رأس الحسین را بنا کرد. این مسجد، تا سال ۱۳۶۵ق. باقی ماند، تا این‌ که به دست طاهر قیسی تخریب شد. این مسجد، بار دیگر در سال ۱۳۶۸ق. در دو طبقه ساخته شد و تا سال ۱۴۰۷ق. باقی بود، تا این که دوباره تخریب شد.<ref name=":3" />

آخرین وضعیت ساختمان مسجد پیش از تخریب نهایی (۱۴۰۷ق) اینگونه معرفی شده است: مسجد رأس‌الحسين، حياطى نسبتاً بزرگ، نمازخانه‌اى وسيع، چاه آب و حوض بزرگى داشت. مساحت این مسجد، تقريباً ٣٠٠ متر مربع بوده و در وسط ساختمان ستون بزرگى تعبيه شده بود. هنگام ورود به مسجد، ديوار سمت راست پنجره‌اى رو به بيرون داشت و در ديوار سمت صحن، محرابى قرار داشت.<ref name=":1">مسجد راس الحسين(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۱۲، ص۱۶۳.</ref>  

==تخریب==
این مسجد دو بار تخریب شد. بار نخست، طاهر قیسی، در سال ۱۳۶۵ق، بخش بزرگی از آن را برای باز کردن خیابان دایره‌ای دور صحن حسینی شریف تخریب و خیابان سدره را باز کرد.<ref name=":3" /> این مسجد بخشی از خیابانی به نام حائر حسینی شد.<ref name=":1" /> عالمان به خاطر تخریب این مسجد و دیگر بناها اعتراض کردند.<ref name=":3" />

در سال ۱۳۶۸ق. این مسجد در دو طبقه زیرزمین و همکف ساخته شد. <ref name=":3" />

در سال ۱۴۰۷ق. این مسجد کاملا تخریب شد برای طرح توسعه بین الحرمین و امروزه هیچ اثری از مسجد و مقام نیست.<ref name=":3" />

==کاربرد==
زیارت مقام امام حسین(ع) در این مسجد،       در وسط این مسجد بزرگ، از قدیم، مقامی (باستانی یا قدیمی) به عنوان یادبود قرار داشت. چون رأس مطهر در این محل قرار گرفته بود قبل از آن که به کوفه ببرند. و همه شیعیان علاقه قلبی زیادی به این مسجد داشتند و آن، نزد آن‌ها از مقدسات دینی به شمار می آمد.<ref name=":3" />

در سال های اخیر قبل از تخریب، اين مسجد را هيئتى مذهبى به نام «هيئت امام حسين (ع)» مديريت مى‌كرد و در ده شب اول محرم هر سال، مجالس عزا برگزار مى‌كردند و در عاشورا دسته‌اى بزرگ و باعظمت از مسجد بيرون آمده و به طرف حرم امام حسين (ع) حركت مى‌كرد. در اين مسجد، نشست‌هاى دينى و معرفت‌شناسى نيز برگزار مى‌شد و در مناسبت‌هاى دينى مختلف، از سخنرانى بزرگان نيز استفاده مى‌كردند.<ref name=":1" />

مسجد جامع رأس الحسین (ع)، مسجدی تاریخی و بزرگ بود و در وسط این مسجد بزرگ، از قدیم، مقامی (باستانی یا قدیمی) به عنوان یادبود قرار داشت. چون رأس مطهر در این محل قرار گرفته بود قبل از آن که به کوفه ببرند. و همه شیعیان علاقه قلبی زیادی به این مسجد داشتند و آن، نزد آن‌ها از مقدسات دینی به شمار می آمد.<ref name=":2" />

==تاریخچه==
پس مقام رأس الحسین در کربلا این سیر تاریخی را سپری کرده است:

بعد از ظهر عاشورا (۶۱ق) سر حسین را از این محل برداشتند تا از کربلا به کوفه و سپس شام ببرند.

شاید بعد از سال ۱۳۲ق. پس از سقوط دولت بنی امیه نشانه‌ای روی این مکان گذاشته شده باشد.

در سال ۳۶۹ق. وقتی عضد الدوله به ساخت و بازسازی  مکان‌های حرمین حسینی و عباسی در کربلا اقدام کرد نزد مسجد رأس الحسین این مدرسه را بنا کرد برخی این مدرسه را نخستین مدرسه دانسته‌اند که در کربلا بنا شده است. که به مدرسه عضد الدول الاولی شناخته شد و بنا کرد این مسجد را. 

مسجد باقی ماند تا سال ۱۳۶۵ق تا این که طاهر قیسی، بخش بزرگی از آن را برای باز کردن خیابان دایره‌ای دور صحن حسینی شریف ویران کرد. سپس خیابان سدره را باز کرد، مقام رأس الحسین در وسط مسجدی بود که عضد الدوله بنا کرده بود. و مدرسه در کنار مسجد از جهت غرب بود. عالمان به خاطر تخریب این مسجد و دیگر بناها در آن زمان اعتراض کردند. 

در سال ۱۳۶۸ق. این مسجد در دو طبقه زیرزمین و همکف ساخته شد. طبقه زیرزمین به عرض یک متر و طول هفت متر بود و از زمین خیابان به مقدار تقریبا یک متر بالاتر بود. اما طبقه دوم عرض آن نزدیک به دو متر ..

در سال ۱۴۰۷ق. این مسجد کاملا تخریب شد برای طرح توسعه بین الحرمین و امروزه هیچ اثری از مسجد و مقام نیست.<ref name=":3">دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، الحسین و اهل بیته و انصاره، ج۶، ص۸۴.</ref>

==اعتبار==
برخی بر این باورند که نصی تاریخی برای تایید این مقام در این مکان یافت نشده است. اگر چه امکان درست بودن آن را نیز وارد دانسته‌اند چون غیر معقول است سر امام را برای آماده شدن برای حرکت به سمت کوفه .... این مقام از نظر موقعیت جفرافیایی، احتمال صحت آن زیاد است که سر در همین مکان قرار گرفته شده باشد.<ref name=":4">دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، الحسین و اهل بیته و انصاره، ج۶، ص۸۵؛ زیارتگاه‌های عراق، ص۱۸۵؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/846 ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)، ص۳۷۰]؛ تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء، ص ٢٩٣.</ref> <br />
==پانوشت==
{{پانویس}}
==منابع==

{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = مسجد رأس الحسین(ع)، 
| پس از لینک = سید سلمان آل طعمه، ترجمه حسین رضوی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۲، ص162
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1268/1/162
}}

*'''تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء'''، نورالدین شاهرودی، دارالعلوم، بیروت، ۱۴۱۰ق.
*'''ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)'''، عبدالجواد کلیدار، ترجمه مسلم صاحبی، مشعر، تهران، ١٣٨٩ش.
*[https://books.google.com/books?id=q1lvEBZPbIwC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false '''دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، الحسین و اهل بیته و انصاره'''،] محمدصادق محمد کرباسی، المرکز الحسینی للدراسات، لندن، ۱۴۳۲ق.
*'''زیارتگاه‌های عراق، معرفی زیارتگاه های مشهور در کشور عراق'''، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، احمد خامه یار، نشر مشعر، تهران، ۱۳۹۵ش.

{{پایان}}