در حال ویرایش مقام نخل مریم (کربلا)
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{در دست ویرایش|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۶]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} | ||
| | |||
| | |||
[[رده:مقالههای در دست ویرایش]] | |||
==نام== | ==نام== | ||
مقام نخل مریم، با نامهای نخلة مریم و جذع النخلة نیز خوانده شده است. <ref>گفت و گو با نويسنده سختكوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref> نخل مریم، به درخت خرمایی اشاره دارد که | مقام نخل مریم، با نامهای نخلة مریم و جذع النخلة نیز خوانده شده است. <ref>گفت و گو با نويسنده سختكوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref> نام نخل مریم، به درخت خرمایی اشاره دارد که حضرت مریم(س) هنگام به دنیا آوردن حضرت عیسی به آن پناه برد. بر پایه روایتی از امام زین العابدین(ع)، مکان به دنیا آمدن حضرت عیسی(ع)، کربلا، در محل قبر امام حسین(ع) بود. نام جذع النخلة نیز، به واژگان «جذع النخلة» به معنای تنه درخت خرما، در آیه ۲۳ سوره مریم اشاره دارد. | ||
==موقعیت== | ==موقعیت== | ||
خط ۲۰: | خط ۱۰: | ||
==بنا== | ==بنا== | ||
این مقام، محرابی با سنگهای مرمر و دارای دو ستون به درازای نزدیک به نیممتر بود؛ وسط و بالای این دو ستون، سنگ مرمر | این مقام، محرابی با سنگهای مرمر و دارای دو ستون به درازای نزدیک به نیممتر بود؛ وسط و بالای این دو ستون، سنگ مرمر گردی به رنگ سیاه مایل به قرمز نصب بود و روی آن آیهای از قرآن نوشته شده بود که به حضرت مریم(س) پس از به دنیا آوردن عیسی(ع) میگفت: هُزّى اِلَيكِ بِجِزعِ النَّخلِ تُساقِط عَلَيكِ رَطباً جَنياً{{یادداشت|برگدان فارسی آن: «تنه درخت را تکان بده تا خرمای تازه برایت بیافتد!»}} بر پایه گزارشی، این سنگ سیاه، در حفاریهای حرم پیدا شده بود، البته مردم بر این باور بودند که این سنگ، با امداد غیبی، بدون دخالت بشر، به این مکان آمده است.<ref>تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232؛ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161؛ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ شهریار جادهها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> | ||
این مقام، با سنگهای مرمر خالص زینت داده شده بود، به گونهای که بیننده درآغاز میپنداشت جنس آنها آینه است. در وسط این محراب سنگ سیاهی به شکل دایره با قطر نزدیک به ۴۰ سانتیمتر قرار داشت. این سنگ در حفاریهای حرم پیدا شده بود و برای تیمن در آن محل نصب شده بود.<ref>تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳.</ref> بر پایه گزارشی در سال ۱۲۸۴ق. این سنگ سیاه، میان دو ستون باريك تراشيده به ارتفاع يك ذراع، نصب شده بود.<ref>سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161. </ref> ناصرالدین شاه قاجار، در سال ۱۲۸۷ق. (۱۲۴۹ش)، از این دو ستون کوتاه یاد کرده و سنگ گرد را به رنگ سیاه مایل به قرمز گزارش کرده است. وی از زبان مردم گفته این سنگ ۱۵سال پیش خودش از خراسان با زائران میغلتیده و تا این جا آمده است.<ref>شهریار جادهها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> بنا بر گزارشی در سال ۱۲۸۴ق. مردم بر این باور بودند که این سنگ بدون امداد بشر به آن آستان آمده است.<ref>سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161. </ref> برخی گزارش کردهاند روی سنگ مرمر سیاه، نوشته شده بود: هُزّى اِلَيكِ بِجِزعِ النَّخلِ تُساقِط عَلَيكِ رَطباً جَنياً{{یادداشت|ماجرای به دنیا آمدن حضرت عیسی(ع) است که حضرت مریم(س) به تنه درخت خرمایی پناه برد. پس از به دنیا آمدن عیسی(ع) ندایی به مریم(س) گفت: «تنه درخت را تکان بده تا خرمای تازه برایت بیافتد!»}}<ref>حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232.</ref> سید سلمان هادی آل طعمه (ت.۱۳۵۴ق) <ref>گفت و گو با نويسنده سختكوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref> گفته این سنگ را دیده است.<ref>گفت و گو با نويسنده سختكوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۴.</ref> | |||
==ساخت== | ==ساخت== | ||
محراب نخل مريم، به دستور سلطان اويس جلائرى (م.۷۷۴ق)، در ضمن دیگر بازسازیهای او، در سال ۷۶۷ق.<ref name=":0">دائرةالمعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، ج۲، ص۴۳.</ref> ساخته شد. تاریخ ساخت | محراب نخل مريم، به دستور سلطان اويس جلائرى (م.۷۷۴ق)، در ضمن دیگر بازسازیهای او، در سال ۷۶۷ق.<ref name=":0">دائرةالمعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، ج۲، ص۴۳.</ref> ساخته شد. تاریخ ساخت آن در همان محل نوشته شده و حتی پس از سال ۱۲۱۶ق. که وهابیان به کربلا یورش بردند باقی بود. هنگامی که عثمانیان حکومت را به دست گرفتد، آن تاریخ را برداشتند.<ref>تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳.</ref> به گزارش برخی، در سال ۱۲۱۶ق. تاریخ بازسازی حرم که سلطان اویس جلائری انجام داده بود،از روی دیوار برداشته شد و به جای آن سنگ مرمر معروف به نخل مریم نصب شد.<ref name=":0" /> | ||
==تخریب== | ==تخریب== | ||
در سال ١٣۶۶ق (١٩۴۶م) | در سال ١٣۶۶ق (١٩۴۶م) طاهر قیسی، برای نابودی مکان تاریخی نخل مریم بسیار پافشاری کرده،<ref>حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، سوم و چهارم، تابستان و پاییز 1389، ص 232؛ ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی، ص۲۵۱. </ref> آن را از بین برد. او اهل سنت بوده و بر این باور بود که مردم نباید به این سنگ تبرک کنند. پیش از تخریب، مردم به این سنگ تبرک کرده، سپس به زیارت قبر حبیب بن مظاهر میرفتند. <ref>گفت و گو با نويسنده سختكوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref> | ||
==مکان ولادت حضرت عیسی== | ==مکان ولادت حضرت عیسی== | ||
بر پایه | بر پایه قرآن، حضرت مریم(س)، پس از این که به مکانی دور رفت، درد زایمان او را به سمت تنه درخت خرمایی کشاند. مریم(س) آرزو کرد کاش پیش از این میمرد و از فراموششدگان میبود. حضرت عیسی(ع) به دنیا آمده، به امر خدا از زیر پای مریم(س) نهر آبی جاری شد و درخت خرما به بار نشست. <ref>سوره مریم، ۲۲-۲۵.</ref> | ||
در قرآن، به مکان دقیق ولادت حضرت عیسی(ع) اشاره نشده و تنها گفته شده مریم به مکانی دور کناره گرفت.<ref>سوره مریم، ۲۲.</ref> روایات، در اینباره گوناگون است؛ برخی از مکانهای گفته شده عبارتند از: بیت لحم،<ref>بحارالانوار، ج۱۴، ص۲۰۸.</ref> کربلا در محل قبر امام حسین(ع) <ref>تهذیب الاحکام، ج۶، ص۷۳؛ وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۵۱۷.</ref> و صخرهای سفید در زمین براثا که محل مسجد براثای کنونی است. <ref>بحارالانوار، ج۱۴، ص۲۱۰.</ref> | |||
==پانوشت== | ==پانوشت== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = | | پیش از لینک = مقاله | ||
| منبع = | | منبع = | ||
| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، | | پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، | ||
| لینک = | | لینک = | ||
}} | }} | ||
*'''تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)'''، سلمان هادی آل طعمه، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۶ق. سفرنامه عضد الملك به عتبات، علیرضا عضدالملك، موسسه پژوهشي و مطالعات فرهنگي، تهران، 1370ش. | *'''تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)'''، سلمان هادی آل طعمه، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۶ق. سفرنامه عضد الملك به عتبات، علیرضا عضدالملك، موسسه پژوهشي و مطالعات فرهنگي، تهران، 1370ش. | ||
*'''دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، الحسین و اهل بیته و انصاره'''، محمدصادق محمد کرباسی، المرکز الحسینی للدراسات، لندن، ۱۴۱۴ق. | *'''دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، الحسین و اهل بیته و انصاره'''، محمدصادق محمد کرباسی، المرکز الحسینی للدراسات، لندن، ۱۴۱۴ق. | ||
*'''شهریار جادهها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات'''، به کوشش محمدرضا عباسی، پرویز بدیعی، انتشارات سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۲ش. | *'''شهریار جادهها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات'''، به کوشش محمدرضا عباسی، پرویز بدیعی، انتشارات سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۲ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||