در حال ویرایش میقات

[[پرونده:میقات‌های پنج‌گانه.jpg|بندانگشتی|396x396پیکسل|تصاویری از میقات‌های پنج‌گانه: [[قرن المنازل]]، [[میقات عقیق]] (بخش [[ذی قار]])، [[جحفه]]، [[یلملم]] و [[میقات شجره|شجره]]. |جایگزین=]]
'''میقات''' مکان‌هایی در [[عربستان]] که کسانی که قصد انجام [[عمره مفرده]]، [[عمره تمتع]] یا [[حج]] را دارند در آن [[احرام|مُحرم]] می‌شوند. بر اساس روایات، میقات‌های احرام به وسیله [[پیامبر(ص)]] تعیین شده و عبور از آن بدون احرام جایز نیست.<ref>وسائل الشیعة،ج ١١،ص ٣٠٧</ref>

برای [[عمره تمتع]] پنج میقات تعیین شده است: [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]]، [[جحفه|جُحفه]]، [[یلملم|یَلَمْلَم]]، [[قرن المنازل|قَرنْ الْمَنازل]] و [[وادی عقیق (میقات)|وادی عقیق]]. میقات [[حج تمتع|حجّ تمتّع]]، [[مکه]] است و میقات [[حج افراد|حج اِفراد]] و [[حج قران|حج قِران]]، یکی از مواقیت پنج‌گانه است.  میقات [[عمره مفرده]]، اگر حاجی در مکه باشد، [[ادنی الحل]]، و اگر خارج از حدود میقات‌های پنج‌گانه باشد، یکی از آن میقات‌ها است.
==مفهوم‌شناسی==
میقات، در باب [[حج]]، مکانی است که شرعاً برای [[احرام]] مشخص شده است و قاصدان [[اعمال حج]] یا [[عمره]]، در آنجا مُحرِم شوند.<ref>غایة المنتهی فی جمع الإقناع والمنتهی، ج1، ص383؛ مجمع الفائدة و البرهان، ج6، ص179؛ جواهرالکلام، ج18، ص102.</ref>

میقات در لغت، مصدر میمی و از ماده «و ق ت» و بر وزن مِفْعال است<ref>النهایه فی غریب الحدیث والاثر، واژه وقت، ج5، ص212.</ref> و جمع آن مواقیت است. فراهیدی،<ref>العین، واژه وقت، ج5، ص199.</ref> فیومی،<ref>المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، واژه وقت، ص667.</ref> ابن اثیر،<ref>النهایه فی غریب الحدیث والاثر، واژه وقت، ج5، ص212.</ref> طریحی<ref>مجمع البحرین، ج4، ص531، واژه وقت.</ref> و راغب اصفهانی<ref>مفردات، ص566، واژه وقت.</ref> معتقدند میقات در لغت به معنای زمانی و مکانی آمده است.

میقات، به معنای ظرف زمان بوده که بعداً توسعه یافته و در مکان نیز، از جهت تشبیه به زمان به‌کار رفته است؛ بنابراین میقات شامل اسم زمان و مکان است و زمان و مکان معیّن را در بر می‌گیرد. سلطان العلماء در حاشیه شرح لمعه می‌گوید میقات اسم آلت بوده و اسمِ چیزی است که به وسیله آن، چیز دیگری از نظر زمان و مکان معیّن می‌شود.<ref>شرح لمعه، ج1، ص219.</ref>
== تعداد میقات‌ها==
برخی فقیهان به پنج ([[شجره]]، [[جحفه]]، [[عقیق]]، [[یلملم]] و [[قرن المنازل]])<ref>المبسوط فی فقه الامامیة، ج1، ص312؛ المراسم العلویة فی الاحکام النبویة، ص106؛ الوسیلة الی نیل الفضیلة، ص160.</ref> و برخی  به شش مکان<ref>ارشاد الاذهان، ج1، ص315؛ قواعد الاحکام، ج1، ص416؛ شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج1، ص177؛ المعة الدمشقیة فی فقه الامامیة، ص57.</ref> به عنوان میقات اشاره کرده‌اند؛ البته شیخ طوسی<ref>الجمل و العقود فی العبادات، ص132.</ref>  به هفت، شهید اول<ref>الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة، ج1، ص340.</ref> به ده و حتی برخی به یازده<ref>جواهر الکلام، ج18، ص103.</ref> مکان اشاره کرده‌اند. ریشه این اقوال، [[روایات]] مختلف در این باب است.<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص222.</ref>

برخی از میقات‌هایی که غیر از مواقیت پنج‌گانه، به آنها اشاره شده است چنین‌اند:‌ [[جعرانه|جِعْرانه]]<ref>وسایل‌الشیعة، ج10، ص238.</ref>، [[تنعیم]]،<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص214.</ref> [[حدیبیه]]<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص247.</ref>، [[فخ]] (برای کودکان)،<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص243.</ref> [[مکه]] (برای حج)،<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص246.</ref> [[محاذات]]<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص230.</ref> و [[ادنی‌الحل]].<ref>وسایل‌الشیعة، ج8، ص247.</ref>

{{سخ}}
[[پرونده:نقشه میقات‌های حج.png|وسط|بی‌قاب|750پیکسل]]

==احکام==
به فتوای همه فقیهان، احرام نخستین عمل واجب در حج و عمره است و باید در مکان‌هایی که شارع مقدس مشخص کرده و به آن میقات گفته می‌شود انجام پذیرد. فقهای امامیه معتقدند احرام فقط در میقات منعقد می‌شود؛ مگر در حالات خاصی مثل نذر کردن که می‌توان پیش از میقات، احرام بست. <ref>المعتبر، ج2، ص805؛ مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، ج6، ص168؛ جواهر الکلام، ج18، ص122.</ref>  

بسیاری از فقها آشنایی با مواقیت را واجب دانسته‌اند.
«شیخ طوسی»<ref>النهایة فی مجرد الفقه والفتاوی، ص209.</ref> ، «ابن ادریس»<ref>السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج1، ص526.</ref>، «علامه»<ref>منتهی المطالب، ج2، ص665.</ref>، «مقدس اردبیلی»<ref>مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، ج6، ص179.</ref>، «صاحب جواهر»<ref>جواهرالکلام، ج۱۸، ص۱۰۷.</ref> و دیگر فقها<ref>الموسوعة الفقهیة، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ج6، ص495.</ref> به وجوب شناخت مواقیت تصریح فرموده‌اند. 
== در عمره ==
:'''عمره تمتع'''
میقات‌های [[عمره تمتع]] عبارت است از:  
{{ستون-شروع|۲}}
* [[مسجد شجره (مکه)|مسجد شجره]]، 
* [[جحفه]]، 
* [[یلملم]]، 
* [[قرن المنازل]]،
* [[وادی عقیق (میقات)|وادی عقیق]].
{{پایان}}
برای کسانی که از میقات‌های یاد شده عبور نکنند، میقاتشان محاذی یکی از میقات‌های گفته شده است.
:'''عمره مفرده'''
در [[عمره مفرده]]، اگر حاجی در [[مکه]] باشد، میقات او [[ادنی‌الحل|ادنی الحل]] است. اما اگر حاجی خارج از شهر مکه و خارج از حدود میقات‌های پنج‌گانه باشد، میقات او یکی از آن میقات‌ها است و چنانچه داخل میقات‌های یاد شده باشد، اختیار دارد که از یکی از آنها و یا از ادنی الحلّ مُحرم شود. میقات کودکان «فخّ» است.<ref>برگرفته از مصباح الناسکین،صص ٨۴ و ٨۵</ref>
== در حج ==
میقات در حج‌های واجب سه‌گانه متفاوت است. در [[حج تمتع]]، میقات شهر مکه و در [[حج افراد]] و [[حج قران]]، یکی از مواقیت پنج‌گانه است؛ البته اگر شخص در مکه و یا در محلّی نزدیک‌تر از میقات به مکه باشد، خانه‌اش میقات او است، که در روایات از آن به «دویرة أهله» تعبیر شده است.
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
 | پیش از لینک = 
 | منبع =  '''فرهنگ اعلام جغرافیایی تاریخی در حدیث و سیره نبوی‏'''
 | توضیحات منبع = نویسنده: محمد محمد حسن شراب، نشر مشعر
 | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/404
}}

[[رده:میقات‌های حج]]