در حال ویرایش کربلاء فی ادب الرحلات (کتاب)

|زبان=عربی|موضوع=کربلا، عراق، تاریخ، سفرنامه‌ها|تعداد جلد=۱|صفحه=۴۱۸|ناشر=مؤسسة البلاغ|تاریخ_نشر=۲۰۱۳م.|محل انتشارات=بیروت}}

سيد عبدالصاحب ناصر آل نصرالله الکلیدار،<ref>التضحیة و الرمز، المقدمة، ص۱۳.</ref> از خاندان آل نصرالله عراق <ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/167 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص167.]</ref> و دارای آثاری مانند تاریخ کربلاء،<ref>[http://www.worldcat.org/oclc/1081411129 Tārīkh Karbalāʼ, worldcat]</ref> بيوتات کربلاء القديمة،<ref>[http://www.lib.ir/book/38524736/%D8%A8%D9%8A%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9/ بیوتات کربلاء القدیمة، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> الحوادث و الوقائع في تاریخ کربلاء<ref>[http://www.lib.ir/book/86897514/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%B9-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1/ الحوادث‌ و الوقا‌ئع‌ فی‌ تا‌ریخ‌ کربلاء‌، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> و التضحية و الرمز<ref>[http://www.lib.ir/book/38523738/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B6%D8%AD%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%85%D8%B2/ التضحیة و الرمز، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> است.

کتاب كربلاء فى ادب الرحلات، فصل‌بندى خاصى نداشته و پس از مقدمه، شرح حال سفر بزرگانى كه به كربلا رفته‌اند، به ترتیب تاریخ رفتن آن‌ها بيان شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/168 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸.]</ref>

 

منبع اصلی کتاب، سفرنامه‌ها است. برای افرادی که پیش از سده چهارم هجری به کربلا رفته‌اند، از کتاب‌های دیگر بهره برده است.{{یادداشت|پیش از سده چهارم هجری سفرنامه نوشته نمی‌شده است.<ref>نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.</ref>}} افراد انتخاب شده، از کشورهای گوناگون مانند ایران، هند، مصر، روسیه، هلند، انگلیس، پرتغال، ایتالیا، فرانسه، آلمان، و آمریکا انتخاب شده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref>

این کتاب، در یک مقدمه، در ۱۶ صفحه، به موضوعاتی مانند قدمت کربلا{{یادداشت|به باور وی تاریخ سکونت در کربلا به پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد.}} و تاریخ بنای حرم امام حسین(ع){{یادداشت|به باور وی، در سال ۶۳ یا ۶۵ق. نخستین بنا بر روی قبر امام حسین(ع) ساخته شده است.}} پرداخته<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/168 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.]</ref> و پس از آن، با سفر ابوحمزه ثمالی(د.۱۲۸ق)، صحابی سه امام معصوم(ع) آغاز شده و با سفر جاک بیرک(د.۱۹۹۵م)، شرق‌شناس فرانسوی به پایان رسیده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref> برخی از افراد و گزارشات گردآوری شده کتاب عبارتند از:

* منصور نمری(د.۱۹۰ق)، کربلا را روستایی توصیف کرده؛

* [[محمد بن حسین بن علی شیبانی|أشانی]](د.۲۲۱ق)، انهدام حرم امام حسین(ع) به دست متوکل عباسی را گزارش کرده؛<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/172 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۷۲.]</ref>

* ابن حوقل، پیش از سال ۳۶۷ق. برای قبر امام حسین(ع) حرم بزرگی معرفی کرده؛

* ابن بطوطه در سال ۷۲۶ق. کربلا را شهری کوچک خوانده؛

* بیدرو تکسیرا، جهانگرد پرتغالی در سال ۱۰۱۳ق. شهر کربلا را دارای ۴ هزار خانواده و ساکنان آن را عرب، ایرانی و ترک دانسته؛

* عباس مکی، شاعر و ادیب در سال ۱۱۳۱ق. از جواهرات و چراغدان‌های گران‌بهای حرم که بیشترشان را شاهان ایران هدیه کرده‌اند خبر داده؛

* کارستون نیبور، در سال ۱۱۳۹ق. از مکان‌هایی یاد کرده که اکنون اثری از آن‌ها نیست؛ مانند محل افتادن امام حسین(ع)‌از اسب به زمین و حوض آبی بزرگ، یادآور جایی که حضرت عباس(ع) نتوانست آب را به خیمه‌ها برساند؛

* ابوطالب خان، در سفرنامه مسیر طالبی، در سال ۱۲۱۷ق. گزارشی از خرابی‌های کربلا پس از حمله وهابیان داده؛

* عبدالعلی خان ادیب الملک، در سال ۱۲۴۳ق. گزارش دقیقی از مزار بزرگان در حرم امام حسین(ع) داده؛

* ناصرالدین شاه قاجار، در سال ۱۲۸۷ق. به کربلا رفته؛ شرح سفر او ۳۳ صفحه از کتاب كربلاء فى ادب الرحلات را به خود اختصاص داده؛

* عبدالوهاب محمد حسن عزام(د.۱۹۵۸م)، قتلگاه را سردابی معرفی کرده که حدود ده پله پایین رفته و با تورهای آهنی محصور شده است.

'''افراد مطرح شده،‌ عبارتند از''':

# ابوحمزه ثمالى،

# منصور نمرى،

# محمد بن حسين بن على شيبانى معروف به اشنانى،

# جهانگرد بزرگ ابن حوقل نصيبى،

# نظام الدين ابويعلى محمد بن محمد شاعر عصر عباسى،

# عبدالله بن عباس معروف به "ابن هباريه"،

# ابن بطوطه،

# حمدالله مستوفى،

# نسّابه ابن زهره حسينى،

# محمدبن احمد بن اياس مورّخ و جهانگرد مصرى،  

# مطراقى زاده مورّخ و جهانگرد،  

# قاضى نورالله شوشترى،

# محيطى نويسنده گلشن شعرا،  

# بيدرو تكسيرا جهانگرد پرتغالى،  

# پيترو ديلا فاله سيّاح ايتاليايى،

# نظمى بغدادى،  

# پدر مولف گلشن خلفا مرتضى نظمى زاده،  

# تافرنييه سيّاح فرانسوى،  

# سيد ضامن بن شدقم نسّابه معروف،  

# عباس بن على بن نورالدين حيدر مكى موسوى حسينى، عالم اديب و شاعر و جهانگرد،  

# شيخ مصطفى صديقى خلوتى دمشقى از بزرگان صوفيه،

# كارستون نيبور سيّاح آلمانى،  

# جهانگرد تايلر،

# ابوطالب بن حاجى محمد بك خان اصفهانى معروف به ابوطالب خان سيّاح هندى،  

# سيد محمد بن احمد حسينى منشى بغدادى،  

# شيخ امين بن حسن حلوانى مدنى،  

# مدرّس حرم نبوى شريف،

# يمين الدوله على خان، يكى از حاكمان سرزمين اوده هند،

# سيّاح جمس بكنغهام،

# جيمز بيلى فريزر جهانگرد انگليسى،

# ايليا نيكولا بيرزين سيّاح روسى،  

# ثيودور نولدكه دانشمند آلمانى،  

# ويليام كينيت لوفتس باستان‌شناس انگليسى،

# عبدالعلى خان پسر حاج على خان حاجب الدوله (اديب الملك) ،  

# ميرزا سيف الدوله نوه فتح على شاه قاجار،  

# جون اشر جهانگرد انگليسى و عضو جمعيت جغرافى لندن،  

# تنكو مارتينوس ليكلاما آينهولت سياح هلندى،  

# روبرت كلايف دانشمند نقشه‌كش انگليسى،

# ناصرالدين شاه قاجار،  

# محمدرشيد بن سيد داود سعدى از عالمان عراق،

# مدام ديولافوا همسر مارسل ديوالافوا،

# جون بيترز رييس گروه باستان شناسان آمريكا كه براى بررسى آثار باستانى شهر نفر به عراق مهاجرت كرده بود،  

# اس. اس. بتلر و دوستش ل. ايلمبر از كارمندان سازمان جاسوسى انگلستان،

# اوسكار رويتر مهندس آلمانى،  

# المس غيرترود بيل شرق شناس و جهانگرد معروف انگليسى،

# محمدهارون حسينى زنكى بورى از منطقه بومباى هندوستان،  

# عمانوئيل فتح الله عمانوئيل مضبوط اديب و سياح و تاجر مسيحى ساكن بغداد،

# سياح چكسلواكى الوا موسيل،

# علامه شيخ محمد رضا شبيبى از عالمان بزرگ عراق، سياح انگليسى و عضو المكتب العربى براى انجام كارهاى اطلاعاتى ورنالد ستورز،

# جهانگرد و دانشمند انگليسى سانت جون فيلپى،

# ليدى درور نويسنده انگليسى،

# دوايت دونالدسون نويسنده انگليسى،

# سيد عبدالرزاق حسنى،  

# محمد ثابت سياح مصرى،  

# سيد محسن امين عاملى،  

# دكتر عبدالوهاب عزام متفكر مصرى،  

# ماليبارد روزنامه نگار هلندى،  

# جاك بيرك شرق شناس فرانسوى.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref>

این کتاب، توسط مؤسسة البلاغ، در بیروت، در سال ۲۰۱۳م. چاپ شد.<ref>[http://www.lib.ir/book/86648372/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%AF%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D8%A7%D8%AA/ کربلاء في أدب الرحلات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]؛ [http://www.worldcat.org/oclc/897366417 Karbalāʼ fī adab al-riḥlāt, worldcat]</ref>  

[https://www.karbala-tv.net/watch.php?v=11443 بررسی کتاب کربلاء فی ادب الرحلات (فیلم، گفتگو).]

 

| منبع =  

| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت،  

| لینک =  

 

*'''کتاب کربلاء في أدب الرحلات'''، عبدالصاحب ناصر آل نصرالله، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۲۰۱۳م.

{{چپ}}'''https://www.worldcat.org'''

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]