در حال ویرایش کربلاء فی ادب الرحلات (کتاب)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر = کربلاء في أدب الرحات (کتاب).jpg
| نویسنده =عبدالصاحب ناصر آل نصرالله 
|زبان=عربی|موضوع=[[کربلا]]، [[عراق]]، تاریخ، سفرنامه‌ها|تعداد جلد=۱|صفحه=۴۱۸|ناشر=مؤسسة البلاغ|تاریخ نشر=۱۴۳۴ق‌.|محل انتشارات=[[بیروت]]}}

'''کربلاء فى ادب الرحلات'''، کتابی است به زبان عربی، تألیف سید عبدالصاحب نصرالله، که به شرح سفر ۵۸ نفر از بزرگان به [[کربلا]] و شرح [[زیارت]] آنان از [[حرم امام حسین(ع)]] پرداخته است. این کتاب در سال ۱۴۳۴ق‌. چاپ شده است.

==نویسنده==
سید عبدالصاحب ناصر آل نصرالله الکلیدار،<ref>التضحیة و الرمز، المقدمة، ص۱۳.</ref> نویسنده معاصر، از خاندان آل نصرالله [[عراق]]<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/167 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص167.]</ref> و دارای آثاری مانند تاریخ کربلاء،<ref>[http://www.worldcat.org/oclc/1081411129 Tārīkh Karbalāʼ, worldcat]</ref> [[بیوتات کربلاء القدیمة (کتاب)|بیوتات کربلاء القدیمة]]،<ref>[http://www.lib.ir/book/38524736/%D8%A8%D9%8A%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9/ بیوتات کربلاء القدیمة، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> الحوادث و الوقائع فی تاریخ کربلاء<ref>[http://www.lib.ir/book/86897514/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%B9-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1/ الحوادث‌ و الوقا‌ئع‌ فی‌ تا‌ریخ‌ کربلاء‌، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> و التضحیة و الرمز<ref>[http://www.lib.ir/book/38523738/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B6%D8%AD%D9%8A%D8%A9-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%85%D8%B2/ التضحیة و الرمز، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> است.

==ساختار==
کتاب کربلاء فى ادب الرحلات، فصل‌بندى خاصى نداشته و پس از مقدمه، شرح حال سفر بزرگانى که به [[کربلا]] رفته‌اند، به ترتیب تاریخ رفتن آن‌ها بیان شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/168 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸.]</ref>

==محتوا==
این کتاب، به شرح سفر ۵۸ نفر از بزرگان، شاعران و نویسندگان به کربلا و شرح زیارت آنان از [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]] پرداخته است.

منبع اصلی کتاب، سفرنامه‌ها است. برای کسانی که پیش از سده چهارم هجری به کربلا رفته‌اند، از کتاب‌های دیگر بهره برده است.{{یادداشت|پیش از سده چهارم هجری، سفرنامه نوشته نمی‌شده است.<ref>نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.</ref>}} افراد گردآوری شده در این کتاب، از کشورهای گوناگون مانند [[ایران]]، [[هند]]، [[مصر]]، [[روسیه]]، [[هلند]]، [[انگلیس]]، [[پرتغال]]، [[ایتالیا]]، [[فرانسه]]، [[آلمان]] و [[آمریکا]] انتخاب شده‌اند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref> 

نویسنده، در مقدمه، به موضوعاتی مانند پیشینه کربلا{{یادداشت|به باور وی تاریخ سکونت در کربلا به پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد.}} و تاریخ بنای حرم امام حسین(ع){{یادداشت|به باور وی، در سال ۶۳ یا ۶۵ق. نخستین بنا بر روی قبر امام حسین(ع) ساخته شده است.}} پرداخته<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/168 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۸ و ۱۶۹.]</ref> و پس از مقدمه، کتاب را با شرح سفر [[ابوحمزه ثمالی]](م.۱۲۸ق)، صحابی سه [[امام(ع)]] آغاز کرده و با شرح سفر [[جاک بیرک]](م.۱۹۹۵م)، شرق‌شناس فرانسوی به پایان رسانده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref> نمونه‌هایی از افراد و گزارش‌های گردآوری شده در این کتاب، عبارتند از:
{{ستون-شروع|۲}}
*[['''منصور نمری'''|'''منصور نمری''']](م.۱۹۰ق): او در زمان [[هارون الرشید]] به زیارت امام حسین(ع) رفته و کربلا را «روستا» معرفی کرده است.
*[[محمد بن حسین بن علی شیبانی|'''أشانی''']](م.۲۲۱ق): او تخریب حرم امام حسین(ع) به دست [[متوکل عباسی]] را گزارش کرده و از ممنوع بودن زیارت خبر داده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/172 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۷۲.]</ref>
*[[ابن حوقل|'''ابن حوقل''']](م.پس از ۳۶۷ق): وی  پیش از سال ۳۶۷ق. برای قبر امام حسین(ع) حرم بزرگی معرفی کرده است.
*[[ابن بطوطه|'''ابن بطوطه''']](م.۷۷۹ق): وی در سال ۷۲۶ق. کربلا را شهری کوچک خوانده است.
*'''بیدرو تکسیرا'''، جهانگرد پرتغالی: او در سال ۱۰۱۳ق. شهر کربلا را دارای ۴ هزار خانواده و ساکنان آن را عرب، ایرانی و ترک دانسته است.
*[[عباس مکی|'''عباس مکی''']]، شاعر و ادیب: وی در سال ۱۱۳۱ق. از جواهرات و چراغدان‌ گران‌بهای حرم که بیشترشان را شاهان ایران هدیه کرده‌اند خبر داده است.
*'''کارستون نیبور''': او در سال ۱۱۳۹ق. از مکان‌هایی یاد کرده که اکنون اثری از آن‌ها نیست؛ مانند جایگاه افتادن [[امام حسین(ع)‌]] از اسب به زمین و حوض آبی بزرگ، یادآور جایی که [[حضرت عباس(ع)]] نتوانست آب را به خیمه‌ها برساند.
*'''ابوطالب خان''': او در سفرنامه [[مسیر طالبی]]، در سال ۱۲۱۷ق. گزارشی از خرابی‌های کربلا پس از [[حمله وهابیان]] داده است.
*'''عبدالعلی خان ادیب الملک''': وی در سال ۱۲۴۳ق. گزارش دقیقی از مزار بزرگان، در حرم امام حسین(ع) داده است.
*[[ناصرالدین شاه|'''ناصرالدین شاه''']]: او در سال ۱۲۸۷ق. به کربلا رفته است. شرح سفر او ۳۳ صفحه از کتاب کربلاء فى ادب الرحلات را به خود اختصاص داده است.
*'''عبدالوهاب محمد حسن عزام'''(م.۱۹۵۸م): او [[قتلگاه]] را سردابی معرفی کرده که حدود ده پله پایین رفته و با تورهای آهنی محصور شده است.</ref> از خاندان آل نصرالله [[عراق]]<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/172 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۷۲-۱۷۸.]</ref>{{پایان}}


'''افرادی که در کتاب، سفرشان به کربلا شرح شده،‌ عبارتند از''':
{{ستون-شروع|۳}}
<small>
#[[ابوحمزه ثمالى]]،
#[[منصور نمرى]]،
#[[محمد بن حسین بن على شیبانى]] معروف به اشنانى،
#[[ابن حوقل]] نصیبى،
#[[نظام الدین ابویعلى]] شاعر [[بنی‌عباس|عصر عباسى]] معروف به [[ابن هباریه]]،
#[[ابن بطوطه]]،
#[[حمدالله مستوفى]]،
#نسّابه [[ابن زهره حسینى]]،
#[[محمد بن احمد بن ایاس]]، مورّخ و جهانگرد مصرى،
#مطراقى زاده، مورّخ و جهانگرد،
#[[قاضى نورالله شوشترى]]،
#محیطى، نویسنده گلشن شعرا،
#بیدرو تکسیرا، جهانگرد پرتغالى،
#پیترو دیلا فاله، گردشگر ایتالیایى،
#نظمى بغدادى،
#مرتضى نظمى زاده، پدر مولف گلشن خلفا،
#تافرنییه گردشگر فرانسوى،
#[[سید ضامن بن شدقم]]، نسّابه معروف،
#عباس بن على بن نورالدین حیدر مکى موسوى حسینى، عالم، ادیب،  شاعر و جهانگرد،
#شیخ مصطفى صدیقى خلوتى دمشقى از بزرگان صوفیه،
#کارستون نیبور، جهانگرد آلمانى،
#تایلرِ جهانگرد،
#ابوطالب بن حاجى محمد بک خان اصفهانى معروف به ابوطالب خان سیّاح هندى،
#سید محمد بن احمد حسینى منشى بغدادى،
#شیخ امین بن حسن حلوانى مدنى،
#مدرّس حرم نبوى شریف،
#یمین الدوله على خان، یکى از حاکمان سرزمین اوده [[هند]]،
#جمس بکنغهام، جهانگرد،
#جیمز بیلى فریزر جهانگرد انگلیسى،
#ایلیا نیکولا بیرزین، گردشگر روسى،
#ثیودور نولدکه، دانشمند آلمانى،
#ویلیام کینیت لوفتس، باستان‌شناس انگلیسى،
#عبدالعلى خان پسر حاج على خان حاجب الدوله (ادیب الملک)،
#میرزا سیف الدوله نوه [[فتح على شاه]] قاجار،
#جون اشر، جهانگرد انگلیسى و عضو جمعیت جغرافى لندن،
#تنکو مارتینوس لیکلاما آینهولت، جهانگرد هلندى،
#روبرت کلایف، دانشمند نقشه‌کش انگلیسى،
#[[ناصرالدین شاه]] قاجار،
#محمدرشید بن سید داود سعدى، از عالمان [[عراق]]،
#مدام دیولافوا، همسر مارسل دیوالافوا،
#جون بیترز، رییس گروه باستان شناسان [[آمریکا]] که براى بررسى آثار باستانى شهر نفر به عراق مهاجرت کرده بود،
#اس. اس. بتلر و دوستش ل. ایلمبر از کارمندان سازمان جاسوسى [[انگلستان]]،
#اوسکار رویتر، مهندس آلمانى،
#المس غیرترود بیل، شرق شناس و جهانگرد معروف انگلیسى،
#محمدهارون حسینى زنکى بورى، از منطقه بومباى هندوستان،
#عمانوئیل فتح الله عمانوئیل، مضبوط، ادیب، جهانگرد و تاجر مسیحى ساکن [[بغداد]]،
#الوا موسیل، جهانگرد چکسلواکى،
#علامه شیخ [[محمدرضا شبیبى]]، از عالمان بزرگ عراق، 
#ورنالد ستورز، جهانگرد انگلیسى و عضو المکتب العربى براى انجام کارهاى اطلاعاتى،
#سانت جون فیلپى، جهانگرد و دانشمند انگلیسى،
#لیدى درور، نویسنده انگلیسى،
#دوایت دونالدسون، نویسنده انگلیسى،
#سید عبدالرزاق حسنى،
#محمد ثابت، جهانگرد مصرى،
#[[سید محسن امین]] عاملى،
#عبدالوهاب عزام، متفکر مصرى،
#مالیبارد، روزنامه نگار هلندى،
#جاک بیرک، شرق شناس فرانسوى.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/169 نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، فصلنامه  فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۱۶۹ و ۱۷۰.]</ref>
</small>
{{پایان}}

==چاپ==
این کتاب، توسط مؤسسة البلاغ، در [[بیروت]]، در سال ۱۴۳۴ق‌. (۲۰۱۳م) چاپ شده است.<ref>[http://www.lib.ir/book/86648372/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%A1-%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%AF%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D8%A7%D8%AA/ کربلاء فی أدب الرحلات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران]؛ [http://www.worldcat.org/oclc/897366417 Karbalāʼ fī adab al-riḥlāt, worldcat]</ref> 

==پیوند به بیرون==
[https://www.karbala-tv.net/watch.php?v=11443 بررسی کتاب کربلاء فی ادب الرحلات (فیلم، گفتگو).]

==پانوشت==
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = نکته‌هایی از مسافران کربلا در «کربلاء فی ادب الرحلات»، علی احمدی، 
| پس از لینک = فرهنگ زیارت، شماره هجدهم، بهار 1393، ص167
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/167
}}
*'''کتاب کربلاء فی أدب الرحلات'''، عبدالصاحب ناصر آل نصرالله، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۲۰۱۳م.
*'''التضحیة و الرمز'''، السید عبدالصاحب ناصر آل نصرالله، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۳۰ق، ۲۰۰۹م.
* '''https://www.worldcat.org'''
{{پایان}}
{{کتاب‌شناسی عتبات عالیات}}

[[رده:کتاب‌های معاصر]]
[[رده:کتاب‌های قرن پانزدهم قمری]]
[[رده:سفرنامه‌های عتبات]]
[[رده:کتاب‌های تاریخ کربلا]]
[[رده:کتاب‌های عبدالصاحب ناصر آل نصرالله]]