مراقد البصره (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
 
(۴۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
| نویسنده = ولید المحمد
| نویسنده = ولید المحمد
| تاریخ نگارش = سده پانزدهم قمری
| تاریخ نگارش = سده پانزدهم قمری
| موضوع = آرامگا‌هها‌ [[عراق‌]] [[بصره‌]]
| موضوع = آرامگاه‌ها [[عراق]] [[بصره]]
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| تعداد جلد = ۱
| تعداد جلد = ۱
| صفحه = ۱۷۵
| صفحه = ۱۷۵
| قطع =  
| قطع =
| ناشر = دار و مکتبة‌ عدنا‌ن‌
| ناشر = دار و مکتبة عدنان
| محل انتشارات = [[بغداد]]
| محل انتشارات = [[بغداد]]
| تاریخ_نشر = ۱۳۹۲ش.
| تاریخ نشر = ۱۳۹۲ش.
| نوع رسانه = مصور (رنگی)
| نوع رسانه =
}}
}}


'''کتاب مراقد البصرة لها قصص و حکایات'''، از معدود آثار مستقلی است که تاکنون درباره مراقد و مکان‌های مقدس استان بصره نگاشته شده است. این کتاب، تالیف [[ولید المحمد]] است که به سال ٢٠١٣ میلادی در بغداد به چاب رسیده است.
'''مراقد البصرة لها قصص و حکایات'''، کتابی است به زبان عربی، تألیف ولید المحمد، که به معرفی مرقدها و [[قدمگاه|قدمگاه‌ها]] در استان [[بصره]] پرداخته است؛ پس از معرفی مرقد و صاحب آن، حکایتی درباره او بیان شده است. این کتاب، در سال ۱۳۹۲ش. به چاپ رسیده است.
 
این کتاب با یک مقدمه و چهار فصل تنظیم شده و تلاش مؤلف بر آن است که ضمن معرفی تمام مراقد استان بصره از [[صحابه]]، [[تابعان]]، [[اهل‌بیت (علیهم‌السّلام)]]،  سادات و شاعران، حتی بزرگانی را که در بصره دفن شده‌اند؛ ولی جای قبر آنها مشخص نیست، شرح حال کوتاهی از صاحبان این مراقد و حکایت‌ها یا کرامت‌هایی از آنان بیان کند. مؤلف کتاب همچنین از قدمگاه چهار امام معصوم (علیهم‌السّلام) در استان بصره نیز یاد می‌کند که اکنون زیارتگاه شیعیان این شهر است.


==مؤلف==
==مؤلف==
وليد شريدة جاسم محمد، دارای آثاری مانند صحابة و تابعین نزلو البصرة و اثرو فیها،<ref>طیور تفضل المشي، ص۸۸.</ref> السيبة قبل خرابها قصة حضارة،<ref>[http://www.lib.ir/book/87382836/%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7-%D9%82%D8%B5%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%A7%D8%B1%D9%87/ کتاب‌شناسی السیبه؛ قبل خرابها قصه حضاره، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> قصص‌ الانبیا‌ء‌ و الحضا‌رات‌<ref>[http://www.lib.ir/book/79300088/قصص-الانبیاء-و-الحضارات/ کتاب‌شناسی قصص‌ الانبیا‌ء‌ و الحضا‌رات‌، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> است.  
ولید شریدة جاسم محمد، نویسنده معاصر، دارای آثاری مانند «[[صحابه|صحابة]] و [[تابعین]] نزلو البصرة و اثرو فیها»،<ref>طیور تفضل المشی، ص۸۸.</ref> «السیبة قبل خرابها، قصة حضارة»<ref>[http://www.lib.ir/book/87382836/%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7-%D9%82%D8%B5%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%A7%D8%B1%D9%87/ کتاب‌شناسی السیبه؛ قبل خرابها قصه حضاره، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> و «قصص الانبیاء و الحضارات»<ref>[http://www.lib.ir/book/79300088/قصص-الانبیاء-و-الحضارات/ کتاب‌شناسی قصص الانبیاء و الحضارات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.]</ref> است.


==توصیف کتاب==
==ساختار==
این کتاب از یک مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است.
کتاب مراقد البصرة لها قصص و حکایات، از یک مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است. مرقدها، در فصل اول و قدمگاه‌ها، در فصل دوم جای گرفته‌اند. برای دفن‌شدگان در استان [[بصره]] که جای دفنشان معلوم نیست، فصل سوم تنظیم شده و برای مرقدهایی که بیان حکایت آن، تحقیق بیشتری نیاز دارد، فصل چهارم اختصاص یافته است.<ref>مراقد البصرة لها قصص و حکایات، تمام کتاب.</ref>
===مقدمه===
مؤلف در مقدمه، شناسایی مراقد بزرگان و نیکان را امری بایسته و لازم می‌داند؛ سپس حدیثی از [[امیرمومنان علی(ع)]] در این باره آورده در وصیت خود به [[امام حسن(ع)]] می‌فرماید:


«احی قلبک بالموعظه... و اعرض علیه اخبار الماضین... و سِر فی دیارهم و آثارهم، فانظر فیما فعلوا، و عما انتقلوا... ‌ای بنی انی و ان لم اکن عمرت عمر من کان قبلی فقد نظرت فی اعمالهم و فکرت فی اخبارهم، و سرت فی آثارهم حتی عدت کاحدهم، بل کانی بما انتهی الی امورهم قد عمرت مع اولهم الی آخرهم». <ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج١6، ص6٢.</ref>
==محتوا==
===فصل اول===
این کتاب، به معرفی مرقدها و [[قدمگاه|قدمگاه‌ها]] در استان [[بصره]] پرداخته است. پس از معرفی مرقد، توضیحی کوتاه درباره صاحب قبر داده شده و کرامت یا حکایتی از او بیان شده است. معرفی مرقدها، شامل مرقدهای [[شیعه|شیعیان]] و [[اهل سنت]] است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/234 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.]</ref> مطالب این کتاب، به ترتیب فهرست عبارتند از:
فصل اول کتاب شامل مراقد [[صحابه]]، [[تابعین]]، [[اهل‌بیت]]، سادات و شاعران در بصره می‌باشد:


*'''مقدمه:''' در مقدمه، به لازم بودن شناسایی مرقدهای بزرگان و نیکان پرداخته شده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/234 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.]</ref>


*مرقد امام احمد بن علی (ابوشاجور) در المدینه؛
*'''فصل اول''': مرقدهای [[صحابه]]، [[تابعین]]، امامزادگان، سادات و شاعران.
*[[مرقد عبدالله بن عقیل بن ابی‌طالب]](ع)؛
{{ستون-شروع|۲}}
*[[مرقد سیدصالح بن علی]] بن امام علی‌هادی(ع) در مطوعه؛
# مرقد امام احمد بن علی (ابوشاجور) در المدینه؛
*[[مرقد سیدحسن جبیلی]] (مشهور به ظاهر بن علی) در جبیله؛
# [[مرقد عبدالله بن عقیل بن ابی‌طالب(ع)]]؛
*[[مرقد سیدجاسم موسوی]] در فاو؛
# [[مرقد سید صالح بن علی]] بن [[امام هادی(ع)]]، در مطوعه؛
*[[مرقد سیدحسن بن علی‌ هادی]](ع) در کوت الزین؛
# مرقد سید حسن جبیلی، مشهور به ظاهر بن علی، در جبیله؛
*مرقد سلیمان در دیر؛
# مرقد سید جاسم موسوی، در فاو؛
*[[مرقد سهل ابوعبدالله]] در ابوخصیب؛
# [[مرقد سید حسن بن علی هادی(ع)]] در کوت الزین؛
*[[مرقد سیداحمد یاسری]] در الزبیر؛
# مرقد سلیمان، در دیر؛
*[[مرقد ثروان بن حسن]] در المدینه؛
# [[مرقد سهل ابوعبدالله]]، در ابوخصیب؛
*[[مرقد طلحة بن عبیدالله|مرقد صحابی طلحة بن عبیدالله]] در الزبیر؛
# [[مرقد سید احمد یاسری]]، در الزبیر؛
*[[مرقد سیدرجب رفاعی]] در ابی‌خصیب؛
# [[مرقد ثروان بن حسن]]، در المدینه؛
*[[مرقد سید‌هاشم موسوی]] در سیبه؛
# [[مرقد طلحة بن عبیدالله|مرقد صحابی، طلحة بن عبیدالله]]، در الزبیر؛
*[[مرقد سیدمحمد بن علی]] بن حمزة بن حسن بن عبیدالله بن عباس(ع) در ناحیه الثغر؛
# [[مرقد سید رجب رفاعی]]، در ابی‌خصیب؛
*[[مرقد زید بن صوحان عبدی|مرقد صحابی زید بن صوحان عبدی]] در کوت الزین؛
# [[مرقد سید هاشم موسوی]]، در سیبه؛
*[[مرقد انس بن مالک|مرقد صحابی انس بن مالک]] در الزبیر؛
# [[مرقد سید محمد بن علی بن حمزة]] بن حسن بن عبیدالله بن عباس(ع)، در ناحیه الثغر؛
*[[مرقد زبیر بن عوام|مرقد صحابی زبیر بن عوام]] در الزبیر؛
# [[مرقد زید بن صوحان عبدی|مرقد صحابی، زید بن صوحان عبدی]]، در کوت الزین؛
*[[مرقد حسن بصری]] در الزبیر؛
# [[مرقد انس بن مالک|مرقد صحابی، انس بن مالک]]، در الزبیر؛
*[[مرقد ابن‌سیرین]] در الزبیر؛
# [[مرقد زبیر بن عوام|مرقد صحابی، زبیر بن عوام]]، در الزبیر؛
*[[مرقد علی بن یقطین]] در بصره؛
# [[مرقد حسن بصری]]، در الزبیر؛
*مرقد ابی‌الحمد در ابی‌الخصیب؛
# [[مرقد ابن سیرین]]، در الزبیر؛
*[[مرقد عباس بن مرداس سلمی|مرقد صحابی عباس بن مرداس سلمی]] در روستای فیاضی در ابی‌الخصیب؛
# [[مرقد علی بن یقطین]]، در بصره؛
*مرقد شیخ محمدامین کواز در محله مشراق؛
# مرقد ابی الحمد، در ابی‌الخصیب؛
*مرقد ابی‌الجوزی در منطقه عبدالیان علی طریق ابی‌الخضیب؛
# [[مرقد عباس بن مرداس سلمی|مرقد صحابی عباس بن مرداس سلمی]]، در روستای فیاضی، در ابی‌الخصیب؛
*مرقد شاعر بدر شاکر سیاب در الزبیر.
# مرقد شیخ محمدامین کواز، در محله مشراق؛
# مرقد ابی‌الجوزی، در منطقه عبدالیان، در راه ابی‌الخضیب؛
# مرقد شاعر بدر شاکر سیاب، در الزبیر.
{{پایان}}


===فصل دوم===
*'''فصل دوم''': قدمگاه‌های برخی از [[امامان(ع)]]
فصل دوم کتاب درباره قدمگاه‌های مبارک اهل‌بیت در سرزمین بصره است:
{{ستون-شروع|۲}}
# [[قدمگاه امام علی (بصره)|قدمگاه امام علی(ع)]]، در الزبیر؛
# [[قدمگاه امام موسی کاظم (بصره)|قدمگاه امام موسی کاظم(ع)]]، در ناحیه الدیر؛
# [[قدمگاه امام رضا (بصره)|قدمگاه امام رضا(ع)]]، در شط العرب؛
# [[قدمگاه امام مهدی (بصره)|قدمگاه امام مهدی(ع)]]، در ناحیه الدیر.
{{پایان}}


*'''فصل سوم''': صحابه، تابعین، سادات و شاعرانی که در استان بصره دفن شده‌اند، اما جای قبر آن‌ها معلوم نیست.
{{ستون-شروع|۲}}
# [[حکیم بن جبله عبدی]]؛
# [[جعفر بن اسحاق بن موسی کاظم(ع)]]؛
# [[ابوداود سجستانی]]؛
# صحابی [[نفیع بن حارث]] (ابوبکره)؛
# [[سفیان ثوری]]؛
# صحابی [[عبدالرحمن بن سمره قرشی]]؛
# صحابی [[عائذ بن عمرو مزنی]] (ابوهبیره)؛
# [[هند بن ابی‌هاله]]؛
# [[حارث بن نوفل]] بن حارث بن عبدالمطلب؛
# [[خلیل بن احمد فراهیدی]]؛
# جعبری؛
# شاعر سریجی اوالی؛
# [[مالک بن دینار]]؛
# اسماعیل بن محمود آل بالیل موسوی؛
# مفجع بصری؛
# حریری؛
# [[ابوالقاسم تنوخی]]؛
# شیخ محسن بن شیخ محمد؛
# محمد بن ابراهیم شیرازی؛
# مسلم بن عبدالله.
{{پایان}}


*[[قدمگاه امام علی (بصره)|قدمگاه امام علی]](ع) در الزبیر؛
*'''فصل چهارم''': مرقدهایی که بیان حکایت آن‌ها، نیاز به تحقیق بیشتر دارد.
*[[قدمگاه امام موسی کاظم (بصره)|قدمگاه امام موسی کاظم]](ع) در ناحیه الدیر؛
{{ستون-شروع|۲}}
*[[​قدمگاه امام رضا (بصره)|قدمگاه امام رضا]](ع) در شط العرب؛
# [[مرقد صالح بن علی هادی]]، در قرنه (شافی)؛
*[[قدمگاه امام مهدی (بصره)|قدمگاه امام مهدی(عج)]] در ناحیه الدیر.
# [[مرقد عون بن علی]]، در قرنه؛
# مرقد شخصی که صاحب آن ناشناخته است، در جنوب ابی‌الخصیب (فاو)؛
# [[مرقد عاصف بن علی]]، در معقل؛
# [[مرقد خلیفة بن علی]]، در محله مناوی لجم، در عشار؛
# [[مرقد عبدالله بن علی]]، در عشار.<ref>پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ۲۳۲.</ref>
{{پایان}}


===فصل سوم===
==ویژگی‌ها==
فصل سوم کتاب، در مورد صحابه، تابعین، سادات و شاعرانی می‌باشد که در بصره دفن شده‌اند، اما جای قبورشان نامعلوم است:


*معرفی همه مرقدهای استان [[بصره]]، که شامل شهرهای  المدینه، القرنه، شط العرب، البصره، ابوالخصیب، الفاو و الزبیر است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/233 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۳ و ۲۳۴.]</ref>
*نو بودن موضوع.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/232 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ۲۳۲.]</ref>


*[[حکیم بن جبله عبدی]]؛
==منابع کتاب==
*[[جعفر بن اسحاق بن موسی کاظم]](ع)؛
نویسنده کتاب، کم به منابع مراجعه کرده و در صورت مراجعه، منبع را بیان نکرده است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/234 پژوهشی نو درباره مراقد بصره،  فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.]</ref>
*[[ابوداود سجستانی]]؛
*صحابی [[نفیع بن حارث]] (ابوبکره)؛
*[[سفیان ثوری]]؛
*صحابی [[عبدالرحمن بن سمره قرشی]]؛
*صحابی [[عائذ بن عمرو مزنی]] (ابوهبیره)؛
*[[هند بن ابی‌هاله]]؛
*[[حارث بن نوفل|حارث]] بن [[نوفل بن حارث|نوفل]] بن [[حارث بن عبدالمطلب]]؛
*[[خلیل بن احمد فراهیدی]]؛
*جعبری؛
*شاعر سریجی اوالی؛
*[[مالک بن دینار]]؛
*اسماعیل بن محمود آل بالیل موسوی؛
*مفجع بصری؛
*حریری؛
*[[تنوخی]]؛
*شیخ محسن بن شیخ محمد؛
*محمد بن ابراهیم شیرازی؛
*مسلم بن عبدالله.
 
===فصل چهارم===
فصل چهارم کتاب، با این عنوان شروع می‌شود: «مراقد فی البصره قید التحقق لمعرفه حکایاتها» و دربردارنده مرقدهای ذیل است:
 
 
*[[مرقد صالح بن علی‌ هادی]] در قرنه (شافی)؛
*[[مرقد عون بن علی]] در قرنه؛
*مرقد شخصی که صاحب آن شناخته شده نیست در جنوب ابی‌الخصیب (فاو)؛
*[[مرقد عاصف بن علی]] در معقل؛
*[[مرقد خلیفة بن علی]] در محله مناوی لجم فی عشار؛
*[[مرقد عبدالله بن علی]] در عشار.
 
==روش مؤلف در نگارش==
مؤلف کوشیده است تا تمام مراقد استان بصره را معرفی و شرح کوتاهی از شخصیت مدفون در آن و حکایات مربوط به آن را بیان کند. استان بصره شامل شهرهای المدینه، القرنه، شط العرب، البصره، ابوالخصیب، الفاو و الزبیر می‌باشد و مؤلف تمام مراقد این شهرها را معرفی کرده است. وی همه این مراقد را با صرف‌نظر از مذهب شخصیت مدفون در آن معرفی کرده است و پس از توضیحی کوتاه درباره هر شخصیت، کرامت یا حکایتی از صاحب قبر بیان می‌کند. یکی از ضعف‌های کتاب این است که بسیار کم به منابع مراجعه کرده و اگر هم مراجعه کرده، مصدر را بیان نکرده است. کتاب «مراقد البصرة لها قصص و حکایات»، در 175 صفحه از سوی "مکتبه عدنان" در سال ١٣٩٢ش منتشر شده است.


==چاپ==
==چاپ==
این کتاب، در ۱۷۵ صفحه، توسط دار و مکتبة عدنان، در بغداد، در سال ۱۳۹۲ش. (۲۰۱۳م) چاپ شد.<ref>[http://www.lib.ir/book/76830076/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D8%A9-%D9%84%D9%87%D8%A7-%D9%82%D8%B5%D8%B5-%D9%88-%D8%AD%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA/ کتاب‌شناسی مراقد البصرة لها‌ قصص‌ و حکا‌یا‌ت‌، پایگاه‌ اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران؛] [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/232 پژوهشى نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش 21،  ص۲۳۲.]  [http://www.worldcat.org/oclc/914181524 Marāqid al-Baṣrah la-hā qiṣaṣ wa-ḥikāyāt, worldcat]</ref>
این کتاب، در ۱۷۵ صفحه، توسط دار و مکتبة عدنان، در [[بغداد]]، در سال ۱۳۹۲ش. (۲۰۱۳م) چاپ شده است.<ref>[http://www.lib.ir/book/76830076/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D8%A9-%D9%84%D9%87%D8%A7-%D9%82%D8%B5%D8%B5-%D9%88-%D8%AD%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA/ کتاب‌شناسی مراقد البصرة لها قصص و حکایات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران؛] [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/232 پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش 21،  ص۲۳۲.]  [http://www.worldcat.org/oclc/914181524 Marāqid al-Baṣrah la-hā qiṣaṣ wa-ḥikāyāt, worldcat]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==
 
{{منابع}}
{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
|پیش از لینک =مقاله
|پیش از لینک =مقاله
|منبع = پژوهشى نو درباره مراقد بصره،
|منبع = پژوهشی نو درباره مراقد بصره،
|پس از لینک = علی احمدی، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش 21، ص231-234
|پس از لینک = علی احمدی، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۱-۲۳۴
| لینک =http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/231
| لینک =http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/231
}}
}}
 
*[http://www.lib.ir/ '''پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.''']
*'''شرح نهج البلاغه'''، ابن ابی‌الحدید، به کوشش اعلمی، بیروت، ١4١5ق.
*'''شرح نهج البلاغه'''، ابن ابی‌الحدید، به کوشش اعلمی، بیروت، ۱۴۱۵ق.
*'''[https://books.google.com/books?id=lPDHBAAAQBAJ&num=100 طیور تفضل المشي]'''، اکرم الامیر، دار و مکتبة‌ عدنان، بغداد، ۲۰۱۳م.
*'''[https://books.google.com/books?id=lPDHBAAAQBAJ&num=100 طیور تفضل المشی]'''، اکرم الامیر، دار و مکتبة عدنان، بغداد، ۲۰۱۳م.
*[https://www.uoanbar.edu.iq/HumanitarianEducationCollege//index.php '''کلیة التربیة للعلوم الإنسانیة جامعة الأنبار'''].
*[https://www.uoanbar.edu.iq/HumanitarianEducationCollege//index.php '''کلیة التربیة للعلوم الإنسانیة جامعة الأنبار'''].
* '''مراقد البصرة لها قصص و حکایات'''، ولید المحمد، دار و مکتبة عدنان، بغداد، ۱۳۹۲ش. (۲۰۱۳م).
*'''[https://www.worldcat.org www.worldcat.org]'''
{{پایان}}
{{پایان}}
{{کتاب‌شناسی زیارت}}
{{کتاب‌شناسی زیارت}}


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:کتاب‌های راهنمای اماکن زیارتی]]
[[رده:کتاب‌های راهنمای اماکن زیارتی]]
[[رده:کتاب‌های معاصر]]
[[رده:کتاب‌های قرن پانزدهم قمری‏]]
[[رده:کتاب‌های ولید المحمد]]
[[رده:کتاب‌های مزارشناسی]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۲

مراقد البصره (کتاب)
پدید آورندگان
نویسنده ولید المحمد
تاریخ نگارش سده پانزدهم قمری
محتوا
موضوع آرامگاه‌ها عراق بصره
زبان عربی
نشر
تعداد جلد ۱
تعداد صفحات ۱۷۵
ناشر دار و مکتبة عدنان
محل نشر بغداد
تاریخ نشر ۱۳۹۲ش.

مراقد البصرة لها قصص و حکایات، کتابی است به زبان عربی، تألیف ولید المحمد، که به معرفی مرقدها و قدمگاه‌ها در استان بصره پرداخته است؛ پس از معرفی مرقد و صاحب آن، حکایتی درباره او بیان شده است. این کتاب، در سال ۱۳۹۲ش. به چاپ رسیده است.

مؤلف[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ولید شریدة جاسم محمد، نویسنده معاصر، دارای آثاری مانند «صحابة و تابعین نزلو البصرة و اثرو فیها»،[۱] «السیبة قبل خرابها، قصة حضارة»[۲] و «قصص الانبیاء و الحضارات»[۳] است.

ساختار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کتاب مراقد البصرة لها قصص و حکایات، از یک مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است. مرقدها، در فصل اول و قدمگاه‌ها، در فصل دوم جای گرفته‌اند. برای دفن‌شدگان در استان بصره که جای دفنشان معلوم نیست، فصل سوم تنظیم شده و برای مرقدهایی که بیان حکایت آن، تحقیق بیشتری نیاز دارد، فصل چهارم اختصاص یافته است.[۴]

محتوا[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این کتاب، به معرفی مرقدها و قدمگاه‌ها در استان بصره پرداخته است. پس از معرفی مرقد، توضیحی کوتاه درباره صاحب قبر داده شده و کرامت یا حکایتی از او بیان شده است. معرفی مرقدها، شامل مرقدهای شیعیان و اهل سنت است.[۵] مطالب این کتاب، به ترتیب فهرست عبارتند از:

  • مقدمه: در مقدمه، به لازم بودن شناسایی مرقدهای بزرگان و نیکان پرداخته شده است.[۶]
  1. مرقد امام احمد بن علی (ابوشاجور) در المدینه؛
  2. مرقد عبدالله بن عقیل بن ابی‌طالب(ع)؛
  3. مرقد سید صالح بن علی بن امام هادی(ع)، در مطوعه؛
  4. مرقد سید حسن جبیلی، مشهور به ظاهر بن علی، در جبیله؛
  5. مرقد سید جاسم موسوی، در فاو؛
  6. مرقد سید حسن بن علی هادی(ع) در کوت الزین؛
  7. مرقد سلیمان، در دیر؛
  8. مرقد سهل ابوعبدالله، در ابوخصیب؛
  9. مرقد سید احمد یاسری، در الزبیر؛
  10. مرقد ثروان بن حسن، در المدینه؛
  11. مرقد صحابی، طلحة بن عبیدالله، در الزبیر؛
  12. مرقد سید رجب رفاعی، در ابی‌خصیب؛
  13. مرقد سید هاشم موسوی، در سیبه؛
  14. مرقد سید محمد بن علی بن حمزة بن حسن بن عبیدالله بن عباس(ع)، در ناحیه الثغر؛
  15. مرقد صحابی، زید بن صوحان عبدی، در کوت الزین؛
  16. مرقد صحابی، انس بن مالک، در الزبیر؛
  17. مرقد صحابی، زبیر بن عوام، در الزبیر؛
  18. مرقد حسن بصری، در الزبیر؛
  19. مرقد ابن سیرین، در الزبیر؛
  20. مرقد علی بن یقطین، در بصره؛
  21. مرقد ابی الحمد، در ابی‌الخصیب؛
  22. مرقد صحابی عباس بن مرداس سلمی، در روستای فیاضی، در ابی‌الخصیب؛
  23. مرقد شیخ محمدامین کواز، در محله مشراق؛
  24. مرقد ابی‌الجوزی، در منطقه عبدالیان، در راه ابی‌الخضیب؛
  25. مرقد شاعر بدر شاکر سیاب، در الزبیر.
  1. قدمگاه امام علی(ع)، در الزبیر؛
  2. قدمگاه امام موسی کاظم(ع)، در ناحیه الدیر؛
  3. قدمگاه امام رضا(ع)، در شط العرب؛
  4. قدمگاه امام مهدی(ع)، در ناحیه الدیر.
  • فصل سوم: صحابه، تابعین، سادات و شاعرانی که در استان بصره دفن شده‌اند، اما جای قبر آن‌ها معلوم نیست.
  1. حکیم بن جبله عبدی؛
  2. جعفر بن اسحاق بن موسی کاظم(ع)؛
  3. ابوداود سجستانی؛
  4. صحابی نفیع بن حارث (ابوبکره)؛
  5. سفیان ثوری؛
  6. صحابی عبدالرحمن بن سمره قرشی؛
  7. صحابی عائذ بن عمرو مزنی (ابوهبیره)؛
  8. هند بن ابی‌هاله؛
  9. حارث بن نوفل بن حارث بن عبدالمطلب؛
  10. خلیل بن احمد فراهیدی؛
  11. جعبری؛
  12. شاعر سریجی اوالی؛
  13. مالک بن دینار؛
  14. اسماعیل بن محمود آل بالیل موسوی؛
  15. مفجع بصری؛
  16. حریری؛
  17. ابوالقاسم تنوخی؛
  18. شیخ محسن بن شیخ محمد؛
  19. محمد بن ابراهیم شیرازی؛
  20. مسلم بن عبدالله.
  • فصل چهارم: مرقدهایی که بیان حکایت آن‌ها، نیاز به تحقیق بیشتر دارد.
  1. مرقد صالح بن علی هادی، در قرنه (شافی)؛
  2. مرقد عون بن علی، در قرنه؛
  3. مرقد شخصی که صاحب آن ناشناخته است، در جنوب ابی‌الخصیب (فاو)؛
  4. مرقد عاصف بن علی، در معقل؛
  5. مرقد خلیفة بن علی، در محله مناوی لجم، در عشار؛
  6. مرقد عبدالله بن علی، در عشار.[۷]

ویژگی‌ها[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • معرفی همه مرقدهای استان بصره، که شامل شهرهای المدینه، القرنه، شط العرب، البصره، ابوالخصیب، الفاو و الزبیر است.[۸]
  • نو بودن موضوع.[۹]

منابع کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]

نویسنده کتاب، کم به منابع مراجعه کرده و در صورت مراجعه، منبع را بیان نکرده است.[۱۰]

چاپ[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این کتاب، در ۱۷۵ صفحه، توسط دار و مکتبة عدنان، در بغداد، در سال ۱۳۹۲ش. (۲۰۱۳م) چاپ شده است.[۱۱]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ طیور تفضل المشی، ص۸۸.
  2. ↑ کتاب‌شناسی السیبه؛ قبل خرابها قصه حضاره، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
  3. ↑ کتاب‌شناسی قصص الانبیاء و الحضارات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
  4. ↑ مراقد البصرة لها قصص و حکایات، تمام کتاب.
  5. ↑ پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.
  6. ↑ پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.
  7. ↑ پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ۲۳۲.
  8. ↑ پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۳ و ۲۳۴.
  9. ↑ پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ۲۳۲.
  10. ↑ پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۴.
  11. ↑ کتاب‌شناسی مراقد البصرة لها قصص و حکایات، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران؛ پژوهشی نو درباره مراقد بصره، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش 21،  ص۲۳۲. Marāqid al-Baṣrah la-hā qiṣaṣ wa-ḥikāyāt, worldcat

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از مقاله پژوهشی نو درباره مراقد بصره، علی احمدی، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش ۲۱، ص۲۳۱-۲۳۴ است.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=مراقد_البصره_(کتاب)&oldid=24637»