Askari
۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳ عضو شد
(۱۱ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
١٧.]</ref> | ١٧.]</ref> | ||
===نظام سیاسی=== | ===نظام سیاسی=== | ||
حاکمان حیره، تعدادی از لخمیان، بنی نصر، غسّانیان، بنی تمیم، کِنده و ایرانیان بودند. این افراد در مجموع حدود۵۲۳ سال حکومت کردند.<ref>التنبیه والاشراف، ص ١۶٧</ref> بیشترین دوره حکومت حیره، نزدیک به ۳۰۰ سال، دست اعراب بنیلَخم بود. آنها بنیانگذار حکومت حیره بوده و از سوی فرمانروایان ساسانی حمایت میشدند؛ زیرا لَخمیان سدّی میان ایران و اعراب پدید آورده و از تجاوز قبلیههای بدوی به مرزهای ایران جلوگیری میکردند.<ref>تاریخ سنی مسلوک الارض والانبیا، ص ٧۴ و ٧٣؛ تاریخ ایران بعد از اسلام، ص ٢٣٠ و ٢٢٩</ref> | حاکمان حیره، تعدادی از لخمیان، بنی نصر، غسّانیان، بنی تمیم، کِنده و ایرانیان بودند. این افراد در مجموع حدود۵۲۳ سال حکومت کردند.<ref>التنبیه والاشراف، ص ١۶٧</ref> بیشترین دوره حکومت حیره، نزدیک به ۳۰۰ سال، دست اعراب بنیلَخم بود. آنها بنیانگذار حکومت حیره بوده و از سوی فرمانروایان ساسانی حمایت میشدند؛ زیرا لَخمیان سدّی میان [[ایران]] و اعراب پدید آورده و از تجاوز قبلیههای بدوی به مرزهای ایران جلوگیری میکردند.<ref>تاریخ سنی مسلوک الارض والانبیا، ص ٧۴ و ٧٣؛ تاریخ ایران بعد از اسلام، ص ٢٣٠ و ٢٢٩</ref> | ||
===صلح و جنگ=== | ===صلح و جنگ=== | ||
در سده پنجم و ششم میلادی قدرت نظامی حیره افزایش یافت. بنی لخم که اولین حاکمان حیره بودند، با قبیله بکر وقبیله های سلیم و هوازن و اعضای طایفه نمیر و بنی تمیم متحد شدند.<ref>کوفه پیدایش شهر اسلامی، ص ١٨</ref>در این دوره، حیره گسترش پیدا کرد که سواحل جنوبی [[فرات]] تا بادیةالشام، واقع در غرب عراق کنونی را دربر میگرفت.<ref>اعراب حدود مرزهای روم شرقی و ایران، ص ١٨۶- ١٨۵</ref> | در سده پنجم و ششم میلادی قدرت نظامی حیره افزایش یافت. بنی لخم که اولین حاکمان حیره بودند، با قبیله بکر وقبیله های سلیم و هوازن و اعضای طایفه نمیر و بنی تمیم متحد شدند.<ref>کوفه پیدایش شهر اسلامی، ص ١٨</ref>در این دوره، حیره گسترش پیدا کرد که سواحل جنوبی [[فرات]] تا بادیةالشام، واقع در غرب عراق کنونی را دربر میگرفت.<ref>اعراب حدود مرزهای روم شرقی و ایران، ص ١٨۶- ١٨۵</ref> | ||
در دوره عمر بن خطاب، خلیفه دوم و در جریان فتوحات وی، خالد بن ولید، | در دوره عمر بن خطاب، خلیفه دوم و در جریان فتوحات وی، خالد بن ولید، حیره را محاصره کرد. محاصره حیره، در سال ۱۲ق. پس از نبرد نهر الدم رخ داد. این محاصره، با صلح بین اهل حیره و مسلمانان با دو شرط به سود مسلمانان به پایان رسید؛ یکی پرداخت جزیه و دیگری شورش نکردن علیه مسلمانان. با این دو شرط حیره، توسط سپاه اسلام فتح شد.<ref>فتوح البلدان، ص ٢۴۴؛ تاریخ طبری، ج ۴، ص ١۴٨١ و ١۴٨٠؛</ref>مسلمانان، پس از چندی با دخالت رستم فرخزاد، سردار ایرانی، حیره را از دست دادند، ولی دوباره به فرماندهی ابوعبیدة بن مسعود ثقفی حیره را فتح کردند.<ref>فتوح البلدان، ص ١٨</ref> | ||
براساس منابع تاریخی، حاکمان حیره با بعضی از دولت ها نزاع وجنگ داشتند؛ از قبیل شیوخ غسانی <ref>ویل دورانت تاریخ تمدن، ج ۴، بخش اول، ص ١٩٩؛تاریخ یعقوبی، ج اول، ص ٢٠٣.</ref> | براساس منابع تاریخی، حاکمان حیره با بعضی از دولت ها نزاع وجنگ داشتند؛ از قبیل شیوخ غسانی <ref>ویل دورانت تاریخ تمدن، ج ۴، بخش اول، ص ١٩٩؛تاریخ یعقوبی، ج اول، ص ٢٠٣.</ref>و دولت بنی کنده <ref>تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان، ج سوم، قسمت اول، ص ٧١۵</ref>و با بعضی از دولت ها متحد بودن از قبیل ساسانیان <ref>تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی ساسانیان، ج ٣، قسمت اول، ص ٧١٢ و ٧١١</ref>و دولت حمیران. <ref>اعراب حدود مرزهای روم شرقی و ایران، ص ١٩٠و ١٨٩</ref> | ||
===دین و فرهنگ === | ===دین و فرهنگ === | ||
حیره به علت موقعیت جغرافیایىاش محلِ برخورد و تماس فرهنگهاى ساسانى و یونانى ـ رومى و مسیحى بود.ابتدا خود از این فرهنگها تأثیر گرفت و سپس این فرهنگها را به اعراب ساکن در شبه جزیره [[عربستان]] منتقل کرد<ref>المفصل فى تاریخ العرب قبل الاسلام ج 7، ص 296</ref>حیریان علاوه بر بت پرستی که دین اجدادی آنان بود.<ref> الحیره،المدینه المملکت العربیه،ص 29ـ 30</ref>با یهودیت و مسیحیت و زرتشتی گری و مانویت نیز آشنا بودند.<ref>الحیره،المدینه المملکت العربیه،ص 29</ref> بیشتر ساکنان حیره مسیحیان نسطوری بودند.<ref>الاعلاق النفیسه، ص ٢٢۶.</ref>زبان سریانى براى مسیحیانِ حیره زبانِ علم و دین بود.<ref>مکتبه النهضه، ج 6، ص 628 ـ 269</ref> | حیره به علت موقعیت جغرافیایىاش محلِ برخورد و تماس فرهنگهاى ساسانى و یونانى ـ رومى و مسیحى بود.ابتدا خود از این فرهنگها تأثیر گرفت و سپس این فرهنگها را به اعراب ساکن در شبه جزیره [[عربستان]] منتقل کرد<ref>المفصل فى تاریخ العرب قبل الاسلام ج 7، ص 296</ref>حیریان علاوه بر بت پرستی که دین اجدادی آنان بود.<ref> الحیره،المدینه المملکت العربیه،ص 29ـ 30</ref>با یهودیت و مسیحیت و زرتشتی گری و مانویت نیز آشنا بودند.<ref>الحیره،المدینه المملکت العربیه،ص 29</ref> بیشتر ساکنان حیره مسیحیان نسطوری بودند.<ref>الاعلاق النفیسه، ص ٢٢۶.</ref>زبان سریانى براى مسیحیانِ حیره زبانِ علم و دین بود.<ref>مکتبه النهضه، ج 6، ص 628 ـ 269</ref> | ||
خط ۶۲: | خط ۶۳: | ||
==حیره در حکومت امام علی(ع)== | ==حیره در حکومت امام علی(ع)== | ||
هنگامى كه | هنگامى كه امام علی(ع) [[کوفه]] را مركز حكومت خويش قرار داد. حيره همچنان مورد توجه او، كارگزاران و يارانش بود. <ref>تذكرة الخواص، ص ١٠٨؛كشف الغمه، ج ا، ص ٢٣٠.</ref> [[امام علی(ع)]] سپاه خود را در محلی بین حیره و کوفه که «جَرَعه» نام داشت، بسیج و تجهیز میکرد.<ref>الغارات،ص،105و106</ref> | ||
==حیره، پایگاه پیروان اهل بیت(ع)== | ==حیره، پایگاه پیروان اهل بیت(ع)== | ||
خط ۷۱: | خط ۷۲: | ||
در روایات است که امام علی(ع) منطقه میان نجف تا حیره را به چهل هزار درهم از دهقانان خرید و برای این معامله، شاهدانی گرفت؛ چون میدانست مدفن او در این منطقه خواهد بود.<ref>بحار الأنوار، ج ٢٢ ،ص ٣۶</ref>[[امام صادق(ع)]] نیز قبر امام علی(ع) را در منطقه بین حیره و [[نجف]] معرفی میکرد و به زیارت میرفت.<ref>کامل الزیارات، ص ٣۴</ref>به گفته عبدالله بن سنان، وقتی امام صادق(ع) در حیره بود، بارها به زیارت آن محل رفته، آن را [[حرم امام علی|قبر علی بن ابیطالب(ع)]] معرفی میکرد.<ref>کافی، ج ١ ص ۴۵۶</ref> | در روایات است که امام علی(ع) منطقه میان نجف تا حیره را به چهل هزار درهم از دهقانان خرید و برای این معامله، شاهدانی گرفت؛ چون میدانست مدفن او در این منطقه خواهد بود.<ref>بحار الأنوار، ج ٢٢ ،ص ٣۶</ref>[[امام صادق(ع)]] نیز قبر امام علی(ع) را در منطقه بین حیره و [[نجف]] معرفی میکرد و به زیارت میرفت.<ref>کامل الزیارات، ص ٣۴</ref>به گفته عبدالله بن سنان، وقتی امام صادق(ع) در حیره بود، بارها به زیارت آن محل رفته، آن را [[حرم امام علی|قبر علی بن ابیطالب(ع)]] معرفی میکرد.<ref>کافی، ج ١ ص ۴۵۶</ref> | ||
==گالری== | ==گالری== | ||
<gallery mode="packed" heights="150px"> | |||
پرونده:حیره۲.JPG | |||
</gallery> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۷۷: | خط ۸۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | *احمد بن عمربن رسته،الاعلاق النفیسه،مترجم حسین قره چانلو،انتشارات امیر کبیر1380ش | ||
* | *بلاذری،احمد بن یحیی،فتوح البلدان،بیروت،دارومکتبه الهلال،1988م | ||
*پیگولفسکایا،اعراب حدود مرزهای شرقی و ایران،مترجم رضا عنایت الله،تهران،وزارت فرهنگ وآموزش عالی موسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی،1372ش | *پیگولفسکایا،اعراب حدود مرزهای شرقی و ایران،مترجم رضا عنایت الله،تهران،وزارت فرهنگ وآموزش عالی موسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی،1372ش | ||
*جان اندرو بویل،احسان بارشاطر،تاریخ از سلوکیان تا فروپاشی ساسانیان،مترجم انوشه،انتشارات امیر کبیر،تهران،1386ش | *جان اندرو بویل،احسان بارشاطر،تاریخ از سلوکیان تا فروپاشی ساسانیان،مترجم انوشه،انتشارات امیر کبیر،تهران،1386ش | ||
*جواد علی،المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام،دارلعلم للملایین مکتبه النهضه،بیروت1391ش | *جواد علی،المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام،دارلعلم للملایین مکتبه النهضه،بیروت1391ش | ||
*جواد علی،مکتبه النهضه،دارالعلم للملامیین،بغداد1978م | *جواد علی،مکتبه النهضه،دارالعلم للملامیین،بغداد1978م | ||
*حسین کریمیان،سیره و قیام زید بن علی،انتشارات علمی و فرهنگی،تهران1382ش | |||
*حسینی عبدالزهرا،الغارات،دارالکتاب الاسلمی،بی جا،1410ق | |||
*حمزه اصفهانی،حمزه بن الحسن،تاریخ سنی مسلوک الارض والانبیاء،بیروت،داره المکتب الحیاه،280ق | |||
*زرینکوب، عبدالحسین. تاریخ ایران بعد از اسلام. چاپ سوم. تهران: انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۲ش | |||
*سبط ابن جوزی،یوسف بن قزاوغلی،تذکره الخواص،الشریف الرضی،قم1376ش | |||
*فرهنگنامه زیارت،فصلنامه زیارت،شماره5،ص10 | |||
*گای لسترینج،جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی،مترجم محمود عرفان،شرکت انتشارات علمی وفرهنگی،تهران1377 | *گای لسترینج،جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی،مترجم محمود عرفان،شرکت انتشارات علمی وفرهنگی،تهران1377 | ||
* | *مسعودی علی بن الحسین،التنبیه والاشراف،مصر،دارالصاوی،344-345ق | ||
* | *مسعودی،علی بن الحسین،مروج الذهب،قم،دارالهجره،1409ق | ||
* | *هشام جعیط،کوفه پیدایش شهر اسلامی،مترجم ابوالحسن سروقدمقدم،بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی،مشهد،1372ش | ||
*یوسف رزق الله غنیمه،الحیره:المدینه و المملکه العربیه،بغداد1936ق |