خان نخيله: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۹: خط ۱۹:
| وبگاه =  
| وبگاه =  
}}
}}
'''خان نخیله''' یا '''خان ربع''' یا خان آل شمس، بین مسیر [[کربلا]]-[[نجف]]، با فاصله حدود ۱۴ کیلومتر از کربلا قرار دارد. در [[دوره عثمانی]] ساخته شده، و ورودی دو طبقه، آجرکاری‌های هنری و کندوکاری‌های فنی از ویژگی‌های این بنا است.
'''خان نخیله''' یا '''خان ربع''' یا خان آل شمس، بین مسیر [[کربلا]]-[[نجف]]، با فاصله حدود ۱۴ کیلومتر از کربلا قرار دارد. در [[دوره عثمانی]] ساخته شده، و ورودی دو طبقه، آجرکاری‌های هنری و کندوکاری‌های فنی از ویژگی‌های این بنا است.


==درباره خان نخلیه==
==درباره خان نخلیه==
خان نخیله، با نام‌های خان ربع،<ref>منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۹۰.</ref> و خان آل شمس<ref>ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۲۷۳.</ref> نیز شناخته شده است.
خان نخیله، با نام‌های خان ربع،<ref>منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۹۰.</ref> و خان آل شمس<ref>ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۲۷۳.</ref> نیز شناخته شده است.
این کاروانسرا، بین مسیر [[کربلا]]-[[نجف]] قرار داشته، و حدود ۱۴ کیلومتر از کربلا فاصله دارد. خان نخیله، در [[دوره عثمانی]] ساخته شده و دارای حیاطی سرباز است که با مجموعه‌ای از اتاق‌ها احاطه شده است. دیوارهای بلند، ورودیِ دو طبقه با دروازه‌ای بزرگ میان آن، و استفاده از آجر و گچ، خان نخیله را از دیگر منزلگاه‌های مشابهش، متمایز کرده است.<ref>[ https://mk.iq/view2.php?id=1522 العتبة العباسیة المقدسة]</ref>
این کاروانسرا، بین مسیر [[کربلا]]-[[نجف]] قرار داشته، و حدود ۱۴ کیلومتر از کربلا فاصله دارد. خان نخیله، در [[دوره عثمانی]] ساخته شده و دارای حیاطی سرباز است که با مجموعه‌ای از اتاق‌ها احاطه شده است. دیوارهای بلند، ورودیِ دو طبقه با دروازه‌ای بزرگ میان آن، و استفاده از آجر و گچ، خان نخیله را از دیگر منزلگاه‌های مشابهش، متمایز کرده است.<ref>[https://mk.iq/view2.php?id=1522 العتبة العباسیة المقدسة]</ref>


==تاریخچه==
==تاریخچه==
برخی، سازنده خان نخیله را یکی از اهالی [[هند]] دانسته،<ref>النجف الاشرف مدینة العلم و العمران، ص۶۲.</ref> و برخی، حسن بن محمد آل شمسه را سازنده آن دانسته‌اند.<ref>خان المصلی لوحة تاریخیه من العهد العثمانی الأخیر، ص۲؛ الدرر البهیة فی انساب قبائل النجف العربیه، ج۱، ص۵۶.</ref> حیدر الجد، احتمال می‌دهد منزلگاه‌های سه‌گانه خان نخیله، در زمان‌های مختلف و به دست افراد مختلف ساخته شده‌اند؛ یعنی ممکن است یکی از اهالی هند، نخست منزلگاهی را برپا کرده و آنگاه، درکنار آن به دست دیگران، منزلگاهی دیگر ساخته شده است.<ref>منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۹۱.</ref>
برخی، سازنده خان نخیله را یکی از اهالی [[هند]] دانسته،<ref>النجف الاشرف مدینة العلم و العمران، ص۶۲.</ref> و برخی، حسن بن محمد آل شمسه را سازنده آن دانسته‌اند.<ref>خان المصلی لوحة تاریخیه من العهد العثمانی الأخیر، ص۲؛ ر ک: الدرر البهیة فی انساب عشائر النجف العربیه، ج۱، ص۱۲۹.</ref> حیدر الجد، احتمال می‌دهد منزلگاه‌های سه‌گانه خان نخیله، در زمان‌های مختلف و به دست افراد مختلف ساخته شده‌اند؛ یعنی ممکن است یکی از اهالی هند، نخست منزلگاهی را برپا کرده و آنگاه، درکنار آن به دست دیگران، منزلگاهی دیگر ساخته شده است.<ref>منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۹۱.</ref>


خان نخیله، در گزارش نظامی که رییس ستاد ارتش [[بریتانیا]] در سال ۱۳۲۹ق نوشته است، دارای ۳ خان، ۶ قهوه‌خانه و چاه‌های آب گوارا معرفی شده است.<ref>النجف الاشرف مدینة العلم و العمران، ص۶۲. </ref>
خان نخیله، در گزارش نظامی که رییس ستاد ارتش [[بریتانیا]] در سال ۱۳۲۹ق نوشته است، دارای ۳ خان، ۶ قهوه‌خانه و چاه‌های آب گوارا معرفی شده است.<ref>النجف الاشرف مدینة العلم و العمران، ص۶۲. </ref>
خط ۵۰: خط ۴۹:
{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = نقش علمای بادکوبه در نجف، عبدالرحیم اباذری،
| منبع = منزلگاه‌های راه کربلا و نجف، حیدر الجد، ترجمه: محمدمهدی رضایی،
| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، سال هشتم، شماره سی و سوم، زمستان ۱۳۹۶،
| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره اول، زمستان ۱۳۸۸، ص۱۰۸
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/929/1/69
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/929/1/69
}}
}}


[[رده:بناهای تاریخی مذهبی نجف]]
*'''خان المصلی لوحة تاریخیه من العهد العثمانی الأخیر'''، حسن حکیم
*'''الدرر البهیة فی انساب عشائر النجف العربیه'''، عباس محمد الزبيدي الدجيلي، مطبعة الغری الحدیثة، ۱۳۹۵ق.
*'''ماضی النجف و حاضرها'''، جعفر آل محبوبه، دارالاضواء، بیروت، الطبعة الثانیة، ۱۴۰۶ق، ۱۹۸۶م.
*'''النجف‌ الا‌شرف‌ مدینة‌ العلم‌ و العمران‌'''، محمدکا‌ظم‌ بن‌ کا‌تب‌ طریحی‌، دارالها‌دی، بیروت، ۱۴۲۳‌ق.
{{پایان}}
 
{{اماکن تاریخی مذهبی کربلا}}
 
<references />
 
[[رده:بناهای تاریخی مذهبی کربلا]]
[[رده:کاروانسراهای نجف]]
[[رده:کاروانسراهای کربلا]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۸

خان نخیله
اطلاعات اوليه
تأسیس دوره عثمانی
کاربری کاروانسرا
مکان بین مسیر کربلا-نجف، با فاصله حدود ۱۴ کیلومتر از کربلا
نام‌های دیگر خان ربع، خان آل شمس
معماری
سبک اسلامی

خان نخیله یا خان ربع یا خان آل شمس، بین مسیر کربلا-نجف، با فاصله حدود ۱۴ کیلومتر از کربلا قرار دارد. در دوره عثمانی ساخته شده، و ورودی دو طبقه، آجرکاری‌های هنری و کندوکاری‌های فنی از ویژگی‌های این بنا است.

درباره خان نخلیه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

خان نخیله، با نام‌های خان ربع،[۱] و خان آل شمس[۲] نیز شناخته شده است. این کاروانسرا، بین مسیر کربلا-نجف قرار داشته، و حدود ۱۴ کیلومتر از کربلا فاصله دارد. خان نخیله، در دوره عثمانی ساخته شده و دارای حیاطی سرباز است که با مجموعه‌ای از اتاق‌ها احاطه شده است. دیوارهای بلند، ورودیِ دو طبقه با دروازه‌ای بزرگ میان آن، و استفاده از آجر و گچ، خان نخیله را از دیگر منزلگاه‌های مشابهش، متمایز کرده است.[۳]

تاریخچه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

برخی، سازنده خان نخیله را یکی از اهالی هند دانسته،[۴] و برخی، حسن بن محمد آل شمسه را سازنده آن دانسته‌اند.[۵] حیدر الجد، احتمال می‌دهد منزلگاه‌های سه‌گانه خان نخیله، در زمان‌های مختلف و به دست افراد مختلف ساخته شده‌اند؛ یعنی ممکن است یکی از اهالی هند، نخست منزلگاهی را برپا کرده و آنگاه، درکنار آن به دست دیگران، منزلگاهی دیگر ساخته شده است.[۶]

خان نخیله، در گزارش نظامی که رییس ستاد ارتش بریتانیا در سال ۱۳۲۹ق نوشته است، دارای ۳ خان، ۶ قهوه‌خانه و چاه‌های آب گوارا معرفی شده است.[۷]

در سال ۱۹۹۳م (۱۴۱۴ق) در مهماتی که سپاهیان در خان نخیله انبار کرده بودند، انفجاری رخ داد و بسیاری از ساخته‌های این منزلگاه ویران شد. بر پایه گزارشی که سال ۱۴۲۶ق تهیه شده، آثاری از تکه پاره‌های مهمات و سلاح‌ها، پیرامون خان دیده شده است.[۸]

علت نامگذاری[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ممکن است علت نامگذاری خان نخیله به این نام، منطقه‌ای است که این کاروانسرا در آن واقع شده، زیرا این منطقه، نزدیک باغ‌های به هم پیوسته میان نجف و کربلا است.

به خان نخیله، خان ربع گفته شده، زیرا برای مسافرانی که از کربلا به نجف می‌روند، یک چهارمِ راه محسوب می‌شود[۹] و به آل شمس معروف شد، زیرا سازنده یا مرمت کننده آن، آل شمس بوده‌اند.[۱۰]

اکنون[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بر پایه آخرین آمار، در سال ۱۴۲۶ق، برای خان نخیله دروازه قوس مانند، اتاقی بالای دروازه، آجرکاری‌های هنری و کندوکاری‌های فنی گزارش شده است.

مقاله منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، اطلاعات بیشتری از معماری این کارونسرا ارائه داده است.[۱۱]

پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۹۰.
  2. ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۲۷۳.
  3. العتبة العباسیة المقدسة
  4. النجف الاشرف مدینة العلم و العمران، ص۶۲.
  5. خان المصلی لوحة تاریخیه من العهد العثمانی الأخیر، ص۲؛ ر ک: الدرر البهیة فی انساب عشائر النجف العربیه، ج۱، ص۱۲۹.
  6. منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۹۱.
  7. النجف الاشرف مدینة العلم و العمران، ص۶۲.
  8. منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۹۳.
  9. منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۹۰.
  10. ماضی النجف و حاضرها، ج۱، ص۲۷۳.
  11. منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۹۲ و ۹۳.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مقاله برگرفته از مقاله منزلگاه‌های راه کربلا و نجف، حیدر الجد، ترجمه: محمدمهدی رضایی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره اول، زمستان ۱۳۸۸، ص۱۰۸ است.
  • خان المصلی لوحة تاریخیه من العهد العثمانی الأخیر، حسن حکیم
  • الدرر البهیة فی انساب عشائر النجف العربیه، عباس محمد الزبيدي الدجيلي، مطبعة الغری الحدیثة، ۱۳۹۵ق.
  • ماضی النجف و حاضرها، جعفر آل محبوبه، دارالاضواء، بیروت، الطبعة الثانیة، ۱۴۰۶ق، ۱۹۸۶م.
  • النجف‌ الا‌شرف‌ مدینة‌ العلم‌ و العمران‌، محمدکا‌ظم‌ بن‌ کا‌تب‌ طریحی‌، دارالها‌دی، بیروت، ۱۴۲۳‌ق.