هجرت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
در اصطلاح اسلامی، خروج از سرزمین کفر به سوی سرزمین ایمان با هدف حفظ دین و در امان ماندن از آزار، به منظور حفظ دین و داشتن آزادی عمل بیشتر در انجام فرایض یا در امان ماندن از آزار و اذیت مشرکان و کفار است.<ref>التاریخ القویم،ج1ص433</ref> | در اصطلاح اسلامی، خروج از سرزمین کفر به سوی سرزمین ایمان با هدف حفظ دین و در امان ماندن از آزار، به منظور حفظ دین و داشتن آزادی عمل بیشتر در انجام فرایض یا در امان ماندن از آزار و اذیت مشرکان و کفار است.<ref>التاریخ القویم،ج1ص433</ref> | ||
=== | === انواع هجرت === | ||
مفهوم هجرت در ادبیات اسلامی، هم برای مهاجرت جغرافیایی از سرزمینی به سرزمین دیگر استفاده شده و هم از این واژه برای ترک گناه و بازگشت به سوی خدا استفاده شده است. برای نمونه در احادیثی از رسول خدا، بهترین هجرت دوری از گناه دانسته شده است.<ref>منتخب میزان الحکمه، ص521 ح 6343،6342 و 6341. </ref> | مفهوم هجرت در ادبیات اسلامی، هم برای مهاجرت جغرافیایی از سرزمینی به سرزمین دیگر استفاده شده و هم از این واژه برای ترک گناه و بازگشت به سوی خدا استفاده شده است. برای نمونه در احادیثی از رسول خدا، بهترین هجرت دوری از گناه دانسته شده است.<ref>منتخب میزان الحکمه، ص521 ح 6343،6342 و 6341. </ref> در منابع تاریخی هجرت در صدر اسلام دو مصداق دارد، [[مهاجران (صدر اسلام)|مهاجران]] به حبشه و مهاجران به مدینه.<ref>السیره النبویه، ج۱، ص323-321.</ref> | ||
== هجرت در قرآن == | == هجرت در قرآن == | ||
[[قرآن کریم]] در آیات متعددی بر اهمیت هجرت در راه خدا تأکید کرده است. در آیه ۲۱۸ سوره بقره، مؤمنان مهاجر و مجاهد، امیدوار به رحمت و آمرزش الهی معرفی شدهاند.<ref>الامثل، ج۲، ص108</ref> آیات ۹۷ و ۱۰۰ سوره نساء، سرنوشت تلخ کسانی را که با وجود توانایی، از هجرت خودداری کردهاند، بیان میکند و وعده پاداش اخروی و گسترش رزق و روزی را به مهاجران میدهد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=3&pageNumber=403&viewType=pdf الامثل، ج۳، 403 و ص408]</ref> آیه ۷۲ سوره انفال، مهاجران و انصار را اولیای یکدیگر میداند و دوستی با کسانی که هجرت نکردهاند را تا زمانی که هجرت نکنند، بیفایده میخواند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=5&pageNumber=504&viewType=pdf الامثل، ج۵،ص 504]</ref> همچنین در آیه ۵۶ سوره عنکبوت، با اشاره به وسعت زمین خداوند، بر لزوم هجرت از محیطی که معصیت خدا در آن فراوان است، تأکید شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=12&pageNumber=438&viewType=pdf الامثل،ج۱۲، ص438]</ref>. در این آیات ایمان، زیربنای هجرت دانسته شده است.{{مدرک}} | [[قرآن کریم]] در آیات متعددی بر اهمیت هجرت در راه خدا تأکید کرده است. در آیه ۲۱۸ سوره بقره، مؤمنان مهاجر و مجاهد، امیدوار به رحمت و آمرزش الهی معرفی شدهاند.<ref>الامثل، ج۲، ص108</ref> آیات ۹۷ و ۱۰۰ سوره نساء، سرنوشت تلخ کسانی را که با وجود توانایی، از هجرت خودداری کردهاند، بیان میکند و وعده پاداش اخروی و گسترش رزق و روزی را به مهاجران میدهد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=3&pageNumber=403&viewType=pdf الامثل، ج۳، 403 و ص408]</ref> آیه ۷۲ سوره انفال، مهاجران و انصار را اولیای یکدیگر میداند و دوستی با کسانی که هجرت نکردهاند را تا زمانی که هجرت نکنند، بیفایده میخواند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=5&pageNumber=504&viewType=pdf الامثل، ج۵،ص 504]</ref> همچنین در آیه ۵۶ سوره عنکبوت، با اشاره به وسعت زمین خداوند، بر لزوم هجرت از محیطی که معصیت خدا در آن فراوان است، تأکید شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=12&pageNumber=438&viewType=pdf الامثل،ج۱۲، ص438]</ref>. در این آیات ایمان، زیربنای هجرت دانسته شده است.{{مدرک}} | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
== هجرت مسلمانان در صدر اسلام == | == هجرت مسلمانان در صدر اسلام == | ||
[[پرونده:هجرت.jpg|بندانگشتی|مسیر هجرت پیامبر]] | |||
مسلمانان در آغاز [[اسلام]]، به دلیل فشار و آزار مشرکان مکه، دو هجرت را تجربه کردند. نخستین [[هجرت به حبشه]] صورت گرفت. برخی هجرت به حبشه را در دو نوبت میدانند به این معنا که در سال پنجم مسلمانان به حبشه هجرت کردند، سپس بازگشتند و پس از آن دوباره به حبشه رفتند.<ref>مهاجرت به حبشه، ص36</ref> | مسلمانان در آغاز [[اسلام]]، به دلیل فشار و آزار مشرکان مکه، دو هجرت را تجربه کردند. نخستین [[هجرت به حبشه]] صورت گرفت. برخی هجرت به حبشه را در دو نوبت میدانند به این معنا که در سال پنجم مسلمانان به حبشه هجرت کردند، سپس بازگشتند و پس از آن دوباره به حبشه رفتند.<ref>مهاجرت به حبشه، ص36</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۵: | ||
مشرکان مکه در پی شروع مهاجرت مسلمانان به مدینه، تصمیم به قتل پیامبر(ص) گرفتند.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص212 | مشرکان مکه در پی شروع مهاجرت مسلمانان به مدینه، تصمیم به قتل پیامبر(ص) گرفتند.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص212 | ||
</ref> با اطلاع از توطئه مشرکان، پیامبر مخفیانه از مکه به قصد مدینه خارج شد.<ref>السیره النبویه،ج1ص482؛ انساب الاشراف،ج1 ص260</ref>گفته شده رسول خدا (ص) در شب پنجشنبه اول ماه ربیع الاول سال چهاردهم بعثت از مکه بیرون رفت<ref>تاریخ پیامبر اسلام (ص)،ص216.</ref> بنابر گزارشی دیگر آن حضرت شب دوشنبه سه روز به آخر صفر وارد غار ثور شد و پس از آن که سه روز در غار پنهان بود رهسپار مدینه شد و ۱۲ روز در راه بود و از خانه تا رسیدن به [[قبا]] و مدینه، ۱۵ روز طول کشید.<ref>البدء و التاریخ، ج4 ص177</ref> | </ref> با اطلاع از توطئه مشرکان، پیامبر مخفیانه از مکه به قصد مدینه خارج شد.<ref>السیره النبویه،ج1ص482؛ انساب الاشراف،ج1 ص260</ref>گفته شده رسول خدا (ص) در شب پنجشنبه اول ماه ربیع الاول سال چهاردهم بعثت از مکه بیرون رفت<ref>تاریخ پیامبر اسلام (ص)،ص216.</ref> بنابر گزارشی دیگر آن حضرت شب دوشنبه سه روز به آخر صفر وارد غار ثور شد و پس از آن که سه روز در غار پنهان بود رهسپار مدینه شد و ۱۲ روز در راه بود و از خانه تا رسیدن به [[قبا]] و مدینه، ۱۵ روز طول کشید.<ref>البدء و التاریخ، ج4 ص177</ref> | ||
پیامبر (ص)، | ==== مسیر هجرت ==== | ||
پیامبر (ص)، برای هجرت به مدینه از مسیر معمول کاروانها عبور نکرد بلکه در تاریکی هوا با راهنمایی عبدالله بن اریقط<ref>الهجره النبوی من خروجه من مکه،ص16</ref> از بیراهه سفر کرد. مسیر هجرت پیامبر را چنین گفته اند: مکه، [[غار ثور]]، عُسفان، اَمَج، رابغ رمل، ثنیه المره (المرار)، مدلجه حجاج، جداجد (جباجب)، ذو سلم ، عَرَج، بطن رئم (بطن ریم)، ملل و قباء بود<ref>اطلس قرآن، ص212-210. </ref>. | |||
== تَعَرُّب بعدَ الهجره == | == تَعَرُّب بعدَ الهجره == | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۵: | ||
== مبدأ تاریخ اسلام == | == مبدأ تاریخ اسلام == | ||
اعراب قبل از اسلام، [[عام الفیل]] (یعنی ۴۰ سال قبل از [[بعثت|بعثت پیامبر اسلام]]) را آغاز تاریخ خود قرار داده بودند. در سال ۱۶ یا ۱۷ بعد از هجرت، در زمان خلافت [[عمر بن خطاب]]، تاریخ هجرت پیامبر از [[مکه]] به [[مدینه]] به عنوان مبداء تاریخ گذاری مسلمانان تعیین شد.<ref>تاریخ الطبری، ج2ص391 و ج4 ص39.</ref> برخی گفتهاند خود [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(ص)]] دستور تعیین تاریخ را از هجرت داده بود.<ref>الصحیح من سیره النبی،ج 5 ص69-36؛ </ref> | اعراب قبل از اسلام، [[عام الفیل]] (یعنی ۴۰ سال قبل از [[بعثت|بعثت پیامبر اسلام]]) را آغاز تاریخ خود قرار داده بودند. در سال ۱۶ یا ۱۷ بعد از هجرت، در زمان خلافت [[عمر بن خطاب]]، تاریخ هجرت پیامبر از [[مکه]] به [[مدینه]] به عنوان مبداء تاریخ گذاری مسلمانان تعیین شد.<ref>تاریخ الطبری، ج2ص391 و ج4 ص39.</ref> برخی گفتهاند خود [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(ص)]] دستور تعیین تاریخ را از هجرت داده بود.<ref>الصحیح من سیره النبی،ج 5 ص69-36؛ </ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[مهاجران (صدر اسلام)|مهاجران]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||