غربت بقیع (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (removed Category:مقالههای در حال ویرایش using HotCat) |
|||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
</ref> | </ref> | ||
==تخریب | ==تخریب بقیع و واکنش‌ها به آن== | ||
افصل سوم با گزارش واکنش ورود وهابیان به مدینه در میان ایرانیان آغاز شده است. در شهریور ماه سال ۱۳۰۴ که مدینه به دست آل سعود تصرف شد، اخباری حاکی از تخریب گنبد [[مسجد النبی|مسجد پیامبر اکرم]](ص) به دست [[وهابیان]] در ایران منتشر شد که واکنش شخصیت‌های مذهبی و سیاسی و نیز تجمع مردم [[ایران]] را در پی داشت. | افصل سوم با گزارش واکنش ورود وهابیان به مدینه در میان ایرانیان آغاز شده است. در شهریور ماه سال ۱۳۰۴ که مدینه به دست آل سعود تصرف شد، اخباری حاکی از تخریب گنبد [[مسجد النبی|مسجد پیامبر اکرم]](ص) به دست [[وهابیان]] در ایران منتشر شد که واکنش شخصیت‌های مذهبی و سیاسی و نیز تجمع مردم [[ایران]] را در پی داشت. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
===تخریب بقیع=== | ===تخریب بقیع=== | ||
وهابی‌ها در روز ۸ شوال سال ۱۳۴۴ برابر با ۳۱ فروزدین سال ۱۳۰۵ بنای قبور قبرستان بقیع را تخریب کردند. انتشار اخبار تخریب کامل قبور بقیع اعتراضات متعددی را در [[ایران]] و [[عراق]] و دیگر کشورهای اسلامی در پی داشت. گزارشی از این اعتراضات در این بخش از کتاب آمده است. <ref>غربت بقیع، ص ۱۴۹-۱۸۰</ref> | وهابی‌ها در روز ۸ شوال سال ۱۳۴۴ برابر با ۳۱ فروزدین سال ۱۳۰۵ بنای قبور قبرستان بقیع را تخریب کردند. انتشار اخبار تخریب کامل قبور بقیع اعتراضات متعددی را در [[ایران]] و [[عراق]] و دیگر کشورهای اسلامی در پی داشت. گزارشی از این اعتراضات در این بخش از کتاب آمده است. <ref>غربت بقیع، ص ۱۴۹-۱۸۰</ref> | ||
==تلاش‌ها برای بازسازی بقیع== | ==تلاش‌ها برای بازسازی بقیع== | ||
فصل چهارم کتاب تاریخچه‌ای از تلاش‌های صورت گرفته برای بازسازی بقیع از همان سال‌های نخست تخریب بقیع تا دهه چهل شمسی را روایت می‌کند. این فصل شامل نامه‌ها، بیانیه‌ها، مذاکراتی و تلاش‌های دیپلماتیک ایرانیان و برخی از مسلمانان دیگر کشورهای اسلامی برای بهبود وضعیت زیارت در بقیع و یا بازسازی قبور امامان(ع)است. | فصل چهارم کتاب تاریخچه‌ای از تلاش‌های صورت گرفته برای بازسازی بقیع از همان سال‌های نخست تخریب بقیع تا دهه چهل شمسی را روایت می‌کند. این فصل شامل نامه‌ها، بیانیه‌ها، مذاکراتی و تلاش‌های دیپلماتیک ایرانیان و برخی از مسلمانان دیگر کشورهای اسلامی برای بهبود وضعیت زیارت در بقیع و یا بازسازی قبور امامان(ع)است. | ||
نسخهٔ ۶ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۰۶
 | |
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | سید علی قاضی عسکر |
| محتوا | |
| موضوع | تخریب و بازسازی بقیع به روایت اسناد |
| زبان | فارسی |
| نشر | |
| تعداد صفحات | 544 |
| قطع | وزیری |
| ناشر | مشعر |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | 1399 |
| شابک | 9789645409249 |
| رده‌بندی کنگره | BP262/7 |
| رده‌بندی دیویی | 297/7635 |
غربت بقیع از آثار پژوهشی پژوهشکده حج و زیارت نوشته سید علی قاضی عسکر است. این کتاب در سال ۱۳۹۹ در ۵۴۴ صفحه توسط نشر مشعر منتشر شد. آل سعود در سال ۱۳۰۴ بر مدینه غلبه یافت و در سال ۱۳۰۵ بنا‌های ساخته شده بر قبرهای قبرستان بقیع را تخریب کرد. این وقایع واکنش‌های گسترده‌ای در بین مسلمانان و شیعیان در کشورهای مختلف داشت. این کتاب مجموعه‌ای از اسناد حاکی از این واکنش‌ها را در خود گرد آورده است و در ادامه به تلاش‌های کشورهای مسلمان بخصوص ایرانیان برای بازسازی قبرستان بقیع پرداخته است. وقایع تاریخی بر اساس اسناد روایت شده است و در پایان کتاب تصویر اصل سندها به چاپ رسیده است.
پیشینه بقیع و آل سعود
در فصل اول کتاب نویسنده به تاریخ بقیع و معرفی مدفونان مشهور در این قبرستان پرداخته است.[۱] فصل دوم کتاب نیز اختصاص به تاریخ مختصری از وهابیت و دولت آل سعود یافته است.[۲]
تخریب بقیع و واکنش‌ها به آن
افصل سوم با گزارش واکنش ورود وهابیان به مدینه در میان ایرانیان آغاز شده است. در شهریور ماه سال ۱۳۰۴ که مدینه به دست آل سعود تصرف شد، اخباری حاکی از تخریب گنبد مسجد پیامبر اکرم(ص) به دست وهابیان در ایران منتشر شد که واکنش شخصیت‌های مذهبی و سیاسی و نیز تجمع مردم ایران را در پی داشت.
در روز ۱۴ شهریور سال ۱۳۰۴ بازار تهران و ادارات به اعتراض به این اقدام تعطیل شدند.[۳] و تعطیلی در روزهای بعدی به سراسر کشور رسید.[۴] نویسنده در این بخش از کتاب خود نمونه‌ای از واکنش مسلمانان دیگر کشورهای اسلامی را نیز بر پایه اسناد به جا مانده گزارش کرده است.[۵]
حبیب الله هویدا و گزارش او از تصرف مدینه
دولت ایران در پی اخبار واصله از مدینه، حبیب الله هویدا را که در آن از کارگزاران وزارت خارجه در شام بود، برای تهیه گزارشی از ماوقع به حجاز رفت. او در ۲۴ مهر ۱۳۰۴ به جده رسیدو با عبدالعزیز سعودی دیدار کرد و به مدینه سفر کرد و گزارش کرد که هیچ آسیبی به قبر رسول الله وارد نشده و تنها چند گلوله به گنبد اصابت کرده است. در تاریخ بازدید هویدا از مدینه، هنوز قبرهای قبرستان بقیع تخریب نشده بود.
نویسنده حبیب الله هویدا را که بعدا کاردار و وزیر مختار ایران در جده شد، متهم به اهمال کاری درباره اقدامات آل سعود کرده است. به نظر نویسنده، او سعی داشته وضعیت مدینه را عادی جلوه دهد در حالی که با توجه به سابقه وهابیان می‌توانسته تخریب زود هنگام قبور مدینه را پیش‌بینی کند.[۶]
تخریب بقیع
وهابی‌ها در روز ۸ شوال سال ۱۳۴۴ برابر با ۳۱ فروزدین سال ۱۳۰۵ بنای قبور قبرستان بقیع را تخریب کردند. انتشار اخبار تخریب کامل قبور بقیع اعتراضات متعددی را در ایران و عراق و دیگر کشورهای اسلامی در پی داشت. گزارشی از این اعتراضات در این بخش از کتاب آمده است. [۷]
تلاش‌ها برای بازسازی بقیع
فصل چهارم کتاب تاریخچه‌ای از تلاش‌های صورت گرفته برای بازسازی بقیع از همان سال‌های نخست تخریب بقیع تا دهه چهل شمسی را روایت می‌کند. این فصل شامل نامه‌ها، بیانیه‌ها، مذاکراتی و تلاش‌های دیپلماتیک ایرانیان و برخی از مسلمانان دیگر کشورهای اسلامی برای بهبود وضعیت زیارت در بقیع و یا بازسازی قبور امامان(ع)است.
از جمله این کوشش‌ها، اقدامات آیت الله عبدالرحیم حائری برای مرزبندی و سنگچین کردن محدوده بقیع و قبور امامان(ع) [۸]و تلاش‌های مظفر اعلم نماینده دولت ایران در جده در دهه ۳۰ شمسی برای برای ساخت بنایی در بقیع بوده[۹] به تفصیل مورد بحث قرار گرفته و اسناد آن در متن کتاب آمده است.
بقیع در سفرنامه‌های قاجار
در فصل پنجم کتاب متن قسمت‌هایی از برخی سفرنامه‌های قاجاری که توصیفی از بقیع ارائه کرده اند، آورده شده است.[۱۰] همچنین در گفتار کوتاهی به موانع بازسازی بقیع در دوره عثمانی اشاره شده است.[۱۱]
اسناد و تصاویر
در پایان کتاب تصویر ۶۰ سند که محتوای آن‌ها در متن کتاب منعکس شده است به چاپ رسیده است. همچنین تصاویر قدیمی بقیع قبل از تخریب بناها و گنبدها و تصاویری از قبرستان بعد از تخریب منتشر شده است.