تاريخ حرم كاظمين
کتاب تاریخ در حرم کاظمین(ع) نوشته شیخ محمد حسن آل یاسین کاظمی (تولد 1220ق/درگذشت 1308ق) نویسنده آثار بزرگی چون المحیط فی اللغه و کتاب اصول الدین است. ایشان با دغدغه اینکه شهر کاظمین در میان تاریخ کمرنگ شده است برآن شده تا کتابی تألیف کند تا شکوه و عظمت این شهر را یادآور باشد و اخبار و تواریخی که تا کنون در این شهر مورد غفلت و نابودی قرار گرفته را ثبت نماید.
این کتاب در سه فصل اصلی نگاشته شده و که در آن به بررسی وضعیت حرم کاظمین (ع) در زمان های مختلف می پردازد. و هم چنین دارای پیوست هایی در مضمون فرزندان امام و ویژگی های حرم می باشد.
درباره کتاب
تاریخ حرم کاظمین نوشته ی محمد حسن آل یاسین و به بازگردانی غلامرضا اکبری در سال 1371 ق به چاپ رسید. این نوشته، تاریخ مفصّل و مستندی از حرم کاظمین (ع) است که در آن، اطلاعات دقیق و جامعی از شهر کاظمین و حرم امام کاظم (ع) آمده است.این تحقیق، به این دلیل که نویسندۀ آن سالیان درازی از عمر خود را در راه تحقیق و تدوین تاریخ شهر کاظمین صرف کرده و سیر تحوّل و رویدادهای آن را به رشتۀ تحریر درآورده، از اهمیت خاصی برخوردار است و خواننده را با چگونگی شکلگیری حرم و وقایعی که در طول تاریخ بر آن گذشته و کیفیت گسترش و آبادانی آن آشنا میسازد.
هدف از تألیف
مؤلف در مقدمۀ کتاب مینویسد:
« شهر کاظمین (یا مقابر قریش یا مشهد کاظمین) شهری است قدیمی که دارای گذشتهای ریشه دار و با کرامت و اصیل بوده و بخش جدایی ناپذیر از بغداد در گذشته و حال میباشد؛ لیکن جزء و بخش مهملی که هیچ اهتمام و توجهی حتی از جانب ساکنانش بدان نشده و نوشتۀ قابل توجهی در آن باره منتشر نشده است... مرا بر آن داشت تا به نوشتن تاریخ وسیعی [بپردازم].به امید این که این مباحث، یادآور شکوه و عظمت این شهر مقدس باشد و آثار و اخبار آن را که تا کنون مورد غفلت و نابودی قرار گرفته، در تاریخ ثبت نماید.»
ویژگی و محتوای کتاب
متن عربی کتاب، دارای تصاویری از اماکن مختلف حرم مطهر بوده که استفاده از تمامی آنها در ترجمه و چاپ فارسی آن، به لحاظ عدم کیفیت چاپ، امکان پذیر نبوده است. مؤلف در متن عربی این کتاب، حدود هفتصد و بیست شعر در قالب قصیدههای طولانی از شاعران مختلف آورده که مترجم، ترجمۀ همۀ آنها را ضروری ندانسته و برگزیدهای از آنها را که اهمیت ویژهای داشته، برای ترجمه انتخاب کرده است.
پیوستهای کتاب نیز که حجم عمدهای از کتاب را تشکیل میدهند، بر ارزش و غنای آن افزوده است.
فهرست کتاب
این کتاب در سه فصل نوشته شده است.
- فصل اول/ حرم کاظمین در زمان بنی عباس.
- فصل دوم/ حرم کاظمین در آغاز اشغال مغول تا پایان اشغال خلفای عثمانی.
- فصل سوم/ وضعیت کنونی حرم کاظمین: روضه، رواقهای حرم، طارمهها، صحن.
- پیوست اول: فرزندان امام کاظم (ع).
- پیوست دوم: نقبا و متولیان حرم: ابن جعفر القیم، شریف محمد بن حسن بن یحیی، فاخر علوی، مختار علوی، شریف نجم الدین هندی، امین الدین هندی جوهری.
- پیوست سوم: متولیان حرم: ربیعه، جواد، احمد بن جواد، احمد بن عبدالنبی، فاضل بن علوی.
- پیوست چهارم: بزرگانی که در حرم مدفونند: ابن قولویۀ قمی، شیخ مفید، خواجه نصیرالدین طوسی.
- پیوست پنجم: موزۀ حرم.