سیستانی: حیوانی که در اصل وحشی باشد، هرچند بالعرض اهلی شده باشد و فرقی نمیکند که حلالگوشت باشد یا حرامگوشت و علاوه بر شکار کردن، کشتن و مجروح ساختن بلکه هرگونه ایذای آن حرام است.
حکم خوردن گوشت شکار
مسئله 304
امام خمینی: خوردن گوشت شکار بر محرم حرام است؛ چه خودش شکار کند یا غیر خودش، چه مُحرم شکار کند یا غیر مُحرم. [م304 ۱]
سبحانی: اگر محرمی شکار را سر ببرد بر محرم و غیر محرم خوردن آن حرام است ولی اگر با تیر یا سگهای شکاری در غیر حرم شکار کند خوردن آن بر محرم حرام است ولی بر غیر محرم حرام نمیباشد.
سیستانی: حتی اگر غیر محرم آن را در غیر حرم شکار کرده باشد.
مکارم: خواه قبل از احرام خودش شکار کرده باشد یا نه.
حکم نشان دادن شکار به شکارچی
مسئله 305
امام خمینی: نشان دادن شکار به شکارچی حرام است و همین طور اعانت او به هر نحوی حرام است.
تبریزى و خویی: صیدی را که محرم ذبح کرده بر محرم و محل، حرام است.
سبحانی: اگر محرمی شکار را سر ببرد بر محرم و غیر محرم خوردن آن حرام است ولی اگر با تیر یا سگهای شکاری در غیر حرم شکار کند خوردن آن بر محرم حرام است ولی بر غیر محرم حرام نمیباشد.
سیستانی: اگر محرم در بیرون حرم صید را با شکار کردن یا پس از آن کشته باشد، بنا بر احتیاط خوردن آن گوشت بر مُحلّ نیز حرام است و همچنین حرام است بر مُحل صیدی که آن را محل یا محرم در حرم شکار یا ذبح کرده باشد.
صافی و گلپایگانی: اگر محرم صیدی را شکار کند و یا آن را ذبح کند میته خواهد بود، پس بر محرم و غیر محرم حرام است خوردن آن، بلکه نماز خواندن در پوست آن نیز جایز نیست.
فاضل: اگر محرمی صید را ذبح کند، از نظر خوردن در حکم میته خواهد بود، در صورتی که ذبح یعنی بریدن رگهای چهارگانه، به دست محرم باشد اما چنانچه با پرتاب تیر صید کرده باشد، به احتیاط واجب در حکم میته است. بدون فرق بین آنکه محرم از آن استفاده نماید یا مُحل.
حکم شکار دریایی
مسئله 307
امام خمینی: شکار دریایی مانع ندارد و آن حیوانی است که تخم و جوجه، هر دو را در دریا کند. [م307 ۱]
تبریزی، سیستانی و گلپایگانی: حیوان دریایی آن است که فقط در آب زندگی کند.
زنجانی و نوری: و در آن هم زندگی کند.
سبحانی: مقصود از آن حیوانی است که زیر آب زندگی میکند بنابراین پرندگان دریایی که گاهی در آب و گاهی در خشکی زندگی میکنند از گروه حیوانات دریایی به شمار نمیآیند.
سبحانی:محرم نباید به قصد کشتن پا روی ملخ بگذارد و در راه رفتن مواظب باشد حتی الامکان پا روی آنها نگذارد مگر اینکه (به واسطهی زیاد بودن ملخ در سطح شهر) این کار موجب اختلال در حرکت شود و حرجی گردد، در این صورت کفاره ندارد ولی اگر بیمبالاتی و سهلانگاری نمود برای کشتن به تعداد انگشتان دست مقداری آرد گندم و اگر زیاد بود یک گوسفند کفاره بدهد.
حکم کشتن زنبور
مسئله 310
امام خمینی:احتیاط واجب آن است که زنبور را نکشد، اگر قصد اذیت او را
نداشته باشد. [م310 ۱]
تبریزى و خویی: کشتن عمدی زنبور مقداری طعام کفاره دارد و در صورتی که کشتن به جهت دفع اذیت باشد کفاره ندارد.
سبحانی: کشتن زنبوری که احتمال دارد به انسان آسیب برساند اشکال ندارد و در غیر این صورت حرام است و در هر حال (چه قصد اذیت داشته یا نداشته) کفاره دارد و کفاره آن دادن مقداری آرد گندم به فقیر است؛ ولی کشتن حیواناتی مانند مار و مورچه و موش و رتیل و عنکبوت و انواع سوسکها و جیرجیرکها و امثال اینها از محرمات احرام حساب نمیشود. لیکن اگر محرم از ناحیه آنها اذیتی نمیشود نباید آنها را بکشد و یا به آنها اذیت برساند و چنانچه این کار را انجام داد استغفار کند.
سیستانی: همانگونه که شکار حیوانات صحرایی حرام است، کشتن همه حیوانات حرام است به جز: الف) حیوانات اهلی هرچند وحشی شده باشند. ب) مرغی که قادر بر پرواز نیست مانند مرغ خانگی. ج) آنچه که مُحرِم از آن بر خود میترسد یا قصد جان او را داشته باشد از درندگان و مارها و غیر آنها پس کشتن اینها بر محرم جایز است. د) پرندگان شکاری اگر کبوتران حرم را اذیت کنند. ه ) مار بد و عقرب و موش و همچنین تیراندازی و سنگ انداختن به کلاغ و لاشخور جایز است.
صافی و گلپایگانی: متعرض حکم مسئله نشدهاند.
فاضل: زنبور عسل باشد یا زنبورهای دیگر.
نگه داشتن صید
مسئله 311
امام خمینی: نگاه داشتن صید حرام است، اگرچه خودش مالک آن باشد. [م311 ۱]
سبحانی و سیستانی: چه خودش آن را شکار کرده باشد، پیش از احرام یا بعد از آن، و چه دیگری شکار کرده باشد و چه شکار در حرم صورت گرفته باشد، چه در بیرون آن، اگر با خود همراه داشته باشد.
صافی و گلپایگانی: اگر صید را با خود آورده باشد وقتی محرم شد از ملک او بیرون میرود و باید آن را رها کند.
فاضل: اگر قبل از احرام با خود آورده باشد باید آن را رها کند و با خود نگاه ندارد.
حکم بچه صید
مسئله 312
امام خمینی: اگر پرندهای که نزد اوست «پر» در نیاورده یا پر او را چیدهاند، واجب است [م312 ۱]آن را حفظ کند تا پر درآورد و آن را رها کند، بلکه بعید نیست که واجب باشد [م312 ۲]حفظ بچه صید را؛ مثل آهو بره، تا بزرگ شود و رها کند آن را.
امام خمینی: هر شکاری که حرام است، جوجه و تخم آن نیز حرام است. [م313 ۱]
بدان که در شکار احکام بسیاری است و چون محلِ حاجتِ چندان نیست، از بیان آنها خودداری شد. [م313 ۲]
سیستانی: همانگونه که شکار حیوانات صحرایی حرام است، کشتن همه حیوانات حرام است به جز: الف) حیوانات اهلی هرچند وحشی شده باشند. ب) مرغی که قادر بر پرواز نیست مانند مرغ خانگی. ج) آنچه که مُحرِم از آن بر خود میترسد یا قصد جان او را داشته باشد از درندگان و مارها و غیر آنها پس کشتن اینها بر محرم جایز است. د) پرندگان شکاری اگر کبوتران حرم را اذیت کنند. ه ) مار بد و عقرب و موش و همچنین تیراندازی و سنگ انداختن به کلاغ و لاشخور جایز است.