کلیددار
این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
معرفی
کلیددار، دارنده کلید[۱] و کسی است که در مکانهای مذهبی، کارخانهها، تیمچهها، بازارچهها و قصرها، کلیدهای بخشهای گوناگون را به او میسپارند. او امین و هوشیار بوده و باز و بسته کردن درهای این مکانها، در آغاز و پایان روز، به عهده اوست.[۲] واژه کلیددار را به دربان، نیز معنا کردهاند.[۳]
در مکانهای مقدس
کلیددار، در مکانهای مقدس، حرمها و زیارتگاهها، کسی است که نگهبان بوده، یا کلید ضریح یا کلید خزانه در دست او باشد. کلیدداری، از گذشته، منصب مهمی بوده و پیشینه آن در برخی معبدها به پیش از اسلام بازمیگردد.[۲]
کعبه
پیشینه کلیدداری، درباره کعبه، به پیش از اسلام بازگشته و برای دودمانی که نسل در نسل این سمت را داشتند، افتخار به شمار میآمده است. یکی از منصبهای قریش، مقارن ظهور اسلام، «حجابت» و «سدانت» ، یعنی دربانی، کلید داری، خادمی و پرده داری بوده است.[۴] در روز فتح مکه، حضرت محمد(ص) کلید کعبه را از عثمان بن ابی طلحه گرفته، در کعبه را گشوده و وارد آن شد و دو رکعت نماز خواند. او پس از سخنانی که در عفو و گذشت از قریش بر زبان آورد، دوباره کلیددارِ در کعبه را خواسته و کلید کعبه را به او داد و او را در همان منصب، ابقا کرد.[۵]
آستان امام حسین(ع)
در حرم امام حسین(ع)، کلیدداری، منصب ریاست بر خادمان و آستان به شمار میرود. در کربلا، از ۲۰۰ سال پیش، خاندان آل طعمه به کلیددار معروف بوده و تولیت حرم امام حسین(ع) و حرم حضرت عباس(ع) را بر عهده داشتند، که بعدها در تولیت حرم حسینی انحصار یافت و «آلکلیددار» ، عهده دار این منصب شدند که تا همین اواخر ادامه داشت.[۶] سید عبدالحسین کلیددار آلطعمه، مؤلف «بغیه النبلاء فی تاریخ کربلا»،[۷] و سید سلمان آلطعمه از بزرگان همین خاندانند.[۶]
پانوشت
- ↑ فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه کلیددار.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۳۶.
- ↑ فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه کلیددار.
- ↑ تاریخ پیامبر اسلام، ص۶۶.
- ↑ تاریخ پیامبر اسلام، ص۵۶۹.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص3۷.
- ↑ ر. ک: فصلنامهٔ فرهنگ زیارت، شماره ١٠ و ١١ (ویژه نامهٔ کربلای معلی).
منابع
تاریخ پیامبر اسلام، محمدابراهیم آیتی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ پنجم.